Jaki dla Związku Powiatów Polskich był 2021 rok?

Z GMIN, MIAST I POWIATÓW - BS 1/2022

Wywiad z Andrzejem Płonką, Starostą Bielskim i Prezesem Zarządu Związku Powiatów Polskich

Rok 2021 obfitował w wydarzenia ważne dla samorządu powiatowego. Zdrowie, edukacja, infrastruktura – w każdej z tych dziedzin byliśmy świadkami istotnych zmian legislacyjnych. Które tematy zdominowały ubiegły rok? Czy trwająca pandemia stanęła na przeszkodzie w realizacji planów? I jak zapowiada się nowy 2022 rok?

Początek nowego roku to dobry moment na podsumowania. Jak ocenia Pan ubiegły, 2021 rok?

Niestety był to kolejny już rok, który upłynął pod znakiem pandemii COVID-19. Oprócz strachu i niepewności a także ogromnego obciążenia systemu opieki zdrowotnej, ta sytuacja wpłynęła także na funkcjonowanie jednostek samorządu terytorialnego. Powoli przyzwyczajamy się jednak do zmienionego systemu pracy i komunikacji. Na szczęście zdalne metody kontaktu pozwalały nam na bieżąco omawiać poszczególne, istotne dla powiatów kwestie. Pandemia to jednak nie jedyne wyzwanie, któremu musieliśmy sprostać w ubiegłym roku. Dochodzą do tego dynamiczny tryb zmian legislacyjnych, sytuacja finansowa jednostek samorządu terytorialnego czy planowane przez rząd na wielu frontach reformy. To wszystko jednak jeszcze bardziej motywuje do jednoczenia się i wyraźnego artykułowania swojego zdania. A także do codziennej pracy biura Związku Powiatów Polskich na rzecz społeczności powiatowych.

Za jedno z głównych wyzwań dla powiatów wskazywał Pan trudną sytuację w systemie opieki zdrowotnej
i plany rządu co do restrukturyzacji szpitali powiatowych. Czy to się zmieniło?

Ten temat w równym stopniu dotyczył też minionego roku. Przypomnę, że tuż przed rozpoczęciem 2021 roku minister zdrowia powołał do życia specjalny zespół, który miał opracować reformę szpitalnictwa w Polsce, która z czasem okazała się próbą centralizacji szpitali powiatowych. Eksperci Związku Powiatów Polskich dokonali szczegółowej analizy funkcjonowania tego sektora usług. Swoje obawy i potwierdzenie potencjalnego ryzyka realizacji planów resortu zdrowia przekazywali nam również starostowie. Związek Powiatów Polskich cały czas angażował się w tą tematykę – przedstawiciele i eksperci ZPP prowadzili rozmowy z posłami, senatorami, przedstawicielami jednostek samorządu terytorialnego i mediów. Wraz z Ogólnopolskim Związkiem Pracodawców Szpitali Powiatowych w lutym zorganizowaliśmy konferencję prasową, podczas której, bazując na konkretnych danych, informowaliśmy o rządowych zapowiedziach przejęcia szpitali powiatowych. Eksperci ZPP interweniowali w tej sprawie również podczas posiedzeń Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Od początku wskazywaliśmy na to, że propozycje ministerstwa są absurdalne i stanowią temat zastępczy gdyż nie rozwiążą problemów w ochronie zdrowia. To była wielomiesięczna batalia, która na szczęście zakończyła się sukcesem. Resort zdrowia ustąpił, aczkolwiek wciąż nie znamy ostatecznego kształtu reformy.
Związek Powiatów Polskich podjął też interwencję w sprawie zapisów w projekcie „Zdrowa przyszłość”, które odnosiły się do restrukturyzacji szpitali. Sprzeciwiliśmy się zapisowi dotyczącemu utworzenia scentralizowanego systemu nadzoru poprzez powołanie Agencji Rozwoju Szpitali. Reforma systemu opieki zdrowotnej w Polsce był też jednym z głównych tematów wrześniowego Zgromadzenia Ogólnego Związku Powiatów Polskich.
Z sukcesem walczyliśmy też o środki na szpitale powiatowe w ramach Krajowego Planu Odbudowy i z niecierpliwością czekamy na uruchomienie tych środków.

Proces legislacyjny dotyczący systemu opieki zdrowotnej nie był jedynym, w który włączali się w 2021 roku eksperci Związku Powiatów Polskich.

Tak, eksperci biura Związku Powiatów Polskich na bieżąco prowadzili analizę pojawiających się nowelizacji a także nowych aktów prawnych. Wśród najważniejszych tegorocznych tematów były te dotyczące: funkcjonowania domów wczasów dziecięcych, finansowania pediatrii, Krajowego Planu Odbudowy, finansowania młodzieżowych ośrodków wychowawczych, dofinansowania przewozów autobusowych, miejsca dla pojazdów zatrzymanych wraz z odpadami, geodezyjnych przepisów wykonawczych, wynagrodzeń pracowników samorządowych, zmian w Prawie oświatowym, nowej ustawy wdrożeniowej i funduszy europejskich na lata 2021-2027, zmian w pieczy zastępczej i deinstytucjonalizacji usług społecznych, opłat za zajęcia pasa drogowego od dostawców telekomunikacyjnych, zmian w nadzorze nad stacjami kontroli pojazdów, podziału części oświatowej subwencji ogólnej i ujęcia w finansowaniu osób niebędących nauczycielami posiadających przygotowanie zawodowe, czy też obowiązku lokalizowania kanałów technologicznych w pasach drogowych.

Pandemia nie przeszkodziła w przeprowadzaniu szkoleń i wydawaniu publikacji?

Jeśli chodzi o te obszary, to Związek Powiatów Polskich również nie zwalniał tempa. Dzięki stałemu monitoringowi procesów legislacyjnych, eksperci biura ZPP posiadają szczegółową wiedzę na temat tego, co się zmieni. I tą wiedzą dzielą się z powiatami i miastami na prawach powiatu. Mimo trwającej pandemii udało się przeprowadzić szkolenia w formie online, w których w 2021 roku łącznie wzięło udział ponad 2600 osób. Szkolenia były przeprowadzane bezpłatnie. Dotyczyły też często niszowej i specjalistycznej tematyki. Warto wspomnieć chociażby o szkoleniach dotyczących rozliczania VAT w powiatach i schematów podatkowych, rejestracji jachtów, technologiach wspomagających JST w czasie pandemii, planowania strategicznego czy ochrony środowiska w powiatach. Pod koniec roku odbyły się natomiast szkolenia dotyczące ochrony osób zgłaszających naruszania prawa, czyli tzw. sygnalistów, a także dotyczące zasad ustalania diet radnych i wynagrodzeń pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie wyboru, czy też nowych obowiązków starosty wynikających z nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.
W 2021 roku powstało 10 analiz i raportów dotyczących realizacji zadań publicznych, przeprowadzono również niemal 70 szczegółowych badań analitycznych wśród powiatów. Publikacje odnosiły się do najważniejszych z punktu widzenia powiatów kwestii, bazując na rzetelnych i merytorycznych danych. Eksperci w publikacjach poruszyli takie zagadnienia jak: nakłady na ochronę zdrowia w Polsce na tle innych państw OECD, sytuacja finansowa instytutów badawczych nadzorowanych przez resort zdrowia, sytuacja finansowa samorządowych SP ZOZ w latach 2015-2019. Kwestie odnoszące się do systemu opieki zdrowotnej to nie jedyne tematy, które przeanalizowali eksperci ZPP. Powstała analiza na temat wykonywania przez starostów zadań związanych z funkcjonowaniem spółek wodnych. W związku z ogłoszonymi wynikami dotyczącymi Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych opublikowane zostały też wyniki analizy sposobu podziału tych środków. Związek wydał także publikację zatytułowaną „Uczniowie w nauczaniu indywidualnym w latach 2016-2021”. Kolejna opublikowana analiza dotyczyła podziału środków w samorządach powiatowych pochodzących z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg. Eksperci poddali też analizie kwestię rejestracji jachtów i innych jednostek pływających o długości do 24 m.

Mimo pandemicznych obostrzeń mogło się też odbyć Zgromadzenie Ogólne Związku Powiatów Polskich.

Bardzo się cieszę, że udało nam się zorganizować Zgromadzenie Ogólne w okresie kiedy tych zachorowań było naprawdę mało. Dzięki czemu mogliśmy przedyskutować najistotniejsze kwestie dla samorządu powiatowego. W końcu to właśnie Zgromadzenie Ogólne ZPP, jako najwyższa władza Związku, co roku wyznacza kierunki działań i reaguje na dynamiczne zmiany rzeczywistości. O tym, jak wiele się dzieje może świadczyć chociażby fakt, że delegaci na XXVII Zgromadzenie Ogólne Związku Powiatów Polskich przyjęli m.in. stanowiska w sprawie: dochodów JST, zmian w Prawie oświatowym, sytuacji szpitali powiatowych, szpitali pediatrycznych, prawnego uregulowania kwestii stwierdzania zgonu, wynagradzania pielęgniarek w domach pomocy społecznej, publicznego transportu zbiorowego a także art. 130a ustawy Prawo o ruchu drogowym. Widać zatem, że interweniujemy wszędzie tam, gdzie toczą się sprawy istotne dla powiatów.

Czy patrzy Pan w 2022 rok z optymizmem?

