Droga zaskarżenia błędnie przyznanych punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego
POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE - SAS 11 / 2011
Zgodnie z art. 130 ust. 1 ustawy prawo o ruchu drogowym (zwanej dalej ustawą drogową) Policja prowadzi ewidencję kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego. Określonemu naruszeniu przypisuje się odpowiednią liczbę punktów w skali od 0 do 10 i wpisuje się do tej ewidencji.
Warto przypomnieć, że przekroczenie liczby 24 punktów powoduje konieczność poddania się przez kierowcę badaniom psychologicznym w celu orzeczenia istnienia lub braku przeciwwskazań psychologicznych do dalszego kierowania pojazdem (art. 124 ust. 1 pkt 2 lit b ustawy drogowej). Ponadto przekroczenie liczby 24 punktów powinno każdorazowo skutkować zatrzymaniem prawa jazdy tego kierującego przez właściwy organ (starostę, prokuratora, a także tymczasowo przez policjanta).
Prowadzenie ewidencji kierowców oraz sposób naliczania punktów za określone naruszenia przepisów ruchu drogowego jest więc bardzo istotne z punktu widzenia każdego kierowcy. Kwestie powyższe reguluje Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego – zwane dalej Rozporządzeniem. Zgodnie z § 3 ust. 1 Rozporządzenia ewidencję prowadzi komendant wojewódzki Policji, właściwy ze względu na miejsce zamieszkania ewidencjonowanych. Stosownie do treści § 4 ust. 1 Rozporządzenia wpisu ostatecznego do ewidencji dokonuje się, jeżeli naruszenie zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu, mandatem karnym albo orzeczeniem dyscyplinarnym w sprawie o naruszenie rozpatrywane w postępowaniu dyscyplinarnym. Przed wydaniem rozstrzygnięcia o dokonaniu wpisu ostatecznego wprowadza się do ewidencji, niezwłocznie po ujawnieniu naruszenia, wpis tymczasowy. Wpis tymczasowy zawiera informację o liczbie punktów, które zostaną ostatecznie przypisane w przypadku potwierdzenia naruszenia tym rozstrzygnięciem § 4 ust. 2 Rozporządzenia. Zgodnie natomiast z § 4 ust. 4 wpis tymczasowy staje się wpisem ostatecznym po stwierdzeniu naruszenia rozstrzygnięciem, o którym mowa w § 4 ust. 1 Rozporządzenia. Przypisanie kierowcy konkretnej liczby punktów za określone naruszenie następuje w oparciu o wykaz naruszeń przepisów ruchu drogowego, stanowiący załącznik nr 1 do Rozporządzenia.
Rozporządzenie, podobnie jak sama ustawa drogowa, nie udziela odpowiedzi na pytanie, jaka droga zaskarżenia przysługuje kierowcy, któremu błędnie przyznano zbyt wysoką liczbę punktów w stosunku do naruszenia danego rodzaju, np. kiedy przypisano mu 5 punktów za naruszenie polegające na postoju pojazdu w miejscu do tego nieprzeznaczonym, podczas gdy za naruszenie tego rodzaju przyznać można tylko 1 punkt.
BEZSILNOŚĆ KIEROWCÓW
Rozporządzenie, podobnie jak sama ustawa drogowa, nie udziela odpowiedzi na pytanie, jaka droga zaskarżenia przysługuje kierowcy, któremu błędnie przyznano zbyt wysoką liczbę punktów w stosunku do naruszenia danego rodzaju, np. kiedy przypisano mu 5 punktów za naruszenie polegające na postoju pojazdu w miejscu do tego nieprzeznaczonym, podczas gdy za naruszenie tego rodzaju przyznać można tylko 1 punkt.
Odpowiedzi na to pytanie poszukiwać należy w orzecznictwie sądów administracyjnych. Na możliwość weryfikacji błędnie wpisanej liczby punktów za naruszenie przepisów prawa ruchu drogowego na drodze administracyjno-prawnej wskazuje, ugruntowane w tej materii, orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego (zwanego dalej NSA). Zgodnie ze stanowiskiem zaprezentowanym przez NSA w wyroku z dnia 13 lipca 2006 r., sygn. akt I OSK 1087/051, wpisywanie punktów za naruszenia przepisów ruchu drogowego należy zakwalifikować jako czynności materialno-techniczne, tj. inne akty lub czynności z zakresu administracji publicznej, dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa - w rozumieniu art. 3 § 2 pkt 4 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (zwanej dalej p.p.s.a.).
Strona zainteresowana wykreśleniem punktów z ewidencji może zwrócić się o podjęcie określonego aktu i czynności, a w razie milczenia organu skorzystać ze skargi na bezczynność w oparciu o art. 3 § 2 pkt 8 p.p.s.a. Analogiczny pogląd NSA wyraził w wyrokach z dn. 18 sierpnia 2010 r., sygn. akt I OSK 1388/09 oraz z dn. 15 września 2010 r., sygn. akt I OSK 1456/09.
Michał Pęczkowski
Podstawa prawna:
– Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. prawo o ruchu drogowym (t.j.Dz.U.2005 Nr 108, poz. 908);
– Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U.2002 Nr 153, poz. 1270 ze zm.);
– Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 grudnia 2002 r. w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego (Dz.U.2002 Nr 236, poz. 1998).
