Prosumencka energia jutra

AKTUALNOŚCI - SAS 12 / 2014

Co kryje się pod tym hasłem? Jakie ma znaczenie dla funkcjonowaniu ludzi? Pakiet klimatyczno-energetyczny 3x20 przyjęty przez Radę Europejską w Kioto w  marcu 2007 r. reguluje szereg założeń, jakie do 2020 r. mają być zrealizowane również w Polsce. Priorytetowe znaczenie ma między innymi redukcja emisji gazów cieplarnianych o 20%; zmniejszenie zużycia energii o 20% w stosunku do prognoz na 2020 rok poprzez efektywność energetyczną oraz 20 % udziału energii ze źródeł odnawialnych w bilansie finalnej energii. Pozyskiwanie energii z takich konwencjonalnych źródeł jak węgiel, gaz czy ropa niesie za sobą liczne efekty uboczne. Negatywny wpływ widoczny jest przede wszystkim w środowisku naturalnym. Należy też zaznaczyć, że źródła te kiedyś mogą się wyczerpać. Efekty uboczne to emisja gazów takich jak: dwutlenek węgla, dwutlenek siarki czy tlenki azotu. Emisja takowa powoduje liczne zanieczyszczenia, zmiany klimatyczne, a w konsekwencji wpływa na życie człowieka, życie fauny i flory. Obserwacja wszechobecnej degradacji powoduje, że coraz częściej szukamy niekonwencjonalnych źródeł energii. Pozyskiwanie energii z odnawialnych źródeł energii to oszczędność pieniędzy, ale przede wszystkim natury.

Zaobserwować można ustawiczne globalne zapotrzebowanie na energię. Jeśli w roku 1986 światowe zużycie energii wynosiło 11,2 TW lat, to prognoza na rok 2030 uwzględniając zużycie w roku 2000 wynoszące ok. 15 TW lat, będzie wynosić prawdopodobnie 29,0 TW lat. Chcąc sprostać założeniom traktatu z Kioto, działania należy podejmować już dziś, aby wpłynąć na wysoki standard życia mieszkańców danej społeczności.

HASŁO „PROSUMENT”

Nowelizacja ustawy Prawo energetyczne z 11. września 2013 r. tzw. Mały Trójpak Energetyczny wprowadził hasło „prosument”. „Prosument” oznacza osobę fizyczną wytwarzającą na własne potrzeby energię elektryczną w mikroinstalacji, która może odsprzedać nadwyżkę wytworzonej energii. Program Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Prosument ma na celu promowanie nowych technologii OZE oraz postaw prosumenckich, a co się z tym wiąże zarówno podniesienie świadomości inwestorskiej i ekologicznej, jak i rozwój rynku dostawców urządzeń i instalatorów oraz zwiększenie miejsc pracy w tym sektorze. Program „Prosument” ma także stanowić kontynuację i rozszerzenie kończącego się w 2014 r. programu dotyczącego dofinansowania do kolektorów słonecznych.
W Unii Europejskiej aktualna liczba instalacji prosumenckich, wykorzystujących odnawialne źródła energii (OZE) na potrzeby domów mieszkalnych i małej przedsiębiorczości, szacowana jest na około 10 mln. Tylko w Niemczech jest ich ok. 4 mln, w tym ok. 2 mln instalacji (będących głównie w gospodarstwach domowych i rolnych) służy do wytwarzania energii elektrycznej. Prognozy wskazują, że do 2020 r. w Unii Europejskiej będzie działało około 50 mln mikroinstalacji OZE.
W Polce solidną podbudowę energetyki prosumenckiej stanowi potencjał krajowego przemysłu i technologii mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii (kolektorów słonecznych, systemów fotowoltaicznych, mikrowiatraków, mikrobiogazowni, geotermalnych pomp ciepła i kotłów na biomasę). Rozwój technologiczny, razem z perspektywą nieuchronnego wzrostu cen paliw i energii oraz wzrostem świadomości ekologicznej i postaw pro-konsumenckich są wystarczającymi przesłankami do rozwoju szeroko rozumianej energetyki obywatelskiej na wzór innych krajów UE (np. Niemiec, Danii, Szwecji, Wielkiej Brytanii), ale też Stanów Zjednoczonych czy Australii. Przeszkodami do pokonania są: stereotypowy model rynku energii wspierający tradycyjne rozwiązania, które utrudniają rozwój innowacji i przyjaznego energetyce prosumenckiej otoczenia systemowego (np. mikrosieci, inteligentne sieci, systemy magazynowania energii i dzielenia się jej nadwyżkami). W tych warunkach trudno rozwijać i wykorzystywać kapitał społeczny w energetyce. Zmiana otoczenia regulacyjnego pozwoliłaby uwolnić ten olbrzymi potencjał i rozpocząć transformację sektora coraz bardziej niewydolnej, scentralizowanej energetyki państwowej w kierunku energetyki obywatelskiej ze znacznie większym udziałem samorządów i społeczności lokalnych w tym procesie.
W Polsce w 2013 r. było około 250 tys. prosumentów wykorzystujących Odnawialne Źródła Energii. Opracowany przez Instytut Energetyki Odnawialnej w 2013 r. „Krajowy plan rozwoju mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii w Polsce” przedstawia ścieżkę budowy prosumenckiej, bazującej na już obecnie dostępnych technologiach mikrogeneracji. Obejmuje on m.in. przekształcenie właścicieli budynków w prosumentów (a budynków w mikroelektrownie) oraz wykorzystanie zintegrowanych z mikroinstalacjami technologii do magazynowania energii i inteligentnego zarządzania mikrosieciami. Za kluczowe działania uznano promocję postaw prokonsumenckich wśród obywateli, usuwanie barier prawnych po stronie realizacji inwestycji, w tym w dostępie do sieci, sojusz z sektorem budownictwa i mieszkalnictwa oraz synergię z działaniami na rzecz wdrożenia w Polsce koncepcji inteligentnych sieci energetycznych. Wdrożenie powyższego planu rozwoju mikroinstalacji i małych instalacji, jako fundamentu budowy energetyki prosumenckiej, pozwoliłoby już w 2020 r. na wymienione efekty gospodarcze i ekologiczne: wzrost liczby prosumentów (posiadaczy mikroinstalacji OZE) do 2,5 mln, wzrost mocy zainstalowanej w mikroinstalacjach do produkcji ciepła i energii elektrycznej do ok. 25 GW, produkcja energii elektrycznej i ciepła na poziomie 40 Twh/rok, utworzenie w latach 2013-2020 ok. 54 tys., w tym ok 15 tys. w sektorze produkcji urządzeń (mikroinstalacji OZE), redukcję emisji CO2 w 2020 r. o ok. 19 mln ton (ponad 5% emisji z energetyki).

