O nas

SAS6/2014

Pomoc dla rodzin wielodzietnych

AKTUALNOŚCI - SAS 6 / 2014

W dniu 27 maja 2014 r. Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie ustanowienia rządowego programu dla rodzin wielodzietnych i rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu dla rodzin wielodzietnych.

Celem programu dla rodzin wielodzietnych jest promowanie modelu rodziny wielodzietnej i jej pozytywnego wizerunku, umacnianie i wspieranie oraz zwiększanie szans rozwojowych i życiowych dzieci wychowujących się w takich rodzinach. W ramach programu wprowadzona zostanie Karta Dużej Rodziny, jako dokument zapewniający specjalne uprawnienia rodzinom z co najmniej trojgiem dzieci bez względu na dochód w rodzinie.
Program jest podstawą do wprowadzenia m.in. zniżek za wstęp do instytucji podległych ministrom, np. niektórych muzeów, instytucji wystawienniczych, parków narodowych, rezerwatów przyrody, obiektów rekreacyjno-sportowych. Do programu będą mogły przystąpić także jednostki organizacyjne funkcjonujące na różnych szczeblach samorządu terytorialnego (np. muzea samorządowe) oraz przedsiębiorstwa prywatne, np. sklepy, restauracje oraz hotele, które – proponując rodzinom wielodzietnym zniżki i rabaty na swoje produkty – mogłyby zmniejszyć ich wydatki.
Uchwalono, że każda instytucja, która przystąpi do programu będzie mogła wykorzystać w materiałach reklamowych lub informacyjnych znak „Tu honorujemy Kartę Dużej Rodziny”. Program będzie realizowany przy współudziale gminy jako zadanie zlecone z zakresu administracji publicznej, a jego koordynatorem będzie Minister Pracy i Polityki Społecznej. Z programu będą korzystać członkowie rodzin wielodzietnych, czyli takich w których jest troje i więcej dzieci – niezależnie od osiąganego dochodu. Karta będzie przyznawana na wniosek członka rodziny wielodzietnej przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta i będzie wydawana bezpłatnie.

Niepełnosprawni

AKTUALNOŚCI - SAS 6 / 2014

W dniu 27 maja 2014 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Zasadniczą zmianą przyjętą w projektowanej nowelizacji jest ograniczenie czasu pracy osoby niepełnosprawnej w stopniu znacznym i umiarkowanym maksymalnie do 7 godzin na dobę i 35 godzin w tygodniu. Zmiana ta wynika z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z czerwca 2013 r., który zakwestionował znowelizowane przepisy ustawy, obowiązujące od początku 2012 r., zgodnie z którymi czas pracy ww. osób wynosi maksymalnie 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo. Osoby takie mogły wprawdzie nadal pracować krócej, ale pod warunkiem uzyskania zaświadczenia od lekarza, w którym uzasadnił on konieczność skróconego wymiaru czasu pracy. TK uznał jednak, że uzależnienie stosowania skróconego wymiaru czasu pracy wobec osób niepełnosprawnych (w stopniu znacznym i umiarkowanym) od uzyskania zaświadczenia lekarskiego, jest niezgodne z art. 2 w związku z art. 69 Konstytucji RP.

Prawo pierwokupu nieruchomości dla gmin

TEMAT MIESIĄCA - SAS 6 / 2014

OPIS SYTUACJI

Małżonkowie kupili od Skarbu Państwa niezabudowane działki rolne. Po latach działki te zostały objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Przeznaczono je pod tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, ale nadal pozostawały niezabudowane. Małżonkowie odsprzedali grunty, zawarli umowę bezwarunkową – nie zaproponowali gminie prawa pierwokupu.

PYTANIE PRACOWNIKA URZĘDU GMINY

Czy w takiej sytuacji gminie przysługuje prawo pierwokupu nieruchomości?

ODPOWIEDŹ PRAWNIKA

Gminie przysługuje prawo pierwokupu nieruchomości przeznaczonej w chwili jej sprzedaży pod budownictwo mieszkalno-usługowe także wtedy, gdy w chwili nabycia tej nieruchomości od Skarbu Państwa stanowiła ona nieruchomość rolną.