Zawsze staram się patrzeć z optymizmem, choć nie ukrywam, że przed samorządem powiatowym stoi wiele różnych wyzwań. Jednak sukcesy legislacyjne i działania realizowane przez Związek Powiatów Polskich, o których wcześniej wspomniałem, są dowodem na dobrą jakość pracy naszej organizacji. Setki przeanalizowanych aktów prawnych, niemal dwieście trzydzieści opinii prawnych, tysiące przeszkolonych samorządowców, kilkadziesiąt różnego rodzaju analiz i publikacji – to obrazuje, że staramy się pracować jak najlepiej potrafimy. Rezultaty działań ZPP dowodzą, że w jedności siła. Musimy się jednak zmobilizować do dalszych działań, gdyż przełom roku to również intensywny czas. Już rozpoczęły się prace nad dużą nowelizacją Prawa geologicznego i górniczego oraz nad nowelą ustawy o Rządowym Funduszu Rozwoju Dróg, w których Związek aktywnie uczestniczy. Pojawiły się także projekty aktów prawnych, dotyczących edukacji włączającej, a także zmian w Karcie
Nauczyciela oraz Agencji Rozwoju Szpitalnictwa i nowej sieci szpitali – to kolejne pole do działań ZPP.Związek Powiatów Polskich może działać dzięki swoim członkom – starostom i członkom zarządów powiatów, prezydentom miast na prawach powiatu oraz radnym. To też nieoceniona praca pracowników biura ZPP. Wszyscy rozumiemy potrzebę integracji w celu obrony wspólnych interesów powiatów.
Korzystając z okazji chciałbym skierować kilka słów do wszystkich samorządowców. Serdecznie dziękuję za kolejny, mijający wspólny rok. Za Wasz codzienny trud, wspieranie nas – zarówno poprzez indywidualne wystąpienia jak i wspólne prace m.in. w Konwentach. Jednocześnie życzę, by nowy rok był prosamorządowy i prospołeczny. Byśmy nadal – przede wszystkim w dobrym zdrowiu – mogli działać ponad podziałami na rzecz decentralizacji zadań publicznych i rozwoju naszych małych ojczyzn.

SPIS TREŚCI

2021 – rok trudnych zmian, zwłaszcza dla miast

Z GMIN, MIAST I POWIATÓW - BS 1/2022

Podsumowuje Andrzej Porawski, dyrektor Związku Miast Polskich

JESTEŚMY SILNI I SKUTECZNI, GDY JESTEŚMY RAZEM – PRZESŁANIE ZGROMADZENIA OGÓLNEGO

Zgromadzenie Ogólne 2021 odbyło się 25 lutego on-line, z tym, że prezydium – przestrzegając przepisów sanitarnych – prowadziło obrady ze studia w Poznaniu. Delegaci przegłosowali wszystkie sprawy statutowe, a z dyskusji merytorycznej Prezes Związku wyciągnął wniosek, który stał się przesłaniem na obecne, trudne czasy: Jesteśmy silni i skuteczni, gdy jesteśmy razem.
W pierwszej połowie roku wyzwania, które zdiagnozowaliśmy wcześniej, dotyczyły coraz silniejszych przejawów centralizacji części spraw publicznych oraz problemów finansowych, wynikających z rosnącego niedoszacowania subwencji oświatowej oraz skutków zmian w podatku PIT, wprowadzonych w latach 2019 i 2020. Jednak późną wiosną partia rządząca ogłosiła program „Polski Ład”, który zapowiadał dalszy spadek udziałów JST we wpływach z podatku PIT, szacowany wówczas przez resort finansów na 11-12 md zł. Rząd poinformował jednocześnie, że żadnej rekompensaty tego ubytku nie będzie.
Podjęte niemal natychmiast, wspólnie z innymi organizacjami, działania spowodowały, że rekompensata jednak jest, choć jej wysokość i forma budzą rozliczne kontrowersje. Przede wszystkim jest niezgodna z kardy­nalną zasadą samodzielności, na której oparta jest samorządność, a także z art. 9 ust. 1 i 2 Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego, które konstytuują samodzielność finansową.
Na tle oceny tej sytuacji zarysowują się już podziały w środowisku samorządowym, choć wszyscy dostrzegają oczywiście niekorzystną zmianę proporcji pomiędzy dochodami własnymi a środkami pozyskiwanymi z innych źródeł.

FINANSE SAMORZĄDOWE

Dwie najważniejsze dla samorządów grupy zmian, jakie w ubiegłym roku wprowadził rząd, który realizuje zapowiedzianą w 2015 roku w programie wyborczym PiS centralizację państwa, to: dekompozycja systemu finansów JST, narastająca dyskryminacja miast.

Finanse samorządowe zostały w Polsce skonstruowane w przemyślany sposób, który – (...) – miał na celu:

  • oparcie realizacji zadań własnych, w tym rozwojowych, na dochodach własnych;
  • wyrównywanie różnic w zasilaniu finansowym gmin, powiatów i województw w takim stopniu, by mogły zrealizować minimalny, obowiązkowy zakres zadań.

System zachęcał do podejmowania starań o zwiększanie dochodów własnych, bo od nich przede wszystkim zależało, jakie oczekiwania mieszkańców uda się zrealizować.
Głównym składnikiem dochodów własnych gmin i powiatów był udział we wpływach z podatku PIT, a gminy, które realizują blisko 80% zadań zdecentralizowanych, dodatkowo mają spore dochody z podatku od nieruchomości.
Przy udziałach w PIT celowo mówię: „był”, choć nadal jest, ale nawet w liczbach bezwzględnych kwoty podane JST przez ministra finansów do projektów budżetu są niższe niż 3 lata temu. To oczywiście efekt kolejnych zmian w systemie PIT, których skutki – nawet gdyby ktoś się zarzekał, że jest inaczej – nie zostały ani nie zostaną zrekompensowane w żaden sposób. A zakresu zadań nikt nie zmniejszył…
Minister S. Skuza mówi o „stabilizacji” dochodów JST z PIT-u. Stabilizacja według resortu finansów charakteryzuje się dwoma cechami: następuje na poziomie wyjściowym obniżonym o blisko 20 mld zł w stosunku do tego, który byłby dzisiaj bez zmian w PIT, a gwarantowane tempo wzrostu w kolejnych latach (PKB) jest znacznie mniejsze niż dynamika wzrostu wpływów z PIT. Mamy zatem: gigantyczny spadek na starcie tej „stabilizacji” i dalszy „stabilny” spadek w kolejnych latach.
Rząd powiada, że rekompensuje te ubytki dotacjami: RFIL, fundusz drogowy, teraz inwestycje strate­giczne z Polskiego Ładu. To znowu prawda, tylko że o te środki trzeba się ubiegać, zamiast nimi – jak dotąd – samorządnie dysponować. A ponadto ta redystrybucja odbywa się według nieobiektywnych, budzących sporo kontrowersji kryteriów.
A w programie działania obecnego rządu pt. „Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju” napisano: „Proponowane zmiany zasad alokacji środków publicznych – niezależnie od tego, z jakiego źródła (krajowe­go czy UE) środki te pochodzą – będą nakierowane na poprawę efektywności i skuteczności wydatków publicznych, a także na zwiększenie autonomii i samodzielności finansowej JST.” (s. 187).

Zaproponowane w SOR działania obejmują:

  • „wprowadzenie mechanizmów służących aktywizacji samorządów do pozyskiwania wyższych dochodów własnych przeznaczonych na finansowanie zadań własnych, w tym rozwojowych.
  • zwiększenie zróżnicowania źródeł dochodów własnych w finansowaniu działań rozwojowych JST.” (s. 162).

Zatem to, z czym teraz mamy do czynienia, to działania dokładnie przeciwne niż tamte zapowiedzi…
Te zmiany w finansach mają jeszcze jedną cechę charakterystyczną – są bardzo niekorzystne dla miast.
Spadek PIT dotknął przede wszystkim te samorządy, których finanse były w większym stopniu oparte na tym źródle dochodów. A to oczywiście głównie miasta.
Kolejne dawki „wsparcia” zawierały za każdym razem ograniczenia dla miast. Najpierw w I transzy RFIL: górna granica, która dla większych miast na prawach powiatu a zwłaszcza dla Warszawy, oznaczała bardzo duże ubytki w relacji do innych JST.
Teraz inwestycje strategiczne w ramach Polskiego Ładu: w wyniku podziału kwoty 19,3 mld zł (bez gmin po-pegeerowskich) Polacy otrzymali: – każdy Warszawiak – 83 zł, każdy mieszkaniec innych większych miast (na prawach powiatu) – 205 zł, każdy mieszkaniec mniejszego miasta (gminy miejskiej) – 396 zł, każdy mieszkaniec gminy miejsko-wiejskiej – 484 zł a każdy mieszkaniec gminy wiejskiej – 928 zł.
W przyszłej, niewielkiej wobec skali potrzeb subwencji rozwojowej, znów wprowadzono współczynniki korygujące, niekorzystne dla miast. W wielu innych przepisach uzależnia się dofinansowanie od specyficznie rozumianego wskaźnika „ubóstwa”. Tylko prawda jest taka, że dziś to miasta nie mają już nadwyżki operacyjnej (czytaj: środków na rozwój). A w gminach wiejskich wręcz odwrotnie – nadwyżka operacyjna (wg danych resortu finansów) rośnie.
Taki kierunek zmian oznacza wprost dyskryminację mieszkańców polskich miast, bo to oni odczują ich skutki.

SPIS TREŚCI

Związek Gmin Wiejskich – podsumowanie roku 2021, prognozy na 2022 rok

Z GMIN, MIAST I POWIATÓW - BS 1/2022

Rozmowa z Krzysztofem Iwaniukiem, wójtem gminy Terespol, przewodniczącym Związku Gmin Wiejskich RP.

Fundusze unijne w perspektywie lat 2021-2027 – na co liczą samorządy w najbliższym roku, jakie mają obawy?

