Odsunięty termin wejścia w życie rejestru umów zawieranych przez gminy i powiaty

ANALIZY | KOMENTARZE - SAS 3 / 2022

Mocą art. 6 ustawy z dnia 14 października 2021 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2054), zwanej dalej „ustawą zmieniającą”, zostało wprowadzone kilka istotnych zmian w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 305, z późn. zm.). Zgodnie z dodanym art. 34a ust. 1 u.f.p., Minister Finansów prowadzi rejestr umów zawartych przez jednostki sektora finansów publicznych.

Obecnie udostępnianie umów odbywa się na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2021 r. poz. 2176, z późn. zm.). Udostępnianie ww. dokumentów odbywa się najczęściej w tzw. trybie wnioskowym, a jedynie część podmiotów udostępnia te umowy z urzędu w Biuletynie Informacji Publicznej.
Zgodnie z art. 34a ust. 2 u.f.p., rejestr umów jest systemem teleinformatycznym, w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz.U. z 2021 r. poz. 670, 952, 1005 i 1641).
W myśl art. 34a ust. 3 u.f.p., informacje zamieszczone w rejestrze umów dotyczą umów, które mogą podlegać udostępnieniu na podstawie ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2020 r. poz. 2176, z późn. zm.) oraz z 2021 r. poz. 1598 i 1641). Przepisy art. 5 ust. 1, 2 i 2a ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej stosuje się odpowiednio.

W ww. rejestrze nie zamieszcza się informacji o umowach, zawartych w wyniku rozstrzygnięcia zamówień oraz konkursów, o których mowa w art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2019 r.

– Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1129, z późn. zm.) Przepis art. 12 ust. 1 u.p.z.p., wyłącza z zakresu przedmiotowego tej ustawy zamówienia lub konkursy:

  • którym nadano klauzulę zgodnie z przepisami ustawy z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych lub którym muszą towarzyszyć, na podstawie odrębnych przepisów, szczególne środki bezpieczeństwa lub
  • jeżeli wymaga tego istotny interes bezpieczeństwa państwa

– w zakresie, w jakim ochrona istotnych interesów bezpieczeństwa państwa nie może zostać zagwarantowana w inny sposób, w szczególności z zastosowaniem przepisów działu VI.

W rejestrze umów zamieszcza się informacje o umowach zawartych w formie pisemnej, dokumentowej, elektronicznej albo innej formie szczególnej, których wartość przedmiotu przekracza 500 zł (ust. 5).

Rejestr umów obejmuje (ust. 6):

  • numer umowy – o ile taki nadano;
  • datę i miejsce zawarcia umowy;
  • okres obowiązywania umowy;
  • oznaczenie stron umowy, w tym przedstawicieli stron;
  • określenie przedmiotu umowy;
  • wartość przedmiotu umowy;
  • informacje o źródłach i wysokości współfinansowania przedmiotu umowy.

W rejestrze umów zamieszcza się informacje o uzupełnieniu lub zmianie umowy, rozwiązaniu za zgodą stron umowy, jak również informacje o odstąpieniu od umowy, jej wypowiedzeniu lub wygaśnięciu (ust. 7).

Ww. rejestr jest zbiorczym zestawieniem informacji o umowach, zawartych przez jednostki sektora finansów publicznych. Będzie on prowadzony w formie elektronicznej i udostępniany na stronie podmiotowej BIP j.s.f.p. (art. 34 ust. 2 i 3 u.f.p.).
W przypadku zastosowania przepisów art. 5 ust. 1, 2 i 2a ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej w rejestrze zamieszcza się informację, o której mowa w art. 8 ust. 5 tej ustawy (ust. 8). Oznacza to, że informacje zamieszczone w rejestrze umów mają dotyczyć umów, które mogą podlegać udostępnieniu na podstawie przepisów o dostępie do informacji publicznej. Przepisy art. 5 ust. 1, 2 i 2a u.d.i.p. będą miały odpowiednie zastosowanie. Zgodnie zaś z przepisami u.d.i.p. prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych i przymusowej restrukturyzacji, a także (co do zasady) ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy.
Dane, o których mowa w ust. 6-8, wprowadzają do rejestru umów kierownicy jednostek sektora finansów publicznych (ust. 9).
Informacje w rejestrze umów zamieszcza się bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od daty zawarcia umowy lub zaistnienia okoliczności określonej w ust. 8 (ust. 10).
Dane w rejestrze umów, o których mowa w ust. 6-8, są powszechnie dostępne.
Rejestr umów umożliwia wyszukiwanie umów według informacji, o których mowa w ust. 6-8 (ust. 11).
Zgodnie z art. 15 ustawy zmieniającej powyższe rozwiązana prawne miały wejść w życie z dniem 1 lipca 2022 r. Wskazać jednak należy, że zgodnie z art. 13 ustawy zmieniającej w rejestrach umów, o których mowa w art. 34a ust. 1 u.f.p., zamieszczeniu miały podlegać informacje o umowach zawartych od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, tj. od dnia 1 stycznia 2022 r. Oznacza to, że w przedmiotowym rejestrze w dniu 1 lipca 2022 r. ujawnieniu powinny podlegać wszystkie umowy zawarte w okresie od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 30 czerwca 2022 r.
W dniu 12 maja 2022 r. Sejm przyjął ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz zmianie niektórych ustaw (została przekazana do Senatu). Mocą art. 12 wprowadzone zostały zmiany w ustawie zmieniającej. Przyjęte zmiany podwyższają wartość przedmiotu umów, podlegających ujawnieniu w rejestrze z 500 zł netto do 5000 zł netto.
W ww. ustawie z dnia 12 maja 2022 r. przesunięty został termin wejścia w życie obowiązku ujawniania przedmiotowych umów w rejestrze na dzień:
1 stycznia 2023 r. – w przypadku jednostek samorządu terytorialnego oraz ich związków, związków metropolitalnych i samorządowych jednostek organizacyjnych;
1 kwietnia 2023 r. – w przypadku jednostek sektora finansów publicznych innych niż wymienione w pkt 1 i 2.

Wzór rejestru umów ma określić Minister Finansów w drodze rozporządzenia, mając na uwadze konieczność zapewnienia kompletności, jednolitości i przejrzystości informacji zamieszczanych w tym rejestrze oraz łatwości wyszukiwania tych informacji.
Ww. ustawa z dnia 12 maja 2022 r. uchyla art. 34 b u.f.p., stanowiący, że ten, kto nie wykonuje lub nie dopuszcza do wykonania obowiązku prowadzenia, aktualizacji, udostępnienia lub wprowadzania danych do rejestru umów (kierownik jednostki s.f.p.), o którym mowa w art. 34a ust. 1, albo podaje w nim nieprawdziwe dane, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
W „zamian” został dodany art. 18ca u.f.p., w myśl którego niewykonanie lub niedopuszczenie do wykonania obowiązku wprowadzenia danych do rejestru stanowi naruszeniem dyscypliny finansów publicznych.


Sławomir Pyźlak
radca prawny

PODSTAWA PRAWNA:

– Ustawa z dnia 14 października 2021 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2054),
– Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 305, z późn. zm.),
– Ustawa z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz.U. z 2021 r. poz. 2176, z późn. zm.),
– Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2020 r. poz. 2176, z późn. zm.),
– Ustawa z dnia 11 września 2019 r.
– Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1129, z późn. zm.),
– Ustawa z dnia 12 maja 2022 r. o zmianie o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz zmianie niektórych ustaw.

SPIS TREŚCI

Wydawca: SKIBNIEWSKI MEDIA, Warszawa