Komunikaty

SAS12/2014

Funkcjonowanie urzędu gminy po wyborach samorządowych

TEMAT MIESIĄCA - SAS 12 / 2014

Zmiana władz samorządowych rodzi szereg pytań o zasady funkcjonowania i organizacji pracy urzędu po wyborach. Po 16 listopada kierownictwo urzędów gmin i miast obejmą nowi (czasem także „nowi-starzy”) włodarze. Pierwsze miesiące po wyborach to czas organizacji pracy nowo wybranych wójtów (burmistrzów, prezydentów miast), w tym przeprowadzenia zmian mających na celu dostosowanie struktury aparatu urzędniczego do wizji jego nowego kierownika. W tym okresie pojawia się zazwyczaj szereg pytań prawnych o konieczność i termin podjęcia określonych decyzji reorganizacyjnych, które gwarantować będą sprawność i ciągłość funkcjonowania gminy w powyborczej rzeczywistości. Działalność samorządu musi być bowiem tak zorganizowana, aby zapewniać nieprzerwane i stałe zaspokajanie potrzeb mieszkańców. Obserwacja praktyki samorządowej pokazuje, że do kwestii rodzących najwięcej wątpliwości w powyborczym okresie zaliczyć należy określenie statusu prawnego zastępcy wójta po wyborach, a także określenie mocy prawnej wydanych przez poprzednika piastującego urząd wójta upoważnień i pełnomocnictw.

Zmiana władz samorządowych, co do zasady, nie przekłada się bezpośrednio na ciągłość funkcjonowania i organizację pracy kadry urzędu gmin. Dla bieżącego załatwiania spraw przez urzędników zmiana na miejscu włodarza nie odgrywa w praktyce większej roli. Nowa osoba na stanowisku wójta nie oznacza automatycznej wymiany podległych mu pracowników samorządowych. Urzędnicy zatrudnieni na podstawie umów o pracę zachowują po wyborach swoje stanowiska, ewentualne zaś decyzje pracownicze i reorganizacyjne (np. podział stanowisk w ramach określonych referatów urzędu) mogą, ale nie muszą być wprowadzone w życie od razu po objęciu funkcji przez nowego wójta. Odnotować w szczególności należy, że dotychczasowe akty prawne regulujące wewnętrzny ustrój urzędu, wydane przez poprzednio urzędującego wójta (w tym przede wszystkim regulamin organizacyjny urzędu gminy) nie wygasają ex lege z dniem wyboru czy złożenia ślubowania przez nowego wójta, lecz pozostają w mocy aż do czasu ich zmiany lub uchylenia. Reguła ciągłości funkcjonowania
i organizacji urzędu po wyborach rodzi jednak niekiedy mniej lub bardziej uzasadnione wątpliwości. W tym zakresie, szczególne rozbieżności interpretacyjne w praktyce budzi ocena sytuacji prawnej zastępcy (zastępców) wójta po dokonaniu wyboru nowego włodarza gminy.
Zauważyć trzeba, że zastępca wójta spełnia szczególnego rodzaju rolę w gminie. Z samej istoty zastępstwa wynika, że osoba ta „zastępuje” wójta w określonych dziedzinach spraw. Zastępca wójta z racji swej funkcji ustrojowej jest zatem najbliższym jego współpracownikiem. Dobór zaufanej osoby na to stanowisko ma kluczowe znaczenie dla kierownika gminy, który powierza mu wszak nie tylko pełnienie określonych obowiązków w jego imieniu, ale również ponosi odpowiedzialność za działania zastępcy.
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (dalej: u.s.g.) wójt powołuje i odwołuje swojego zastępcę lub zastępców w drodze zarządzenia. Na stanowisko zastępcy wójta nie musi być przeprowadzony nabór w drodze konkursu. Wyboru zastępcy może dokonać samodzielnie wójt (będąc skrępowany jedynie kwalifikacjami, jakich od zastępcy wymaga ustawa o pracownikach samorządowych). Równocześnie wójt jest upoważniony do określenia liczby swoich zastępców w ustawowo zakreślonych limitach. Stosunek pracy zastępcy nawiązywany jest na szczególnej podstawie, jaką jest powołanie. Nie ulega wątpliwości, że wójt może w każdej chwili odwołać powołanego przez siebie zastępcę. W odniesieniu do rzeczywistości wyborczej rodzi się jednakże pytanie, czy nieodwołany przez poprzednio urzędującego wójta zastępca zachowuje stanowisko po wyborach, czy też jego stosunek pracy wygasa z momentem złożenia ślubowania przez nowego wójta.

LOS ZASTĘPCY WÓJTA PO WYBORACH SAMORZĄDOWYCH

Zgodnie z art. 29 ust. 2 u.s.g. po upływie kadencji wójta jego zastępca pełni swoje obowiązki do czasu objęcia obowiązków przez nowo powołanego zastępcę. Interpretacja tego przepisu wywołała szereg kontrowersji w piśmiennictwie na temat tego, czy powołanie zastępcy wójta ma charakter czasowy (następuje na czas określony wyznaczony kadencją wójta, który go powołał), czy też trwa do momentu odwołania (następuje na czas nieokreślony). Pomijając
w tym miejscu szczegółową prezentację i analizę różnych stanowisk formułowanych
w doktrynie w tym zakresie, opowiedzieć należy się za stanowiskiem dominującym, zgodnie z którym stosunek pracy zastępcy wójta zawierany jest na czas nieokreślony. Warto odnotować, że pogląd przedmiotowej treści podzielił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 sierpnia 2008 r., w którym sąd kasacyjny stwierdził, że „dopuszczalność zatrudnienia pracownika na podstawie powołania na czas określony musi wynikać z przepisu szczególnego (art. 68 § 11 k.p.). Przepisem takim nie jest art. 29 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r.
o samorządzie gminnym (…), z którego wynika jedynie, że zastępca wójta po upływie kadencji wójta pełni swe obowiązki do czasu objęcia obowiązków przez nowo powołanego zastępcę”. Sąd Najwyższy przyjął, że powołanie zastępcy wójta jest powołaniem na czas nieokreślony, a zakończenie stosunku pracy zastępcy wójta, niezależnie od faktu wyboru nowego wójta, czy nawet objęcia obowiązków przez nowego zastępcę, wymaga jeszcze złożenia oświadczenia woli o odwołaniu dotychczasowemu zastępcy.
Wybór nowego wójta (burmistrza, prezydenta miasta) i złożenie przez niego ślubowania nie skutkuje zatem automatycznie wygaśnięciem stosunku pracy zastępcy wójta powołanego przez poprzednio urzędującego wójta. Nowo wybrany wójt, chcąc współpracować z innym zastępcą lub też ograniczyć liczbę zastępców w porównaniu do liczby zastępców wójta poprzedniej kadencji, może w każdym czasie rozwiązać stosunek pracy z uprzednio powołanym zastępcą (zastępcami). Prawo to uzyskuje zaraz po objęciu funkcji (odwołania może dokonać nawet w dniu ślubowania). Powołanie nowego zastępcy (nowych zastępców) nie jest jednakże obowiązkiem obejmującego funkcję wójta. W sytuacji, gdy nowo wybrany wójt (w tym osoba wybrana na wójta kolejnej kadencji) chce współpracować z dotychczas urzędującymi zastępcami nie musi ich odwoływać celem ponownego powołania tożsamej osoby na to stanowisko. Wynika to z wyżej sformułowanej tezy, że stosunek pracy zastępcy wójta zawiązywany jest na czas nieograniczony tzn. jest niezależny od kadencji konkretnego wójta i trwa aż do odwołania.