Zgodnie z art. 109 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (zwanej dalej u.g.n.), w przypadku sprzedaży niezabudowanej nieruchomości nabytej uprzednio przez sprzedawcę od Skarbu Państwa albo jednostek samorządu terytorialnego gminie przysługuje prawo pierwokupu. Powyższego przepisu nie stosuje się w odniesieniu do nieruchomości przeznaczonych w planach miejscowych na cele rolne i leśne, a w przypadku braku planów miejscowych do nieruchomości wykorzystywanych na cele rolne i leśne (art. 109 ust. 2 u.g.n.).

NIERUCHOMOŚĆ NA CELE ROLNE I LEŚNE

Za nieruchomości wykorzystywane na cele rolne i leśne uznaje się nieruchomości wykazane w katastrze nieruchomości jako użytki rolne albo grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione, a także wchodzące w skład nieruchomości rolnych użytki kopalne, nieużytki i drogi, jeżeli nie ustalono dla nich warunków zabudowy i zagospodarowania terenu (art. 92 ust. 2 u.g.n.).

UMOWA BEZWARUNKOWA

W myśl art. 599 § 2 Kodeksu cywilnego umowa bezwarunkowa sprzedaży nieruchomości, w odniesieniu do nieruchomości, do której gminie przysługuje ustawowe prawo pierwokupu, jest nieważna i jest to nieważność bezwzględna.

STANOWISKO SĄDU

Zagadnienie powyższe było przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego, który w orzeczeniu z dnia 18 marca 2004 r., sygn. akt III CZP 5/04 (OSNC 2005/6/96), wyraził pogląd, iż gminie przysługuje prawo pierwokupu nieruchomości przeznaczonej w chwili jej sprzedaży pod budownictwo mieszkalno-usługowe, także wówczas, gdy w chwili nabycia tej nieruchomości od Skarbu Państwa stanowiła ona nieruchomość rolną bądź leśną.
W uzasadnieniu Sąd Najwyższy wskazał, iż literalna wykładnia art. 109 ust. 1 u.g.n. nie daje podstaw, by twierdzić, że przeznaczenie nieruchomości w chwili nabycia jej od Skarbu Państwa ma jakiekolwiek znaczenie z punktu widzenia zakresu prawa pierwokupu. Wprawdzie w ustępie 2 jest mowa ogólnie o przeznaczeniu nieruchomości, jednak z porównania treści obu ustępów wynika, że chodzi tu o chwilę odsprzedaży nieruchomości. Treść art. 109 ust. 2 u.g.n. wyraźnie bowiem nawiązuje do treści ust. 1. O sprzedaży nieruchomości przeznaczonej na cele rolne i leśne można zdaniem Sądu Najwyższego mówić tylko wówczas, gdy w chwili tej transakcji przedmiotowa nieruchomość ma takie przeznaczenie, bez względu na to, jakie było jej przeznaczenie w okresie wcześniejszym. Taka wykładnia jest zgodna z wykładnią celowościową, ponieważ celem prawa pierwokupu jest racjonalne gospodarowanie terenami budowlanymi. Z tego punktu widzenia decydujące znaczenie ma nieprzeznaczenie nieruchomości w chwili jej nabycia od Skarbu Państwa, lecz przeznaczenie nieruchomości w chwili jej odsprzedaży.

Gdyby celem ustawodawcy było wyłączenie prawa pierwokupu nieruchomości nabytych uprzednio od Skarbu Państwa na cele inne niż budowlane, których przeznaczenie następnie uległo zmianie, to kwestia ta zostałaby jednoznacznie uregulowana.

Aneta Podgajna

PODSTAWA PRAWNA
– Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 1997 r. nr 115, poz. 741 ze zm.)
– Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 ze zm.)

ZOBACZ PEŁNY SPIS TREŚCI ATUALNEGO NUMERU

Prawo pierwokupu nieruchomości dla gminy

TEMAT MIESIĄCA - SAS 6 / 2014

OPIS SYTUACJI

Małżonkowie kupili od Skarbu Państwa niezabudowane działki rolne. Po latach działki te zostały objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Przeznaczono je pod tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, ale nadal pozostawały niezabudowane. Małżonkowie odsprzedali grunty, zawarli umowę bezwarunkową – nie zaproponowali gminie prawa pierwokupu.

