Kierownik USC z awansu wewnętrznego
TEMAT MIESIĄCA - SAS12/2012
PYTANIE:
Kierownikiem USC z mocy ustawy jest burmistrz. Jednakże burmistrz wyznaczył na kierownika USC pracownika urzędu, który został powołany uchwałą rady miejskiej w latach 90-tych i pracuje na tym stanowisku do chwili obecnej. W roku 2013 r. pracownik będzie odchodził na zasłużoną emeryturę. Czy w związku z odejściem pracownika na emeryturę powinna być podjęta uchwała rady miejskiej o odwołaniu kierownika USC? Na stanowisko odchodzącego kierownika USC chcemy przenieść – awansem wewnętrznym - pracownika urzędu. Czy możemy na to stanowisko w drodze awansu wewnętrznego przenieść innego pracownika urzędu, czy powinniśmy ogłosić nabór na wolne stanowisko urzędnicze? Czy należy podjąć uchwałę rady miejskiej o powołaniu kierownika USC?
ODPOWIEDŹ:
Zwolnienie pracownika z pełnionej funkcji kierownika USC nie wymaga uchwały rady gminy. Możliwe jest także przeniesienie na stanowisko kierownika USC innego pracownika w ramach tzw. „awansu wewnętrznego”.
Odpowiadając na pierwsze z pytań należy zauważyć, że osoba pełniąca funkcję kierownika urzędu stanu cywilnego została powołana na to stanowisko w latach 90-tych. Zgodnie z art. 6 ust. 3 ustawy - Prawo o aktach stanu cywilnego (dalej: p.a.s.c.), w stanie prawnym obowiązującym do dnia 29 października 2008 r. rada gminy mogła powołać innego (niż wójt, burmistrz, prezydent miasta) kierownika urzędu stanu cywilnego i jego zastępcę (zastępców) w drodze uchwały. Powodowało to oczywistą konieczność zastosowania analogicznej procedury w przypadku odwołania kierownika urzędu stanu cywilnego i powołania nowej osoby. Dlatego wówczas do odwołania kierownika konieczne było podjęcie stosownej uchwały rady gminy.
ZATRUDNIENIE KIEROWNIKA USC
Zatrudnienie kierownika USC odbywa się obecnie na podstawie umowy o pracę z wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta), a zatem podjęcie uchwały rady gminy nie jest w tym zakresie wymagane.
ZWOLNIENIE BEZ INGERENCJI GMINY
W obecnym stanie prawnym, stosownie do obowiązującego brzmienia art. 6 ust. 3-5 p.a.s.c., zarówno kierownika USC, jak i jego zastępców zatrudnia wójt (burmistrz, prezydent miasta). W rezultacie, również zwolnienie pracownika z pełnionej funkcji kierownika USC nie wymaga uchwały rady gminy. Co więcej należy stwierdzić, że w obecnym stanie prawnym brak jest podstaw prawnych do podjęcia takiego aktu, co mogłoby się wiązać z odpowiednią reakcją organu nadzoru.
AWANS WEWNĘTRZNY „KONTROLOWANY”
Odpowiadając na drugi z przedstawionych problemów należy wskazać, że w zakresie nieuregulowanym w p.a.s.c. do naboru na ww. stanowisko stosuje się przepisy ustawy o pracownikach samorządowych, które wymagają przeprowadzenia odpowiedniego naboru na wolne stanowisko urzędnicze. Należy przy tym zaznaczyć, że ustawa ta przewiduje możliwość zatrudnienia na wolnym stanowisku w pierwszej kolejności pracownika danego urzędu. Zgodnie bowiem z art. 12 ustawy o pracownikach samorządowych, wolnym stanowiskiem urzędniczym, w tym wolnym kierowniczym stanowiskiem urzędniczym, jest stanowisko, na które, zgodnie z przepisami ustawy albo w drodze porozumienia, nie został przeniesiony pracownik samorządowy danej jednostki, lub na które nie został przeniesiony inny pracownik samorządowy zatrudniony na stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym stanowisku urzędniczym, posiadający kwalifikacje wymagane na danym stanowisku lub nie został przeprowadzony na to stanowisko nabór, albo na którym mimo przeprowadzonego naboru nie został zatrudniony pracownik.
W pierwszej kolejności możliwe jest zatem przeniesienie na stanowisko kierownika USC innego pracownika w ramach tzw. „awansu wewnętrznego”. Zgodnie z art. 20 ustawy o pracownikach samorządowych, pracownik samorządowy, który wykazuje inicjatywę w pracy i sumiennie wykonuje swoje obowiązki, może zostać przeniesiony na wyższe stanowisko (awans wewnętrzny). Należy jednak pamiętać, że przeniesienie pracownika samorządowego w ramach awansu wewnętrznego może się odbywać w granicach tej samej kategorii pracowników, a zatem na wyższe stanowisko urzędnicze może być awansowany inny urzędnik samorządowy. W przeciwnym przypadku konieczne jest przeprowadzenie otwartego naboru, w którym może uczestniczyć pracownik samorządowy zatrudniony do tej pory na stanowisku pomocniczym lub obsługi.
KTO MOŻE ZOSTAĆ KIEROWNIKIEM USC
Należy również pamiętać, że pracownik zatrudniony na stanowisku kierownika USC, niezależnie od tego czy następuje to w formie otwartego naboru czy w drodze awansu wewnętrznego, czyli przeniesienia i zatrudnienia na nowym stanowisku, musi spełniać warunki formalne, czyli:
posiadać obywatelstwo polskie, pełną zdolność do czynności prawnych i korzystać z pełni praw publicznych;
nie być prawomocnie skazanym za przestępstwo umyślne;
cieszyć się nieposzlakowaną opinią;
posiadać stan zdrowia pozwalający na zatrudnienie na określonym stanowisku;
mieć ukończone studia prawnicze lub administracyjne i uzyskany tytuł magistra lub podyplomowe studia administracyjne;
łącznie co najmniej pięcioletni staż pracy:
- na stanowiskach urzędniczych w urzędach lub biurach jednostek samorządu terytorialnego; lub
- w służbie cywilnej; lub
- w urzędach państwowych, z wyjątkiem stanowisk pomocniczych i obsługi; lub
- w służbie zagranicznej, z wyjątkiem stanowisk pomocniczych i obsługi.
Zatrudnienie kierownika USC odbywa się obecnie na podstawie umowy o pracę z wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta), a zatem podjęcie uchwały rady gminy nie jest w tym zakresie wymagane. Tym bardziej nie jest konieczne podejmowanie takiej uchwały w sytuacji przeniesienia pracownika z innego stanowiska urzędniczego i dokonania zmiany warunków zatrudnienia, pracy i płacy.
Janusz Groński
PODSTAWA PRAWNA:
– Ustawa z dnia 29 września 1986 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 212, poz. 1264),
– Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2008 r. Nr 223, poz. 1458 ze zm.)