Sąd Najwyższy przyjął, że powołanie zastępcy wójta jest powołaniem na czas nieokreślony, a zakończenie stosunku pracy zastępcy wójta, niezależnie od faktu wyboru nowego wójta, czy nawet objęcia obowiązków przez nowego zastępcę, wymaga jeszcze złożenia oświadczenia woli o odwołaniu dotychczasowemu zastępcy.

UPOWAŻNIENIA ADMINISTRACYJNE UDZIELONE W POPRZEDNIEJ KADENCJI

Kolejnym ważkim problemem, z jakim borykają się nowo wybrani wójtowie jest określenie mocy obowiązującej upoważnień udzielonych przez wójta kończącego kadencję,
a w konsekwencji udzielenie odpowiedzi na pytanie o konieczność wydania nowych lub potwierdzenie starych upoważnień.
Zauważyć trzeba, że wójt jest organem administracji publicznej właściwym do rozpatrzenia szeregu spraw administracyjnych, wśród których odnotować można chociażby: wydawanie decyzji o warunkach zabudowy, przyznawanie zasiłków socjalnych, wydawanie zezwoleń na wycinkę drzew czy zezwoleń na zajęcie pasa drogowego. Wielość spraw poddanych ustawowo kognicji wójta wymusza konieczność dokonywania delegacji kompetencji orzeczniczych. Wójt może upoważnić swoich zastępców lub innych pracowników urzędu gminy do wydawania decyzji administracyjnych w swoim imieniu. Upoważnienie to nazywane jest niekiedy w piśmiennictwie pełnomocnictwem administracyjnym.
W orzecznictwie podkreślono, że przedmiotowe upoważnienie powinno mieć charakter wyraźny – samo powołanie lub inny sposób nawiązania stosunku pracy z pracownikiem urzędu gminy nie są tożsame z upoważnieniem do załatwienia spraw w imieniu wójta (wyrok NSA z dnia 27 sierpnia 2008 r., sygn. akt II OSK 720/2008).

ORGAN I PIASTUN ORGANU

Rozstrzygając problem kontynuacji obowiązywania upoważnień udzielonych przez wójta ubiegłej kadencji, odwołać należy się do doktrynalnego rozróżnienia organu i piastuna organu. Piastunem organu jest konkretna osoba (lub w przypadku organów kolegialnych zespół osób). Zmiana piastuna organu tj. osoby, której przypisuje się funkcje organu, nie wpływa na zmianę organu jako takiego. Stąd też np. śmierć danej osoby nie przesądza ani o nieistnieniu organu, ani też o konieczności jego likwidacji. Organ administracji publicznej działa niezależnie od jego obsady personalnej, co wiąże się z ciągłością państwa i ciągłością działania jego organów (wyrok NSA z dnia 9 maja 2008 r., sygn. akt II OSK 531/07). Upoważnienie administracyjne mocuje do działania w imieniu organu, a nie w imieniu jego piastuna. Oznacza to np., że decyzje administracyjne wydawane w ramach upoważnienia są wydawane w imieniu organu, który udzielił odpowiedniego upoważnienia, a nie w imieniu konkretnej osoby, która pełni daną funkcję. Upoważnienie udzielone przez wójta nie wygasa zatem w sytuacji zmiany personalnej na stanowisku wójta, na skutek upływu kadencji lub wygaśnięcia mandatu. W tych przypadkach nie ma także potrzeby potwierdzania upoważnień przez nowo wybranego wójta (sygn. akt II OSK 531/07).

Nowo wybrany wójt (burmistrz, prezydent miasta) nie ma obowiązku samodzielnego załatwiania wszystkich spraw indywidualnych, leżących w zakresie jego właściwości, do czasu wydania stosownych upoważnień w miejsce upoważnień wydanych przez ustępującego wójta, nie ma także obowiązku formalnego potwierdzania upoważnień udzielonych przez swojego poprzednika. Dotychczas obowiązująca w urzędzie dekoncentracja kompetencji zastana przez wójta nowej kadencji pozostaje aktualna także po wyborach samorządowych.

PEŁNOMOCNICTWA CYWILNE UDZIELONE W POPRZEDNIEJ KADENCJI

Warto słowem zakończenia odnotować, że obok upoważnień do załatwiania spraw administracyjnych, wójtowie udzielają także w swej codziennej pracy szeregu pełnomocnictw cywilnych do działania w imieniu gminy w sprawach natury cywilnoprawnej (np. zawierania umów w sprawie udzielenia zamówienia publicznego) na podstawie art. 95 i 96 Kodeksu cywilnego. W odróżnieniu do upoważnienia administracyjnego, przez udzielenie pełnomocnictwa osoba umocowana działa nie w imieniu organu (wójta), który ją umocował, lecz w imieniu gminy. Przepisy Kodeksu cywilnego nie łączą skutku odwołania lub wygaśnięcia pełnomocnictwa do działania w imieniu osoby prawnej ze zmianą piastuna organu, który udzielił pełnomocnictwa. Jako że regulacji szczególnej w tym zakresie nie przewidują także przepisy ustawy samorządowej, uznać należy, że wygaśnięcie mandatu piastuna organu (wójta w związku z upływem kadencji) nie rzutuje na obowiązywanie udzielonych przez niego pełnomocnictw cywilnych za czasu sprawowania tej funkcji. Nowy wójt nie musi zatem również i w tym przypadku wydawać nowych bądź potwierdzać dotychczasowych pełnomocnictw.