Wprawdzie opiniowaliśmy w 2021 r. RPO, ale nikt z nas nie potrafi sobie odpowiedzieć na pytanie, kiedy ruszą konkursy. Obawiam się, że spór między KE a naszym rządem będzie trwał dłużej. Mam nadzieję jednak, że nie wyrzekniemy się tych pieniędzy, bo mimo nierównomiernego podziału wewnątrz kraju, to fundusze unijne przez ostanie kilkanaście lat pozwoliły odrobić wiele zapóźnień cywilizacyjnych.
Dobrze, że są teraz pieniądze przejściowe z Programu Inwestycji Strategicznych, bo wypełnią one lukę w oczekiwaniu na fundusze z obecnej perspektywy unijnej. Tu zyskały i bardzo dobrze, nieco więcej biedniejsze gminy, które otrzymały wysokie dofinansowanie. Ale ciągle mamy wiele obaw, jeśli chodzi o obszary wiejskie. Pamiętajmy, że inwestycję trzeba nie tylko zrealizować, wybudować, ale potem trzeba dany obiekt, infrastrukturę utrzymać. I kiedy nasze nadwyżki operacyjne będą spadać, prognozuję, że nastąpi to już w 2023 r., będzie nam coraz trudniej. Dlaczego? 9 mln Polaków przestanie płacić PIT, a w przeważającej większości będą to mieszkańcy obszarów wiejskich i małych miasteczek.
Wracając do funduszy unijnych, nawet jak konkursy ruszą, a wejdzie Polski Ład – pozostaje pytanie czy będzie nas stać na wkład własny? Nawet przy wysokim dofinasowaniu 85-procentowym wiele gmin będzie mieć z tym problem. Najbliższe lata pod tym względem będą dla nas coraz trudniejsze. Dlatego też uważam, że jest potrzeba wydzielenia osobnych funduszy, zarówno unijnych, jak i krajowych, na obszary wiejskie oraz znowelizowanie ustawy.

WYZWANIA OPIEKI SPOŁECZNEJ W 2021 I 2022 R.

Spójrzmy na strukturę mieszkańców wsi. Jeszcze w latach 60 XX wieku 75 proc. mieszkańców wsi było rolnikami, dziś tylko co 10 mieszkaniec jest rolnikiem. Pozostali (mniej więcej połowa) przekwalifikowali się na branże nierolnicze, jeśli mieli możliwość pracy w miastach, a reszta to emeryci albo klienci opieki społecznej. Pamiętajmy, że w województwach tzw. ściany wschodniej co druga kobieta nigdy nie pracowała na stałe zawodowo.
Usługi publiczne na obszarach wiejskich to w wielu miejscach jedynie urząd gminy (w dużej mierze właśnie usługi świadczone w ramach opieki społecznej), karetka pogotowia i sklep obwoźny. Dlatego zupełnie nie rozumiem dlaczego oddala się naszych klientów od opieki społecznej – a tym samym od usług publicznych, przez oddawanie obsługi świadczeń typu 500 plus, 300 plus do ZUS.
Coraz większym problemem na obszarach wiejskich jest rosnąca liczba osób starszych i samotnych. Na to jeszcze nałożyła się pandemia. Niska emerytura KRUS w wielu wypadkach nie starcza na utrzymanie, a cały czas rosną koszty utrzymania. W przyszłym roku jeszcze bardziej odczujemy wszyscy wzrost bieżących kosztów energii, ogrzewania domów, paliwa, cen żywności itd.
Zarobki w opiece społecznej są zdecydowanie poniżej średniej krajowej i dlatego coraz trudniej znaleźć osoby do tej wymagającej pracy. A wymogi, problemy będą rosły wraz ze wzrostem starzenia się społeczeństwa i zaniku wielopokoleniowych rodzin. Młodzież pojechała do miast, ale tak zawsze było, tyle że dziś mamy dramat, jeśli chodzi o liczbę urodzeń dzieci. To jest główny problem, który powinien spędzać sen z powiek polityków. I wygląda na to, że to są niestety trwałe trendy.
Moim zdaniem najwyższa pora na reformę w opiece społecznej – powinna być jedna decyzja przyznająca świadczenia uwzględniające potrzeby różnego rodzaju, by nie trzeba było wypłacać, jak teraz za każdym razem nowego dodatku, co zwiększa i tak dużą biurokrację.

Czy rok 2022 przyniesie przełom w walce ze smogiem?

Czy walka ze smogiem w obszarach wiejskich nie jest problemem samym w sobie? Tereny wiejskie są w bardzo trudnej sytuacji ze względu na rozproszenie, nierównomierne zaludnienie, co wyklucza budowę sieci zbiorczych. Pytanie jakie najczęściej słyszymy to: po co zamieniać piece węglowe na piece węglowe, kiedy problemem największym jest to co się do tego pieca wrzuca.
Poziom realizacji w programach typu Mój Prąd, Czyste Powietrze pokazuje, jak nierówny jest rozkład wsparcia z centralnych programów. W mojej gminie niewiele osób skorzystało, decydując się np. na pompy ciepła. Ale to wydatek 80 tys. zł. Fotowoltaika to kolejne 30 tys. Ile osób w wiejskiej gminie może sobie na to pozwolić? Nie ma siły, by stało się to powszechne, jak w Norwegii, Szwecji – to nie ten poziom zamożności, nie to podejście, nie te realia.
Tylko 25 proc. obszarów wiejskich ma sieci gazowe, czyli nawet paliwo przejściowe, które będzie mogło być stosowane do 2025 r., jest nierealne u nas do upowszechnienia. Do tego gaz zdrożał, a gminy wiejskie przy swoich budżetach nie są w stanie dopłacać ludziom do rachunków, jak np. robi to Kraków.
Wyzwania są zatem ogromne, a na obszarach wiejskich nie widać powszechnego boomu w tym zakresie. Potrzebne są programy, które zupełnie inaczej podchodzą do problemu. Bez gmin to się nie uda – kluczową kwestią jest moim zdaniem przywrócenie gminnych programów ochrony środowiska. Po pierwsze – byłyby to pieniądze znaczone, przed takimi wyzwaniami jak Zielona Europa, a po drugie – dostosowywalibyśmy je do potrzeb naszych mieszkańców, choćby metodą prób i błędów, by w realnej pespektywie można było je wdrożyć.

Relacje na linii samorząd-rząd – szanse czy zagrożenia?

W Komisji Wspólnej momentami widać chęć dialogu i miejsce na kompromisy, ale kluczowe sprawy wciąż „leżą”. Systematycznie jako strona samorządowa wywołujemy najważniejsze do uregulowania tematy, jak finansowanie oświaty, gospodarka odpadami i … ciągle czekamy na systemowe rozwiązania. Powoływani są kolejni pełnomocnicy czy to w rządzie, przy MSWiA, czy przy prezydencie i nic kompletnie z tego nie wynika. Cała para idzie w gwizdek. Co z tego, że był zespół roboczy do przeglądu prawa samorządowego, co z tego że przygotowujemy wiele stanowisk, opinii, projektów, skoro w tym roku nie dało to nic konkretnego, nic co by dawało szanse stabilizacji pewnej. Cały czas żyjemy w wiecznej rewolucji legislacyjnej, a gmina musi planować kilkanaście lat do przodu. W moim przekonaniu trzeba jak najbardziej stabilizować samorząd, który dba o podstawowe potrzeby mieszkańców i dostarcza usług niezbędnych każdego dnia. Pojawiają się za to kolejne elementy centralizacji, czy to w szpitalnictwie czy opiece społecznej, co jest bardzo niepokojące.

Co się udało?

Przekonaliśmy rząd, że w czasie pandemii trzeba rozruszać inwestycje publiczne. Dzięki programowi inwestycji strategicznych słabsze samorządy dostały większe dofinansowanie, a w drugim naborze zyskać mają dodatkowo gminy popegeerowskie. Jednak nie zapominajmy, że te inwestycje będą generować stałe koszty w kolejnych latach, a nasze budżety będą w dużo trudniejszej sytuacji. Powinien być program dedykowany regionom wiejskim, albo szerzej – gminom marginalizowanym. Te gminy same sobie nie poradzą.
Ze strony ministra finansów spotkało się ze zrozumieniem nasze stanowisko ws. konieczności zróżnicowania dochodów gmin, bo nie wszystkie gminy swoje dochody opierają na wpływach z PIT. Są typowo rolnicze gminy, tam, gdzie nie ma zakładów – one muszą mieć zagwarantowane ustawowo inne formy dochodów. Być może warto rozważyć kategoryzację gmin i zasilać je inaczej w dochody. Nam większy udział w PIT nic nie da, jak większość mieszkańców PIT nie płaci lub nie będzie płacić bo zostanie zwolniona.

SPIS TREŚCI

Rada gminy/miasta przed podjęciem uchwały w sprawie absolutorium dla wójta, burmistrza, prezydenta miasta powinna zachować kolejność działań określonych w ustawie

SĄDY O SAMORZĄDACH - BS 1/2022

Uchwała Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Szczecinie z 23 czerwca 2021 r., nr XIV.76.K.2021

Powiązanie przez ustawodawcę instytucji rozpatrywania raportu o stanie gminy z podejmowaniem przez radę gminy uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium wójtowi oznacza, iż rada powinna zachować kolejność działań określonych w wymienionym przepisie, tj. w pierwszej kolejności rozpatrzeć raport o stanie gminy i przeprowadzić nad nim debatę, następnie podjąć uchwałę w sprawie wotum zaufania, a dopiero potem procedować uchwałę w sprawie absolutorium.

