Prezydent upoważnia zastępców do podpisywania zarządzeń w przypadkach określonych w art. 28g usg
FUNKCJONOWANIE SAMORZĄDU - SAS 3 / 2012
PYTANIE GŁ. SPECJALISTY:
Czy prezydent może upoważnić swoich zastępców do podpisywania zarządzeń dotyczących spraw przypisanych im w regulaminie organizacyjnym i nie istnieje przemijająca przeszkoda w wykonywaniu przez niego obowiązków (art. 28g ustawy o samorządzie gminnym)?
Odpowiedź prawnika:
Odpowiedź na postawione pytanie jest twierdząca.
Należy podkreślić, że zarówno zakres, jak i formy działania zastępcy wójta należą do samodzielnych kompetencji wójta (burmistrza, prezydenta miasta), któremu ustawa umożliwia dokonanie tzw. dekoncentracji wewnętrznej, czyli scedowania części uprawnień na rzecz sekretarza lub zastępcy, pod warunkiem wszakże, iż osoby te będą podpisywać akty w imieniu i na odpowiedzialność wójta. W tym przypadku bowiem nie dochodzi do przekazania kompetencji i wyposażenia w samodzielne uprawnienia wskazanego pracownika, ale powierzenia mu prowadzenia określonych spraw i to wyłącznie w imieniu wójta. Stanowi o tym wprost art. 33 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym (dalej: usg), zgodnie z którym wójt może powierzyć prowadzenie określonych spraw gminy w swoim imieniu zastępcy wójta lub sekretarzowi gminy.
UPRAWNIENIA I ZAKRES ZADAŃ ZASTĘPCY
Powierzenie prowadzenia tych spraw musi oczywiście znaleźć swoje umocowanie albo w zarządzeniu o powołaniu zastępcy albo w regulaminie organizacyjnym (wydawanym w formie zarządzenia) i odpowiadać jasno określonym uprawnieniom i zakresowi zadań zastępcy. Co więcej to upoważnienie może być cofnięte w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym, co wynika z wyłącznej ustrojowej odpowiedzialności wójta za podejmowane powierzone działania (co oczywiście nie wyklucza odpowiedzialności pracowniczej, będącej jednak odrębną kwestią). Przepisy ustawy nie ograniczają zakresu „powierzonych spraw” li tylko do spraw cywilnych (vide art. 46 ust. 1 usg) czy wydawania decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej (vide: art. 39 ust. 2 usg). W konsekwencji nie istnieją przeszkody prawne do odpowiedniego umocowania zastępcy do podpisywania zarządzeń w imieniu wójta, zarówno w powierzonych kategoriach spraw, jak też np. w czasie nieobecności wójta (co może być także materią statutową).
W tym miejscu należy zwrócić uwagę na pewien logiczny błąd pojawiający się w niektórych stanowiskach interpretacyjnych, jakoby zastępca wójta mógł być upoważniony do wydawania aktów w imieniu i w zastępstwie wójta w przypadkach określonych w art. 28g usg. W przypadkach opisanych w tym artykule zastępca wójta nie staje się osobą upoważnioną do wydawania aktów z upoważnienia wójta, ale w sensie ustrojowym staje się niejako wójtem (albowiem przejmuje jego zadania i kompetencje).
ROZSTRZYGNIĘCIE NSA
Nawiązując wprost do pytania należy podnieść, że w niektórych orzeczeniach zarówno nadzorczych jak i sądowoadministracyjnych pojawiały się poglądy wskazujące na niemożność dokonania dekoncentracji wewnętrznej w zakresie wydawania zarządzeń, ze względu na jednoznaczne ustawowe przypisanie określonych kompetencji wójtowi. Wątpliwości tych jednak nie podzielił Naczelny Sąd Administracyjny, który w wyroku z dnia 3 grudnia 2008 r. sygn. akt II OSK 1458/08 (w sprawie, w której zarówno organ nadzoru, jak i wojewódzki sąd administracyjny uznały, że sekretarz gminy nie może zarządzeniem dokonywać czynności w zakresie powierzenia stanowiska dyrektora szkoły) uznał jednoznacznie, że art. 33 ust. 4 usg nie wskazuje ani zakresu ani rodzaju spraw gminy, które mogą być delegowane na zastępcę wójta lub sekretarza gminy, nie zastrzega też żadnych spraw do wyłącznej kompetencji wójta, gdyż w powołanym przepisie mowa jest o określonych, a nie tylko niektórych kompetencjach wójta. NSA wskazał, że:
NSA WSKAZAŁ
„(…)Podejmowanie zarządzeń ma charakter wewnętrzny, na zewnątrz organem właściwym do jego wydania pozostaje wójt. Powierzenie wykonywania określonych czynności przez wójta zastępcy lub sekretarzowi gminy nie oznacza, że dochodzi do przeniesienia tych kompetencji na ten organ. Podmiot, na rzecz którego nastąpiła dekoncentracja kompetencji nie staje się organem, działa zawsze w jego imieniu. Dekoncentracja musi jednak być jednoznaczna i musi prowadzić do niebudzącego żadnych wątpliwości upoważnienia sekretarza gminy do wykonywania przekazanych mu kompetencji.”
Janusz Groński
Podstawa prawna:
– Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.)