PYTANIE PRACOWNIKA URZĘDU GMINY

Czy w takiej sytuacji gminie przysługuje prawo pierwokupu nieruchomości?

ODPOWIEDŹ PRAWNIKA

Gminie przysługuje prawo pierwokupu nieruchomości przeznaczonej w chwili jej sprzedaży pod budownictwo mieszkalno-usługowe także wtedy, gdy w chwili nabycia tej nieruchomości od Skarbu Państwa stanowiła ona nieruchomość rolną.

Zgodnie z art. 109 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (zwanej dalej u.g.n.), w przypadku sprzedaży niezabudowanej nieruchomości nabytej uprzednio przez sprzedawcę od Skarbu Państwa albo jednostek samorządu terytorialnego gminie przysługuje prawo pierwokupu. Powyższego przepisu nie stosuje się w odniesieniu do nieruchomości przeznaczonych w planach miejscowych na cele rolne i leśne, a w przypadku braku planów miejscowych do nieruchomości wykorzystywanych na cele rolne i leśne (art. 109 ust. 2 u.g.n.).

NIERUCHOMOŚĆ NA CELE ROLNE I LEŚNE

Za nieruchomości wykorzystywane na cele rolne i leśne uznaje się nieruchomości wykazane w katastrze nieruchomości jako użytki rolne albo grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione, a także wchodzące w skład nieruchomości rolnych użytki kopalne, nieużytki i drogi, jeżeli nie ustalono dla nich warunków zabudowy i zagospodarowania terenu (art. 92 ust. 2 u.g.n.).

UMOWA BEZWARUNKOWA

W myśl art. 599 § 2 Kodeksu cywilnego umowa bezwarunkowa sprzedaży nieruchomości, w odniesieniu do nieruchomości, do której gminie przysługuje ustawowe prawo pierwokupu, jest nieważna i jest to nieważność bezwzględna.

STANOWISKO SĄDU

Zagadnienie powyższe było przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego, który w orzeczeniu z dnia 18 marca 2004 r., sygn. akt III CZP 5/04 (OSNC 2005/6/96), wyraził pogląd, iż gminie przysługuje prawo pierwokupu nieruchomości przeznaczonej w chwili jej sprzedaży pod budownictwo mieszkalno-usługowe, także wówczas, gdy w chwili nabycia tej nieruchomości od Skarbu Państwa stanowiła ona nieruchomość rolną bądź leśną.
W uzasadnieniu Sąd Najwyższy wskazał, iż literalna wykładnia art. 109 ust. 1 u.g.n. nie daje podstaw, by twierdzić, że przeznaczenie nieruchomości w chwili nabycia jej od Skarbu Państwa ma jakiekolwiek znaczenie z punktu widzenia zakresu prawa pierwokupu. Wprawdzie w ustępie 2 jest mowa ogólnie o przeznaczeniu nieruchomości, jednak z porównania treści obu ustępów wynika, że chodzi tu o chwilę odsprzedaży nieruchomości. Treść art. 109 ust. 2 u.g.n. wyraźnie bowiem nawiązuje do treści ust. 1. O sprzedaży nieruchomości przeznaczonej na cele rolne i leśne można zdaniem Sądu Najwyższego mówić tylko wówczas, gdy w chwili tej transakcji przedmiotowa nieruchomość ma takie przeznaczenie, bez względu na to, jakie było jej przeznaczenie w okresie wcześniejszym. Taka wykładnia jest zgodna z wykładnią celowościową, ponieważ celem prawa pierwokupu jest racjonalne gospodarowanie terenami budowlanymi. Z tego punktu widzenia decydujące znaczenie ma nieprzeznaczenie nieruchomości w chwili jej nabycia od Skarbu Państwa, lecz przeznaczenie nieruchomości w chwili jej odsprzedaży.

Gdyby celem ustawodawcy było wyłączenie prawa pierwokupu nieruchomości nabytych uprzednio od Skarbu Państwa na cele inne niż budowlane, których przeznaczenie następnie uległo zmianie, to kwestia ta zostałaby jednoznacznie uregulowana.

Aneta Podgajna

PODSTAWA PRAWNA
– Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 1997 r. nr 115, poz. 741 ze zm.)
– Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 ze zm.)