NOWE PORZĄDKI W URZĘDZIE NOWEGO WÓJTA

Wyłoniony w listopadowych wyborach samorządowych nowy wójt (burmistrz, prezydent miasta) nie musi podejmować bezpośrednio po wyborze decyzji personalnych, co do kontynuowania bytu prawnego określonych stanowisk urzędniczych i co do upoważnienia określonych osób do działania w jego, lub w gminy, imieniu. Nie oznacza to rzecz jasna, że nowo wybrany włodarz nie może dokonać zmian w funkcjonowaniu i organizacji urzędu gminy stanowiącego wszak jego aparat pomocniczy służący realizacji przypisanych mu zadań. Na podjęcie tych decyzji ma jednak całe cztery lata.

Anna Kudra
prawnik w Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna sp. k. w Poznaniu

SPIS TREŚCI

Prosumencka energia jutra

AKTUALNOŚCI - SAS 12 / 2014

Co kryje się pod tym hasłem? Jakie ma znaczenie dla funkcjonowaniu ludzi? Pakiet klimatyczno-energetyczny 3x20 przyjęty przez Radę Europejską w Kioto w marcu 2007 r. reguluje szereg założeń, jakie do 2020 r. mają być zrealizowane również w Polsce. Priorytetowe znaczenie ma między innymi redukcja emisji gazów cieplarnianych o 20%; zmniejszenie zużycia energii o 20% w stosunku do prognoz na 2020 rok poprzez efektywność energetyczną oraz 20 % udziału energii ze źródeł odnawialnych w bilansie finalnej energii. Pozyskiwanie energii z takich konwencjonalnych źródeł jak węgiel, gaz czy ropa niesie za sobą liczne efekty uboczne. Negatywny wpływ widoczny jest przede wszystkim w środowisku naturalnym. Należy też zaznaczyć, że źródła te kiedyś mogą się wyczerpać. Efekty uboczne to emisja gazów takich jak: dwutlenek węgla, dwutlenek siarki czy tlenki azotu. Emisja takowa powoduje liczne zanieczyszczenia, zmiany klimatyczne, a w konsekwencji wpływa na życie człowieka, życie fauny i flory. Obserwacja wszechobecnej degradacji powoduje, że coraz częściej szukamy niekonwencjonalnych źródeł energii. Pozyskiwanie energii z odnawialnych źródeł energii to oszczędność pieniędzy, ale przede wszystkim natury.

Zaobserwować można ustawiczne globalne zapotrzebowanie na energię. Jeśli w roku 1986 światowe zużycie energii wynosiło 11,2 TW lat, to prognoza na rok 2030 uwzględniając zużycie w roku 2000 wynoszące ok. 15 TW lat, będzie wynosić prawdopodobnie 29,0 TW lat. Chcąc sprostać założeniom traktatu z Kioto, działania należy podejmować już dziś, aby wpłynąć na wysoki standard życia mieszkańców danej społeczności.

HASŁO „PROSUMENT”

Nowelizacja ustawy Prawo energetyczne z 11. września 2013 r. tzw. Mały Trójpak Energetyczny wprowadził hasło „prosument”. „Prosument” oznacza osobę fizyczną wytwarzającą na własne potrzeby energię elektryczną w mikroinstalacji, która może odsprzedać nadwyżkę wytworzonej energii. Program Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Prosument ma na celu promowanie nowych technologii OZE oraz postaw prosumenckich, a co się z tym wiąże zarówno podniesienie świadomości inwestorskiej i ekologicznej, jak i rozwój rynku dostawców urządzeń i instalatorów oraz zwiększenie miejsc pracy w tym sektorze. Program „Prosument” ma także stanowić kontynuację i rozszerzenie kończącego się w 2014 r. programu dotyczącego dofinansowania do kolektorów słonecznych.
W Unii Europejskiej aktualna liczba instalacji prosumenckich, wykorzystujących odnawialne źródła energii (OZE) na potrzeby domów mieszkalnych i małej przedsiębiorczości, szacowana jest na około 10 mln. Tylko w Niemczech jest ich ok. 4 mln, w tym ok. 2 mln instalacji (będących głównie w gospodarstwach domowych i rolnych) służy do wytwarzania energii elektrycznej. Prognozy wskazują, że do 2020 r. w Unii Europejskiej będzie działało około 50 mln mikroinstalacji OZE.
W Polce solidną podbudowę energetyki prosumenckiej stanowi potencjał krajowego przemysłu i technologii mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii (kolektorów słonecznych, systemów fotowoltaicznych, mikrowiatraków, mikrobiogazowni, geotermalnych pomp ciepła i kotłów na biomasę). Rozwój technologiczny, razem z perspektywą nieuchronnego wzrostu cen paliw i energii oraz wzrostem świadomości ekologicznej i postaw pro-konsumenckich są wystarczającymi przesłankami do rozwoju szeroko rozumianej energetyki obywatelskiej na wzór innych krajów UE (np. Niemiec, Danii, Szwecji, Wielkiej Brytanii), ale też Stanów Zjednoczonych czy Australii. Przeszkodami do pokonania są: stereotypowy model rynku energii wspierający tradycyjne rozwiązania, które utrudniają rozwój innowacji i przyjaznego energetyce prosumenckiej otoczenia systemowego (np. mikrosieci, inteligentne sieci, systemy magazynowania energii i dzielenia się jej nadwyżkami). W tych warunkach trudno rozwijać i wykorzystywać kapitał społeczny w energetyce. Zmiana otoczenia regulacyjnego pozwoliłaby uwolnić ten olbrzymi potencjał i rozpocząć transformację sektora coraz bardziej niewydolnej, scentralizowanej energetyki państwowej w kierunku energetyki obywatelskiej ze znacznie większym udziałem samorządów i społeczności lokalnych w tym procesie.
W Polsce w 2013 r. było około 250 tys. prosumentów wykorzystujących Odnawialne Źródła Energii. Opracowany przez Instytut Energetyki Odnawialnej w 2013 r. „Krajowy plan rozwoju mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii w Polsce” przedstawia ścieżkę budowy prosumenckiej, bazującej na już obecnie dostępnych technologiach mikrogeneracji. Obejmuje on m.in. przekształcenie właścicieli budynków w prosumentów (a budynków w mikroelektrownie) oraz wykorzystanie zintegrowanych z mikroinstalacjami technologii do magazynowania energii i inteligentnego zarządzania mikrosieciami. Za kluczowe działania uznano promocję postaw prokonsumenckich wśród obywateli, usuwanie barier prawnych po stronie realizacji inwestycji, w tym w dostępie do sieci, sojusz z sektorem budownictwa i mieszkalnictwa oraz synergię z działaniami na rzecz wdrożenia w Polsce koncepcji inteligentnych sieci energetycznych. Wdrożenie powyższego planu rozwoju mikroinstalacji i małych instalacji, jako fundamentu budowy energetyki prosumenckiej, pozwoliłoby już w 2020 r. na wymienione efekty gospodarcze i ekologiczne: wzrost liczby prosumentów (posiadaczy mikroinstalacji OZE) do 2,5 mln, wzrost mocy zainstalowanej w mikroinstalacjach do produkcji ciepła i energii elektrycznej do ok. 25 GW, produkcja energii elektrycznej i ciepła na poziomie 40 Twh/rok, utworzenie w latach 2013-2020 ok. 54 tys., w tym ok 15 tys. w sektorze produkcji urządzeń (mikroinstalacji OZE), redukcję emisji CO2 w 2020 r. o ok. 19 mln ton (ponad 5% emisji z energetyki).

