Urzędnicy, radni, i „inne osoby” na wycieczce z ZFŚS
TEMAT MIESIĄCA - SAS 11/2012
OPIS SYTUACJI
Część pracowników tutejszego urzędu wzięło udział w wycieczce zagranicznej, na którą otrzymali dofinansowanie z ZFŚS. Organizatorem wyjazdu była zewnętrzna firma, która wcześniej przesłała ofertę wyjazdu, na którą zgłosili się pracownicy. Do wycieczki dołączyła grupa radnych, którzy mieli w tym samym miejscu spotkanie z samorządowcami w celu wymiany doświadczeń i nawiązania współpracy (ich wyjazd został pokryty ze środków budżetu). Pozostali uczestnicy to były osoby z zewnątrz, których organizator sobie dokooptował.
Do urzędu wpłynął wniosek na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej o udzielenie informacji na temat tego wyjazdu. Wniosek został złożony przez mieszkańca gminy. Wnioskodawca pyta burmistrza, jako organizatora wyjazdu (zaznaczę, że oferta i wyjazd zostały przygotowane przez firmę zewnętrzną), o:
- koszty brutto pokryte przez UM
- kwotę dofinansowania uczestników wyjazdu w rozbiciu na pojedynczych uczestników
- listę wszystkich uczestników wycieczki
- listę pracowników i samorządowców, którzy wzięli udział w wycieczce
- źródło dofinansowania wyjazdu i podstawę prawną dofinansowania
- wysokość opłat wniesionych przez poszczególnych uczestników wycieczki (pracownicy UM i samorządowcy)
- wysokość opłat wniesionych przez pozostałe osoby
- podstawę prawną udziału w wycieczce osób niezatrudnionych
- w UM i niepełniących funkcji w samorządzie terytorialnym
- nazwę i dane firmy, która zrealizowała wyjazd i w jakim trybie została wybrana
- dane ewentualnych współorganizatorów wyjazdu
Uważam, że ujawnieniu podlega lista radnych i kwota przeznaczona na ich wyjazd oraz dane firmy jako organizatora wyjazdu. Jeśli chodzi o pracowników to moim zdaniem, wnioskowane dane nie powinny podlegać ujawnieniu w związku z tym, iż środki pochodziły z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.
PYTANIE INSPEKTORA
Czy dane, których żąda wnioskodawca podlegają ujawnieniu i w jakim zakresie?
ODPOWIEDŹ PRAWNIKA
Skoro burmistrz był organizatorem wyjazdu, to w ramach dostępu do informacji publicznej należy wnioskodawcy udzielić informacji na temat:
- nazwy i danych firmy, która przedmiotowy wyjazd realizowała, wskazując przy tym tryb, w jakim wybrano tę firmę,
- dane ewentualnych współorganizatorów wyjazdu (przy czym w pytaniu wskazano, iż organizatorem jest burmistrz),
- koszty brutto pokryte przez urząd miasta,
- listę pracowników urzędu i radnych, którzy wzięli udział w wycieczce,
- kwoty dofinansowania poszczególnych uczestników wycieczki będących pracownikami urzędu lub radnymi oraz wysokość opłat wniesionych przez te osoby,
- źródło i podstawę prawną dofinansowania wycieczki.
Informacje o wyjeździe zagranicznym pracowników urzędu stanu cywilnego i radnych takie jak: lista ww. osób uczestniczących w tym wyjeździe, tryb wyłonienia firmy realizującej wyjazd, kwestia finansowania udziału ww. osób w przedmiotowym wyjeździe stanowią informację publiczną, ponieważ dotyczą funkcjonowania i majątku jednostki samorządu terytorialnego.
Co do pozostałych osób biorących udział w wycieczce, to z treści pytania należałoby wnioskować, że zostały one „dokooptowane” przez organizatora wycieczki, a jest nim - jak podano - burmistrz. W takim przypadku również lista tych osób, sposób ich wyłonienia oraz kwestie finansowania ich udziału w wyjeździe stanowią informacje publiczną. Jeśli zaś osoby te zostały wybrane przez firmę realizującą przedmiotową wycieczkę (tj. firmę świadczącą usługi turystyczne), to należy wyjaśnić okoliczności udziału tych osób w ramach wycieczki organizowanej przez burmistrza miasta.
Przed przeanalizowaniem stanu prawnego należy na wstępie zauważyć, że pytanie zostało skierowane do burmistrza miasta, czyli niewątpliwie do podmiotu obowiązanego do udzielenia informacji publicznej (zgodnie z art. 4 ust. 1 dip). Pytanie dotyczy wycieczki zagranicznej, w której uczestniczyli:
- pracownicy urzędu (którzy na ten cel uzyskali dofinansowanie z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych),
- radni (których udział został pokryty ze środków budżetu miasta),
- inne osoby (nienależące do żadnej z ww. grup).
