Gmina płaci za porządek na cmentarzu innej gminy
FINANSE SAMORZĄDU - SAS 12 / 2011
PYTANIE SEKRETARZA GMINY:
Burmistrz miasta obciążył fakturą sąsiednią gminę za składowanie odpadów stałych na składowisku, za odpady wywiezione z cmentarza parafialnego, który jest położony na terenie miasta, tłumacząc, że mieszkańcy gminy również są pochowani na tym cmentarzu.Czy gmina może opłacić taką fakturę? Nadmieniam, że mieszkańcy miasta są pochowani również na cmentarzach w naszej gminie i takie obciążenia nigdy nie miały miejsca.
ODPOWIEDŹ PRAWNIKA:
Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych, zakładanie i rozszerzanie cmentarzy komunalnych należy do zadań własnych gminy. Jednocześnie z art. 2 ust. 1 wymienionej ustawy wynika, że utrzymanie cmentarzy komunalnych i zarządzanie nimi należy do właściwych wójtów (burmistrzów, prezydentów miast), na których terenie cmentarz jest położony. Z art. 4 powyższej ustawy wynika, że cmentarze komunalne zakłada się w zasadzie na terenie każdej gminy lub miasta, jednakże w uzasadnionych przypadkach można założyć cmentarz dla kilku gmin.
Z kolei art. 7 ust. 1 pkt 13 ustawy o samorządzie gminnym mówi o tym, że zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, przy czym w szczególności zadania własne obejmują sprawy cmentarzy gminnych.
Z analizy powołanych przepisów prawa wynika, że prowadzenie cmentarza komunalnego należy do obligatoryjnych zadań gminy. Ponieważ jedną z form zaspokajania potrzeb wspólnoty, czyli ogółu mieszkańców jest umożliwianie pochówku na cmentarzu komunalnym zwłok tych osób, które wchodziły za życia w skład tej wspólnoty, wydaje się, że dla celów pochówkowych wprowadzona została swoistego rodzaju „rejonizacja” chowania zwłok.
KAŻDA GMINA MA WŁASNY CMENTARZ
Każda gmina powinna – z zasady - mieć swój odrębny cmentarz, na którym byłyby chowane zwłoki jej zmarłych mieszkańców. W wyjątkowych sytuacjach prawo przewiduje możliwość założenia jednego cmentarza dla kilku gmin.
Rozwiązanie takie zdaje się być racjonalne i uzasadnione, ponieważ z utrzymaniem cmentarza wiążą się określone koszty, które dana jednostka samorządu terytorialnego musi ponieść.
Z treści pytania wynika, że w danej gminie jest cmentarz, na terenie którego są chowani jej zmarli mieszkańcy. W świetle powyższego niezrozumiałym jest, z jakich przyczyn zmarli byli mieszkańcy jednej gminy posiadającej cmentarz mieliby być chowani na terenie innej gminy, również posiadającej cmentarz.
Równocześnie zauważyć trzeba, że brak jest bezpośrednich podstaw prawnych do przeniesienia wspomnianego kosztu na gminę pytającego.
Pytający podaje jednak, że na cmentarzu znajdującym się na terenie jego gminy, również są chowani zmarli byli mieszkańcy tej drugiej gminy.
NIEZBĘDNE POROZUMIENIE GMIN
W przedstawionej sytuacji, która miała już miejsce, jak się wydaje, można zaproponować następujące rozwiązanie. Racjonalnie uzasadnione i najprostsze – skoro gminy świadczyły już sobie swoistego rodzaju „pomoc” przy pochówku zmarłych - byłoby podpisanie, zarówno w tej sprawie, jak i w celu uregulowania zagadnienia na przyszłość, porozumienia między gminami, co dopuszcza art. 10 ust. 1 i 2 ustawy o samorządzie gminnym.
Zgodnie z tymi przepisami prawa, wykonywanie zadań publicznych może być realizowane w drodze współdziałania między jednostkami samorządu terytorialnego, jak też gminy, związki miedzygminne, oraz stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego mogą sobie wzajemnie bądź innym jednostkom samorządu terytorialnego udzielać pomocy, w tym pomocy finansowej. W treści porozumienia należałoby określić warunki współpracy, w tym m.in. zasady i sposób rozliczeń pomiędzy gminami z tego tytułu, zasady ewidencji chowanych zwłok dla celów rozliczeń itp. W przeciwnym razie, w razie braku porozumienia, rozwiązanie go natrafić może na liczne trudności, przepisy prawa nie precyzują bowiem drogi i sposobu postępowania w przedstawionej w pytaniu sytuacji.
Monika Truksa
