Rada nie może przekazać wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta) kompetencji do udzielania dotacji oraz ustalania jej wysokości
BIULETYN SAMORZĄDOWCA / SĄDY O SAMORZĄDACH
PRZYKŁAD 1
Uchwała Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Lublinie z dnia 24 marca 2020 r., nr 154/2020
Stosownie do przywołanego wyżej art. 403 ust. 5 ustawy Prawo ochrony środowiska trybu postępowania w sprawie udzielania dotacji, sposób jej rozliczania określa rada gminy. Przeniesienie na organ wykonawczy części uprawnień należących do organu stanowiącego, jest wykroczeniem poza przepis delegacyjny.
Tak wynika z uchwały Regionalnej Izby Obrachunkowej w Lublinie, stwierdzającej nieważność uchwały rady miasta, w sprawie przyjęcia programu ochrony zasobów wodnych dla miasta wraz z zasadami udzielania dotacji celowej.
W § 6 Załącznika do badanej uchwały rada miasta postanowiła m.in., że prezydent miasta określa w drodze zarządzenia wzory wniosków oraz innych niezbędnych załączników, koniecznych do udzielenia i rozliczenia dotacji. W § 8 ust. 3 Załącznika zapisano, że do rozliczenia dotacji beneficjent zobowiązany jest załączyć w szczególności protokół wykonania inwestycji, zdjęcia z realizacji etapów inwestycji i faktury potwierdzające poniesione nakłady wraz z dowodami zapłaty. Natomiast z § 8 ust. 4 Załącznika wynika, że dotujący zastrzega możliwość żądania dodatkowych wyjaśnień lub dokumentów związanych z realizacją inwestycji i rozliczeniem dotacji. Jak wskazało Kolegium Izby, postanowienia powyższe nie precyzują, jakie dane powinien zawierać wniosek o udzielenie dotacji oraz jakie jeszcze załączniki konieczne są do udzielenia i rozliczenia dotacji. Nie określają również, jakich dodatkowych dokumentów (oprócz wymienionych w § 8 ust. 3 załącznika) można żądać od beneficjenta, w celu rozliczenia dotacji. Tymczasem zgodnie z treścią art. 403 ust. 5 ustawy Prawo ochrony środowiska, tryb postępowania w sprawie udzielania dotacji i sposób jej rozliczania określa rada gminy.
W ocenie lubelskiej RIO określenie treści wniosku o udzielenie dotacji oraz wskazanie dokumentów i załączników niezbędnych do udzielenia lub rozliczenia dotacji jest elementem trybu postępowania, o którym mowa w art. 403 ust. 5 ustawy Prawo ochrony środowiska. Przeniesienie na organ wykonawczy części uprawnień należących do organu stanowiącego, poprzez upoważnienie go do określania dodatkowych, bliżej niesprecyzowanych dokumentów, niezbędnych do udzielenia i rozliczenia dotacji oraz zastrzeżenie, że dotujący może żądać od beneficjenta dodatkowych dokumentów związanych z realizacją inwestycji i rozliczeniem dotacji, stanowi – zdaniem Kolegium RIO – wykroczenie poza przepis delegacyjny. Takie zapisy w uchwale mogą powodować daleko posuniętą swobodę organu wykonawczego w zakresie ustalania rodzajów dokumentów niezbędnych do udzielenia i ostatecznego rozliczenia dotacji. W świetle wskazanego wyżej przepisu prawa, rada gminy nie została upoważniona do przekazania organowi wykonawczemu przypisanych jej ustawowo kompetencji.