WRÓĆ DO SPISU TREŚCI

Przegląd legislacyjny

PRZEGLĄD LEGISLACYJNY - SAS 6 / 2014

Dz.U. z 2013 r. poz. 1650; Dz.U. z 2014 r. poz. 7, 186, 486, 490, 503; M.P. z 2014 r. poz. 324

PRAWO ENERGETYCZNE

Od dnia 30 kwietnia 2014 r. obowiązuje ustawa z dnia 14 marca 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r. poz. 490).

Zmiana ma na celu przedłużenie do dnia 31 marca 2015 r. obecnie funkcjonującego systemu wsparcia wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w jednostkach wysokosprawnej kogeneracji, z wyłączeniem jednostek opalanych metanem uwalnianym i ujmowanym przy dołowych robotach górniczych w czynnych, likwidowanych lub zlikwidowanych kopalniach węgla kamiennego lub gazem uzyskiwanym z przetwarzania biomasy, w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (Dz.U. nr 169, poz. 1199, z późn. zm.), dla których system wsparcia został ustalony do dnia 31 marca 2019 r.

PRAWO O RUCHU DROGOWYM

Od dnia 30 kwietnia 2014 r. obowiązuje ustawa z dnia 14 marca 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r. poz. 486).

Celem nowelizacji jest zapewnienie automatycznego przekazywania do innych państw członkowskich UE zapytań i informacji oraz uzyskiwania od tych państw, a następnie przekazywania krajowym podmiotom uprawnionym danych rejestracyjnych pojazdów oraz danych właścicieli lub posiadaczy pojazdów, w przypadku popełnienia naruszeń związanych z bezpieczeństwem ruchu drogowego podczas kierowania tymi pojazdami w innym państwie członkowskim niż państwo ich rejestracji, a wskutek tego ułatwienie identyfikacji sprawców ww. naruszeń.
Jak wskazali twórcy nowelizacji w celu poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego i zapewnienia równego traktowania kierowców popełniających naruszenia, niezbędne jest ułatwienie egzekwowania przepisów w stosunku do osób kierujących pojazdami zarejestrowanymi w innych państwach członkowskich UE lub kierujących pojazdami zarejestrowanymi w Rzeczypospolitej Polskiej na terenie innych państw UE. W tym celu należy wdrożyć system transgranicznej wymiany informacji dotyczących określonych naruszeń związanych z bezpieczeństwem ruchu drogowego, niezależnie od tego, czy mają one charakter karny czy administracyjny, zapewniając państwu członkowskiemu popełnienia naruszenia dostęp do danych rejestracyjnych pojazdów oraz danych właścicieli i/lub posiadaczy pojazdów z państwa rejestracji pojazdu.

OŚWIATA

Od dnia 1 maja 2014 r. obowiązuje ustawa z dnia 6 grudnia 2013 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r. poz. 7).

Celem nowelizacji jest wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 stycznia 2013 r. (sygn. sprawy K 38/12), w którym Trybunał stwierdził niezgodność art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) z art. 92 ust. 1 Konstytucji RP, a w konsekwencji – niekonstytucyjność rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 20 lutego 2004 r. w sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do szkół publicznych oraz przechodzenia z jednych typów szkół do innych (Dz.U. nr 26, poz. 232, z późn. zm.).

W związku z powyższym zmiany polegają na określeniu:

kryteriów rekrutacji do publicznych przedszkoli, publicznych innych form wychowania przedszkolnego, publicznych szkół i placówek, w tym wskazania grup kandydatów o szczególnym statusie uprzywilejowania, wynikającym z Konstytucji, ze względu na sytuację osobistą lub rodzinną albo szczególne zdolności czy osiągnięcia;
zasad przeprowadzania rekrutacji do publicznych przedszkoli, publicznych innych form wychowania przedszkolnego, publicznych szkół i placówek, w szczególności wskazania hierarchii poszczególnych kryteriów;
procedury przeprowadzania rekrutacji, w tym procedury odwoławczej w przypadku odmowy przyjęcia kandydata do publicznego przedszkola, publicznej innej formy wychowania przedszkolnego, publicznej szkoły czy placówki oraz zasad ujawniania i przetwarzania danych osobowych uczestników procesu rekrutacji.

