Rada gminy nie może dowolnie lokować urządzeń fotowoltaicznych, jeśli obszary takie nie zostały wskazane w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
ROZSTRZYGNIĘCIA NADZORCZE WOJEWODÓW - BS 3 / 2023
Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Opolskiego z dnia 10 marca 2023 r., nr IN.VII.743.19.2023.AB
Fakt, że w dacie uchwalenia przez radę gminy studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego (dalej: studium)) nie istniał prawny obowiązek wyznaczenia w studium obszarów dla lokalizacji urządzeń fotowoltaicznych, nie oznacza, że w planie miejscowym opartym o takie studium rada gminy ma możliwość dowolnego lokowania takich urządzeń o nieograniczonej mocy.
Tak wynika z rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewody Opolskiego, stwierdzającego częściową nieważność uchwały rady gminy w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy.
Badając tę uchwałę organ nadzoru stwierdził, że zgodnie z jej postanowieniami rada gminy dopuściła możliwość realizacji na obszarze planu instalacji odnawialnych źródeł energii: „farm fotowoltaicznych o wyższych mocach na terenach rolnych klas IV, V, VI oraz nieużytkach, a także na terenach usługowo-produkcyjnych odpowiednio do potrzeb inwestora” (§ 9 ust. 9 pkt 7), pomimo że obszary takie nie zostały uprzednio wskazane w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.
Wojewoda Opolski stwierdził po pierwsze, że w badanej uchwale rada gminy dopuściła możliwość lokowania na terenie objętym planem farm fotowoltaicznych „o wyższych mocach”. Pojęcie, którym posłużyła się rada gminy, nie zostało nigdzie w przepisach prawa zdefiniowane. Dlatego, w ocenie organu nadzoru „uznać zatem należy, że plan nie dokonuje żadnych ograniczeń, co do zainstalowanej mocy przyszłych farm fotowoltaicznych, a to rodzi obowiązek po stronie organów gminy uprzedniego wskazania obszarów ich lokalizacji w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego”.
Jak bowiem wskazał Wojewoda Opolski, zgodnie z treścią art. 10 ust. 2a ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (dalej: u.p.z.p.): „Jeżeli na obszarze gminy przewiduje się wyznaczenie obszarów, na których rozmieszczone będą urządzenia wytwarzające energię z odnawialnych źródeł energii o mocy zainstalowanej większej niż 500 kW, a także ich stref ochronnych związanych z ograniczeniami w zabudowie oraz zagospodarowaniu i użytkowaniu terenu, w studium ustala się ich rozmieszczenie, z wyłączeniem:
- wolnostojących urządzeń fotowoltaicznych, o mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 1000 kW zlokalizowanych na gruntach rolnych stanowiących użytki rolne klas V, VI, VIz i nieużytki – w rozumieniu przepisów wydanych na podstawie art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne;
- urządzeń innych niż wolnostojące”.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewoda Opolski wskazał ponadto, że obowiązujące studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, przyjęte uchwałą z 25 lutego 2010 r., nie przewiduje żadnych obszarów dla lokalizacji urządzeń fotowoltaicznych. Jednak w ocenie organu nadzoru „fakt, że w dacie uchwalania tego aktu nie istniał prawny obowiązek wyznaczenia w studium takich obszarów, nie uzasadnia dokonanych w kontrolowanej uchwale lokalizacji farm fotowoltaicznych o nieograniczonej mocy. To rada gminy posiada wyłączne kompetencje do dokonywania zmian w polityce przestrzennej określonej w studium wraz ze zmieniającymi się uwarunkowaniami rozwoju gminy, również prawnymi. I to rada gminy musi zadecydować o lokalizacji instalacji z odnawialnych źródeł energii zgodnie z art. 10 ust. 2a ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym – poprzez zmianę swojego studium, a dopiero potem dokonać ich lokalizacji na podstawie planu miejscowego”.