DZIAŁANIA W GMINIE KURZĘTNIK

Gmina Kurzętnik odpowiada na wyzwania energetyczne i wdraża działania prosumenckiej energii jutra. Środowisko, w którym żyjemy powinno być dla naszych mieszkańców przyjazne zarówno pod względem ekologicznym, jak też ekonomicznym. Podnosimy świadomość inwestorską i ekologiczną, chcąc przybliżyć mieszkańcom cel i sens działań proekologicznych. Według danych GUS z 2009 r. przeciętne gospodarstwo domowe 2+2 zużyło rocznie 2140 kWh, a gospodarstwo domowe wiejskie 2620 kWh energii elektrycznej.
Jako gmina przystąpiliśmy do programu priorytetowego Prosument NFOŚiGW. Program jest pierwszym ogólnopolskim instrumentem wsparcia dla gospodarstw domowych zainteresowanych zakupem nowych instalacji i wymianą istniejących instalacji grzewczych lub elektrycznych, na bardziej efektywne i przyjazne środowisku. W gminie Kurzętnik ukierunkowujemy się na instalację systemów fotowoltaicznych i pomp ciepła w budynkach mieszkalnych zlokalizowanych na terenie gminy. Inwestując w fotowoltaikę, wpływamy na ekologię. Energia słoneczna to źródło, które jest najbardziej rozwojowe wśród niekonwencjonalnych, jest niewyczerpalne, a co najważniejsze, nie powoduje skutków ubocznych, nie zanieczyszcza środowiska, jest jego integralną częścią.
Kolejnym przedsięwzięciem jest dla nas Program „Słoneczna Gmina”. Ma on na celu montaż instalacji fotowoltaicznych oraz wymianę oświetlenia na energooszczędne w budynkach użyteczności publicznej na terenie gminy Kurzętnik. Sukcesywnie wdrażamy także działania mające na celu zwiększanie energooszczędności i przedsięwzięcia z zakresu zielonej energii. Termomodernizacją objęliśmy budynki użyteczności publicznej. Efektem ekonomicznym inwestycji jest redukcja kosztów opałowych o 30%, efekt ekologiczny – redukcja emisji CO2 o 91Mg CO2 na rok. Budynki użyteczności publicznej wyposażone zostały w ekologiczne systemy ogrzewania. Wymieniono kotły olejowe i węglowe na kotły opalane brykietem lub peletem. Wskutek wykorzystania brykietu jako paliwa unikamy emisji CO2 oraz redukujemy koszty o kolejne ponad 30%. Dążymy do budowy oświetlenia pod kątem programu „Ciemne Niebo”, budujemy energooszczędne oświetlenie uliczne typu LED, montujemy lampy solarne na terenie gminy.
Oprócz przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii prowadzimy także kampanie i konferencje informacyjne propagujące alternatywne źródła energii. W Kurzętniku odbyło się I Forum „Efektywne wykorzystanie energii oraz zastosowanie odnawialnych źródeł energii na obszarach wiejskich – a rozwój gospodarczy”, konferencja „Gaz łupkowy – rozwój biznesu i nowych kierunków kształcenia zawodowego”, I Kongres Energetyczny. Włączamy się w różnorodne konkursy ekologiczne z zakresu zielonej energii. Zajęliśmy 5. miejsce w ogólnopolskim konkursie dla gmin i miast do 50. tys. mieszkańców „Gmina z misją”. Celem konkursu była promocja działań związanych z ograniczaniem niskiej emisji. Jako wójt uzyskałem tytuł Eko-Lidera 2014 Warmii i Mazur. Dokonujemy także strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, tworzymy bazę danych dotyczącej inwentaryzacji emisji gazów cieplarnianych, opracowujemy Plan Gospodarki Niskoemisyjnej.
Zmieniając swoje dotychczasowe przyzwyczajenia na działania proekologiczne chronimy naszą Ziemię –miejsce, w którym żyjemy i w którym będą żyć kolejne pokolenia. Dlatego warto zainwestować w OZE i być bardziej eko. Oszczędzamy naszą planetę, środowisko, ale przede wszystkim dbamy o siebie samych.

Wojciech Dereszewski
Wójt Gminy Kurzętnik - Wójt Roku 2013

SPIS TREŚCI

Łączenie gmin

FORUM OD-NOWA

Jak wynika z prognoz GUS, do roku 2035 liczba ludności Polski będzie się systematycznie zmniejszać i na koniec tego okresu wyniesie niespełna 36 mln. Najniższy wśród krajów europejskich poziom dzietności spowoduje, że procesowi wyludniania towarzyszyć będzie starzenie się społeczeństwa. Co szczególnie niepokojące, systematycznie wzrasta liczba gmin liczących mniej niż 5 tys. mieszkańców – jest ich już ponad 600.