Tak wynika z uchwały Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Szczecinie stwierdzającej, że uchwała rady gminy w sprawie udzielenia absolutorium wójtowi gminy z tytułu wykonania budżetu gminy za 2020 rok została podjęta z nieistotnym naruszeniem przepisu art. 28aa ust. 4 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Zgodnie z tym przepisem „Rada gminy rozpatruje raport o stanie gminy podczas sesji, na której podejmowana jest uchwała rady gminy w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium wójtowi. Raport rozpatrywany jest w pierwszej kolejności. Nad przedstawionym raportem o stanie gminy przeprowadza się debatę.”.
Z protokołu obrad sesji rady gminy, na której uchwała została podjęta, wynika, że rada gminy nie zachowała kolejności czynności przewidzianych cytowanym przepisem. Wprowadzona w 2018 r. instytucja raportu o stanie gminy ma na celu zwiększenie udziału obywateli w procesie kontrolowania oraz funkcjonowania władzy samorządowej poprzez możliwość zabrania głosu w debacie nad raportem. Jednoznaczne powiązanie przez ustawodawcę instytucji rozpatrywania raportu o stanie gminy z podejmowaniem przez radę gminy uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium wójtowi oznacza, iż rada powinna zachować kolejność działań określonych w wymienionym przepisie, tj. w pierwszej kolejności rozpatrzeć raport o stanie gminy i przeprowadzić nad nim debatę, następnie podjąć uchwałę w sprawie wotum zaufania, a dopiero potem procedować uchwałę w sprawie absolutorium. Z ustaleń poczynionych przez Kolegium Izby wynika, iż mieszkańcy gminy nie skorzystali z przysługującego im prawa zabrania głosu w debacie, a decyzja o udzieleniu absolutorium wójtowi gminy została podjęta przez organ stanowiący przy braku głosów przeciw.

SPIS TREŚCI

Nowe ograniczenia antykorupcyjne dla wójtów, burmistrzów, prezydentów miast – od kolejnej kadencji

ANALIZY SAMORZĄDOWE - BS 1/2022

W celu walki z korupcją ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie nowych regulacji prawnych, odnoszących się m.in. do wójtów, burmistrzów, prezydentów miast, które weszły w życie z dniem 1 stycznia 2022 r.

Nowe przepisy wprowadzone zostały mocą ustawy z dnia 14 października 2021 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2054) i choć – jak na wstępie wskazano – weszły w życie z dniem 1 stycznia 2022 r., to znajdą zastosowanie dopiero od następnej kadencji samorządowej (o czym stanowi art. 12 nowelizacji). Już teraz jednak warto się im przyjrzeć, aby być gotowym na nowe ograniczenia, na które zdecydował się ustawodawca. Wprowadzone zostały one do tzw. ustawy antykorupcyjnej, czyli ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (Dz.U. z 2019 r. poz. 2399 z późn. zm.).
Jak stanowi ust. 1 nowo dodanego art. 4a ustawy antykorupcyjnej wójt (burmistrz, prezydent miasta) nie będzie mógł być zatrudniony lub wykonywać innych zajęć w spółkach prawa handlowego, w których Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego posiadają bezpośrednio lub pośrednio przez inne podmioty co najmniej 10% akcji lub udziałów. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) pozostający w takim stosunku pracy otrzymuje urlop bezpłatny na okres sprawowania funkcji oraz trzech miesięcy po jego zakończeniu – bez względu na rodzaj i okres trwania stosunku pracy. Stosunek pracy zawarty na czas określony, który ustałby przed terminem zakończenia urlopu bezpłatnego, przedłuża się do trzech miesięcy po zakończeniu tego urlopu (art. 4a ust. 2 ustawy antykorupcyjnej).
Zgodnie natomiast z ust. 3 w art. 4a ustawy antykorupcyjnej, w przypadku, gdy w okresie sprawowania funkcji wójta (burmistrza, prezydenta miasta) Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego nabędzie bezpośrednio lub pośrednio przez inne podmioty co najmniej 10% akcji lub udziałów w spółce, w której ten wójt (burmistrz, prezydent miasta) wykonuje pracę na podstawie stosunku pracy, otrzymuje on urlop bezpłatny na okres sprawowania funkcji oraz trzech miesięcy po jego zakończeniu, licząc od dnia, w którym Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego nabyła bezpośrednio lub pośrednio przez inne podmioty co najmniej 10% akcji lub udziałów w tej spółce.
Urlop bezpłatny, o którym mowa powyżej (tak w ust. 2, jak i ust. 3 art. 4a ustawy antykorupcyjnej), ulega przy tym skróceniu do trzech miesięcy, licząc od dnia, w którym Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego bezpośrednio lub pośrednio przez inne podmioty przestaną posiadać w spółce prawa handlowego co najmniej 10% akcji lub udziałów.
Wprowadzony zakaz niewątpliwie stanowi uzupełnienie zakazów określonych w przepisie art. 4 ustawy antykorupcyjnej, jednakże warto zauważyć, że o ile w odniesieniu do tych zakazów ustawodawca wprowadził pewien wyłom (w art. 6 ustawy antykorupcyjnej), zawężony co prawda przepisem art. 24f ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2021 r. poz. 1372 z późn. zm.), o tyle na podobne rozwiązanie nie zdecydowano się z nowym przepisem art. 4a ustawy, wyraźnie to potwierdzając w nowo dodanym ust. 2a w art. 6 ustawy antykorupcyjnej.
Sankcja za naruszenie zakazu z art. 4a ustawy antykorupcyjnej jest dla wójta (burmistrza, prezydenta miasta) analogiczna, jak za naruszenie zakazu z art. 4 tej ustawy i jest nią wygaśnięcie mandatu (patrz: nowe brzmienie art. 5 ust. 1 ustawy).
Czas pokaże, jak nowe przepisy sprawdzą się w praktyce i czy rzeczywiście wpłyną one na ograniczenie korupcji w gminach. Raz jeszcze jednak należy podkreślić, że ograniczenia te znajdą zastosowanie dopiero od kolejnej kadencji samorządowej.

Mateusz Karciarz
prawnik w Kancelarii Radców Prawnych
Zygmunt Jerzmanowski i Wspólnicy sp. k. w Poznaniu

SPIS TREŚCI

Samorządy na rynku energii

RYNEK ENERGII - SAS 1 / 2022

Z rosnącymi na świecie cenami prądu mierzą się nie tylko odbiorcy indywidualni, ale także jednostki samorządu terytorialnego, które kupują energię w trybie Prawa Zamówień Publicznych. Na jakie czynniki powinny zwracać uwagę w tym procesie?

Podwyżki energii na całym świecie to splot kilku czynników, wśród których najważniejszymi są coraz droższe surowce i paliwa. Duży wpływ mają na to trwająca pandemia oraz zakłócenie globalnych łańcuchów dostaw. A także polityka klimatyczna Unii Europejskiej i gwałtownie rosnące ceny uprawnień do emisji CO2, które sprawiają, że średnia hurtowa cena prądu w Unii Europejskiej w ciągu roku wzrosła aż o 200 proc.
Na co w takiej sytuacji powinny zwracać uwagę samorządy kontraktujące energię w ramach PZP, gdzie cena przetargowa stanowi odbicie cen na Towarowej Giełdzie Energii? Przed czym warto się ustrzec, żeby szukając oszczędności nie narazić się na większe koszty?
Odpowiadając na te pytania warto przeanalizować poprzedni rok, jeśli chodzi o funkcjonowanie samorządów na rynku energii, ponieważ mimo obiektywnych, niezależnych przyczyn wzrostów cen energii, od samych samorządów również zależy, jakie warunki zostaną zawarte w kontraktach.

WIEDZA I DŁUGOFALOWE DZIAŁANIA

Bardzo ważna jest świadomość mechanizmów rynku energii po stronie samorządowców i trendów pokazujących chociażby to, jak w perspektywie kolejnych dni i tygodni kształtuje się cena na TGE.
Samorządowcy, którzy zdecydowali się na ogłoszenie przetargów na początku 2021 roku, uzyskiwali oferty porównywalne do ofert składanych w 2020 roku. W kolejnych miesiącach średnioważona cena energii elektrycznej oferowana przez najkorzystniejszego oferenta była o kilkadziesiąt procent wyższa, co jest silnie związane z rynkową ceną energii. Z tak podjętych decyzji oraz działań zadowoleni powinni być np. włodarze Radomia czy też Opola.
Są również tacy, którzy wykazali się jeszcze większą przezornością. Największymi wygranymi są te podmioty, które podpisały dłuższe kontrakty w 2020 roku, uzyskując zagwarantowaną stałą cenę do końca 2022 roku. Takim przykładem jest Sokołów Małopolski na Podkarpaciu. Samorząd zakontraktował ceny prądu już w 2020 roku.
– Wydatki na energię elektryczną to ważny składnik stałych kosztów samorządów. Obserwowaliśmy sytuację na rynku, skorzystaliśmy z fachowej wiedzy w zakresie trendów w cenach energii i zdecydowaliśmy się na przeprowadzenie przetargu na okres 3 lat (2020-2022). Gwarantując sobie tym samym możliwie najkorzystniejsze warunki polegające na stałej cenie przez cały okres trwania umowy - mówi Andrzej Ożóg burmistrz Sokołowa Małopolskiego.

