Projekt ustawy samorządowej
AKTUALNOŚCI - SAS 3/2013
Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji przyjęło projekt założeń do ustawy o poprawie warunków świadczenia usług przez jednostki samorządu terytorialnego. Podstawowym celem projektowanej regulacji jest poprawa warunków świadczenia przez JST usług na rzecz mieszkańców. Zmiany mają dotyczyć zwiększenia samodzielności i elastyczności działania jednostek samorządu terytorialnego, współpracy jednostek samorządu terytorialnego, dobrowolnego łączenia jednostek samorządu terytorialnego i poprawy procedur realizacji zadań.
W założeniach proponuje się:
- Wprowadzenie możliwości wykonywania zadań ośrodków pomocy społecznej i powiatowych centrów pomocy rodzinie (miejskich ośrodków pomocy rodzinie) w ramach odpowiednio urzędów gmin i starostw powiatowych (w tym urzędów miast na prawach powiatu).
- Wprowadzenie możliwości łączenia zadań różnych jednostek organizacyjnych pomocy społecznej w danej jednostce samorządu terytorialnego w jednej jednostce organizacyjnej.
- Stworzenie możliwości prowadzenia gminnej działalności kulturalnej dodatkowo w formie wspólnej jednostki organizacyjnej gmin, przy zachowaniu obowiązku wykonywania określonych zadań i dostępności usług dla mieszkańców.
- Stworzenie możliwości wykonywania zadań biblioteki szkolnej przez bibliotekę publiczną.
- Wprowadzenie możliwości organizowania działalności kulturalnej dodatkowo w formie samorządowej jednostki budżetowej lub samorządowego zakładu budżetowego.
- Wprowadzenie możliwości tworzenia przez JST jednostek organizacyjnych (zarówno posiadających osobowość prawną jak i jej nieposiadających) do wspólnej obsługi administracyjnej, finansowej i organizacyjnej samorządowych jednostek organizacyjnych oraz zapewnienia innych warunków dla ich funkcjonowania.
- Wprowadzenie możliwości powierzenia kierownikowi samorządowej jednostki organizacyjnej utworzonej do obsługi finansowej zadań głównego księgowego samorządowej jednostki organizacyjnej.
Ponadto zaproponowano szereg zmian odnośnie łączenia się jednostek. W tym zakresie proponuje się:
- Uproszczenie i skrócenie procedury zmiany statutu związku międzygminnego oraz procedury jego likwidacji.
- Ułatwienia przy tworzeniu związku.
- Przeniesienie procedury zmiany statutu i likwidacji związków z rozporządzenia do ustawy.
- Uproszczenie i skrócenie procedury zmiany statutu związku powiatów oraz procedury jego likwidacji.
Ponadto wskazano, że charakter zadań publicznych, często wykraczających poza zakres właściwości jednego szczebla samorządu terytorialnego wymaga stworzenia ram prawnoorganizacyjnych dla możliwości ich wykonywania, w szczególności wspólnie przez gminy i powiaty. Z tego powodu założono nowelizację ustawy o samorządzie powiatowym, poprzez zawarcie w ustawie o samorządzie powiatowym nowego rozdziału, którego regulacje będą określać m.in.:
- podstawy ustroju takiego związku,
- procedury tworzenia,
- zakres wykonywanych zadań.
Zaproponowano również finansowe zachęty do łączenia się jednostek samorządu terytorialnego w postaci mnożnika, który korygowałby zachętę indywidualnie dla każdej nowo utworzonej jednostki. Mnożnik ma się opierać się na proporcji pomiędzy średnimi dochodami per capita z tytułu udziału gmin w PIT na poziomie całej Polski oraz dochodami per capita z tytułu udziału w PIT nowo powstałej gminy.
Założono także wprowadzenie zmian w przepisach kształtujących finanse samorządu terytorialnego, w zakresie:
- ustawy o podatku od spadków i darowizn,
- ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych,
- ustawy o podatkach i opłatach lokalnych,
- ustawy o podatku leśnym,
- ustawy o podatku rolnym.
Zasadniczymi kwestiami dotyczącymi podatku od nieruchomości, podatku rolnego, leśnego oraz opłat lokalnych, które zostaną uregulowane w niniejszym projekcie mają być:
- doprecyzowanie definicji budowli,
- doprecyzowanie pojęcia względy techniczne,
- uregulowanie kwestii wyłączenia zasad odpowiedzialności solidarnej w przypadku garaży wielostanowiskowych stanowiących odrębne nieruchomości,
- dookreślenie zasad opodatkowania części wspólnych budynku, w którym wyodrębniono własność lokali oraz gruntów pod tym budynkiem,
- doprecyzowanie zakresu stosowania niektórych stawek podatku od nieruchomości (w tym dla lokali użytkowych i garaży),
- zniesienie płatności podatku od nieruchomości, podatku rolnego oraz leśnego w ratach w przypadku niskich kwot zobowiązania podatkowego,
- uściślenie zakresu niektórych zwolnień przedmiotowych i wprowadzenie nowego zwolnienia dla gruntów, budynków i budowli wchodzących w skład cmentarzy komunalnych,
- wprowadzenie fakultatywności poboru opłat lokalnych,
- zniesienie preferencyjnej stawki podatku leśnego (50%) dla lasów ochronnych oraz lasów wchodzących w skład rezerwatów przyrody i parków narodowych.
Zakłada się również wprowadzenie szeregu innych korekt o charakterze porządkującym, systematyzującym i doprecyzowującym.
