Łączenie funkcji prezesa klubu sportowego z mandatem radnego
FUNKCJONOWANIE SAMORZĄDU - SAS 9 / 2013
OPIS SYTUACJI
Na terenie gminy funkcjonuje klub sportowy, który korzysta z dotacji udzielanych przez gminę na podstawie uchwały rady gminy ws. warunków oraz trybu postępowania o udzielenie dotacji w zakresie wspierania sportu przez organy władzy publicznej podmiotom niezaliczanym do sektora finansów publicznych. Ponadto klub ten korzysta z majątku gminy w postaci boiska sportowego wraz z zapleczem socjalnym (w tym celu gmina wystawiła również klubowi oświadczenie o udostępnieniu ww. majątku na potrzeby klubu nieodpłatnie).
PYTANIE
Czy w takiej sytuacji osoba będąca radnym w ww. radzie gminy może piastować funkcję prezesa klubu sportowego lub innego członka zarządu (wiceprezesa, skarbnika, sekretarza, członka zwyczajnego zarządu)? Nadmieniam, iż funkcje w zarządzie klubu pełnione są nieodpłatnie (społecznie).
ODPOWIEDŹ PRAWNIKA
Jeśli klub sportowy nie prowadzi działalności gospodarczej, to przepisy nie formułują zakazu łączenia funkcji prezesa zarządu z mandatem radnego, nawet jeżeli klub otrzymuje dofinansowanie ze środków publicznych na prowadzoną działalność sportową. Również korzystanie z mienia w postaci nieruchomości nie powoduje zakazu łączenia funkcji prezesa klubu sportowego z mandatem radnego, o ile klub ten nie prowadzi działalności gospodarczej.
Zgodnie z art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym (dalej: u.s.g.) radni nie mogą prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, w której radny uzyskał mandat, a także zarządzać taką działalnością lub być przedstawicielem czy pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności.
W świetle ww. przepisu funkcja prezesa zarządu stowarzyszenia lub prezesa klubu stanowi zarządzanie działalnością, która w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej oraz np. dysponowania nieruchomościami należącymi do gminy, nie jest dla radnych prawnie dozwolona. Niemniej jednak z treści powołanego art. 24 ust. 1 u.s.g. wynika, że obie przesłanki, tj. prowadzenia działalności gospodarczej oraz wykorzystania mienia komunalnego, muszą wystąpić łącznie, gdyż dopiero wówczas istnieje podstawa do wygaśnięcia mandatu radnego.
Z treści pytania wynika jednoznacznie, że klub korzysta z majątku gminy w postaci boiska sportowego wraz z zapleczem socjalnym, a zatem bez wątpienia spełniona jest przesłanka wykorzystania mienia gminnego w działalności prowadzonej przez klub. Bardziej skomplikowane jest jednoznaczne zakwalifikowanie do kategorii mienia gminnego dotacji udzielonych na działalność sportową. Zgodnie z art. 43 u.s.g. mieniem komunalnym jest własność i inne prawa majątkowe należące do poszczególnych gmin i ich związków oraz mienie innych gminnych osób prawnych, w tym przedsiębiorstw. Najczęściej przyjmuje się, że pojęcie to jest rozumiane wąsko i obejmuje wyłącznie aktywa, w tym różnego rodzaju wierzytelności, choć z wyłączeniem praw osobistych gminy (np. prawa do nazwy).
WYROK SĄDU
W tym miejscu należy zwrócić uwagę na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 13 września 2012 r., sygn. akt II SA/Bk 445/12, który zawarł wprost tezę, że „Dotacja pochodząca ze środków Unii Europejskiej przyznana radnemu powiatu w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej jest prawem majątkowym, a tym samym stanowi mienie powiatu. Skorzystanie przez radnego prowadzącego działalność gospodarczą z dotacji unijnych, których beneficjentem jest rada powiatu, stanowi przesłankę do wygaśnięcia mandatu radnego w trybie art. 190 ust. 1 pkt 2a ustawy z 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz.U. z 2010 r. Nr 176, poz. 1190 ze zm.) ustawy w związku z art. 25 b ust. 1 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.).” W konsekwencji nie można wykluczyć, że również dotacja może zostać zakwalifikowana do kategorii mienia gminnego w kontekście zastosowania przepisów antykorupcyjnych.
CZY KLUB PROWADZI DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ?
Niezależnie jednak od powyższego, podstawowe znaczenie ma ustalenie, czy stowarzyszenie lub klub sportowy prowadzą działalność gospodarczą. Gdyby bowiem nawet uznać, że otrzymywane dotacje są rodzajem wykorzystywania mienia gminnego, jednakże klub (stowarzyszenie) nie jest wpisany do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym oraz nie wykonuje takiej działalności, to przepisy nie formułują zakazu łączenia funkcji prezesa zarządu z mandatem radnego, nawet jeżeli stowarzyszenie otrzymuje dofinansowanie ze środków publicznych na prowadzoną działalność sportową. Korzystanie z mienia w postaci nieruchomości nie powoduje zakazu łączenia funkcji prezesa klubu sportowego z mandatem radnego, o ile klub ten nie prowadzi działalności gospodarczej.
Janusz Groński
PODSTAWA PRAWNA
– Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.)