KAŻDA INFORMACJA O SPRAWACH PUBLICZNYCH STANOWI INFORMACJĘ PUBLICZNĄ
Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej - Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm. (dalej dip), każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu i ponownemu wykorzystywaniu na zasadach i w trybie określonych w niniejszej ustawie. Każdemu przysługuje prawo dostępu do informacji publicznej, z zastrzeżeniem art. 5 (wskazującego ograniczenia z uwagi na ochronę informacji niejawnych oraz innych tajemnic ustawowo chronionych), a od osoby wykonującej prawo do informacji publicznej nie wolno żądać wykazania interesu prawnego lub faktycznego (por. art. 2 dip).
KTO UDOSTĘPNI INFORMACJĘ
W myśl art. 4 ust. 1 dip, do udostępniania informacji publicznej obowiązane są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności:
- organy władzy publicznej,
- organy samorządów gospodarczych i zawodowych,
- podmioty reprezentujące zgodnie z odrębnymi przepisami Skarb Państwa,
- podmioty reprezentujące państwowe osoby prawne albo osoby prawne samorządu terytorialnego oraz podmioty reprezentujące inne państwowe jednostki organizacyjne albo jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego,
- podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów.
TO UDOSTĘPNIAMY
Stosownie do treści art. 6 pkt 3 a), b) i pkt 5 lit. c) dip, udostępnieniu podlega informacja publiczna, w szczególności o zasadach funkcjonowania podmiotów, o których mowa w art. 4 ust. 1, w tym o:
- trybie działania władz publicznych i ich jednostek organizacyjnych,
- trybie działania państwowych osób prawnych i osób prawnych samorządu terytorialnego w zakresie wykonywania zadań publicznych i ich działalności w ramach gospodarki budżetowej i pozabudżetowej,
- majątku jednostek samorządu terytorialnego oraz samorządów zawodowych i gospodarczych oraz majątku osób prawnych samorządu terytorialnego, a także kas chorych.
INFORMACJA PUBLICZNA - DEFINICJA
Zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie sądów administracyjnych, funkcjonuje szerokie rozumienie terminu „informacja publiczna” (por. wyrok Naczelnego Sadu Administracyjnego z dnia 3 stycznia 2012 r., sygn. akt I OSK 2157/11, LEX nr 1107474, w którym stwierdzono, iż pojęcie informacji publicznej ma szeroki charakter i odnosi się do wszelkich spraw publicznych również wówczas, gdy wiadomość nie została wytworzona przez podmioty publiczne, a jedynie odnosi się do nich). Chodzi tu o informacje publiczne objęte jednolitą definicją, która taki charakter nadaje wszelkim wiadomościom, które zostały wytworzone przez szeroko rozumiane władze publiczne oraz osoby pełniące funkcje publiczne, a także inne podmioty, które tę władzę realizują, bądź gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa, w zakresie tych kompetencji (tak: M. Jaśkowska, Dostęp do informacji publicznych w świetle orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, Toruń 2002, s. 28).
O zakwalifikowaniu określonej informacji do podlegającej udostępnieniu w rozumieniu dip będzie decydować kryterium rzeczowe (treść i charakter informacji), a nie podmiotowe, które w dip także nie posiada charakteru enumeratywnego (tak: M. Jabłoński, Wejście w życie ustawy o dostępie do informacji publicznych, Acta Universitatis Wratislaviensis, „Przegląd Prawa i Administracji” 2002, nr 2396, s. 231).
W wyroku z dnia 5 kwietnia 2011 r., sygn. akt II SAB/Wa 77/11, Lex nr 994279 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wskazał, iż informacją publiczną jest każda wiadomość wytworzona lub odnoszona do władz publicznych, a także wytworzona lub odnoszona do innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub mieniem Skarbu Państwa. Informacja publiczna dotyczy sfery faktów.
INFORMACJA - TREŚĆ DOKUMENTÓW
Informację publiczną stanowi treść dokumentów wytworzonych przez organy władzy publicznej, treść wystąpień i ocen przez nie dokonywanych, niezależnie do jakiego podmiotu są one kierowane i jakiej sprawy dotyczą. Informację publiczną stanowi treść wszelkiego rodzaju dokumentów odnoszących się do organów władzy publicznej, związanych z organem bądź w jakikolwiek sposób dotyczących organu, bez względu na to, co jest ich przedmiotem. Są nią zarówno treści dokumentów bezpośrednio wytworzone przez organ, jak i te, których organ używa przy realizacji przewidzianych prawem zadań nawet, gdy nie pochodzą wprost od niego.
Monika Mikucka
PODSTAWA PRAWNA
– Art. 1, art. 4, art. 6 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.)
