Przetarg ograniczony czy nieograniczony
ZAMÓWIENIA PUBLICZNE - SAS 2 / 2012
Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych tryb przetargu ograniczonego jest podobnie jak tryb przetargu nieograniczonego podstawowym trybem udzielenia zamówienia publicznego. Zatem, zastosowanie przez zamawiającego trybu przetargu ograniczonego nie wymaga spełnienia żadnych szczególnych przesłanek.
Decyzja, który tryb wybrać tylko pośrednio może być uzależniona od wartości zamówienia. Zarówno tryb przetargu nieograniczonego jak i tryb przetargu ograniczonego stanowią procedurę transparentną i konkurencyjną. Tryb przetargu ograniczonego jest trybem udzielenia zamówienia publicznego formalnie bardziej złożonym od trybu przetargu nieograniczonego.
Zamawiający, prowadząc postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu ograniczonego, otrzymuje złożone przez wykonawców wnioski o dopuszczenie do udziału w przetargu, a oferty mogą składać wykonawcy zaproszeni do składania ofert. Zatem procedurę związaną z udzieleniem zamówienia publicznego w trybie przetargu ograniczonego można hipotetycznie podzielić na dwie części. Pierwsza część obliguje zamawiającego do opublikowania ogłoszenia zapraszającego potencjalnych wykonawców do składania wniosków o dopuszczenie do udziału w przetargu ograniczonym.
Ogłoszenie w zależności od wartości zamówienia publikowane jest w Biuletynie Zamówień Publicznych (zamówienia poniżej progów określonych w art. 11 ust. 8 ustawy Pzp tzw. progów unijnych) lub w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich (zamówienia powyżej tzw. progów unijnych).
TREŚĆ OGŁOSZENIA
Zamawiający w treści ogłoszenia (bez względu na miejsce jego publikacji) zawiera między innymi:
- określenie przedmiotu zamówienia – uwaga – w treści ogłoszenia nie ma obowiązku podawania szczegółowych wymogów, jakie stawia zamawiający,
- warunki, jakie musi spełniać wykonawca, aby zostać zakwalifikowanym do udziału w przetargu ograniczonym oraz ustalone przez zamawiającego zasady kwalifikacji,
- kryteria oceny ofert,
- informację nt. maksymalnej ilości wykonawców, jaką zamawiający zaprosi do udziału w przetargu ograniczonym.
Szczegółowy katalog informacji, jakie musi zawierać ogłoszenie o przetargu ograniczonym zawiera art. 48 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Wskazać należy, że istotnym elementem, jaki przewiduje ustawa Prawo zamówień publicznych w zakresie przetargu ograniczonego jest możliwość określania przez zamawiającego liczby wykonawców, którzy zostaną zaproszeni do składania ofert.
Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy Pzp liczba zaproszonych do składania ofert wykonawców nie może być mniejsza niż 5 i większa niż 20. Ze względów na sprawne przeprowadzenie postępowania wartym rozważenia jest określanie liczby zaproszonych wykonawców na minimalnym dopuszczalnym poziomie, tj. 5 firm. Wybór ilości zaproszonych wykonawców o ile mieści się w przedziale określonym normą art. 51 ust. 1 nie może stanowić podstawy do wnoszenia zasadnych środków ochrony prawnej.
W sytuacji, gdy celem zamawiającego jest zaprezentowanie maksymalnego stopnia konkurencyjności wśród podmiotów ubiegających się o uzyskanie zamówienia publicznego warto rozważyć dopuszczenie zakwalifikowania do 20 wykonawców do udziału w przetargu.
Przepisy dopuszczają prowadzenie przetargu ograniczonego nawet w przypadku, gdy na podstawie oceny złożonych wniosków zakwalifikuje się do drugiego etapu przetargu tylko jeden wykonawca.
Oferty cenowe po etapie kwalifikacji mogą złożyć tylko wykonawcy zakwalifikowani na podstawie złożonych uprzednio wniosków.
Wskazana powyżej złożoność procedury prowadzenia przetargu ograniczonego jest w pewnych przypadkach niwelowana przez możliwość skrócenia terminu prowadzenia procedury przetargowej, podczas gdy ustawodawca dla trybu przetargu nieograniczonego nie przewidział możliwości skrócenia terminów przewidzianych na składanie ofert.