Twórcy nowelizacji podkreślili, że projektowane w wyżej wymienionych obszarach rozwiązania kształtują definicję „zasady powszechnej dostępności publicznych przedszkoli, szkół i placówek”, jako podstawę do ubiegania się o przyjęcie do wybranego przedszkola, szkoły albo placówki na równych, przejrzystych i możliwych do spełnienia warunkach, lecz bez gwarancji, że osoba zainteresowana zostanie przyjęta do wybranej jednostki.

NOWA USTAWA O CUDZOZIEMCACH

Od dnia 1 maja 2014 r. obowiązuje ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2013 r. poz. 1650).

Twórcy nowej ustawy wskazali na pilną potrzebę uproszczenia obowiązujących przepisów oraz odformalizowania niektórych procedur, szczególnie dla cudzoziemców przebywających już w Polsce, którzy nie naruszają prawa polskiego, nie stanowią zagrożenia dla bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego, a ich pobyt nie wiąże się z obciążeniami dla systemu pomocy społecznej.
Nowa ustawa wprowadza nowe rodzaje zezwoleń na pobyt cudzoziemców w Polsce np. zezwolenie na pobyt czasowy w celu prowadzenia badań naukowych. Ponadto wydłużono okres, na jaki wydaje się zezwolenie na pobyt czasowy z dwóch do maksimum trzech lat. Cudzoziemiec ma czas na złożenie wniosku o kolejne zezwolenie na pobyt czasowy do ostatniego dnia legalnego pobytu w Polsce, a nie (jak dotychczas) najpóźniej 45 dni przed upływem ważności poprzedniej karty pobytu lub wizy. W nowej ustawie nie ma także obowiązku dołączania do wniosku w sprawie legalizacji pobytu tytułu prawnego do lokalu. Wystarczające jest wykazanie, że cudzoziemiec ma zapewnione miejsce zamieszkania, chociażby w postaci umowy najmu lub potwierdzenie meldunku czasowego. Zmieni się także formularz wniosku o pobyt czasowy; aktualny formularz należy pobrać ze strony odpowiedniego urzędu wojewódzkiego.
Nowa ustawa zakłada także przemodelowanie przepisów określających zasady zwalczania nielegalnej imigracji ujęte dotychczas w rozdziale 8 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach. Wynika to ze zmiany podejścia do wydalania cudzoziemców, którą prezentuje dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/115/WE w sprawie wspólnych norm i procedur stosowanych przez państwa członkowskie w odniesieniu do powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich. Dyrektywa odstępuje od dotychczasowej konstrukcji przymusowego wydalania cudzoziemców i kładzie nacisk na dobrowolny powrót do krajów pochodzenia nielegalnie przebywających w UE obywateli państw trzecich. Projekt uwzględnia również potrzebę transponowania do prawa polskiego postanowień szeregu innych dyrektyw.

SKRZYNKI POCZTOWE

Od dnia 7 maja 2014 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 3 kwietnia 2014 r. w sprawie oddawczych skrzynek pocztowych (Dz.U. z 2014 r. poz. 506).

Rozporządzenie wydano na podstawie art. 40 ust. 5 ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. i określa:

wymagania, jakim powinny odpowiadać oddawcze skrzynki pocztowe,
usytuowanie oddawczych skrzynek pocztowych,
warunki dostępu dla operatorów pocztowych do oddawczych skrzynek pocztowych.

DOCHODY Z OPŁAT I KAR W GMINACH I POWIATACH

W dniu 8 maja 2014 r. opublikowano w Monitorze Polskim Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 24 kwietnia 2014 r. w sprawie średniej krajowej dochodów gmin i powiatów w 2013 r. przypadających na jednego mieszkańca (M.P. z 2014 r. poz. 324).

Obwieszczenie ogłoszono na podstawie art. 404 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2013 r. poz. 1232, z późn. zm.). Wynika z niego, że średnia krajowa dochodów z roku poprzedniego przypadających na jednego mieszkańca, osiągnięta w 2013 r. z tytułu opłat i kar, o których mowa w art. 402 ust. 4-6 tej ustawy, wyniosła:
dla gmin – 10,74 zł; dla powiatów – 2,53 zł.