Zachodzące procesy demograficzne będą w coraz większym stopniu podważać finansowe podstawy funkcjonowania najmniejszych wspólnot samorządowych, zwiększać obciążenie budżetu państwa transferami do samorządów i osłabiać zdolność do świadczenia przez nie usług publicznych.
Wspólnoty mogą reagować na to na dwa sposoby: nasilając współpracę między sobą lub podejmując decyzję o łączeniu się. Niestety, nikła współpraca samorządów pozwala na odrzucenie przekonania o szansach powodzenia na większą skalę zorganizowanych i dobrowolnych form wspólnej realizacji zadań. Pozostaje więc konsolidacja. Na świecie ten proces już trwa: Holandia, Japonia, Niemcy, Szwecja, Wielka Brytania ograniczyły ilość swych jednostek. Dużą reformę przeprowadzono w Danii w 2007 roku. Oddolny i szeroki proces scalania ma miejsce w Szwajcarii, Finlandii i Islandii. Decydują o tym głównie względy ekonomiczne, gdyż w dużym podmiocie są większe i stabilniejsze wpływy z podatków oraz działa efekt skali, więc usługi są tańsze.
W Polsce od 2004 r. przewidziano mechanizm zachęt do scalania gmin, ale do dziś nastąpiło tylko jedno takie połączenie (gmina i miasto Zielona Góra). Aktualną „premią” za konsolidację jest podwyższony o 5% udział we wpływach z PIT. Brak chętnych do łączenia tylko częściowo można tłumaczyć małą atrakcyjnością tej zachęty. Problem tkwi w zapewniającym ochronę systemie finansowania wspólnot, który przy niskim udziale podatków lokalnych dostarcza dużej części środków z budżetu państwa w formie subwencji i dotacji, co sztucznie utrzymuje niewydolne JST.
Proponowane w nowelizacji ustawy samorządowej przygotowanej przez b. Ministra Administracji i Cyfryzacji Michała Boniego zwiększenie bodźców finansowych powinno zaowocować wzrostem scalania gmin, pod warunkiem, że uda się osłabić opór elit lokalnych (polityków, urzędników samorządowych, pracowników sfery oświatowej) obawiających się utraty swych wpływów w nowym, większym organizmie. Projekt MAiC przewiduje też szczególnego rodzaju porozumienia zawierane przez gminy przed połączeniem. Samorządy określą w nich oczekiwane przez siebie warunki funkcjonowania przyłączanej społeczności – jej prawa będą musiały być zagwarantowane w statucie. Przykładowo, przesunięciu granic powinno towarzyszyć przekazanie składników mienia, w tym infrastruktury komunalnej. Jeżeli towarzyszy mu znaczące finansowe osłabienie jednej ze stron, druga powinna dokonać stosownej rekompensaty finansowej.
Dalszy krok w tym samym kierunku to propozycja podejścia systemowego sformułowana przez think tank Forum Od-nowa: metoda procesualnego scalania gmin. Punktem wyjścia jest założenie, że tylko większe gminy będą mogły skutecznie oprzeć się negatywnym zjawiskom demograficznym, zapewnić bardziej profesjonalne zarządzanie, możliwość lepszego realizowania zadań i odporność na wahania koniunktury, a mieszkańcom zaoferować wysoki poziom usług.
Docelowo duże organizmy przejęłyby zadania powiatów, prowadząc do powstania dwuszczeblowego podziału terytorialnego, na który złożyłyby się duże gminy i województwa. Samo postulowane przez wiele środowisk zlikwidowanie powiatów sprawi, że małe jednostki nie udźwigną ich obowiązków. Po połączeniach bardziej równomiernie w skali kraju rozłoży się też rozkład dochodów samorządów.

GMINA POWINNA LICZYĆ MINIMUM 20 TYSIĘCY MIESZKAŃCÓW

W myśl tej koncepcji, żadna gmina nie powinna posiadać mniej niż 20 tysięcy ludności. Zasada ta w jasny sposób zamyka drogę dla tworzenia małych gmin. Jeżeli w ciągu pięciu kolejnych lat liczba ludności wynosi na koniec każdego roku mniej niż 20 tysięcy i przez ten czas gminy nie połączyły się dobrowolnie, Rada Ministrów powinna w następnym roku dokonać scalenia gminy z jednostą lub jednostkami graniczącymi, tak aby nowo utworzona gmina nie posiadała mniej niż 20 tysięcy mieszkańców.

ODSTĘPSTWO OD ŁĄCZENIA DLA GMIN WSPÓŁPRACUJĄCYCH

Rada Ministrów może nie podejmować inicjatywy, której celem jest połączenie gmin, jeżeli gmina liczy co najmniej 10 tysięcy ludności i w ścisły sposób współpracuje przy świadczeniu usług publicznych z gminą lub gminami graniczącymi z nią.

PODZIAŁ GMINY JAKO ROZWIĄZANIE WYJĄTKOWE

Podział gminy lub wydzielenie z jej obszaru fragmentów przyłączanych do innej gminy lub gmin powinno następować jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach, co oznacza, że ta metoda zmiany podziału administracyjnego powinna być uznana za rozwiązanie wyjątkowe. Preferowane byłoby łączenie gmin w całości, zamiast wydzielania z nich poszczególnych części (np. sołectw).

MIGRACJE WAHADŁOWE DO MIASTA PRZESŁANKĄ DO PRZYŁĄCZENIA GRANICZĄCEJ Z NIM GMINY

Gmina bezpośrednio granicząca z miastem na prawach powiatu powinna podlegać włączeniu do jego obszaru w kolejnym roku po tym, w którym stwierdzono, iż w typowym dniu powszednim ponad 50% ludności gminy korzysta z usług publicznych świadczonych przez miasto na jego terenie. Chodzi zatem o rozszerzenie granic miasta na prawach powiatu o obszary gmin funkcjonalnie z nim powiązanych. Obowiązkowemu połączeniu z miastem podlegałyby zaś gminy obwarzankowe.

CZĘŚCIOWE POKRYWANIE GMINOM I POWIATOM KOSZTÓW ŁĄCZENIA

Dotychczasowa zachęta do łączenia gmin powinna zostać zlikwidowana. Zastąpiłaby ją dotacja celowa z budżetu państwa dla nowych jednostek na częściowe pokrycie jednorazowych wydatków bieżących i majątkowych, które są bezpośrednio związane z procesem łączenia. Dotacji celowej powinien udzielać na podstawie umowy wojewoda, tak aby sposób kalkulacji kwoty dotacji preferował powstawanie możliwie jak największych jednostek, które podjęły inicjatywę łączenia lub zintensyfikowania współpracy wcześniej, niż wymagają tego przepisy.

WNIOSKI

Małe gminy będą zmotywowane do podejmowania lub zacieśniania współpracy przy świadczeniu usług, aby dzięki partnerstwu zachować możliwość samodzielnego działania (gminy o liczbie mieszkańców między 10 a 20 tys.) lub pośrednio wskazywać Radzie Ministrów gminy, z którymi preferowałyby połączenie, jeżeli jest to nieuniknione (gminy o liczbie mieszkańców poniżej 10 tys.).
Władze miast na prawach powiatu będą mogły wypracowywać formułę działania ośrodka miejskiego po dołączeniu gmin graniczących.
Zostanie zablokowana fragmentacja samorządów, wyposażając Radę Ministrów w klarowny, mniej podatny na bieżące okoliczności polityczne, mniej konfliktogenny system – populacyjny wzorzec gminy (minimum 20 tys. mieszkańców) i kryterium wytyczania granic obszaru miejskiego miasta na prawach powiatu.

