Zatwierdzenie organizacji ruchu drogowego jest aktem j.s.t., który może być zaskarżany do sądu administracyjnego

AKTUALNOŚCI / ORZECZNICTWO - SAS 7 / 2014

Uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 czerwca 2014 r., sygn. akt I OPS 14/13

Teza: „Zatwierdzenie organizacji ruchu przez organ jednostki samorządu terytorialnego wskazany w art. 10 ust. 4, 5, 6 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2012 r., poz. 1137 ze zm.), na podstawie § 3 ust. 1 pkt 3, § 6 ust. 1 i § 8 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 23 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem (Dz.U. nr 177, poz. 1729), jest aktem, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 6 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.).”

Podstawowym powodem podjęcia uchwały były pojawiające się rozbieżności w orzecznictwie sądowoadministracyjnym. W orzecznictwie tym pojawiły się dwa stanowiska kwalifikujące zatwierdzenie projektu organizacji ruchu drogowego jako aktu należącego do kategorii z art. 3 § 2 pkt 4 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (dalej: p.p.s.a.), czyli „innych niż decyzje czy postanowienia aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa”, albo jako aktu mieszczącego się w grupie aktów z art. 3 § 2 pkt 6 p.p.s.a. („aktów organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, innych niż akty prawa miejscowego, podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej”). Należy przy tym podkreślić, że istnieje w judykaturze zgodność jedynie co do fizycznego ustawienia znaku drogowego, którą to czynność wyłączono spod kognicji sądów administracyjnych (p. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 marca 2013 r., sygn. akt I OSK 1939/11 oraz postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 maja 2012, sygn. akt I OSK 735/10; z dnia 11 października 2011 r., sygn. akt I OSK 1767/11; z dnia 9 grudnia 2011 r., sygn. akt I OSK 614/11).
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów zaprezentował pogląd, iż zatwierdzenie organizacji ruchu oddziałuje generalnie, a więc nie odnosi się do konkretnej sytuacji określonego podmiotu i nie ma charakteru indywidualnego. NSA wskazał, że uczestnicy ruchu drogowego ujmowani są tylko potencjalnymi adresatami zatwierdzenia organizacji ruchu. Ponadto zauważył, że pod pojęciem aktu z art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. rozumie się czynności faktyczne, których celem bezpośrednim nie jest wywołanie skutków prawnych. Tymczasem zatwierdzenie organizacji ruchu drogowego kreuje nową sytuację prawną osób poruszających się po drogach, choć nie stanowi aktu wykonawczego. NSA podkreślił, że zatwierdzenie organizacji ruchu ma charakter ogólny i abstrakcyjny, tworzy nową sytuację prawną podmiotów korzystających z dróg i czyni to generalnie – na zasadzie powszechności dostępu. Tymczasem akty i czynności, o jakich mowa w art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. to akty lub czynności o charakterze indywidualnym, dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa. Jak podniósł NSA akty realizujące zadania administracji drogowej są aktami władztwa publicznego, gdyż ingerują w materię korzystania z dróg publicznych, precyzując ich sieć, sposób finansowania, jakość, parametry, utrzymywanie w zdatności do używania. Dlatego też argumentacja przemawiająca za uznaniem zatwierdzenia organizacji ruchu jako aktu z art. 3 § 2 pkt 6 p.p.s.a. jest – w ocenie NSA – bardziej przekonująca.
NSA zauważył, że prawo do zaskarżenia zatwierdzenia organizacji ruchu drogowego wynika odpowiednio z przepisów: – art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym oraz – art. 87 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym. W rezultacie wniesienie skargi do sądu administracyjnego powinno być poprzedzone bezskutecznym wezwaniem do usunięcia naruszenia wynikającym z przywołanych przepisów.

WRÓĆ DO SPISU TREŚCI

Wydawca: SKIBNIEWSKI MEDIA, Warszawa