Warunki uznania pracownika za osobę podejmującą pracę po raz pierwszy
PRAWO PRACY - SAS 11 / 2011
PYTANIE REFERENTA PRAWNO-ADMINISTRACYJNEGO:
Czy na podstawie ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. Nr 223, poz. 1458) pracownik, który pracował wcześniej 4 lata i 11 miesięcy na stanowisku urzędniczym w innym urzędzie i nie odbył służby przygotowawczej jest - w rozumieniu art. 16 ust. 3 - osobą podejmującą pracę po raz pierwszy? Czy prawidłowe jest zatem przyjęcie, że skoro nie są spełnione jednocześnie obie przesłanki z ust. 3 osoba taka nie musi odbywać służby przygotowawczej i zdawać egzaminu z tej służby?
ODPOWIEDŹ PRAWNIKA:
Zgodnie z art. 16 ust. 2 w zw. z art. 2 ustawy o pracownikach samorządowych (dalej: ups) w przypadku osób podejmujących po raz pierwszy pracę na stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym stanowisku urzędniczym, w:
- urzędach marszałkowskich oraz wojewódzkich samorządowych jednostkach organizacyjnych,
- starostwach powiatowych oraz powiatowych jednostkach organizacyjnych,
- urzędach gmin, jednostkach pomocniczych gmin, gminnych jednostkach budżetowych i samorządowych zakładach budżetowych,
- biurach (ich odpowiednikach) związków jednostek samorządu terytorialnego oraz samorządowych zakładów budżetowych utworzonych przez te związki,
- biurach (ich odpowiednikach) jednostek administracyjnych jednostek samorządu terytorialnego,
umowę o pracę zawiera się na czas określony, nie dłuższy niż 6 miesięcy, z możliwością wcześniejszego rozwiązania stosunku pracy za dwutygodniowym wypowiedzeniem.
Ustawodawca określił, że przez osobę podejmującą po raz pierwszy pracę rozumie się osobę, która nie była wcześniej zatrudniona w ww. jednostkach na czas nieokreślony albo na czas określony, dłuższy niż 6 miesięcy, i nie odbyła służby przygotowawczej zakończonej zdaniem egzaminu z wynikiem pozytywnym.
Z przytoczonej wyżej regulacji wynika, że do uznania pracownika za podejmującego pracę po raz pierwszy muszą być spełnione łącznie dwie przesłanki, a mianowicie osoba:
- nie mogła być wcześniej zatrudniona w jednostkach, o których mowa w art. 2 ustawy, na czas nieokreślony albo na czas określony, dłuższy niż 6 miesięcy i
- nie odbyła służby przygotowawczej zakończonej zdaniem egzaminu z wynikiem pozytywnym (art. 16 ust. 3 ustawy).
A zatem, za pracownika zatrudnionego po raz pierwszy należy traktować osobę, która nie przepracowała wymaganego minimum 6 miesięcy w jednej z ww. jednostek i dodatkowo nie odbyła służby przygotowawczej oraz nie uzyskała pozytywnej oceny z egzaminu kończącego służbę. Skoro zatem osoba nie odbyła służby przygotowawczej i nie zdała pozytywnie egzaminu, ale pracowała już ponad 6 miesięcy na stanowisku urzędniczym, to nie może być uznana za osobę podejmującą pracę po raz pierwszy. Dlatego – jakkolwiek przepis ten może budzić pewne wątpliwości – to jednak w takim przypadku pracownik jest zwolniony z obowiązku odbywania służby przygotowawczej. Analogicznie należy traktować sytuację, gdy pracownik odbył służbę przygotowawczą (trwającą maksimum 3 miesiące), ale nie przepracował dotychczas minimum 6 miesięcy. Taki pracownik nie może być traktowany jako pracownik zatrudniany po raz pierwszy, albowiem nie spełnił drugiej z wymienionych przesłanek. Oprócz literalnej wykładni potraktowanie takiego pracownika jako podejmującego pracę po raz pierwszy i organizowanie służby przygotowawczej wypacza całkowicie sens komentowanego przepisu (tak też: P. Groński, Ustawa o pracownikach samorządowych, Komentarz, Łącki i Skibniewski Oficyna wydawnicza Warszawa 2010, str. 101).
Janusz Groński
Podstawa prawna:
– Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 223, poz. 1458)