KOMENTARZ PRAWNIKA:

Prognozowane zmiany demograficzne oraz postępujący proces decentralizacji przejawiający się przekazywaniem na rzecz gmin nowych, często kosztownych, zadań, skutkują potrzebą podjęcia dyskusji o pogarszającej się wydolności zadaniowej JST, w tym tzw. gmin małych (poniżej 5 tys. mieszkańców). Poszukując optymalnego rozwiązania prawnego tego problemu, należy rozważyć m.in. zmianę uwarunkowań procesu łączenia gmin. Wątpliwym wydaje się jednakże zamysł wprowadzenia odgórnych, rządowych instrumentów konsolidacyjnych opartych o sztywne przesłanki uzasadniające połączenie. Konstytucja wymaga, by dokonywanie wszelkich zmian terytorialnych było uzasadnione, po pierwsze – zapewnieniem zdolności wykonywania zadań przez JST, po drugie – zapewnieniem poczucia tożsamości terytorialnej mieszkańcom danego obszaru. Wydaje się, że wystąpienie obu tych warunków powinno podlegać indywidualnej ocenie, co wykluczałoby stosowanie automatycznego mechanizmu łączenia, w przypadku np. spadku liczby ludności poniżej określonego progu. Dyskusja o potrzebie zmian prawnych dyktowanych pogarszającą się wydolnością zadaniową gmin nie powinna się przy tym zamykać na problematyce łączenia gmin, lecz obejmować również m.in. uelastycznienie mechanizmów współpracy samorządowej i zreformowanie, szeroko krytykowanego, systemu finansowania zadań przekazywanych w gestię gmin.

Anna Kudra
kancelaria Dr Krystian Ziemski&Partners w Poznaniu

SPIS TREŚCI

Przegląd legislacyjny

PRZEGLĄD LEGISLACYJNY - SAS 12 / 2014

Dz.U. z 2014 r. poz. 970, 1296, 1358, 1395, 1421, 1491, 1495

POJAZDY DLA SŁUŻB SPECJALNYCH

Od 21 października 2014 r. obowiązuje rozporządzenie Ministrów: Spraw Wewnętrznych, Obrony Narodowej, Finansów oraz Sprawiedliwości z dnia 17 października 2014 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów specjalnych i używanych do celów specjalnych Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, kontroli skarbowej, Służby Celnej, Służby Więziennej i Straży Pożarnej (Dz.U. z 2014 r. poz. 1421)

Rozporządzenie wydano na podstawie art. 66 ust. 7 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2012 r. poz. 1137, z późn. zm.) i określa warunki techniczne pojazdów specjalnych i używanych do celów specjalnych Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, kontroli skarbowej, Służby Celnej, Służby Więziennej i straży pożarnej, zwanych dalej „pojazdami”.

IZBY ZATRZYMAŃ

Od 23 października 2014 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 10 września 2014 r. w sprawie izb zatrzymań (Dz.U. z 2014 r. poz. 1358)

Rozporządzenie wydano na podstawie art. 26a ust. 3 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o Żandarmerii Wojskowej i wojskowych organach porządkowych (Dz.U. z 2013 r. poz. 568 i 628 oraz z 2014 r. poz. 1055) i określa:

warunki tworzenia i likwidacji izb zatrzymań;
warunki, jakim powinny odpowiadać izby zatrzymań;
skład, uprawnienia i obowiązki obsługi izby zatrzymań;
organy uprawnione do kontrolowania izb zatrzymań;
warunki i sposób prowadzenia oraz zasady obiegu, okres przechowywania, sposób archiwizowania lub brakowania ewidencji i dokumentacji dotyczącej osób umieszczonych w izbie zatrzymań, a także formy i wzory tej ewidencji i dokumentacji;
warunki oraz organizację umieszczania osób w izbie zatrzymań.

KIERUJĄCY POJAZDAMI

Od 25 października 2014 r. obowiązuje ustawa z dnia 26 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o kierujących pojazdami (Dz.U. z 2014 r. poz. 970)

Zmiany dotyczą między innymi problemu z właściwym wdrożeniem systemu teleinformatycznego w niektórych Wojewódzkich Ośrodkach Ruchu Drogowego. Znowelizowane przepisy jednoznacznie nakładają na WORD-y obowiązek wyboru jednolitego dla wszystkich podmiotów przeprowadzających egzaminy na prawo jazdy systemu teleinformatycznego. Ponadto zaproponowano w przepisie art. 51 ust. 2a pkt 2 przywrócenie odpowiedzialności merytorycznej ministra właściwego ds. transportu za treści zawarte w pytania egzaminacyjnych zadawanych na egzaminie państwowym na prawo jazdy poprzez zatwierdzenie scenariuszy, wizualizacji i opisów zatwierdzonych wchodzących w ich skład i służących do ich generowania. Dodatkowo zawarto zmiany przepisów doprecyzowujące obecne brzmienia przepisów ustawy o kierujących pojazdami w zakresie możliwości przystąpienia do egzaminu państwowego na niższe kategorie prawa jazdy przez osoby, które ukończyły kurs na prawo jazdy wyższej kategorii (nowy art. 50 ust. 4 ustawy). W szczególności dotyczy to uprawnień w zakresie prawa jazdy kategorii AM, A1, A2 i A oraz kategorii C i C1 oraz D i D1. Uznano, że osoby które ukończyły kurs na np. w zakresie prawa jazdy kategorii A, ale ze względu na swoje warunki fizyczne podjęły decyzję o zdawaniu egzaminu na „mniejszy” motocykl (kat. A1 lub A2), powinny mieć możliwość przystąpienia do egzaminu bez dodatkowego szkolenia.

