Dodatki spisowe
FINANSE SAMORZĄDU - SAS 11 / 2011
PYTANIE SEKRETARZA GMINY:
Przy dodatkach spisowych (dotyczy to spisu rolnego 2010) potrącaliśmy składki ZUS, a teraz osoby zaangażowane w spis zwróciły się o zwrot nienależnie potrąconej składki. Przy spisie rolnym były różne interpelacje co do składek ZUS, dopiero wszystko wyjaśniło się przy spisie ludności, gdzie już tych składek nie potrącaliśmy. Jak zwrócić te niesłusznie potrącone składki? Nadmieniam, że już na początku roku 2011 rozliczyliśmy dotację z GUS, która była przeznaczona na prace związane ze spisem rolnym. Na różnych forach pojawiają się wątki, że jeszcze w maju i później urzędy zwracały te składki pracownikom. Jak to zrobić, żeby było prawidłowo?
ODPOWIEDŹ PRAWNIKA:
W zakresie zwrotu nienależnie opłaconych składek płatnik może mieć do czynienia z dwoma zasadniczymi możliwościami:
1. gdy nienależność opłacania składek została stwierdzona przez ZUS,
2. gdy płatnik sam we własnym zakresie ustali, że wystąpiły nieprawidłowości w opłacaniu składek.
W każdym z wymienionych przypadków płatnik składek, czyli pytający, jest zobowiązany do złożenia dokumentów rozliczeniowych korygujących, tj. deklaracji rozliczeniowej korygującej, łącznie z imiennym raportem miesięcznym korygującym/imiennymi raportami miesięcznymi korygującymi, z tym że:
AD 1:
W sytuacji stwierdzenia przez ZUS, że składki zostały nienależnie opłacone, płatnik składek może złożyć wniosek o zwrot nienależnie opłaconych składek, w terminie 7 dni od otrzymania zawiadomienia o stwierdzeniu nieprawidłowości przez ZUS, nie później niż w terminie 7 dni od chwili, gdy decyzja stała się ostateczna – w sytuacji, w której konieczność korekty danych jest wynikiem stwierdzenia nieprawidłowości przez ZUS w drodze decyzji, i nie później niż w terminie 30 dni od otrzymania protokołu kontroli – jeżeli konieczność korekty danych jest wynikiem stwierdzenia nieprawidłowości przez ZUS w drodze kontroli.
AD 2:
W sytuacji, w której płatnik sam stwierdził nieprawidłowości – w terminie 7 dni od stwierdzenia nieprawidłowości we własnym zakresie.
Ponieważ w każdym z wyżej wymienionych przypadków w celu nadania dalszego biegu sprawie niezbędnym jest złożenie wymienionych na wstępie dokumentów, wspomnieć warto, że w brak ich złożenia we właściwym terminie rodzi określone negatywne skutki prawne – w sytuacji wymienionej w pkt 1 i złożeniu wniosku po określonym terminie ZUS nie uwzględni wniosku i dokona zaliczenia powstałej nadpłaty składek na poczet zaległych bieżących lub przyszłych składek, a w sytuacji wymienionej w pkt 2, gdy płatnik złoży jedynie sam wniosek o zwrot nienależnie zapłaconych składek, ZUS powinien wezwać płatnika do przedłożenia skorygowanych delegacji w terminie 7 dni od daty doręczenia wezwania i w sytuacji niezłożenia korekt deklaracji w wyznaczonym terminie wydać decyzję o odmowie zwrotu nienależnie zapłaconych składek. W przypadku uzupełnienia braków formalnych wniosku, jeśli ZUS uzna, że składki w istocie były nienależnie zapłacone, to powinien dokonać zwrotu nienależnie opłaconych składek.
Dodatkowo wspomnieć warto, że w każdej sytuacji, po zakończeniu roku kalendarzowego i nie później niż do 30 kwietnia następnego roku kalendarzowego, płatnik składek jest zobowiązany do dokonania sprawdzenia prawidłowości danych przekazanych do ZUS-u w imiennych raportach miesięcznych, oczywiście tych dotyczących danego roku kalendarzowego.
Z uwagi na okoliczność, że pytający nie wyjaśnił, co oznacza sformułowanie „dopiero wszystko wyjaśniło się przy spisie ludności”, czyli czy wyjaśnienie to było w formie stwierdzenia przez ZUS, że składki były nienależnie opłacane, czy też w jakiejś innej formie, w odpowiedzi wskazano dwie drogi postępowania, które pytający ma do wyboru, w zależności od sytuacji, w jakiej się faktycznie znajduje, oraz że z każdą z wybranych dróg postępowania wiążą się określone konsekwencje faktyczne i prawne, co zostało zasygnalizowane powyżej.
Monika Truksa
Podstawa prawna:
– Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jednolity tekst: Dz. U. z 2009r., Nr 205, poz. 1585 ze zm.)