MODERNIZACJA I OPTYMALIZACJA

Samorządowcy coraz częściej korzystają także z rozwiązań, które zwiększają efektywność energetyczną i co za tym idzie, generują realne oszczędności dla budżetów w kolejnych latach.
Głównym takim działaniem jest modernizacja oświetlenia ulicznego. LEDy pozwalają zmniejszyć zużycie energii nawet o kilkadziesiąt procent. Coraz więcej samorządów decyduje się także na instalacje paneli fotowoltaicznych na dachach zarządzanych przez siebie budynków. Istnieją dziesiątki opcji wsparcia takich inwestycji z funduszy krajowych i europejskich.
Ważne są również działania termomodernizacyjne, zarówno w odniesieniu do budynków mieszkalnych, jak i administracji samorządowej. Chodzi m.in. o wymianę oświetlenia na energooszczędne, modernizację instalacji wewnętrznych, docieplenia i ocieplenia, wymianę stolarki okiennej i drzwi. Samorządy są w tych działaniach wspierane przez same spółki energetyczne i ciepłownicze, a także administrację, zarówno centralną jak i regionalną.

BEZPIECZEŃSTWO W CENIE

Sposobem na szukanie możliwie jak najlepszych warunków kontraktowych dla samorządów są tworzone przez nich grupy zakupowe. Od ponad 10 lat energię w ten sposób kupuje Olsztyn, z roku na rok powiększając liczbę podmiotów wchodzących w skład grupy zakupowej. W postępowaniu na 2022 r. grupę stworzyło 376 podmiotów. Wśród nich urzędy gmin, starostwa powiatowe, spółki samorządowe. Przetarg rozstrzygany był w dwóch częściach: zasilanie oświetlenia ulicznego i sygnalizacji świetlnej oraz zasilanie budynków, lokali i pozostałych instalacji.
Wybrane zostały oferty dwóch największych sprzedawców energii w Polsce. Poza ceną, istotnymi walorami na obecnym rynku przy wyborze najlepszej oferty są bezpieczeństwo i stabilność dostaw energii. W ubiegłym roku firma, od której Olsztyn kupował prąd, wskutek dynamiki cenowej na rynku hurtowym zakończyła działalność. Dla samorządu skutkowało to sprzedażą rezerwową i większymi kosztami z tym związanymi.
Na sprzedaż rezerwową nieoczekiwanie przeszedł również Rzeszów. Firma, z którą miasto miało podpisaną umowę, najwyraźniej nie była przygotowana na rynkową sytuację. Jednocześnie, jak informuje lokalny portal „Czytaj Rzeszów”, „prawdopodobnie w momencie zawierania umowy władze miasta nie przewidziały, że sytuacja związana z cenami energii może tak znacząco ulec zmianie”. Włodarze stolicy Podkarpacia przygotowują się teraz do przetargu, rozważając ogłoszenie postępowania na dłuższy okres.
Zmiany na rynku energii oraz międzynarodowy kryzys energetyczny pokazują, że tradycyjne i przeważające jak do tej pory podejście jednostek samorządów terytorialnych, polegające na czekaniu do drugiej połowy, a często do ostatniego kwartału roku na ogłaszanie postępowań przetargowych, jest w obecnej sytuacji dalece niewystarczające. Skutkuje ono większą kwotą, którą trzeba przeznaczyć z budżetu na energię. Liczy się długofalowe podejście, inwestycje w efektywność energetyczną oraz szeroka wiedza i korzystanie z pomocy ekspertów, którą służą między innymi firmy energetyczne.

SAS1 2022 27A


Materiał przygotowany we współpracy
z Polskim Komitetem Energii Elektrycznej - https://pkee.pl/.
Więcej informacji o cenach energii na: www.liczysieenergia.pl

SPIS TREŚCI

Odpady budowlane i rozbiórkowe nie są już odpadami komunalnymi

ANALIZY | KOMENTARZE - SAS 1 / 2022

1 stycznia 2022 r. z pojęcia odpadów komunalnych wyłączono odpady budowlane i rozbiórkowe, jednakże odpady te w dalszym ciągu pozostają w kręgu zainteresowań każdej gminy, która musi zapewnić ich odbiór w punkcie selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK).

Wiele gmin w Polsce nie zdążyło jeszcze wprowadzić w życie zmian wynikających z ustawy z dnia 11 lipca 2021 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz ustawy o odpadach (Dz.U. poz. 1648), a już zdążyła pojawić się i wejść w życie kolejna nowelizacja wymuszająca kolejne zmiany w zakresie funkcjonowania gminnych systemów gospodarki odpadami komunalnymi. Mowa tu o ustawie z dnia 17 listopada 2021 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2151). Nowelizacja ta wprowadza szereg zmian do wielu ustaw z zakresu gospodarki odpadami, w tym do ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. z 2021 r. poz. 888 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. z 2021 r. poz. 779 z późn. zm.).
Wspomniana nowelizacja wprowadza wiele zmian, wśród których wyłącznie jedną z nich jest zmiana klasyfikacji odpadów budowlanych i rozbiórkowych, jednakże – jak sami projektodawcy w uzasadnieniu wskazali – zmiany tę nie są znaczące systemowe w zakresie funkcjonowania rynku gospodarowania odpadami (patrz: Druk nr 1588 Sejmu RP IX kadencji, dostępny na stronach internetowych Sejmu).

ZMIENIONA DEFINICJA ODPADÓW KOMUNALNYCH

Z punktu widzenia tytułowego zagadnienia w pierwszej kolejności zauważyć należy, ze ustawodawca zdecydował się na zmianę definicji odpadów komunalnych. Do końca 2021 r. stanowiła ona, że takimi odpadami są „odpady powstające w gospodarstwach domowych, z wyłączeniem pojazdów wycofanych z eksploatacji, a także odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych; niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne pozostają niesegregowalnymi (zmieszanymi) odpadami komunalnymi, nawet jeżeli zostały poddane czynności przetwarzania odpadów, która nie zmieniła w sposób znaczący ich właściwości”. Obecnie, tj. od 1 stycznia 2022 r., definicja ta jest bardziej rozbudowana i stanowi, że odpadami komunalnymi są „odpady powstające w gospodarstwach domowych oraz odpady pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter i skład są podobne do odpadów z gospodarstw domowych, w szczególności niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne i odpady selektywnie zebrane:

  • z gospodarstw domowych, w tym papier i tektura, szkło, metale, tworzywa sztuczne, bioodpady, drewno, tekstylia, opakowania, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, zużyte baterie i akumulatory oraz odpady wielkogabarytowe, w tym materace i meble, oraz
  • ze źródeł innych niż gospodarstwa domowe, jeżeli odpady te są podobne pod względem charakteru i składu do odpadów z gospodarstw domowych,
  • – przy czym odpady komunalne nie obejmują odpadów z produkcji, rolnictwa, leśnictwa, rybołówstwa, zbiorników bezodpływowych, sieci kanalizacyjnej oraz z oczyszczalni ścieków, w tym osadów ściekowych, pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz odpadów budowlanych i rozbiórkowych; niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne pozostają niesegregowanymi (zmieszanymi) odpadami komunalnymi, nawet jeżeli zostały poddane przetwarzaniu odpadów, ale przetwarzanie to nie zmieniło w sposób znaczący ich właściwości” (patrz: art. 3 ust. 1 pkt 7 ustawy o odpadach).

Wyłączając w sposób wyraźny z definicji odpadów komunalnych odpady budowlane i rozbiórkowe ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie do ustawy o odpadach również ich definicji. I tak, zgodnie z nowym pkt. 6a w art. 3 ust. 1 ustawy o odpadach, przez odpady budowlane i rozbiórkowe należy rozumieć „odpady powstałe podczas robót budowlanych”. Definicja ta nawiązuje do pojęcia robót budowlanych zdefiniowanego w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U. z 2021 r. poz. 2351 z późn. zm.), zgodnie z którym przez roboty budowlane należy rozumieć budowę, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego. W tym kontekście przywołać warto – skądinąd słuszne – stwierdzenie wyrażone w uzasadnieniu do projektu nowelizacji, że odesłanie w definicji odpadów budowlanych i rozbiórkowych do pojęcia robót budowlanych oznacza, że odpadami tymi będą również odpady pochodzące z drobnych i samodzielnie wykonywanych robót budowlanych w gospodarstwach domowych.

ODPADY BUDOWLANE I ROZBIÓRKOWE NA GRUNCIE USTAWY ŚMIECIOWEJ

W związku z wyłączeniem odpadów budowlanych i rozbiórkowych z grupy odpadów komunalnych konieczne stało się również dostosowanie przepisów ustawy śmieciowej. Wszak odnosi się ona do sposobu postępowania właśnie z odpadami komunalnymi. W pierwszej kolejności należy zauważyć nowe brzmienie art. 1b tej ustawy, gdzie dodano ust. 2, zgodnie z którym „Do postępowania z odpadami budowlanymi i rozbiórkowymi z gospodarstw domowych stosuje się przepisy dotyczące postępowania z odpadami komunalnymi”. Innymi słowy, mimo że odpady budowlane i rozbiórkowe nie są odpadami komunalnymi, to na gruncie ustawy śmieciowej traktować je należy i tak jak odpady komunalne. W tym też kierunku idą pozostałe zmiany wprowadzone do ustawy śmieciowej, tj. w dalszym ciągu odpady te przyjmowane są przez PSZOK (m.in. nowe brzmienie art. 3 ust. 2 pkt 6 oraz art. 4 ust. 2 pkt 1 lit. b ustawy śmieciowej), z możliwością ograniczenia ilościowego w tym zakresie (nowe brzmienie art. 6r ust. 3a ustawy śmieciowej) oraz będą musiały być uwzględnione w sprawozdaniu składanym przez podmiot prowadzący PSZOK (nowe brzmienie art. 9n ust. 3 pkt 3 lit. a ustawy śmieciowej). Odpady budowlane i rozbiórkowe wyłączono jednak z zakresu sprawozdania składanego przez podmiot odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości (patrz: uchylona lit. d w art. 9n ust. 3 pkt 3 ustawy śmieciowej).
Wskazane powyżej wyłączenie odpadów budowlanych i rozbiórkowych z zakresu odpadów komunalnych oznacza przy tym dla gmin brak uwzględniania tych odpadów w koniecznych do osiągnięcia poziomach przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych.

