Inspektor nadzoru powinien zagwarantować odpowiedni termin do złożenia dokumentów legalizujących samowolę budowlaną
POWIATOWA ADMINISTRACJA ZESPOLONA - SAS 1 / 2012
Zgodnie z art. 48 ust. 2 Prawa budowlanego organ nadzoru budowlanego zobowiązany jest do prowadzenia postępowania legalizującego samowolę budowlaną w sytuacji, gdy budowa, która powstała bez wymaganego pozwolenia:
- jest zgodna z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a w szczególności:
– ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo
– ustaleniami ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,
- nie narusza przepisów, w tym techniczno-budowlanych, w zakresie uniemożliwiającym doprowadzenie obiektu budowlanego lub jego części do stanu zgodnego z prawem.
W takiej sytuacji właściwy miejscowo powiatowy inspektor nadzoru budowlanego wstrzymuje postanowieniem prowadzenie robót budowlanych, ustala się wymagania dotyczące niezbędnych zabezpieczeń budowy oraz nakłada obowiązek przedstawienia, w wyznaczonym terminie zaświadczenia wójta, burmistrza albo prezydenta miasta o zgodności budowy z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego oraz odpowiednich dokumentów, w tym oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.
Nawiązując do powyższej regulacji należy podkreślić, że organ nadzoru budowlanego powinien – wyznaczając odpowiedni termin do przedłożenia dokumentów – wziąć pod uwagę stan faktyczny sprawy. Może się bowiem okazać, że strona bez własnej winy nie będzie w stanie np. w terminie 30 dni dostarczyć odpowiedniej dokumentacji umożliwiającej legalizację samowoli.
Tymczasem przekroczenie terminu zakreślonego przez organ skutkuje daleko idącą dolegliwością w postaci nakazu rozbiórki. Stąd też istotne jest takie zakreślenie terminu, które odpowiada szczegółowo przeanalizowanej sytuacji „samowolnika” i jego obiektywnie pojętych możliwości dostarczenia właściwej dokumentacji.
Dotyczy to także oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania gruntem na cele budowlane. W przypadku chociażby wątpliwości, co do oświadczenia lub niejednoznacznego stanowiska współwłaściciela lub jego zgody warunkowej, konieczne jest szczególnie wnikliwe zbadanie stanu faktycznego sprawy i dostosowanie terminu legalizacyjnego do okoliczności sprawy.
PRZESŁANKI LEGALIZUJĄCE
Tytułem przykładu warto wskazać na sprawę o sygn. II OSK 1416/10 (wyrok z dnia 8 listopada 2011 r.), w której jedyną przesłanką uniemożliwiającą legalizację nadbudowy był brak wykazania przez inwestora prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, a to z uwagi na nieposiadanie zgody wszystkich współwłaścicieli nieruchomości na jej wykonanie. Brat inwestora wyraził swoje stanowisko w sposób niejednoznaczny uzależniając jednocześnie zgodę od przeprowadzenia podziału majątku, bez sprecyzowania tego warunku. NSA nie podzielił stanowiska organu, który nakazał rozbiórkę oraz sądu pierwszej instancji, który oddalił skargę. W ocenie NSA w niniejszej sprawie należało ustalić dokładnie zdarzenie, które mogłoby skutkować spełnieniem warunku. Sąd podkreślił, że ma to także bezpośrednie przełożenie na określenie długości terminu wyznaczonego na podstawie art. 49 ust 3 Prawa budowlanego inwestorowi przez organ nadzoru do uzupełnienia braków w złożonym oświadczeniu.
W przywołanej sprawie wyznaczony 30-dniowy termin był zbyt krótki do podjęcia skutecznych czynności spadkowych bądź uzyskania upoważnienia w trybie art. 199 i nast. kodeksu cywilnego.
Janusz Groński
Podstawa prawna:
– Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm.)