DZIAŁANIA W GMINIE KURZĘTNIK

Gmina Kurzętnik odpowiada na wyzwania energetyczne i wdraża działania prosumenckiej energii jutra. Środowisko, w którym żyjemy powinno być dla naszych mieszkańców przyjazne zarówno pod względem ekologicznym, jak też ekonomicznym. Podnosimy świadomość inwestorską i ekologiczną, chcąc przybliżyć mieszkańcom cel i sens działań proekologicznych. Według danych GUS z 2009 r. przeciętne gospodarstwo domowe 2+2 zużyło rocznie 2140 kWh, a gospodarstwo domowe wiejskie 2620 kWh energii elektrycznej.
Jako gmina przystąpiliśmy do programu priorytetowego Prosument NFOŚiGW. Program jest pierwszym ogólnopolskim instrumentem wsparcia dla gospodarstw domowych zainteresowanych zakupem nowych instalacji i wymianą istniejących instalacji grzewczych lub elektrycznych, na bardziej efektywne i przyjazne środowisku. W gminie Kurzętnik ukierunkowujemy się na instalację systemów fotowoltaicznych i pomp ciepła w budynkach mieszkalnych zlokalizowanych na terenie gminy. Inwestując w fotowoltaikę, wpływamy na ekologię. Energia słoneczna to źródło, które jest najbardziej rozwojowe wśród niekonwencjonalnych, jest niewyczerpalne, a co najważniejsze, nie powoduje skutków ubocznych, nie zanieczyszcza środowiska, jest jego integralną częścią.
Kolejnym przedsięwzięciem jest dla nas Program „Słoneczna Gmina”. Ma on na celu montaż instalacji fotowoltaicznych oraz wymianę oświetlenia na energooszczędne w budynkach użyteczności publicznej na terenie gminy Kurzętnik. Sukcesywnie wdrażamy także działania mające na celu zwiększanie energooszczędności i przedsięwzięcia z zakresu zielonej energii. Termomodernizacją objęliśmy budynki użyteczności publicznej. Efektem ekonomicznym inwestycji jest redukcja kosztów opałowych o 30%, efekt ekologiczny – redukcja emisji CO2 o 91Mg CO2 na rok. Budynki użyteczności publicznej wyposażone zostały w ekologiczne systemy ogrzewania. Wymieniono kotły olejowe i węglowe na kotły opalane brykietem lub peletem. Wskutek wykorzystania brykietu jako paliwa unikamy emisji CO2 oraz redukujemy koszty o kolejne ponad 30%. Dążymy do budowy oświetlenia pod kątem programu „Ciemne Niebo”, budujemy energooszczędne oświetlenie uliczne typu LED, montujemy lampy solarne na terenie gminy.
Oprócz przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii prowadzimy także kampanie i konferencje informacyjne propagujące alternatywne źródła energii. W Kurzętniku odbyło się I Forum „Efektywne wykorzystanie energii oraz zastosowanie odnawialnych źródeł energii na obszarach wiejskich – a rozwój gospodarczy”, konferencja „Gaz łupkowy – rozwój biznesu i nowych kierunków kształcenia zawodowego”, I Kongres Energetyczny. Włączamy się w różnorodne konkursy ekologiczne z zakresu zielonej energii. Zajęliśmy 5. miejsce w ogólnopolskim konkursie dla gmin i miast do 50. tys. mieszkańców „Gmina z misją”. Celem konkursu była promocja działań związanych z ograniczaniem niskiej emisji. Jako wójt uzyskałem tytuł Eko-Lidera 2014 Warmii i Mazur. Dokonujemy także strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, tworzymy bazę danych dotyczącej inwentaryzacji emisji gazów cieplarnianych, opracowujemy Plan Gospodarki Niskoemisyjnej.
Zmieniając swoje dotychczasowe przyzwyczajenia na działania proekologiczne chronimy naszą Ziemię –miejsce, w którym żyjemy i w którym będą żyć kolejne pokolenia. Dlatego warto zainwestować w OZE i być bardziej eko. Oszczędzamy naszą planetę, środowisko, ale przede wszystkim dbamy o siebie samych.

Wojciech Dereszewski
Wójt Gminy Kurzętnik - Wójt Roku 2013

SPIS TREŚCI

Wydawca: SKIBNIEWSKI MEDIA, Warszawa