SELEKTYWNE ZBIERANIE ODPADÓW BUDOWLANYCH I ROZBIÓRKOWYCH?

Omówione powyżej zmiany w przepisach odnoszące się do odpadów budowlanych i rozbiórkowych nie są przy tym jedynymi. Na marginesie należy bowiem przywołać przepisy, które wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2023 r., tj. nowy Rozdział 6a ustawy o odpadach określający obowiązek selektywnego zbierania tych odpadów. Jak stanowi w tym zakresie nowy przepis art. 101a ust. 1 ustawy o odpadach: „Odpady budowlane i rozbiórkowe zbiera się oraz odbiera selektywnie, z podziałem co najmniej na: drewno, metale, szkło, tworzywa sztuczne, gips, odpady mineralne, w tym beton, cegłę, płytki i materiały ceramiczne oraz kamienie”. Istotne jest jednak w tym wszystkim to, że obowiązku selektywnego zbierania tych odpadów nie będzie się stosować do gospodarstw domowych, punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych ani do odpadów budowlanych i rozbiórkowych, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 66 ust. 5 ustawy o odpadach (nowy art. 101a ust. 2 ustawy o odpadach). Co jednak w tym kontekście istotne, odpady te – jako niezebrane i nieodebrane w sposób selektywny, będą musiały podlegać następczemu sortowaniu na wspomniane frakcje: drewno, metale, szkło, tworzywa sztuczne, gips, odpady mineralne, w tym beton, cegłę, płytki i materiały ceramiczne oraz kamienie (nowy art. 101a ust. 3 ustawy o odpadach).

PODSUMOWANIE

Wprowadzone zmiany, choć nie będą miały zbyt dużego praktycznego wpływu na funkcjonowanie dla mieszkańców gminnych systemów gospodarki odpadami, mogą okazać się dla niektórych gmin korzystne ze względu na wyłączenie odpadów budowlanych i rozbiórkowych z uwzględniania przy wyliczaniu poziomów przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych.
Z punktu widzenia wprowadzonych zmian istotne znaczenie odgrywa jednak przepis art. 15 nowelizacji. Zgodnie bowiem z jego treścią: „Rada gminy jest obowiązana dostosować uchwały wydane przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy na podstawie przepisów ustawy zmienianej w art. 2 do przepisów ustawy zmienianej w art. 2 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie później niż w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy”. Tym samym, w terminie do końca 2022 r. niezbędne jest dostosowanie wszystkich uchwał kształtujących gminne systemy gospodarki odpadami do zmian wyłączających odpady budowlane i rozbiórkowe z zakresu odpadów komunalnych.

Mateusz Karciarz
prawnik w Kancelarii Radców Prawnych
Zygmunt Jerzmanowski
i Wspólnicy sp.k. w Poznaniu

SPIS TREŚCI

O proekologicznych działaniach samorządów i przedsiębiorców podczas targów Ekotech

AKTUALNOŚCI - SAS 1 / 2022

Jakie wyzwania ekologiczne stoją przed samorządami i przedsiębiorcami? Jakie działania pozwolą na zminimalizowanie negatywnych zjawisk klimatycznych? W jaki sposób model gospodarki o obiegu zamkniętym pozwoli zmniejszyć zużycie surowców oraz ilości wytwarzanych odpadów? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań będzie można uzyskać podczas konferencji „Razem Tworzymy EkoŚwiętokrzyskie” organizowanej przez Departament Środowiska i Gospodarki Odpadami Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego w Kielcach podczas targów Ekotech.

Konferencja skierowana jest do szerokiego grona odbiorców, zarówno samorządów jak i przedsiębiorców oraz wszystkich zainteresowanych kwestiami związanymi z ochroną środowiska. Na konferencji zostaną omówione zagadnienia związane z wdrażaniem obecnej unijnej polityki Europejskiego Zielonego Ładu w celu dążenia do osiągnięcia zeroemisyjnej gospodarki. Zostaną zaprezentowane dobre praktyki, ale również pomysły i gotowe przykłady działań minimalizujących oddziaływanie negatywnych zmian klimatu, szczególnie w zakresie ochrony powietrza. Poruszone zostaną również kwestie związane z gospodarką opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, ze stosowaniem zielonych zamówień publicznych w kontekście GOZ. W ramach prezentacji omawiana będzie także tematyka związana z wydawaniem decyzji administracyjnych (pozwoleń/zezwoleń) w kontekście Europejskiego Zielonego Ładu. Poruszone zostaną m.in. zagadnienia związane z uznaniem przedmiotu lub substancji za produkt uboczny, utratą statusu odpadu, handlem uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych, pozwoleń zintegrowanych. Zostanie utworzony również punkt informacyjny, gdzie pracownicy Departamentu Środowiska i Gospodarki Odpadami UMWŚ w Kielcach będą udzielali informacji zainteresowanym osobom.
– Spotkanie współorganizowane z Urzędem Marszałkowskim Województwa Świętokrzyskiego odbędzie się po raz pierwszy podczas naszego wydarzenia. Z pewnością będzie to wartościowe merytorycznie spotkanie, zważywszy na to, że dużą grupę zwiedzających targi Ekotech stanowią przedsiębiorcy oraz przedstawiciele samorządów. Konferencja w całości pokrywa się z zagadnieniami poruszanymi podczas spotkania branży komunalnej, co pozwoli m.in. na zapoznanie się z trendami dotyczącymi gospodarki odpadami i ochrony środowiska. W programie zaplanowane mamy również wiele innych branżowych spotkań. – podkreśla Marcin Musiał, menadżer targów Ekotech.
Konferencja „Razem Tworzymy EkoŚwiętokrzyskie” planowana jest na 24 lutego 2022 r. i towarzyszyć będzie jednemu z największych wydarzeń dedykowanym recyklingowi i segregowaniu odpadów – targom EKOTECH. Oprócz przedstawicieli samorządów wydarzenie gromadzi także branżowych specjalistów, zajmujących się gospodarką komunalną w gminach oraz specjalistów ochrony środowiska z różnych instytucji. W programie Ekotech pojawią się również warsztaty dot. prawidłowego zagospodarowania odpadów komunalnych oraz zasad segregacji odpadów. Zakres branżowy targów jest bardzo szeroki: od urządzeń do utrzymania czystości ulic, budynków i pomieszczeń, przez sprzęt i pojazdy dla sektora gospodarki komunalnej, aż po rozwiązania informatyczne i zagadnienia dot. gospodarki odpadowej i wodno–ściekowej.
Równocześnie z wystawą Ekotech kielecki ośrodek wystawienniczy organizuje Targi Odnawialnych Źródeł Energii Enex – wydarzenie dedykowane branży OZE.

https://www.targikielce.pl/ekotech

SPIS TREŚCI

PRZEGLĄD LEGISLACYJNY

DODATEK OSŁONOWY

Od 4 stycznia 2022 r. obowiązują przepisy uchwalonej 17 grudnia 2021 r. ustawy o dodatku osłonowym (Dz.U. z 2022 r. poz. 1).

Był to projekt rządowy. Ustawa wprowadza pojęcie „ubóstwa energetycznego” oraz rozwiązania mające na celu ochronę mniej zamożnych gospodarstw domowych, którym przysługiwał będzie dodatek osłonowy i wzmacnia ochronę odbiorcy wrażliwego energii elektrycznej i paliw gazowych.

Dodatek osłonowy przysługuje:

  • osobie w gospodarstwie domowym jednoosobowym, w którym wysokość przeciętnego miesięcznego dochodu nie przekracza kwoty 2 100,00 zł;
  • osobie w gospodarstwie wieloosobowym, w którym wysokość przeciętnego miesięcznego dochodu nie przekracza kwoty 1 500,00 zł na osobę.

Gospodarstwo domowe tworzą:

  • osoba fizyczna samotnie zamieszkująca i gospodarująca (gospodarstwo domowe jednoosobowe);
  • osoba fizyczna oraz osoby z nią spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie z nią zamieszkujące i gospodarujące (gospodarstwo domowe wieloosobowe).

Wysokość dodatku osłonowego wynosi rocznie od 400,00 zł dla gospodarstwa domowego jednoosobowego do 1150,00 zł dla gospodarstwa domowego składającego się z co najmniej 6 osób. Natomiast w przypadku gdy głównym źródłem ogrzewania gospodarstwa domowego jest kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe, zasilane węglem lub paliwami węglopochodnymi, wpisane do centralnej ewidencji emisyjności budynków, dodatek osłonowy wynosi rocznie od 500,00 zł dla gospodarstwa domowego jednoosobowego, do 1437,50 zł dla gospodarstwa domowego składającego się z co najmniej 6 osób.

Dodatek osłonowy przysługuje za okres od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r.

PRAWO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH

Od 20 stycznia 2022 r. obowiązują przepisy uchwalonej 2 grudnia 2021 r. ustawy o zmianie ustawy –Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o niektórych umowach zawieranych w związku z realizacją zamówień o podstawowym znaczeniu dla bezpieczeństwa państwa (Dz.U. z 2022 r. poz. 25).

Był to projekt poselski. Nowelizacja dotyczy przyśpieszenia i usprawnienia procedur pozyskiwania sprzętu wojskowego z wykorzystaniem potencjału polskiego przemysłu obronnego.