TERMINY W PRZETARGU OGRANICZONYM
Zgodnie z art. 49 ust. 1 jeżeli wartość zamówienia nie przekracza progów unijnych termin składania wniosków wynosi 7 dni, natomiast w przypadku gdy wartość zamówienia przekracza progi unijne termin składania wniosków określa art. 49 ust. 2 na 30 dni od przekazania, w formie elektronicznej, ogłoszenia do publikacji w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich.
Na podstawie art. 52 ust. 1 i ust. 2 termin składania ofert w zależności od wartości zamówienia wynosi odpowiednio 7 (a dla robót budowlanych 14 dni) i 40 dni (zamówienia powyżej progów unijnych) od przekazania wykonawcom zakwalifikowanym do udziału w przetargu ograniczonym zaproszenia do składania ofert wraz z treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
W sytuacji, gdy zachodzi pilna potrzeba udzielenia zamówienia publicznego zamawiający może skrócić terminy składania wniosków z 30 na 10 dni (dotyczy postępowań powyżej progów unijnych), a termin składania ofert może zostać skrócony z 40 do 10 dni. Powyższe wynika z treści art. 49 ust. 3 pkt. 1 oraz art. 52 ust. 4 ustawy Prawo zamówień publicznych).
TERMIN SKŁADANIA OFERT W PRZETARGU NIEOGRANICZONYM
W zależności od wartości udzielanego zamówienia procedura przetargu nieograniczonego przewiduje inne terminy na składanie ofert.
Dla przetargu nieograniczonego dotyczącego dostaw lub usług minimalny termin składania ofert wynosi 7 dni od daty opublikowania ogłoszenia w Biuletynie Zamówień Publicznych, a w przypadku robót budowlanych jest to 14 dni.
Natomiast dla przetargu nieograniczonego ogłoszonego w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich ustawa Prawo zamówień publicznych określa terminy składania ofert wynoszące:
- 40 dni - od dnia przekazania ogłoszenia o zamówieniu Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich drogą elektroniczną;
- 47 dni - od dnia przekazania ogłoszenia o zamówieniu Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich w sposób inny niż określony powyżej.
Ustawa Pzp dopuszcza również skrócenie wskazanego terminu po spełnieniu wymogów wskazanych w art. 43 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych do:
- 22 dni - od dnia przekazania ogłoszenia o zamówieniu Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich drogą elektroniczną;
- 29 dni - od dnia przekazania ogłoszenia o zamówieniu Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich w sposób inny niż określony powyżej.
W konsekwencji, istotną zaletą przetargu ograniczonego w stosunku do przetargu nieograniczonego, występującą w przypadku, gdy zachodzi pilna potrzeba udzielenia zamówienia, jest możliwość szybszego przeprowadzenia procedury wyboru wykonawcy.
Ponadto w przetargu ograniczonym ze względu na jego dwuetapowy charakter prowadzona jest prekwalifikacja wykonawców. Dzięki prekwalifikacji zamawiający zaprosi do udziału w przetargu rzeczywiście najlepszych w danym przedmiocie wykonawców, którzy uzyskają najwyższą ocenę na podstawie przeprowadzonej procedury kwalifikacji.
W przypadku robót budowlanych stosując tryb przetargu ograniczonego zamawiający nie ma obowiązku zamieszczania dokumentacji projektowej na swojej stronie internetowej. Jej treść przekazuje bowiem tylko wykonawcom zakwalifikowanym do udziału w przetargu.
Biorąc powyższe pod uwagę, tryb przetargu ograniczonego można zarekomendować do zastosowania zwłaszcza w przypadku zamówień powyżej progów unijnych, w których np.:
- zachodzi pilna potrzeba udzielenia zamówienia,
- istnieje duża ilość wykonawców mogących zrealizować przedmiot zamówienia,
- w ramach preselekcji zamawiający zamierza zaprosić do udziału w przetargu wykonawców, którzy w najwyższym zakresie spełniają warunki udziału w przetargu.
Marek Okniński
