Nowelizacja prawa samorządowego coraz bliżej

AKTUALNOŚCI / KOMENTARZE - SAS 4 / 2015

Nabierają tempa prace wpisujące się w tendencję zmian i przeglądu prawa samorządowego, których jednym z etapów są parlamentarne prace nad dwoma projektami ustaw: przedstawionego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy o współdziałaniu w samorządzie terytorialnym na rzecz rozwoju lokalnego i regionalnego oraz o zmianie niektórych ustaw (tzw. projekt prezydencki – druk nr 1699) oraz rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw (tzw. projekt rządowy – druk nr 2656).

Oprócz wniesionego projektu uchwały w sprawie powołania i wyboru składu osobowego komisji nadzwyczajnej do spraw przeglądu i oceny, systemu funkcjonowania samorządu terytorialnego (druk sejmowy 3096) oraz głosów na temat potrzeby powołania komisji kodyfikacyjnej prawa samorządowego, to właśnie z tymi dwoma projektami należy wiązać największe nadzieje odnośnie wprowadzenia szybkich i realnych zmian w przepisach dotyczących funkcjonowania samorządu terytorialnego. Obecnie oba projekty znajdują się na etapie I czytania w komisjach sejmowych, z czego to rządowy projekt nowelizacji ustawy o samorządzie gminnym jest na bardziej zaawansowanym etapie prac (w ostatnim czasie trzy posiedzenia podkomisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia tego projektu) i bardzo prawdopodobne jest to, że to właśnie ten projekt ma szanse zostać rozpatrzony i uchwalony przez Parlament w obecnej kadencji. Dziwić może natomiast przyspieszenie wszystkich prac parlamentarnych w powyższym zakresie przed końcem obecnej kadencji Sejmu (przypadającym na jesień tego roku), zwłaszcza biorąc pod uwagę dotychczasową szybkość i sposób procedowania tych ustaw.
Przypomnijmy, że projekt rządowy w swoich głównych założeniach ma przyczynić się do usprawnienia współpracy jednostek samorządu terytorialnego oraz zachęcać do dobrowolnego łączenia się gmin i powiatów wprowadzając szereg udogodnień dla powstałych w ten sposób nowych jednostek samorządowych. Projekt ma wprowadzić także zmiany w szeregu procedur administracyjnych i podatkowych. W sumie ma on nowelizować aż kilkadziesiąt ustaw, jednak większość z tych zmian ma mieć charakter czysto techniczny, dostosowujący pewne przepisy do nowo wprowadzanych instytucji (np. w zakresie wprowadzenia związków powiatowo-gminnych).
Natomiast drugi z tych projektów – projekt prezydencki – zdaniem jego autorów ma „stanowić odpowiedź na deficyt mechanizmów koordynacji i współdziałania”. Jednocześnie „celem przedłożonego projektu jest (…) również dokonanie zmian w obszarach szczególnie często wskazywanych jako bariery w rozwoju i funkcjonowaniu jednostek samorządu terytorialnego”.
O ile jednak projekt prezydencki wywołał szereg wątpliwości, zarówno w środowiskach obywatelskich, jak i samorządowych, to środowiska te większe nadzieje wiążą z uchwaleniem rządowego projektu, który jako jedyny z obecnie prezentowanych propozycji zmian prawa samorządowego ma realne szanse na zakończenie prac parlamentarnych w obecnej kadencji Sejmu RP. Czas jednak pokaże, w jaki sposób w toku dalszych prac sejmowych oba projekty będą podlegały procesowi dalszej ewolucji i czy parlamentarzyści wsłuchają się w liczne głosy organizacji samorządowych dostrzegających potrzebę zmian prawa samorządowego.

Mateusz Karciarz

Prawnik w Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna w Poznaniu, doktorant na
Wydziale Prawa i Administracji UAM w Poznaniu

SPIS TREŚCI

Wydawca: SKIBNIEWSKI MEDIA, Warszawa