POMOC SPOŁECZNA

Od 27 stycznia 2022 r. obowiązują przepisy uchwalonej 17 listopada 2021 r. ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej (Dz.U. z 2022 r. poz. 66).

Był to projekt rządowy. Nowelizacja rozszerza katalog przesłanek obligatoryjnego i fakultatywnego zwolnienia członków rodziny mieszkańca domu pomocy społecznej z odpłatności za jego pobyt w domu. Katalog przesłanek, które obligatoryjnie wyłączają obowiązek odpłatności za pobyt członka rodziny w DPS rozszerzony został o wszystkie przestępstwa umyślne ścigane z oskarżenia publicznego popełnione zarówno na szkodę osoby zobowiązanej, jej rodzeństwa, rodzica, ale również te, w których pokrzywdzonym jest dziecko tej osoby lub pełnoletnie, lecz nieporadne ze względu na wiek, stan psychiczny lub fizyczny rodzeństwo.

SZCZEPIENIA OCHRONNE

Od 27 stycznia 2022 r. obowiązują przepisy ustawy z 17 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r. poz. 64).

Był to projekt poselski. Ustawa tworzy Fundusz Kompensacyjny Szczepień Ochronnych. W przypadku gdy w wyniku szczepienia ochronnego u osoby, u której wykonano szczepienie ochronne, wystąpiły wymienione w Charakterystyce Produktu Leczniczego podanej szczepionki lub szczepionek działania niepożądane, które spowodowały konieczność hospitalizacji przez okres nie krótszy niż 14 dni albo polegały na wystąpieniu u tej osoby wstrząsu anafilaktycznego powodującego konieczność obserwacji na szpitalnym oddziale ratunkowym albo izbie przyjęć lub hospitalizacji przez okres do 14 dni, zaszczepionemu będzie przysługiwać świadczenie kompensacyjne. Świadczenie kompensacyjne będzie przysługiwało zarówno wtedy, gdy działanie niepożądane szczepionki było bezpośrednią przyczyną hospitalizacji, jak i wtedy, gdy następstwem działania niepożądanego było pogorszenie stanu zdrowia wymagające hospitalizacji przez okres nie krótszy niż 14 dni.

REKOMPENSATA GMINOM UTRACONYCH DOCHODÓW PODATKOWYCH

Od 5 lutego 2022 r. obowiązują przepisy uchwalonej 17 listopada 2021 r. ustawy o rekompensacie dochodów utraconych przez gminy w 2018 r. w związku ze zmianą zakresu opodatkowania elektrowni wiatrowych (Dz.U. z 2022 r. poz. 30).

Był to projekt rządowy. Ustawa wprowadza mechanizm rekompensat dla gmin, które wskutek wchodzącej w życie z mocą wsteczną zmiany przepisów utraciły dochody w postaci podatku od nieruchomości płaconego od elektrowni wiatrowych w 2018 r. W przepisach ustawy określono m.in.:

  • maksymalną wysokość rekompensaty (została określona opisowo przez sposób jej obliczenia i wskazanie składników);
  • tryb wypłaty;
  • organy właściwe do załatwienia sprawy.

NIERUCHOMOŚCI

Od 10 lutego 2022 r. obowiązują przepisy uchwalonej 2 grudnia 2021 r. ustawy o zmianie ustawy o scalaniu i wymianie gruntów, ustawy o utracie mocy prawnej niektórych ksiąg wieczystych oraz ustawy o drogach publicznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 32).

Był to projekt rządowy. Przepisy nowelizacji mają przyczynić się usprawnienia prowadzenia postępowań scaleniowych, w tym głównie do ich przyśpieszenia, jednocześnie nie wpływając na postępowania realizowane w ramach poddziałania: „Wsparcie na inwestycje związane z rozwojem, modernizacją i dostosowywaniem rolnictwa i leśnictwa objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 w zakresie celu scalenia gruntów”. Nowelizacja reguluje też procedurę postępowania w przypadku wprowadzenia na części albo na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej stanu nadzwyczajnego, stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. W celu maksymalnego ograniczenia bezpośrednich kontaktów międzyludzkich w okresie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii w projekcie zawarto regulacje umożliwiające wykorzystanie środków komunikacji elektronicznej przy realizacji zadań związanych z przeprowadzaniem postępowań scaleniowych.

USTAWA O LASACH

Od 13 lutego 2022 r. obowiązują przepisy uchwalonej 17 listopada 2021 r. ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz ustawy o ochronie przyrody (Dz.U. z 2022 r. poz. 84).

Był to projekt rządowy. Nowelizacja dostosowuje polskie przepisy do przepisów UE, w zakresie zapewnienia odpowiednich zabezpieczeń dotyczących ochrony siedlisk leśnych oraz gatunków roślin i zwierząt.

Nowelizacja:

  • uchyla w ustawie z dnia 28 września 1991 r. o lasach przepisy dotyczących wymagań dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej;
  • dodaje do ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody art. 52b zobowiązującego właścicieli lasów do stosowania wymagań dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej zarówno na etapie przygotowywania, jak i realizacji działań z zakresu gospodarki leśnej oraz przepisu zawierającego delegację ustawową dla ministra właściwego do spraw środowiska do określenia, w drodze rozporządzenia, wymagań dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej, z uwzględnieniem zapewnienia ochrony gatunków, celów i zasad gospodarki leśnej oraz wymogów gospodarczych, społecznych i kulturowych; Kodeks dobrych praktyk będzie przeciwdziałać występowaniu potencjalnych kolizji działań z zakresu gospodarki leśnej z elementami środowiska. Dzięki takiemu rozwiązaniu wymagania dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej zapewnią ochronę gatunkom wskazanym w załączniku IV dyrektywy siedliskowej oraz ptakom w oparciu o dyrektywę ptasią;
  • doprecyzowuje art. 52 ust. 5 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, w oparciu o art. 12 i art. 13 dyrektywy siedliskowej, przez wskazanie, że odstępstwa nie dotyczą gatunków objętych systemem ścisłej ochrony na mocy dyrektywy.

WYROBY WINIARSKIE

Od 7 marca 2022 r. obowiązują przepisy uchwalonej 2 grudnia 2021 r. ustawy o wyrobach winiarskich (Dz.U. z 2022 r. poz. 24).

Był to projekt rządowy. Ustawa dostosowuje polskie prawo do nowych przepisów dotyczących wspólnej organizacji rynku wina wprowadzonych w Unii Europejskiej; ujednolicenia wymagań dotyczących wpisu do rejestru działalności regulowanej – tj. rejestru przedsiębiorców wykonujących działalność związaną z wyrobem lub rozlewem wyrobów winiarskich.

SPIS TREŚCI

Samorząd gminny

AKTUALNOŚCI | PROJEKTY - SAS 1 / 2022

14 stycznia 2022 r. do Marszałka Sejmu wpłynął komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym.

Celem ustawy jest stworzenie bardziej elastycznych zasad podziału budżetu obywatelskiego w gminach, szczególnie w tych, które nie są w całości podzielone na jednostki pomocnicze. Istotą proponowanej zmiany jest skreślenie w art. 5a ust. 6 ustawy wyrazów: „w postaci jednostek pomocniczych lub grup jednostek pomocniczych”. W ten sposób projektowana ustawa umożliwi radom gminy dokonanie podziału środków budżetu obywatelskiego w sposób znacznie bardziej elastyczny, dostosowany do uwarunkowań w konkretnej gminie.

SPIS TREŚCI

Szkolenia psów ratowniczych

AKTUALNOŚCI | PROJEKTY - SAS 1 / 2022

14 stycznia 2022 r. do Marszałka Sejmu wpłynął komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz ustawy – Kodeks wykroczeń.

Celem ustawy jest dokonanie zmian w ustawie z dnia 28 września 1991 r. o lasach i ustawie z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń, mających na celu umożliwienie psom ratowniczym udziału w treningach w lesie poprzez wyłączenie z ogólnej zasady dotyczącej zakazu puszczania psa luzem w lesie psów ratowniczych w czasie treningu, udziału w pozorowanej akcji ratowniczej czy też udziału w akcji ratowniczej.

SPIS TREŚCI

Audyt efektywności energetycznej

AKTUALNOŚCI | PROJEKTY - SAS 1 / 2022

14 stycznia 2022 r. do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji skierowany został projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska, zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i sposobu sporządzania audytu efektywności energetycznej oraz metod obliczania oszczędności energii.

Ustawa o efektywności energetycznej po zmianach wprowadzonych ustawą z dnia 20 kwietnia 2021 r. (Dz. U. z 2021 r. poz. 468), poszerza katalog podmiotów objętych systemem świadectw efektywności energetycznej o przedsiębiorstwa paliwowe wprowadzające paliwa ciekłe do obrotu. Projekt rozporządzenia określa: sposoby realizacji przez podmioty paliwowe obowiązku efektywnościowego wprowadzonego w ustawie z dnia 20 kwietnia 2021 r. o zmianie ustawy o efektywności energetycznej oraz niektórych innych ustaw; uaktualniony sposób określenia ilości zaoszczędzonej energii pierwotnej; współczynniki nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej dla wodoru oraz gazu ziemnego, dostarczanego do odbiorcy końcowego z sieci gazowej.

SPIS TREŚCI

Rozwiązania dla odbiorców paliw gazowych

AKTUALNOŚCI | PROJEKTY - SAS 1 / 2022

13 stycznia 2022 r. do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji skierowany został projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie wzorów oświadczeń składanych przez odbiorców paliw gazowych, w celu skorzystania ze szczególnych rozwiązań w związku z sytuacją na rynku gazu.

