Koszty wyrobienia książeczki zdrowia dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych
FUNKCJONOWANIE SAMORZĄDU - SAS 11 / 2011
PYTANIE NACZELNIKA WYDZIAŁU EDUKACJI, KULTURY, SPORTU I TURYSTYKI:
Proszę o udzielenie porady prawnej w sprawie dotyczącej kosztów wyrobienia książeczki zdrowia dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Stan prawny finansowania lekarskich badań sanitarno-epidemiologicznych uczniów reguluje m.in. rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 11 sierpnia 2010 r. w sprawie badań lekarskich kandydatów do szkół ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych lub wyższych, uczniów tych szkół oraz studentów i uczestników studiów doktoranckich (Dz. U. 2010 Nr 155, poz. 1045). Badania te wykonywane są bezpłatnie i nie obejmują badań sanitarno-epidemiologicznych wynikających z ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. 2008 Nr 234, poz. 1570 z późn. zm.). Zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 8 ust. 1 ww. ustawy, lekarskie badania sanitarno-epidemiologiczne uczniów (…) powinny być finansowane na zasadach określonych w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.), w ramach umowy na świadczenia podstawowej opieki zdrowotnej, nieodpłatnie dla ubezpieczonych uczniów (…) kształcących się do wykonywania prac, przy których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby. Uczniowie z terenu powiatu bezpłatne badania sanitarno-epidemiologiczne mogą wykonać w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej. W związku z tym, czy w świetle obowiązujących przepisów koszt dojazdu ucznia na badania może być zrefundowany ze środków budżetu powiatu? Czy można zrefundować z budżetu powiatu koszt badań, jeżeli uczeń wykonał te badania w innych placówkach (niepublicznych lub publicznych) odpłatnie?
ODPOWIEDŹ PRAWNIKA:
Zakres i tryb oraz sposób dokumentowania badań lekarskich kandydatów do szkół ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych lub wyższych, uczniów tych szkół, studentów i uczestników studiów doktoranckich, określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 11 sierpnia 2010 r. w sprawie badań lekarskich kandydatów do szkół ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych lub wyższych, uczniów tych szkół, studentów i uczestników studiów doktoranckich (Dz.U. Nr 155, poz. 1045). Badania te nie obejmują swoim zakresem badań sanitarno-epidemiologicznych.
Przepis art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U. Nr 234, poz. 1570 z późn. zm.) stanowi, że obowiązkowym badaniom sanitarno-epidemiologicznym podlegają uczniowie, studenci i doktoranci, kształcący się do wykonywania prac, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy badania lekarskie u ww. osób przeprowadzają lekarze podstawowej opieki zdrowotnej lub lekarze wykonujący zadania służby medycyny pracy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy (Dz.U. z 2004 r. Nr 125, poz. 1317 z późn. zm.).
KTO PRZEPROWADZA BADANIA?
Badania laboratoryjne u ww. osób przeprowadzają - akredytowane w zakresie przedmiotu badania na podstawie przepisów o systemie oceny jakości - laboratoria:
- Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Państwowej Inspekcji Sanitarnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Wojskowej Inspekcji Sanitarnej lub inne laboratoria, na podstawie umów zawieranych z tymi organami;
- jednostek właściwych w zakresie chorób płuc i gruźlicy, w przypadku badań w kierunku gruźlicy, na podstawie umów zawieranych z właściwymi miejscowo organami, o których mowa w pkt 1.
W oparciu o te badania lekarze wydają oraz przekazują osobie badanej oraz pracodawcy, albo osobie zlecającej wykonanie prac, orzeczenie lekarskie:
- o zdolności do wykonywania prac, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby;
- o czasowych lub trwałych przeciwwskazaniach do wykonywania prac, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby.
Zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, koszty badań sanitarno-epidemiologicznych, z wyłączeniem laboratoryjnych badań sanitarno-epidemiologicznych, wykonywanych m.in. u kandydatów do szkół ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych, jak również uczniów tych szkół, są finansowane na zasadach określonych w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Z wyżej powołanych przepisów wynika zatem, jakie podmioty są uprawnione do przeprowadzenia badań sanitarno-epidemiologicznych, przeprowadzenie których ma być sfinansowane ze środków publicznych. Z przepisów tych nie wynika zatem możliwość sfinansowania tych badań ze środków publicznych, w przypadku zlecenia wykonania tych badań innym podmiotom. Brak jest również podstaw do pokrycia kosztów dojazdu ucznia do placówki Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej. Gdyby wolą ustawodawcy było pokrycie tych kosztów ze środków publicznych, to powinien to w sposób jednoznaczny uregulować, analogicznie jak to uczynił np. w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 z późn. zm.), gdzie do kosztów szkolenia zaliczył również koszty przejazdu (art. 2 ust. 1 pkt 12 lit. c).
Z przepisów tych nie wynika zatem możliwość sfinansowania wymienionych badań ze środków publicznych, w przypadku zlecenia wykonania tych badań innym podmiotom.
Sławomir Pyźlak
