„Odwołanie dyrektora szkoły w roku szkolnym w wyjątkowych przypadkach”
AKTUALNOŚCI - SAS 8/2015
Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Mazowieckiego z 15 czerwca 2015 r. nr LEX-I.4131.129.2015.MZ o stwierdzeniu nieważności Zarządzenia Wójta Gminy w sprawie odwołania z funkcji Dyrektora Zespołu Szkolno-Przedszkolnego.
W niniejszej sprawie Dyrektor Zespołu Szkolno-Przedszkolnego została odwołana, gdyż - jak stwierdził organ - szkoła „nie realizuje w ogóle bądź w sposób niewystarczający obowiązków w zakresie realizacji funkcji dydaktycznej i wychowawczej” i „nie zapewnia bezpieczeństwa uczniom w szkole”. W konkluzji wyrażono stanowisko, że sytuacja w Zespole Szkolno-Przedszkolnym powoduje konieczność odwołania z funkcji dyrektora bez wypowiedzenia.
W ocenie organu nadzoru wskazane przez organ prowadzący szkołę okoliczności nie uzasadniają zastosowania w przedmiotowej sprawie trybu nadzwyczajnego, z art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia
7 września 1991 roku o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r., Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.). Istotne dla oceny zarządzenia jest stanowisko Kuratora Oświaty, który negatywnie zaopiniował zamiar odwołania bez wypowiedzenia dyrektora szkoły w trakcie roku szkolnego. Organ nadzoru zauważył, że w zespole przeprowadzono, przez wizytatora Kuratorium Oświaty, doraźne kontrole, po których zawarto zalecenia do realizacji w terminie od dnia odbioru protokołu. Dyrektor Zespołu Szkolno Przedszkolnego wykonała zalecenia pokontrolne Kuratora Oświaty i na dzień składania wniosku przez Wójta Gminy twierdzenia organu prowadzącego, w zakresie tego, że szkoła nie realizuje w ogóle bądź w sposób niewystarczający obowiązków w zakresie realizacji funkcji dydaktycznej i wychowawczej i nie zapewnia bezpieczeństwa uczniom, były już nieaktualne.
Wojewoda Mazowiecki wskazał, że na mocy art. 38 ust. 1 pkt 2 u.s.o. organ, który powierzył nauczycielowi stanowisko kierownicze w szkole w przypadkach szczególnie uzasadnionych, po zasięgnięciu opinii kuratora może odwołać nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia. W orzecznictwie sądów administracyjnych podkreśla się, że użyte w tym przepisie pojęcie „szczególnie uzasadnionego przypadku” musi być rozumiane wąsko, gdyż ustawodawca świadomie zawęził zastosowanie przedmiotowej regulacji do sytuacji zupełnie wyjątkowych, nadzwyczajnych i nagłych. Organ nadzoru jako przykład wskazał m.in. na wyrok z 27 marca 2013 r., sygn. akt I OSK 2942/12, w którym Naczelny Sąd Administracyjny wyraził pogląd, że: „Odwołanie nauczyciela ze stanowiska kierowniczego może mieć miejsce tylko wtedy, gdy dalsze kierowanie placówką oświatową przez nauczyciela stanowi istotne zagrożenia dla osiągnięcia jej celów lub z jakichkolwiek innych, obiektywnie ważnych względów jest nie do przyjęcia by nadal nią kierował. Nie ulega przy tym wątpliwości, że aby dokonać oceny, czy w danym przypadku wystąpiły przesłanki do zastosowania art. 38 ust. 1 pkt 2 u.s.o., niezbędnym jest zapoznanie się z argumentacją organu, wskazującą na to, jakie „przypadki szczególnie uzasadnione” w danej sprawie spowodowały zastosowanie przez organ wyjątkowej instytucji przewidzianej w tym przepisie prawa”.
Biorąc pod uwagę powyższe, Wojewoda stwierdził, że zawarta w uzasadnieniu zarządzenia opinia, która określa przyczyny odwołania bez wypowiedzenia kierownika jednostki organizacyjnej, nie jest wystarczająca dla umotywowania zastosowania przez organ prowadzący szkołę, trybu odwołania dyrektora szkoły, wynikającego z art. 38 ust. l pkt 2 u.s.o.