Ustawa z dnia 13 stycznia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców paliw gazowych w związku z sytuacją na rynku gazu (prace legislacyjne jeszcze nie zakończyły się) wprowadza szczególne rozwiązania osłonowe, które umożliwiają podjęcie działań minimalizujących negatywne skutki społeczno-gospodarcze związane z nagłym, gwałtownym wzrostem cen gazu ziemnego na rynku. Celem tych działań jest wzmocnienie ochrony odbiorców gazu ziemnego szczególnie narażonych na skutki wzrostu cen, w tym odbiorców w gospodarstwach domowych oraz odbiorców realizujących zadania z zakresu użyteczności publicznej. W celu zapewnienia przejrzystości i komunikatywności, celowe jest wprowadzenie rozporządzenia, które określi jednolity wzór oświadczeń, o których mowa w art. 62ba i art. 62bb UPE, tj. oświadczeń składanych przez podmioty użyteczności publicznej oraz inne podmioty zarządzające podmiotami wielolokalowymi w celu uzyskania ochrony taryfowej. Oświadczenia powinny być składane przed zawarciem ze sprzedawcą paliw gazowych umowy sprzedaży paliwa gazowego lub umowy kompleksowej, o których mowa odpowiednio w art. 5 ust. 1 i 3 UPE, pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

SPIS TREŚCI

Prawo telekomunikacyjne

AKTUALNOŚCI | PROJEKTY - SAS 1 / 2022

12 stycznia 2022 r. do konsultacji publicznych oraz uzgodnień międzyresortowych skierowany został projekt rozporządzenia Rady Ministrów, zmieniającego rozporządzenie w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko.

Projekt przewiduje Wyłączenie instalacji radiokomunikacyjnych, radionawigacyjnych i radiolokacyjnych emitujących pola elektromagnetyczne o częstotliwościach od 0,03 MHz do 300 000 MHz z grupy przedsięwzięć wymagających uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, co bezpośrednio skutkować będzie zmniejszeniem obciążeń podmiotów planujących realizację inwestycji w tym obszarze.

SPIS TREŚCI

Ochrona zdrowia

AKTUALNOŚCI | PROJEKTY - SAS 1 / 2022

10 stycznia 2022 r. do konsultacji publicznych, uzgodnień i opiniowania skierowany został projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia, zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej.

Taryfy, które były ustalone przed dniem 1 lipca 2021 r. przygotowywane były bez uwzględnienia zmian dotyczących współczynników korygujących oraz przed wejściem w życie regulacji obligujących do obniżania tych współczynników. Projekt rozporządzenia proponuje:
doprecyzowanie stosowania zasady obniżenia współczynnika korygującego w przypadku wzrostu taryfy świadczeń opieki zdrowotnej ustalonej po dniu 1 lipca 2021 r.
skorygowanie mechanizmu obniżania współczynników korygujących w taki sposób, aby w przypadku świadczeniodawców zakwalifikowanych do poszczególnych poziomów systemu podstawowego szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej (PSZ), szpitalnych oddziałów ratunkowych i izb przyjęć, kwoty współczynników były pomniejszane proporcjonalnie do udziału danego rodzaju świadczeń lub ryczałtu PSZ w kwocie zobowiązania dla całej umowy.
Świadczeniodawca, który nie zgadza się na nowe warunki będzie mógł rozwiązać umowę z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia, pod warunkiem, że złoży oświadczenie o wypowiedzeniu w terminie tygodnia od dnia wejścia zarządzenia w życie. Zgodnie z treścią projektowanego rozporządzenia zasada ta ma zastosowanie także do zarządzeń, których zmiany miały miejsce przed dniem wejścia w życie projektowanego rozporządzenia.

SPIS TREŚCI

SPIS TREŚCI SAS 1/2022

AKTUALNOŚCI / PROJEKTY 

Ochrona zdrowia
Prawo telekomunikacyjne
Rozwiązania dla odbiorców paliw gazowych
Audyt efektywności energetycznej
Szkolenia psów ratowniczych
Samorząd gminny

PRZEGLĄD LEGISLACYJNY

O proekologicznych działaniach samorządów i przedsiębiorców podczas targów Ekotech

ORZECZNICTWO

Zasady ustalania diet przysługujących radnym 
Wprowadzenie możliwości usprawiedliwienia nieobecności
radnego powoduje, że dieta traci swój kompensacyjny charakter 

ANALIZY I KOMENTARZE

Odpady budowlane i rozbiórkowe nie są już odpadami komunalnymi
Darmowe weekendowe targowiska dla rolników w każdej gminie
Istotne zmiany w ustawie o ochronie gruntów rolnych i leśnych 
Intencje wnioskodawcy a dostęp do informacji publicznej 

FUNKCJONOWANIE SAMORZĄDU

Czy wójt, burmistrz, prezydent miasta może kontrolować działalność hotelarską?
Czy wójt, burmistrz, prezydent miasta ma obowiązek ustalenia
stawek czynszu za najem i dzierżawę gminnych nieruchomości?

Roszczenie gminy o odszkodowanie wobec byłego najemcy

RYNEK ENERGII

Samorządy na rynku energii 

POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE

Stwierdzenie nieważności – nadzwyczajny środek odwoławczy w postępowaniu administracyjnym
Prokurator w postępowaniu administracyjnym
Czasowe wycofanie pojazdu z ruchu w świetle norm prawa administracyjnego
Zakwestionowanie przez prokuratora zapisów uchwały
rady gminy w sprawie regulaminu pomocy materialnej dla uczniów

FINANSE SAMORZĄDU

Zwolnienia od podatku od nieruchomości – wynikające z ustaw oraz uchwał rad gmin
W jaki sposób obliczać kwotę, wypłacaną inkasentom z tytułu pobieranej przez nich opłaty targowej? 

PRAWO PRACY

Czy wójt małej gminy, zatrudniający powyżej 50 pracowników, musi wdrożyć procedurę dot. sygnalistów? 
Uzasadnienie nagrody pracowniczej przedmiotem informacji publicznej 

ZAMÓWIENIA PUBLICZNE

Orzecznictwo KIO dopuszcza żądanie przez zamawiającego kosztorysu ofertowego 
Dopuszczalna zmiana podwykonawcy na etapie realizacji umowy 
Wydłużenie terminu składania ofert w postępowaniu powyżej progów unijnych
Zamawiający ma prawo, a nie obowiązek, sformułowania warunków udziału w postępowaniu
Zamawiający ma prawo oczekiwać konkretnych wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny 

BIULETYN SAMORZĄDOWCA - SAS 1/2022

AKTUALNOŚCI
INFORMACJA Z GMINY SZYDŁOWO

Uchwała Rady Gminy Szydłowo o nieudzieleniu wotum zaufania Wójtowi Gminy niezgodna z prawem

ANALIZY SAMORZĄDOWE

Nowe ograniczenia antykorupcyjne dla wójtów, burmistrzów, prezydentów miast – od kolejnej kadencji
Zmiany w dochodach komunalnych – budowa nowego systemu?
Budżety JST po trzech kwartałach 2021 r. – porównanie do lat ubiegłych

SĄDY O SAMORZĄDACH

Rada gminy/miasta przed podjęciem uchwały w sprawie absolutorium dla wójta, burmistrza,
prezydenta miasta powinna zachować kolejność działań określonych w ustawie
Przesłanki wydawania przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta przepisów porządkowych
Rada gminy nie może wkraczać w kompetencje wójta, burmistrza, prezydenta miasta
i określać w uchwale trybu zbywania nieruchomości i lokali mieszkalnych

Z GMIN, MIAST I POWIATÓW

Związek Gmin Wiejskich – podsumowanie roku 2021, prognozy na 2022 rok
2021 – rok trudnych zmian, zwłaszcza dla miast
Jaki dla Związku Powiatów Polskich był 2021 rok?

 

ORZECZNICTWO I ROZSTRZYGNIĘCIA NADZORCZE DLA SAMORZĄDÓW - SAS 1 / 2022

ORZECZNICTWO SN I SĄDÓW POWSZECHNYCH

Przedawnienie roszczeń odszkodowawczych gminy wobec byłych najemców

ORZECZNICTWO SĄDÓW ADMINISTRACYJNYCH

Obowiązkiem organu jest sprawdzenie zgodności przedłożonego
projektu budowlanego z decyzją o warunkach zabudowy

Przepisy prawa nie kształtują kompetencji starosty do uregulowania
w drodze zarządzenia taryfy opłat za udostępnienie informacji publicznej

ROZSTRZYGNIĘCIA NADZORCZE WOJEWODY

Uchwała rady gminy o pomocy dla repatriantów musi być sformułowana w sposób poprawny i jednoznaczny
Tworzenie i ogłaszanie tekstów jednolitych prawa miejscowego
Rada gminy/miasta nie ma kompetencji do uchwalenia regulaminu funduszu nagród dla uczniów

ROZSTRZYGNIĘCIA NADZORCZE REGIONALNYCH IZB OBRACHUNKOWYCH

Vacatio legis uchwały rady gminy w sprawie podatków i opłat lokalnych
Metoda ustalania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi
Rada gminy nie może postanowić, że dotacja na likwidację źródeł niskiej emisji będzie
udzielana także na dofinansowanie kosztów zrealizowanych zadań
Od 1 stycznia 2022 r. zmiana brzmienia przepisu dot. opłaty ryczałtowej za odbiór odpadów
komunalnych z nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe

 

 

Wydawca: SKIBNIEWSKI MEDIA, Warszawa