Regionalna Izba Obrachunkowa w Lublinie zwróciła ponadto uwagę, że w § 2 uchwały rada miasta postanowiła, iż jej przepisy wchodzą w życie z dniem podjęcia. W ocenie Kolegium RIO postanowienie to narusza art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych. Przepis ten stanowi, że akty normatywne, zawierające przepisy powszechnie obowiązujące, są ogłaszane w dziennikach urzędowych i wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ich ogłoszenia, chyba że dany akt normatywny określi termin dłuższy. Uchwała rady miasta, o której mowa w sentencji, stanowi bez wątpienia akt prawa miejscowego, ponieważ zawiera przepisy powszechnie obowiązujące i jako taka powinna zostać ogłoszona w wojewódzkim dzienniku urzędowym i wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. – W przedmiotowej sprawie nie zaistniały również okoliczności, upoważniające radę miasta do skrócenia okresu wejścia uchwały w życie. W konsekwencji zastrzeżenie w uchwale, iż wchodzi ona w życie z dniem podjęcia, skutkuje nieważnością nie tylko samego zapisu uchwały zawierającego taką regulację, lecz całej uchwały – czytamy w orzeczeniu lubelskiej Regionalnej Izby Obrachunkowej.
PRZYKŁAD 2
Uchwała Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Olsztynie z dnia 12 marca 2020 r., nr 0102-141/20
Art. 27 ust. 2 ustawy o sporcie wskazuje, że to wyłącznie organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego jest uprawniony do określania kwoty dofinansowania. Brak jest ustawowej delegacji do przekazania organowi wykonawczemu uprawnień do uznaniowego ustalania wielkości przyznawanej dotacji.
Tak wynika z uchwały Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Olsztynie, stwierdzającej nieważność uchwały rady gminy, w sprawie określenia warunków oraz trybu finansowania zadań́ publicznych, sprzyjających rozwojowi sportu. W § 6 badanej uchwały rada gminy postanowiła, że dotacja celowa gminy nie może przekroczyć 85 % wartości projektu. Tymczasem zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie, tworzenie warunków, w tym organizacyjnych, sprzyjających rozwojowi sportu, stanowi zadanie własne jednostek samorządu terytorialnego. Stosownie do ust. 2 tego artykułu, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może określić, w drodze uchwały, warunki i tryb finansowania zadania własnego, o którym mowa w ust. 1, wskazując w uchwale cel publiczny z zakresu sportu, który jednostka ta zamierza osiągnąć.
W ocenie Regionalnej Izby Obrachunkowej w Olsztynie, z art. 27 ust. 2 ustawy o sporcie wprost wynika, że to wyłącznie organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego jest uprawniony do określania kwoty dofinansowania. Brak jest ustawowej delegacji do przekazania wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta) uprawnień, do uznaniowego ustalania wielkości przyznawanej dotacji. A skoro tak, to postanowienie rady gminy, że „dotacja celowa nie może przekroczyć 85 % wartości projektu” powoduje w rzeczywistości, że nie wiadomo, w jakiej wysokości przysługuje to dofinansowanie. – Uchwalenie przez radę gminy postanowień́ o treści jak wyżej powoduje, że podjęcie decyzji w zakresie wyboru ostatecznej kwoty dotacji zostaje przesunięte z organu stanowiącego gminy na organ wykonawczy, co narusza art. 27 ust. 2 ustawy o sporcie w sposób istotny. Kolegium Izby stwierdza, że rada gminy w badanej uchwale nie ustaliła prawidłowo zasad udzielania dotacji celowej, poprzez nieokreślenie wysokości dotacji, o której mowa w art. 27 ust. 2 ustawy o sporcie.
Kolegium RIO w Olsztynie zwróciło także uwagę, że zgodnie z § 13 badanej uchwały „W przypadku, gdy suma dofinansowania złożonych wniosków przekracza wysokość środków przeznaczonych na realizację zadania, wójt gminy zastrzega sobie możliwość zmniejszenia wielkości dofinansowania lub objęcia nie wszystkich wnioskodawców”.
– Postanowieniem § 13 badanej uchwały, rada scedowała swoją kompetencję na organ wykonawczy, czym naruszyła przepis art. 27 ust. 2 ustawy o sporcie. Tak sformułowany zapis powoduje, że to organ wykonawczy będzie decydował o rzeczywistej wysokości przyznanej dotacji, co stoi w sprzeczności z upoważnieniem ustawowym, iż to rada ustala warunki i tryb finansowania w formie dotacji zadań własnych – orzekła Regionalna Izba Obrachunkowa w Olsztynie.
