Zawieranie umów okresowych
PRAWO PRACY - SAS 7-8/2016
Zatrudniliśmy pracownika, z którym została zawarta umowa: od 05.11.2015 r. do 3l.0l.2016 r. – umowa na czas określony następnie zawarliśmy kolejną umowę o pracę od 01.02.2016 r. do 30.04.2016 r. dnia 02.05.2016 r. ww. osoba zarejestrowała się w urzędzie pracy. Osobę tę zatrudniliśmy w ramach robót publicznych od 10.05.2016 r. Umowa została sporządzona na czas określony od 10.05.2016 r. do 09.11.2016 r. Związani umową z PUP jesteśmy zobowiązani po upływie sześciomiesięcznego okresu refundacji kosztów zatrudnienia, po raz kolejny zatrudnić ww. osobą na umowę na okres co najmniej jednego miesiąca tj. od 10.11.2016 r. do 09.12.2016 r.
PYTANIE
Czy zawarcie umowy od 10 listopada 2016 r. oznacza, że jest to trzecia umowa na czas określony zawarta z tym samym pracodawcą?
ODPOWIEDŹ PRAWNIKA
Umowa, która zostanie zawarta z tym pracownikiem 10 listopada 2016 r. będzie zatem trzecią umową okresową między tymi samymi stronami.
Przepis art. 251 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy stanowi, że okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie może przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie może przekraczać trzech.
W myśl § 2 ww. przepisu, uzgodnienie między stronami w trakcie trwania umowy o pracę na czas określony dłuższego okresu wykonywania pracy na podstawie tej umowy uważa się za zawarcie, od dnia następującego po dniu, w którym miało nastąpić jej rozwiązanie, nowej umowy o pracę na czas określony w rozumieniu § 1.
Zgodnie z § 3 analizowanego przepisu, jeżeli okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony jest dłuższy niż okres, o którym mowa w § 1, lub jeżeli liczba zawartych umów jest większa niż liczba umów określona w tym przepisie, uważa się, że pracownik, odpowiednio od dnia następującego po upływie okresu, o którym mowa w § 1, lub od dnia zawarcia czwartej umowy o pracę na czas określony, jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.
Przepisu 251§ 1 k.p. nie stosuje się do umów o pracę zawartych na czas określony (ust. 4):
- w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
- w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym,
- w celu wykonywania pracy przez okres kadencji,
- w przypadku gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie
– jeżeli ich zawarcie w danym przypadku służy zaspokojeniu rzeczywistego okresowego zapotrzebowania i jest niezbędne w tym zakresie w świetle wszystkich okoliczności zawarcia umowy.
Celem powołanego na wstępie przepisu jest zapobieżenie sytuacji, w której pracodawca zawiera z pracownikiem kilka lub nawet, jak wskazuje praktyka, kilkanaście umów o pracę na czas określony na tym samym stanowisku lub wielokrotnie przedłuża okres ich obowiązywania. Jest to sytuacja niekorzystna dla pracownika, gdyż nie wiedząc, czy kolejna umowa będzie zawarta, traci on poczucie stabilności zawodowej (tak: K. Jaśkowski, Kodeks pracy. Komentarz, wyd. Lex 2015). Jest to natomiast bardzo dogodne dla pracodawcy, który unika wszelkich trudności związanych z wypowiedzeniem umowy zawartej na czas nieokreślony. W szczególności dotyczy to trybu wypowiadania (art. 38 k.p.) i wymogu istnienia przyczyny (art. 45 § 1 k.p.).
Umowa o pracę na czas nieokreślony nawiązuje się w dniu będącym dniem powstania trzeciego terminowego stosunku pracy (art. 26 k.p.). Najpóźniej tego dnia pracodawca powinien potwierdzić na piśmie ten rodzaj umowy (art. 29 § 2 k.p.).
Powołany na wstępie przepis obecne brzmienie otrzymał 22 lutego 2016 r., mocą art. 1 w zw. z art. 18 ustawy z 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw.
Zgodnie z art. 14 ust. 4 ww. ustawy zmieniającej z 25 czerwca 2016 r., do umów o pracę na czas określony, trwających w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się art. 251 ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, jednakże do okresu zatrudnienia, o którym mowa w tym przepisie, wlicza się okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony przypadający od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, a trwająca w tym dniu umowa o pracę na czas określony jest uważana za pierwszą umowę w rozumieniu art. 251 ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą albo za drugą umowę w rozumieniu tego przepisu, jeżeli została zawarta jako druga umowa w rozumieniu art. 251 ustawy zmienianej w art. 1 w dotychczasowym brzmieniu.
Przepis art. 251 § 1 k.p., w dotychczasowym brzmieniu (do 21 lutego 2016 r.) stanowił, że zawarcie kolejnej umowy o pracę na czas określony jest równoznaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy o pracę na czas nieokreślony, jeżeli poprzednio strony dwukrotnie zawarły umowę o pracę na czas określony na następujące po sobie okresy, o ile przerwa między rozwiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy o pracę nie przekroczyła 1 miesiąca.
W niniejszym stanie faktycznym 22 lutego 2016 r. strony łączyła umowa okresowa z 1 lutego 2016 r. Umowa ta została zawarta jako kolejna umowa (druga), po umowie okresowej z dnia 5 listopada 2015 r. W dniu zawarcia umowy okresowej z 1 lutego 2016 r., w rozumieniu przepisu 251 § 1 k.p., w brzmieniu wówczas obowiązującym, umowa z 1 lutego 2016 r. była drugą umowa okresową. W konsekwencji powyższego, umowa z 1 lutego 2016 r. jest również drugą umowa w rozumieniu obecnie obowiązującego przepisu art. 251 § 1 k.p. Wynika to z art. 14 ust. 4 ustawy z 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Umowa, która zostanie zawarta z tym pracownikiem 10 listopada 2016 r. będzie zatem trzecią umową okresową między tymi samymi stronami.
Przepis art. 251§ 4 pkt 4 k.p. wyłącza obowiązek stosowania § 1 art. 251 k.p., w przypadku gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie – jeżeli ich zawarcie w danym przypadku służy zaspokojeniu rzeczywistego okresowego zapotrzebowania i jest niezbędne w tym zakresie w świetle wszystkich okoliczności zawarcia umowy.
Mając na uwadze, że obowiązek zatrudnienia danej osoby na co najmniej 1 miesiąc wynika z umowy z powiatowym urzędem pracy, można próbować wywodzić, że znajduje w tym przypadku zastosowanie ww. przepis. Jest to jednak interpretacja, która może budzić poważne wątpliwości. Zwrócić należy bowiem uwagę, że zobowiązanie do zatrudnienia danej osoby na co najmniej 1 miesiąc, nie wyłącza prawa zatrudnienia jej na dłuższy okres.
Sławomir Pyźlak
radca prawny
PODSTAWA PRAWNA
– Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.)
– Ustawa z 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy
– Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 1220)
