Uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 grudnia 2011 r., sygn. akt II OPS 1/11
ORZECZNICTWO - SAS 2 / 2012
Rozstrzygnięcie zagadnienia: „Osoba dysponująca tytułem prawnym do lokalu jest stroną, w rozumieniu art. 28 Kodeksu postępowania administracyjnego, w postępowaniu administracyjnym o zameldowanie (wymeldowanie) w tym lokalu innej osoby, prowadzonym na podstawie art. 47 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 993 ze zm.).”
NSA rozstrzygając wątpliwości na wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich zwrócił uwagę na prawa zawarte w Konstytucji RP, w tym prawo własności oraz nienaruszalności mieszkania. NSA podniósł, że zapewnienie nienaruszalności mieszkania oznacza, że dysponent mieszkania ma także prawo podejmowania działań w celu wykazania, iż inna osoba nie powinna być zameldowana w jego mieszkaniu, ponieważ w nim nie przebywa albo powinna być wymeldowana z jego mieszkania, ponieważ je opuściła. Konsekwentnie uznał, że kwestia potwierdzenia pobytu określonej osoby w danym mieszkaniu może być w kolizji z gwarancją nienaruszalności mieszkania. Sąd zwrócił także uwagę, że nietykalność mieszkania jest dobrem osobistym człowieka, które pozostaje pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach (art. 23 K.c.), natomiast naruszenie nietykalności mieszkania może polegać na zamiarze zameldowania się w mieszkaniu wbrew woli osoby, która ma prawo do mieszkania. W ocenie NSA możliwość skorzystania osoby posiadającej tytuł prawny do lokalu z ochrony praw na drodze postępowania cywilnego, nie oznacza, że z tego powodu nie może mieć statusu strony w postępowaniu administracyjnym. Dodatkowo interes prawny osoby dysponującej tytułem prawnym do lokalu w postępowaniu o zameldowanie lub wymeldowanie potwierdza przepis art. 35 w związku z art. 28 ust. 2 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (Dz. U. Nr 217, poz. 1427), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2012 r.
