Odwołanie komendanta powiatowego PSP
POWIATOWA ADMINISTRACJA ZESPOLONA
Na wstępie należy podkreślić, że do procedury tej nie ma zastosowania art. 35 ust. 3 pkt 1 ustawy o samorządzie powiatowym, zgodnie z którym starosta, sprawując zwierzchnictwo w stosunku do powiatowych służb, inspekcji i straży, powołuje i odwołuje kierowników tych jednostek, w uzgodnieniu z wojewodą, a także wykonuje wobec nich czynności w sprawach z zakresu prawa pracy, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej.
W konsekwencji starosta nie dokonuje w stosunku do komendantów powiatowych straży pożarnej aktów powołania. Również wymóg uzgodnienia powołania z wojewodą nie ma zastosowania, co jednak nie oznacza, że wojewoda pozbawiony jest zupełnie wpływu na obsadzenie tego stanowiska. Co więcej, w określonych przypadkach to właśnie wojewoda może wprost wskazać osobę, która powinna objąć funkcję komendanta.
Zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej komendanta powiatowego (miejskiego) PSP powołuje spośród oficerów tej formacji komendant wojewódzki w porozumieniu ze starostą. W razie niezajęcia stanowiska lub niezaakceptowania zgłoszonej kandydatury na stanowisko komendanta powiatowego, w terminie 30 dni od dnia jej przedstawienia staroście, przedstawia się niezwłocznie kolejną kandydaturę. Natomiast gdy porozumienie ze starostą nie zostanie osiągnięte także w stosunku do drugiej kandydatury (w terminie 14 dni od dnia jej przedstawienia) wówczas komendant wojewódzki powołuje oficera wskazanego przez wojewodę. Należy zatem wskazać, że starosta ma duży wpływ na obsadę stanowiska komendanta powiatowego PSP, jednakże brak porozumienia co do kandydatury skutkuje wyznaczeniem komendanta przez wojewodę.
Znacznie mniejszy wpływ ma starosta na proces odwołania komendanta powiatowego PSP. W tym przypadku wystarczającym wymogiem jest zasięgnięcie opinii starosty, która jest co do zasady niewiążąca. Niewyrażenie przez starostę opinii w terminie 14 dni od dnia przedstawienia wniosku o odwołanie jest traktowane za równoznaczne ze spełnieniem warunku ustawowego i powoduje możliwość natychmiastowego odwołania komendanta PSP (art. 13 ust. 3 w związku z art. 12 ust. 3 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej).
Obszernej analizy zasad odwołania komendanta PSP dokonał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 28 lutego 2007 r. sygn. akt I OSK 324/06. NSA podniósł m.in., że stosunek służbowy strażaka zatrudnionego na stanowisku na podstawie powołania ma charakter organizacyjny i nie korzysta ze szczególnej ochrony prawnej charakterystycznej dla mianowania, którego rozwiązanie możliwe jest tylko w przypadkach określonych w ustawie. W ocenie Sądu brak ww. ochrony wynika z istoty samego powołania, które następuje w celu realizacji określonych zadań i sprawowania odpowiedzialnej funkcji kierowniczej, co z kolei wiąże się z koniecznym warunkiem, jakim jest zaufanie organu powołującego do osoby powołanej. W konsekwencji, utrata zaufania stanowi przesłankę uzasadniającą odwołanie, przy czym utrata zaufania wynika z subiektywnej oceny przełożonego, a nie z obiektywnie zaistniałych przyczyn.
Dodatkowo sądy administracyjne podkreślały, że odwołanie strażaka ze stanowiska zajmowanego na podstawie powołania cechuje się uznaniowością organu (wyrok WSA w Warszawie z dnia 5 października 2006 r., sygn. akt II SA/Wa 1146/06), a odwoływany strażak będący działaczem związkowym nie korzysta z ochrony art. 32 ust. 1 i 2 oraz art. 34 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych (wyrok WSA z dnia 16 kwietnia 2009 r., sygn. akt II SA/Wa 87/09).
Janusz Groński
Podstawa prawna:
– Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 12, poz. 68 ze zm.)