INFORMATYZACJA

Od dnia 11 maja 2014 r. obowiązuje ustawa z dnia 10 stycznia 2014 r. o zmianie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r. poz. 183).

Nowelizacja ustawy o informatyzacji zakłada stworzenie mechanizmów oraz instrumentów umożliwiających wykorzystanie, rozwój i usprawnienie funkcjonowania ePUAP oraz wprowadzenie w przepisach dotyczących procedury administracyjnej rozwiązań, które zapewnią ułatwienie świadczenia e-usług.

Zgodnie z nowelizacją następuje w szczególności:

wprowadzenie obowiązku posługiwania się przez podmioty publiczne elektroniczną skrzynką podawczą (ESP), spełniającą standardy określone i opublikowane na ePUAP przez właściwego ministra,
wprowadzenie kompleksowej regulacji nakładającej na podmioty publiczne obowiązek przekazywania ministrowi właściwemu do spraw informatyzacji wzorów dokumentów elektronicznych w celu umieszczenia ich w centralnym repozytorium wzorów dokumentów elektronicznych oraz opisu usługi możliwej do zrealizowania przy wykorzystaniu wzoru w celu zamieszczenia go w katalogu usług na ePUAP, jak również udostępniania formularzy elektronicznych,
wprowadzenie możliwości wystawiania na ePUAP usług przez podmioty inne niż podmioty publiczne,
rozszerzenie sieci punktów potwierdzania profilu zaufanego ePUAP.

Zmiany proponowane w Kodeksie postępowania administracyjnego oraz Ordynacji podatkowej, dotyczą:

rozszerzenia przedmiotu zgody strony lub innego uczestnika postępowania na komunikowanie się za pomocą środków komunikacji elektronicznej,
wprowadzenia fikcji e-doręczenia,
rozszerzenie dostępu strony do akt sprawy drogą elektroniczną,
dopuszczenie formy elektronicznej dla czynności, dla których aktualnie zastrzeżona jest forma pisemna, np. wezwania na rozprawę, sporządzenia przez urzędnika adnotacji, ustanowienia pełnomocnictwa, składania zeznań i wyjaśnień,
dopuszczenia stosowania elektronicznych kopii dokumentów papierowych uwierzytelnionych przez wnoszącego pismo jako jego załączników.

Z kolei zmiany w ustawie – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi dotyczą:

wprowadzenia rozwiązania, w którym mechanizmy elektronicznego zarządzania dokumentacją będą wspierały dotychczasowy sposób prowadzenia akt sprawy sądowej,
zapewnienia stronie postępowania dostępu on-line do akt sprawy,
wprowadzenie możliwości składania pism procesowych w formie dokumentu elektronicznego w postępowaniu przed sądami administracyjnymi,
uregulowanie kwestii doręczania e-pism przez sądy administracyjne (trzy przesłanki dopuszczalności elektronicznego doręczenia: żądanie strony, zgoda strony, złożenie do sądu pisma w formie dokumentu elektronicznego).

Należy podkreślić, że w odniesieniu do sądów administracyjnych ustawodawca przewidział długie vacatio legis – opisane wyżej zmiany w odniesieniu do sądów administracyjnych wejdą w życie dopiero po upływie 36 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy tj. w dniu 11 lutego 2017 r. (patrz: rubryka „orzecznictwo”).

WRÓĆ DO SPISU TREŚCI

Brak możliwości składania pism elektronicznych do sądów administracyjnych

AKTUALNOŚCI / ORZECZNICTWO - SAS 6 / 2014

Uchwała NSA z dnia 15 maja 2014 r., sygn. akt I OPS 10/13 „W aktualnym stanie prawnym w postępowaniu sądowoadministracyjnym – z uwagi na treść art. 46 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) – nie jest dopuszczalne wniesienie do sądu pisma opatrzonego bezpiecznym podpisem elektronicznym w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz.U. z 2013 r., poz. 262), w tym także za pośrednictwem organu administracji publicznej, za pomocą środków komunikacji elektronicznej.”