ORGANIZACJE POŻYTKU PUBLICZNEGO

Od 15 listopada 2014 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 16 października 2014 r. w sprawie wymiany informacji dotyczących organizacji pożytku publicznego (Dz.U. z 2014 r. poz. 1495)

Rozporządzenie wydano na podstawie art. 27a ust. 10 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. z 2014 r. poz. 1118, 1138 i 1146) i określa tryby, terminy oraz format i strukturę danych dla wymiany informacji dotyczących organizacji pożytku publicznego między ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego a Ministrem Sprawiedliwości oraz ministrem właściwym do spraw finansów publicznych, w związku z prowadzeniem przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego wykazu organizacji mających status organizacji pożytku publicznego, o którym mowa w art. 27a ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

FINANSOWANIE OPIEKI ZDROWOTNEJ

Od 15 listopada 2014 r. obowiązuje ustawa z dnia 10 października 2014 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r. poz. 1491)

Nowelizacja ma na celu transpozycję do polskiego porządku prawnego postanowień dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/24/UE z dnia 9 marca 2011 r. w sprawie stosowania praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej (Dz. Urz. UE L 88 z 04.04.2011, str. 45-65). Zgodnie z art. 21 ww. dyrektywy państwa członkowskie zobowiązane są do wprowadzenia w życie wszelkich aktów prawnych, niezbędnych do jej wdrożenia, najpóźniej do dnia 25 października 2013 r. Głównym założeniem dyrektywy jest zapewnienie realizacji zasady swobody przepływu usług na terytorium Unii Europejskiej w sferze opieki zdrowotnej – zgodnie z dorobkiem orzeczniczym Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości – tj. stworzenie przejrzystych ram prawnych w zakresie korzystania ze świadczeń zdrowotnych w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej, z możliwością uzyskania przez każdego pacjenta zwrotu kosztów takich świadczeń od publicznego systemu ubezpieczenia zdrowotnego, któremu dana osoba podlega.

SPIS TREŚCI

Wyrok interpretacyjny Trybunału Konstytucyjnego może powodować nadpłatę w podatku

AKTUALNOŚCI - ORZECZNICTWO - SAS 12 / 2014

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22 października 2014 r., sygn. akt II FSK 815/14

Powyższym wyrokiem NSA uchylił wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 25 października 2013 r., sygn. akt I SA/Wr 1516/13 oddalający skargę spółki na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Legnicy w przedmiocie odmowy zwrotu nadpłaty w podatku od nieruchomości za 2009 r.
W niniejszej sprawie zainicjowanie przez spółkę postępowania podatkowego w sprawie stwierdzenia nadpłaty w podatku od nieruchomości stanowiło konsekwencję wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 września 2011 r. (P 33/09), w którym Trybunał uznał, że art. 2 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, rozumiany w taki sposób, że nie odnosi się do podziemnych wyrobisk górniczych oraz może odnosić się do obiektów i urządzeń zlokalizowanych w tych wyrobiskach, jest zgodny z zasadą ustawowej określoności regulacji podatkowych i zasadą poprawnej legislacji, wywodzonymi z art. 217 w związku z art. 84 i art. 2 Konstytucji RP. Sporna kwestia wiązała się z odpowiedzią na pytanie, czy możliwe jest rozstrzyganie na podstawie art. 74 Ordynacji podatkowej o nadpłacie powstałej w wyniku orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, jeżeli orzeczenie to ma postać wyroku o charakterze interpretacyjnym i nie skutkuje utratą mocy obowiązującej ustawy lub jej części, jako sprzecznej z Konstytucją. W rozważaniach NSA wskazał, że nie budzi wątpliwości, że podatnikowi nie będzie przysługiwało żądanie stwierdzenia nadpłaty w przypadku, gdy dokonał zapłaty podatku na podstawie regulacji materialnoprawnej, która przez TK została uznana w sposób bezwarunkowy za zgodną z Konstytucją.
NSA podzielił pogląd, że wyrok interpretacyjny Trybunału pośrednio bądź bezpośrednio określa, jakie rozumienie ocenianego przepisu jest niekonstytucyjne, ponieważ każdy wyrok interpretacyjny jest w istocie równoznaczny z uznaniem niezgodności z Konstytucją określonego zakresu normatywnego kontrolowanego przepisu. W konsekwencji NSA uznał, że także wyrok interpretacyjny może stanowić podstawę żądania stwierdzenia nadpłaty na podstawie art. 74 Ordynacji podatkowej, jeżeli zobowiązanie podatkowe było rezultatem rozpoznania obowiązku podatkowego w oparciu o ten zakres normatywny przepisu kontrolowanego przez Trybunał Konstytucyjny, który został uznany za niezgodny z Konstytucją. NSA skonkludował, że za orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, w wyniku którego powstała nadpłata – w rozumieniu art. 74 Ordynacji podatkowej – uznać należy nie tylko wyrok Trybunału Konstytucyjnego eliminujący określony przepis z porządku prawnego, ale także wyrok stwierdzający niekonstytucyjność przepisu w określonym zakresie lub przy jego określonej interpretacji. W takim przypadku warunkiem zastosowania art. 74 Ordynacji podatkowej jest powstanie nadpłaty wskutek interpretacji przepisu, której niekonstytucyjność została potwierdzona wyrokiem Trybunału, przy założeniu, że uwzględnienie wykładni uznanej przez TK za konstytucyjną (lub pominięcie wykładni niekonstytucyjnej) nie doprowadziłoby do powstania nadpłaty.

SPIS TREŚCI

Rozstrzygnięcia nadzorcze wojewody

AKTUALNOŚCI - SAS 12 / 2014

Skarga dotycząca indywidualnej sprawy administracyjnej nie może być rozpatrywana przez radę gminy.

Rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia 14 lutego 2014 r. nr Lex.-I.4131. b.2014.BB Wojewoda Mazowiecki stwierdził nieważność uchwały Rady Gminy w sprawie rozpatrzenia skargi.
W niniejszej sprawie Rada Gminy rozpatrzyła skargę mieszkańca, która dotyczyła bezczynności Wójta Gminy w związku z tym, że od listopada 2013 r. do stycznia 2014 r. nie podjął on żadnych działań w sprawie złożonego przez skarżącego wniosku o wydanie decyzji o warunkach zabudowy. Wojewoda Mazowiecki wskazał, że wydanie tej decyzji następuje w trybie ogólnego postępowania administracyjnego, a w takich sprawach Rada Gminy nie posiada uprawnień do rozpatrywania sprawy w trybie ustalonym w dziale VIII k.p.a. Postępowanie skargowe z tego działu, jako odrębny rodzaj postępowania, winno być bowiem uruchomione, gdy skarga nie daje podstaw do wszczęcia postępowania administracyjnego ogólnego ani szczegółowego, a także gdy nie może stanowić podstawy wniesienia powództwa ani wniosku czy skargi zmierzających do wszczęcia postępowania sądowego. Organ nadzoru powołał się na treść art. 234 k.p.a., zgodnie z którym w sprawie, w której toczy się postępowanie administracyjne:

skarga złożona przez stronę podlega rozpatrzeniu w toku postępowania, zgodnie z przepisami kodeksu;
skarga pochodząca od innych osób stanowi materiał, który organ prowadzący postępowanie powinien rozpatrzyć z urzędu.

