Kara administracyjna za naruszenie obowiązków przewidzianych w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
ORZECZNICTWO SĄDÓW ADMINISTRACYJNYCH - 5/2022
Uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 czerwca 2022 r., sygn. akt III OPS 1/21
Można odstąpić od nakładania kar administracyjnych, przewidzianych w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, powołując się w tym zakresie na przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.
Tak wynika z uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego, podjętej na wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich. Ten zwrócił się do NSA z pytaniem, czy art. 189f ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego można stosować w postępowaniach w przedmiocie nałożenia administracyjnej kary pieniężnej, na podstawie przepisów Rozdziału 4d ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.
W uzasadnieniu wniosku RPO podał, że przepisy Rozdziału 4d ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach przewidują administracyjne kary pieniężne za naruszenie obowiązków określonych w ustawie. Administracyjnymi karami pieniężnymi obciążani są: przedsiębiorcy odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości m.in. za prowadzenie działalności bez wymaganego wpisu do rejestru działalności regulowanej; podmioty prowadzące punkty selektywnej zbiórki odpadów; podmioty zbierające segregowane odpady komunalne i prowadzące działalność w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych za uchybienie obowiązkom sprawozdawczym; gminne jednostki organizacyjne m.in. za nieprawidłowości w odbieraniu odpadów komunalnych i niedopełnienie obowiązków sprawozdawczych; gminy i ich organy wykonawcze za naruszenie obowiązków sprawozdawczych; podmioty prowadzące instalację komunalną za nieprzestrzeganie kalkulacji kosztów zagospodarowania odpadów komunalnych.
Następnie RPO wskazał, że art. 189f Kodeksu postępowania administracyjnego reguluje przesłanki odstąpienia od nałożenia administracyjnej kary pieniężnej.
Wyjaśnił także, że w sprawie dopuszczalności stosowania art. 189f Kodeksu postępowania administracyjnego do postępowań w sprawie nałożenia kary pieniężnej za naruszenie obowiązków przewidzianych w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, wykształciły się dwie linie orzecznicze. Pierwsza opowiada się za taką możliwością (np. wyrok WSA w Krakowie z dnia 25 września 2018 r., sygn. akt II SA/Kr 791/18). Druga przeciwnie, wskazuje, że art. 189f Kodeksu postępowania administracyjnego do tych postępowań nie ma zastosowania.
Rozpatrując wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich NSA podjął uchwałę, wskazując, że „do postępowań administracyjnych w przedmiocie nałożenia administracyjnych kar pieniężnych, o których mowa w przepisach Rozdziału 4d ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j.: Dz.U. z 2021 r., poz. 888 ze zm.), stosuje się art. 189f ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j.: Dz.U. z 2021 r., poz. 735 ze zm.).”
W jej uzasadnieniu podkreślił m.in., że art. 189f został do Kodeksu postępowania administracyjnego dodany (wraz z pozostałymi przepisami działu IVa k.p.a. mającymi charakter ogólny i subsydiarny względem obowiązujących regulacji, które dotyczą administracyjnych kar pieniężnych – zob. uzasadnienie, VIII kadencja, druk sejmowy nr 1183, s. 69-72). Miały one stanowić uzupełnienie zidentyfikowanych niedostatków, a zatem także braków (luk) w ustawach prawa administracyjnego materialnego.
