Godziny nadliczbowe Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego

Przepis art. 42 ust. 4 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 530), dalej „u.p.s.”, stanowi, że pracownikowi samorządowemu za pracę wykonywaną na polecenie przełożonego w godzinach nadliczbowych przysługuje, według jego wyboru, wynagrodzenie albo czas wolny w tym samym wymiarze, z tym że wolny czas, na wniosek pracownika, może być udzielony w okresie bezpośrednio poprzedzającym urlop wypoczynkowy lub po jego zakończeniu. Jednocześnie art. 43 ust. 1 u.p.s. stanowi, że w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu pracy.

Zgodnie z art. 1514 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1510), dalej „k.p.”, pracownicy zarządzający w imieniu pracodawcy zakładem pracy i kierownicy wyodrębnionych komórek organizacyjnych wykonują, w razie konieczności, pracę poza normalnymi godzinami pracy bez prawa do wynagrodzenia oraz dodatku z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych. Kierownikom wyodrębnionych komórek organizacyjnych za pracę w godzinach nadliczbowych, przypadających w niedzielę i święto, przysługuje jednak prawo do wynagrodzenia oraz dodatku z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych w wysokości określonej w art. 1514 § 1 k.p., jeżeli w zamian za pracę w takim dniu nie otrzymali innego dnia wolnego od pracy (art. 1514 § 2). Kierownik Urzędu Stanu Cywilnego niewątpliwie zajmuje stanowisko kierownicze. Wynika to z art. 6 i nast. ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego (j.t. Dz.U. z 2022 r. poz. 1681).
W praktyce pojawiały się rozbieżne poglądy, co do wzajemnej relacji pomiędzy wyżej powołanymi przepisami u.p.s. i k.p. Pierwszy wskazywał, że wobec pracowników samorządowych zatrudnionych na stanowiskach kierowniczych zastosowanie znajduje art. 1514 § 1 k.p. i w konsekwencji nie przysługuje im, co do zasady, rekompensata za nadgodziny. Według drugiego poglądu, art. 42 ust. 4 u.p.s. zawiera wyczerpującą regulację dotyczącą rekompensaty pracy w godzinach nadliczbowych i odnosi się do wszystkich pracowników samorządowych, w tym również zajmujących stanowiska kierownicze.
Istniejące wątpliwości w tym zakresie rozstrzygnął Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 21 stycznia 2014 r., sygn. P 26/12 (Dz.U. z 2014 r. poz. 136), uznając, że art. 42 ust. 4 u.p.s. nie wyłącza ani nie ogranicza prawa do rekompensaty za prace wykonaną w godzinach nadliczbowych pracowników na kierowniczych stanowiskach, jak czyni to art. 1514 § 1 k.p.
Zgodnie z art. 1513 k.p. w zw. z art. 43 ust. 1 u.p.s., pracownikowi, który ze względu na okoliczności przewidziane w art. 151 § 1 wykonywał pracę w dniu wolnym od pracy, wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, przysługuje w zamian inny dzień wolny od pracy udzielony pracownikowi do końca okresu rozliczeniowego, w terminie z nim uzgodnionym.
W świetle ww. przepisów oraz wyroku Trybunału Konstytucyjnego, Kierownikowi Urzędu Stanu Cywilnego (Zastępcy Kierownika USC) za pracę w wolną sobotę (jeżeli jest to dzień wolny od pracy wynikający z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy) przysługuje dzień wolny od pracy (cały).
Oznacza to, że w takim przypadku nie należy kumulować godzin i udzielać dnia wolnego dopiero po „uzbieraniu się” 8 godzin przepracowanych w soboty.

Reasumując Kierownik Urzędu Stanu Cywilnego (Zastępca Kierownika USC) ma prawo do rekompensaty za pracę w godzinach nadliczbowych, w tym przepracowanych w soboty, na takich samych zasadach, jak pozostali pracownicy samorządowi.

Sławomir Pyźlak
radca prawny

PODSTAWA PRAWNA:
1) ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 530),
2) ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1510),
3) wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 stycznia 2014 r., sygn. P 26/12 (Dz.U. z 2014 r. poz. 136).