Dodatkowo organ nadzoru wskazał, że środek dyscyplinujący organy administracji publicznej w zakresie terminowego załatwiania spraw administracyjnych w postaci skargi na bezczynność organu rozpatrują sądy administracyjne zgodnie z art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Tymczasem w uproszczonym postępowaniu dotyczącym skarg i wniosków uregulowanym w dziale VIII k.p.a. (art. 221- 256 k.p.a.) nie rozstrzyga się konkretnej sprawy administracyjnej, a ponadto w postępowaniu skargowym nie przysługuje również skarga na bezczynność.

SPIS TREŚCI

Znika opłata recyklingowa

AKTUALNOŚCI - SAS 12 / 2014

W dniu 2 grudnia 2014 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra środowiska. Zgodnie z nowymi przepisami właściciele komisów samochodowych oraz osoby indywidualne zostaną zwolnieni z opłaty recyklingowej płaconej za każdy używany pojazd sprowadzony do Polski (wynoszącej obecnie 500 zł). Wniesienie tej opłaty było warunkiem koniecznym do rejestracji auta w kraju. Projekt nowelizacji zakłada także, że przedsiębiorcy wprowadzający pojazdy na polski rynek będą musieli zapewnić sieć zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji. W praktyce gęstość sieci, czyli rozmieszczenie stacji demontażu i punktów zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji, musi umożliwiać ich łatwe oddanie do zagospodarowania.

SPIS TREŚCI

Specjalne strefy ekonomiczne

AKTUALNOŚCI - SAS 12 / 2014

W dniu 28 listopada 2014 r. Sejm uchwalił nowelizację ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja określa zasady zwracania pomocy publicznej przez firmy, którym cofnięto zezwolenie na prowadzenie działalności w specjalnej strefie ekonomicznej. Doprecyzowano pojęcie „pomocy publicznej” i oznacza ono zwolnienie od podatku dochodowego. Ustawa przewiduje również możliwość cofnięcia zezwolenia na prowadzenie działalności w strefie na wniosek przedsiębiorcy. Ponadto ustawa ogranicza możliwość wystąpienia o wygaszenie zezwolenia wyłącznie do sytuacji, gdy przedsiębiorca przed dniem złożenia wniosku nie korzystał ze zwolnienia podatkowego.

SPIS TREŚCI

Nowelizacja ustawy o utrzymywaniu czystości i porządku w gminach

AKTUALNOŚCI - SAS 12 / 2014

W dniu 28 listopada 2014 r. Sejm przyjął poprawki Senatu do nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja m.in. określa maksymalną wysokość opłaty za odbiór śmieci, co stanowi wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 28 listopada 2013 r. Za śmieci segregowane gmina będzie mogła nałożyć maksymalną miesięczną opłatę wyliczaną według algorytmu, którego podstawą będzie przeciętny miesięczny dochód rozporządzalny na jedną osobę ogółem, publikowany przez GUS w ostatnim Roczniku Statystycznym. Za odbiór śmieci zmieszanych opłata będzie wyższa, ale nie będzie mogła przekroczyć dwukrotności maksymalnej stawki za odpady segregowane. Nowelizacja wprowadza też minimalną częstotliwość odbioru odpadów zmieszanych od kwietnia do października. Z bloków śmieci będą odbierane nie rzadziej niż raz na tydzień, a z domów jednorodzinnych nie rzadziej niż co 2 tygodnie. W gminach wiejskich częstotliwość odbioru śmieci będzie mogła być rzadsza. W ustawie zapisano, że egzekucję opłat za odbiór śmieci komunalnych będą mogły prowadzić same gminy.

SPIS TREŚCI

Karta Dużej Rodziny

AKTUALNOŚCI - SAS 12 / 2014

W dniu 25 listopada 2014 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o Karcie Dużej Rodziny. Zgodnie z tym projektem od 1 stycznia 2015 r. każda rodzina wielodzietna będzie mogła otrzymać Kartę Dużej Rodziny, która zapewni rodzinom specjalne uprawnienia, niezależnie od osiąganego dochodu, polegające na korzystniejszym dostępie do towarów, usług (w tym przejazdów) oraz innych form działalności.

JAKIE UPRAWNIENIA?

Karta będzie uprawniała do korzystania ze zniżek na wstęp, np.: do niektórych muzeów, instytucji wystawienniczych, parków narodowych, rezerwatów przyrody, obiektów rekreacyjno-sportowych. Ulgi, zniżki i inne uprawnienia mogą przyznawać rodzinom wielodzietnym podmioty inne niż instytucje podległe ministrom, np.: jednostki organizacyjne funkcjonujące na różnych szczeblach samorządu terytorialnego (np. muzea samorządowe) oraz przedsiębiorstwa prywatne (np. sklepy, restauracje, hotele). Ponadto rodzicom oraz małżonkom rodziców wchodzących w skład rodzin wielodzietnych będzie przysługiwać ulga 37 proc. w przejazdach jednorazowych koleją (pociągi osobowe, pośpieszne i ekspresowe). Na przejazdy koleją w ramach imiennych biletów miesięcznych ulga wyniesie 49 proc. (pociągi osobowe i pośpieszne). Ponadto posiadacze kart będą zwolnieni z opłat za wstęp do parku narodowego lub na niektóre jego obszary. Zapłacą również niższe opłaty paszportowe.

KOMU PRZYSŁUGUJE KARTA?

Karta Dużej Rodziny będzie przysługiwać członkowi rodziny wielodzietnej rozumianej jako rodzina, w której rodzic (rodzice) lub małżonek rodzica mają na utrzymaniu co najmniej troje dzieci w wieku do ukończenia 18 roku życia lub do ukończenia 25 roku życia w przypadku dziecka uczącego się w szkole lub szkole wyższej. W przypadku natomiast dzieci ze stwierdzonym orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności, karta będzie przyznawana bez ograniczeń wiekowych. Kartę mogą otrzymać także rodzice zastępczy i osoby prowadzące rodzinny dom dziecka.

TRYB WYDAWANIA

Karta będzie przyznawana bezpłatnie na wniosek członka rodziny wielodzietnej przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Przepisy projektu ustawy określają sposób, tryb i wymagania (np. niezbędne dokumenty) dotyczące wniosku o wydanie karty. Wniosek o przyznanie karty będzie można składać także w formie dokumentu elektronicznego.

SPIS TREŚCI