Wnioskiem z dnia 18 lipca 2013 r. Prezes Naczelnego Sądu wystąpił o podjęcie przez Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów uchwały wyjaśniającej, dotyczącej skuteczności wnoszenia do sądu pisma opatrzonego bezpiecznym podpisem elektronicznym w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym. W uzasadnieniu wniosku Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego wskazał na występujące w orzecznictwie sądów administracyjnych dwa rozbieżne poglądy w ww. zakresie. Zgodnie z pierwszym, pisma w postępowaniu sądowoadministracyjnym wnoszone przez stronę drogą elektroniczną i podpisane bezpiecznym podpisem elektronicznym są skuteczne tylko wtedy, gdy zostaną w terminie późniejszym opatrzone własnoręcznym podpisem strony (m.in. postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 24 lipca 2008 r., sygn. akt I OPP 25/08, z dnia 10 września 2008 r., sygn. akt I OZ 673/08, z dnia 13 kwietnia 2012 r., sygn. akt I OZ 228/12, z dnia 3 sierpnia 2012 r., sygn. akt II OZ 657/12). Odmienne stanowisko, wskazujące na możliwość skutecznego złożenia drogą elektroniczną pisma procesowego opatrzonego bezpiecznym podpisem elektronicznym, wyrażone zostało w postanowieniu Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 grudnia 2012 r., sygn. akt I OSK 1317/12. W postanowieniu tym NSA nie zgodził się z poglądem, że przepis art. 5 ustawy o podpisie elektronicznym obowiązuje tylko wówczas, gdy ustawy szczególne przewidują możliwość dokonania określonej czynności w formie elektronicznej.
NSA w uzasadnieniu podjętej uchwały wskazał, że w obowiązującym stanie prawnym nie można przyjąć, iż pismo procesowe sporządzone w formie elektronicznej, opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym spełnia warunek formalny pisma procesowego, o którym mowa w art. 46 § 1 pkt 4 p.p.s.a. Zwrócił uwagę, że w orzecznictwie przyjmuje się jednolicie, że pismo takie – po jego wydrukowaniu – jest dotknięte brakiem formalnym, który może być uzupełniony przez autora pisma poprzez złożenie podpisu własnoręcznego na jego wydruku. Podkreślił, że analogiczne stanowisko, na gruncie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, wyraził Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 23 maja 2012 r., III CZP 9/12 (OSNC 2012, nr 11, poz. 128).
Jak podkreślił NSA, umożliwienie stronom dokonywania czynności procesowych drogą elektroniczną i opatrywania pism procesowych podpisem elektronicznym wymaga przyjęcia szczegółowych regulacji określających m.in. sposób wnoszenia skargi, w tym za pośrednictwem organów administracji, potwierdzenia wpływu pisma do sądu, daty wniesienia pisma, wnoszenia odpisów pism i załączników oraz wprowadzenia w sądach odpowiedniej infrastruktury technicznej. Tymczasem w przypadku postępowania sądowoadministracyjnego nie istnieją ustawowe podstawy do wprowadzenia systemu teleinformatycznego, który zapewniałby możliwość realizacji sądowej procedury przy użyciu techniki informatycznej. Dlatego nie jest obecnie dopuszczalna sytuacja, w której pismo (dokument elektroniczny) opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym zostanie skierowane do sądu drogą elektroniczną (np. na adres e -mail), następnie będzie weryfikowane w zakresie poprawności złożonego podpisu elektronicznego i spójności danych w nim opatrzonych, drukowane i włączane do papierowych akt sądowych. Jak zauważył NSA tak przetworzony dokument nie będzie już zresztą dokumentem elektronicznym, lecz „papierowym”, a tych nie można – jak wykazano – podpisać elektronicznie. Możliwość skutecznego posługiwania się podpisem elektronicznym w pismach procesowych sporządzonych w formie elektronicznej jest zatem uzależniona od prawnej możliwości składania do sądu pism w tej formie, co musi być wyraźnie uregulowane w przepisach ustawy procesowej.
NSA podsumował, że w obecnym stanie nie jest dopuszczalne wniesienie takiego pisma do sądu administracyjnego, aż do dnia wejścia w życie art. 4 ustawy z dnia 10 stycznia 2014 r. o zmianie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz niektórych innych ustaw (patrz: rubryka „obowiązują”). Spowodowane jest to treścią art. 46 p.p.s.a. i brakiem w tej ustawie przepisów szczególnych dopuszczających wniesienie pisma procesowego za pomocą środków komunikacji elektronicznej, opatrzonego bezpiecznym podpisem elektronicznym.

