Instrumenty dęte MOK dla straży pożarnej
FUNKCJONOWANIE SAMORZĄDU - SAS 11 / 2011
PYTANIE INSPEKTORA:
Czy dopuszczalne jest nieodpłatne przekazanie instrumentów dętych, będących własnością instytucji kultury (MOK) jednostce Ochotniczej Straży Pożarnej, która prowadzi orkiestrę dętą?
ODPOWIEDŹ PRAWNIKA:
Nieodpłatne przekazanie instrumentów dętych pomiędzy podmiotami, o których mowa w pytaniu, jest dopuszczalne.
Na wstępie należy wskazać, że sposób powstania, funkcjonowanie, formy finansowania oraz likwidację instytucji kultury (w tym także gminnych/miejskich instytucji kultury) reguluje ustawa o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, zwana w dalszej części tekstu o.p.d.k. Zgodnie z art. 9 ust. 1 o.p.d.k. jednostki samorządu terytorialnego organizują działalność kulturalną, tworząc samorządowe instytucje kultury, dla których prowadzenie takiej działalności jest podstawowym celem statutowym. Prowadzenie działalności kulturalnej należy, stosownie do treści ust. 2 powyższego przepisu, do zadań własnych gminy i ma charakter obowiązkowy. Ustawodawca zawarł w o.p.d.k. regulacje organizacyjnoprawne dotyczące jednostek prowadzących działalność kulturalną, które mają charakter przepisów szczególnych w stosunku do innych ustaw. Ustawa o.p.d.k. nie zawiera żadnego odesłania do innych ustaw. Wynika z tego, że unormowania te mają charakter kompletny i wyczerpujący. Należy zatem przyjąć, że sposób gospodarowania mieniem gminnej/miejskiej instytucji kulturalnej (w tym także Miejskiego Ośrodka Kultury) nie doznaje ograniczeń wynikających z innych ustaw, w tym w szczególności z ustawy o finansach publicznych. Stanowisko takie znajduje potwierdzenie w wyroku wydziału zamiejscowego Naczelnego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 4 kwietnia 2001 r., sygn. akt SA/Sz 2268/00, LEX nr 49253.
Zgodnie z art. 27 ust. 1 o.p.d.k. instytucja kultury gospodaruje samodzielnie przydzieloną i nabytą częścią mienia oraz prowadzi samodzielną gospodarkę w ramach posiadanych środków, kierując się zasadami efektywności ich wykorzystania. Oznacza to, że jednostka samorządu terytorialnego, która utworzyła daną instytucję kultury, nie ma prawa do bezpośredniej kontroli wydatków tej instytucji (patrz wyroki NSA wydziału zamiejscowego w Szczecinie z dnia 5 grudnia 2001 r., sygn. akt SA/Sz 734/01, LEX 49970 oraz SA/Sz 733/01, LEX 49969). Art. 29 ust. 1 o.p.d.k. odnosi się do praw majątkowych instytucji kultury, stanowiąc, że wartość jej majątku odzwierciedla fundusz instytucji kultury, który odpowiada wartości wydzielonego instytucji i nabytego mienia. Zgodnie natomiast z ust. 2 pkt 2 powyższego przepisu fundusz instytucji kultury zwiększa się lub zmniejsza o kwotę zmian wartości majątku instytucji, będących skutkiem nieodpłatnego przekazania lub otrzymania środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych. Z powyższego wynika w sposób jednoznaczny, że ustawodawca przewidział w pewnych sytuacjach możliwość przekazania środków przez instytucję kultury innym podmiotom, o ile przekazanie takie służy celom realizowanym przez tę instytucję. Z przypadkiem takim mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Miejski ośrodek kultury zamierza bowiem przekazać instrumenty dęte Ochotniczej Straży Pożarnej. Warto przypomnieć, że zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o ochronie przeciwpożarowej Ochotnicza Straż Pożarna funkcjonuje w oparciu o regulacje ustawy prawo o stowarzyszeniach. Art. 19 ust. 2 ustawy o ochronie przeciwpożarowej stanowi natomiast, że OSP jest jednostką umundurowaną, wyposażoną w specjalistyczny sprzęt, przeznaczoną w szczególności do walki z pożarami, klęskami żywiołowymi lub innymi miejscowymi zagrożeniami. Działalność OSP ma więc charakter lokalny.
DZIAŁALNOŚĆ KULTURALNA
Skoro zatem Ochotnicza Straż Pożarna prowadzi również orkiestrę, to z całą pewnością działalność taką będzie można uznać za wkład w działalność kulturalną samego miasta, np. w sytuacjach, gdy orkiestra będzie wykorzystywana podczas uroczystości miejskich.
Michał Pęczkowski
Podstawa prawna:
– Ustawa z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (t.j.Dz.U.2001 Nr 13, poz. 123);
– Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (t.j.Dz.U.2009 Nr 178, poz. 1380)
