Śmieci - wyzwanie czy kula u nogi samorządu
Z SAMORZĄDU - SAS 1 / 2015
1 lipca 2011 r. została uchwalona ustawa o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw, która, wzorując się na doświadczeniach innych krajów europejskich, zmienia dotychczasowy system gospodarowania odpadami komunalnymi w Polsce. Nowy system zakłada, że samorząd powinien być odpowiedzialny za odebranie i właściwe zagospodarowanie odpadów. To gmina ma wpływ na każdy z jego elementów i dzięki temu może kształtować sposób gospodarowania odpadami komunalnymi na swoim terenie. Każda gmina respektując zapisy ustawy zobligowana była do organizacji systemu gospodarki odpadami komunalnymi, zgodnie z zapisami ustawy oraz z uwarunkowaniami miejscowymi.
Jak nowy system gospodarowania odpadami komunalnymi funkcjonuje na terenie Gminy Kurzętnik? Nasz samorząd od 2008 r. jest członkiem Związku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego „Czyste Środowisko”, który realizuje zadania gminy w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi w oparciu o znowelizowaną ustawę.
Przed wprowadzeniem tzw. rewolucji śmieciowej nasza gmina bardzo aktywnie uczestniczyła w uruchomianiu nowego systemu gospodarki odpadami komunalnymi. Podjęto działania informacyjne, propagujące wśród lokalnej społeczności nowy system. We wszystkich sołectwach zorganizowano zebrania wiejskie poświęcone tej tematyce, rozpowszechniono ulotki, w których wskazano podstawowe założenia i zasady funkcjonowania nowego systemu, przekazano mieszkańcom nowy Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy.
ZRÓŻNICOWANE STAWKI
W celu zorganizowania odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości z obszaru gmin wchodzących w skład Związku, podjęto komplet uchwał w zakresie funkcjonowania nowego systemu, obejmując zasięgiem zarówno nieruchomości zamieszkałe, jak i niezamieszkałe. Ustalono zróżnicowane stawki. W przypadku nieruchomości zamieszkałych opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi naliczana jest od liczby osób zamieszkujących nieruchomość. Obowiązujące stawki to: 9 zł brutto od osoby/m-c, jeżeli właściciel nieruchomości nie segreguje odpadów oraz 7 zł brutto od osoby/m-c, gdy odpady są zbierane w sposób selektywny. W przypadku nieruchomości niezamieszkałych opłata za gospodarowanie odpadami uzależniona jest od ilości wytwarzanych odpadów, wysokość stawki zależy od pojemności pojemnika.
POLITYKA PRORODZINNA
Wychodząc naprzeciw polityce prorodzinnej zapewniono pomoc rodzinom wielodzietnym wprowadzając dopłaty do opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi na 3 i każde kolejne dziecko małoletnie, dziecko bez względu na wiek, które otrzymuje zasiłek pielęgnacyjny lub rentę socjalną oraz dziecko uczące się do 25 roku życia. Ponadto na terenie Związku Gmin wyznaczono punkty poboru opłat w drodze inkasa, gdzie można uiszczać opłatę śmieciową bez dodatkowej prowizji, dostępne są również tzw. książeczki wpłat.
SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI
W ramach nowego systemu gospodarki odpadami teren działania Związku Gmin podzielony został na 5 sektorów. Gmina Kurzętnik należy do 3 sektora. Związek Gmin posiada nowoczesną infrastrukturę tzn. Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych – będący obecnie instalacją regionalną – (sortownia, kompostownia) oraz 3 stacje przeładunkowe w gminach: Zalewo, Kurzętnik, Iława. Podstawowym elementem technologicznym stacji przeładunkowych są wiaty rozładunku odpadów i boksy na surowce wtórne, punkt gromadzenia odpadów problemowych, plac kompostowania selektywnie zebranych odpadów zielonych. Zakład Gospodarki Komunalnej w Kurzętniku Sp. z o.o., odbiera odpady z nieruchomości z terenu naszej gminy raz na dwa tygodnie. Terminy odbioru odpadów przedstawione są w formie harmonogramu, który na bieżąco udostępniany jest społeczności lokalnej.
Na terenie gminy od wielu lat funkcjonuje system selektywnej zbiórki odpadów w systemie pojemnikowym – gniazdowym z podziałem na frakcje: tworzywa sztuczne, szkło białe i kolorowe, papier (budynki wielorodzinne). Dodatkowo na terenie gminy rozmieszczone są pojemniki służące do zbiórki przeterminowanych leków, zużytych baterii i akumulatorów oraz systematycznie ogłaszane są zbiórki zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, odpadów wielkogabarytowych, zużytych opon. Od września 2014 r. mieszkańcy wyselekcjonowane odpady komunalne mogą również samodzielnie nieodpłatnie przekazać do lokalnej stacji przeładunkowej. Są tam także zbierane tworzywa sztuczne, szkło, metale, papier, odpady budowlane i rozbiórkowe, wielkogabarytowe, odpady zielone i odpady problemowe.
DANE
Zgodnie z danymi uzyskanymi ze Związku Gmin (stan na III kwartał 2014 r.) łącznie z terenu Gminy Kurzętnik złożonych zostało 2196 deklaracji obejmujących 7344 osób, co z kolei stanowi 80,50 % w stosunku do osób zameldowanych (9124 os.). Spośród złożonych deklaracji efektywność należności jest na poziomie 87 %. Ze złożonych deklaracji wynika, iż mieszkańcy naszej gminy segregują odpady w 49,77%.
Wzrasta zarówno świadomość ekologiczna mieszkańców Gminy Kurzętnik, jak i wiedza na temat zasad segregacji. Niestety występują jednak wciąż sytuacje umieszczania w ogólnodostępnych pojemnikach do segregacji, zmieszanych odpadów komunalnych, a także pozostawiania odpadów obok tych pojemników mimo tego, iż nie są one zapełnione. Należy kontynuować działania z zakresu edukacji ekologicznej, w szczególności w obszarze zasad segregacji, konieczności zgniatania opakowań przed umieszczaniem ich w pojemnikach oraz zachowania czystości wokół pojemników.
Zmiany w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi przynoszą oczekiwane efekty. Odpady odbierane są od właścicieli nieruchomości i odpowiednio zagospodarowywane w zakładzie unieszkodliwiania. Właściciele nieruchomości skoro i tak muszą obowiązkowo płacić za wywóz odpadów, przekazują firmie wywozowej znaczne ich ilości, dzięki temu mniej odpadów jest spalanych w domowych piecach.
Przed nami jeszcze dużo pracy zarówno w celu objęcia wszystkich właścicieli nieruchomości systemem zbierania odpadów, jak i ciągłego edukowania społeczeństwa. Efektem tych działań powinno być zwiększenie poziomu odpadów selektywnie zbieranych i osiągnięcie wymaganych poziomów ich odzysku i recyklingu. Spełnieniu tych oczekiwań sprzyja zapewnienie odpowiedniej liczby ogólnodostępnych pojemników do segregacji oraz możliwość przekazania przez właścicieli posesji wysegregowanych odpadów bezpośrednio do lokalnej stacji przeładunkowej. Nowe regulacje pozwalają na kompleksowe objęcie i rozwiązanie problemu gospodarki odpadami, dzięki temu zapewne mniej odpadów trafi do lasów czy przydrożnych rowów. Niewątpliwie przyczyni się to do poprawy ochrony wartości przyrodniczych i krajobrazowych Gminy Kurzętnik.
Wojciech Dereszewski