WRÓĆ DO SPISU TREŚCI

Niepełnosprawni

AKTUALNOŚCI - SAS 6 / 2014

W dniu 27 maja 2014 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Zasadniczą zmianą przyjętą w projektowanej nowelizacji jest ograniczenie czasu pracy osoby niepełnosprawnej w stopniu znacznym i umiarkowanym maksymalnie do 7 godzin na dobę i 35 godzin w tygodniu. Zmiana ta wynika z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z czerwca 2013 r., który zakwestionował znowelizowane przepisy ustawy, obowiązujące od początku 2012 r., zgodnie z którymi czas pracy ww. osób wynosi maksymalnie 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo. Osoby takie mogły wprawdzie nadal pracować krócej, ale pod warunkiem uzyskania zaświadczenia od lekarza, w którym uzasadnił on konieczność skróconego wymiaru czasu pracy. TK uznał jednak, że uzależnienie stosowania skróconego wymiaru czasu pracy wobec osób niepełnosprawnych (w stopniu znacznym i umiarkowanym) od uzyskania zaświadczenia lekarskiego, jest niezgodne z art. 2 w związku z art. 69 Konstytucji RP.

WRÓĆ DO SPISU TREŚCI

Pomoc dla rodzin wielodzietnych

AKTUALNOŚCI - SAS 6 / 2014

W dniu 27 maja 2014 r. Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie ustanowienia rządowego programu dla rodzin wielodzietnych i rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu dla rodzin wielodzietnych.

Celem programu dla rodzin wielodzietnych jest promowanie modelu rodziny wielodzietnej i jej pozytywnego wizerunku, umacnianie i wspieranie oraz zwiększanie szans rozwojowych i życiowych dzieci wychowujących się w takich rodzinach. W ramach programu wprowadzona zostanie Karta Dużej Rodziny, jako dokument zapewniający specjalne uprawnienia rodzinom z co najmniej trojgiem dzieci bez względu na dochód w rodzinie.
Program jest podstawą do wprowadzenia m.in. zniżek za wstęp do instytucji podległych ministrom, np. niektórych muzeów, instytucji wystawienniczych, parków narodowych, rezerwatów przyrody, obiektów rekreacyjno-sportowych. Do programu będą mogły przystąpić także jednostki organizacyjne funkcjonujące na różnych szczeblach samorządu terytorialnego (np. muzea samorządowe) oraz przedsiębiorstwa prywatne, np. sklepy, restauracje oraz hotele, które – proponując rodzinom wielodzietnym zniżki i rabaty na swoje produkty – mogłyby zmniejszyć ich wydatki.
Uchwalono, że każda instytucja, która przystąpi do programu będzie mogła wykorzystać w materiałach reklamowych lub informacyjnych znak „Tu honorujemy Kartę Dużej Rodziny”. Program będzie realizowany przy współudziale gminy jako zadanie zlecone z zakresu administracji publicznej, a jego koordynatorem będzie Minister Pracy i Polityki Społecznej. Z programu będą korzystać członkowie rodzin wielodzietnych, czyli takich w których jest troje i więcej dzieci – niezależnie od osiąganego dochodu. Karta będzie przyznawana na wniosek członka rodziny wielodzietnej przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta i będzie wydawana bezpłatnie.

WRÓĆ DO SPISU TREŚCI

SPIS TREŚCI SAS 6/2014

AKTUALNOŚCI

Pomoc dla rodzin wielodzietnych
Niepełnosprawni

ORZECZNICTWO

Brak możliwości składania pism elektronicznych do sądów administracyjnych

PRZEGLĄD LEGISLACYJNY

TEMAT MIESIĄCA

Prawo pierwokupu nieruchomości dla gminy

FUNKCJONOWANIE SAMORZĄDU

Ograniczenia w działalności gospodarczej radnych gminy
Trwały zarząd w księdze wieczystej
Stwierdzenie własnoręczności podpisu
Komisja rewizyjna bez przedstawiciela klubu radnych
Zbycie budynku wielolokalowego
Bez nazwisk członków zarządu powiatu w decyzji wydawanej przez zarząd powiatu
Przekazanie poboru opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi spółce z o.o.?