Kiedy nabór na stanowisko urzędnicze?
PRAWO PRACY - SAS 8 / 2011
PYTANIE SEKRETARZA MIASTA:
Czy pracodawca zobowiązany jest przeprowadzić nabór na stanowisko urzędnicze, jeżeli przez okres 2,5 roku na tym stanowisku pracowała osoba w ramach podpisywanych umów z powiatowym urzędem pracy o zorganizowanie zatrudnienia w ramach robót publicznych? Pracownik jest sumienny, pracowity. Po pół roku pracy pracodawca upoważnił tego pracownika również do wydawania decyzji administracyjnych z jego upoważnienia, kierując się wysoką oceną pracy. Pracodawca finansował szkolenia, aby pracownik pogłębiał swoją wiedzę. Czy do tego przypadku można odnieść zapis art. 12 ustawy o pracownikach samorządowych, że w tym przypadku nie ma mowy o wolnym stanowisku urzędniczym, w związku z czym pracodawca może podpisać z tym pracownikiem umowę o pracę bez konieczności przeprowadzania konkursu?
ODPOWIEDŹ PRAWNIKA:
Zatrudnianie w ramach tzw. robót publicznych nie może być utożsamiane z zatrudnieniem na wolnym stanowisku urzędniczym w rozumieniu ustawy o pracownikach samorządowych. Są to dwie zupełnie odrębne instytucje prawne realizowane w oparciu o dwie różne podstawy prawne. W konsekwencji nie można zatrudnienia w ramach tzw. robót publicznych utożsamiać z zatrudnieniem w związku z przeniesieniem pracownika samorządowego na podstawie ustawy lub w drodze porozumienia lub po przeprowadzeniu naboru.
Obowiązek przeprowadzenia naboru dotyczy wyłącznie wolnego stanowiska urzędniczego. Dodatkowo nie wymaga przeprowadzenia naboru zatrudnienie osoby na zastępstwo w związku z usprawiedliwioną nieobecnością pracownika samorządowego. Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych (dalej: ups) wolnym stanowiskiem urzędniczym, w tym wolnym kierowniczym stanowiskiem urzędniczym, jest stanowisko, na które, zgodnie z przepisami ustawy albo w drodze porozumienia, nie został przeniesiony pracownik samorządowy danej jednostki lub na które nie został przeniesiony inny pracownik samorządowy zatrudniony na stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym stanowisku urzędniczym, posiadający kwalifikacje wymagane na danym stanowisku lub nie został przeprowadzony na to stanowisko nabór albo na którym mimo przeprowadzonego naboru nie został zatrudniony pracownik. Z treści tego przepisu można odkodować następujące sytuacje, w których stanowisko urzędnicze może zostać uznane w rozumieniu ustawy za wolne.
Wolnym jest zatem stanowisko urzędnicze:
- na które zgodnie z przepisami ustawy albo w drodze porozumienia nie został przeniesiony pracownik samorządowy danej jednostki,
- na które nie został przeniesiony inny pracownik samorządowy zatrudniony na stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym stanowisku urzędniczym, posiadający kwalifikacje wymagane na danym stanowisku,
- na które nie został przeprowadzony nabór i na którym mimo przeprowadzonego naboru nie został zatrudniony pracownik.
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że kandydat na stanowisko urzędnicze pracował na danym stanowisku przez okres 2,5 roku w oparciu o umowy podpisywane z Powiatowym Urzędem Pracy o zorganizowanie zatrudnienia w ramach robót publicznych. Osoba ta była zatem zatrudniona na danym stanowisku w ramach tzw. robót publicznych. Zgodnie z art. 2 pkt 32 ilekroć w ustawie jest mowa o robotach publicznych – oznacza to zatrudnienie bezrobotnego w okresie nie dłuższym niż 12 miesięcy przy wykonywaniu prac organizowanych przez gminy, organizacje pozarządowe statutowo zajmujące się problematyką: ochrony środowiska, kultury, oświaty, kultury fizycznej i turystyki, opieki zdrowotnej, bezrobocia oraz pomocy społecznej, a także spółki wodne i ich związki, jeżeli prace te są finansowane lub dofinansowane ze środków samorządu terytorialnego, budżetu państwa, funduszy celowych, organizacji pozarządowych, spółek wodnych i ich związków. Szczegółowy sposób i tryb organizowania prac interwencyjnych i robót publicznych, jednorazowej refundacji kosztów z tytułu opłaconych składek na ubezpieczenia społeczne poniesionych w związku z zatrudnieniem skierowanego bezrobotnego, treść wniosku o organizowanie robót publicznych, prac interwencyjnych oraz tryb i warunki zawieranych umów z uprawnionymi pracodawcami określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 stycznia 2009 r. w sprawie organizowania prac interwencyjnych i robót publicznych oraz jednorazowej refundacji kosztów z tytułu opłaconych składek na ubezpieczenia społeczne.
Stosownie do § 6 tego aktu wykonawczego starosta zawiera z pracodawcą organizującym prace interwencyjne lub organizatorem robót publicznych lub wskazanym przez organizatora robót publicznych pracodawcą umowę określającą w szczególności:
- liczbę bezrobotnych oraz okres, na jaki zostaną zatrudnieni;
- rodzaj i miejsce wykonywanych prac interwencyjnych lub robót publicznych oraz niezbędne lub pożądane kwalifikacje bezrobotnych;
- terminy i wysokość refundowanych z Funduszu Pracy przez starostę kosztów wynagrodzeń, nagród i składek na ubezpieczenia społeczne;
- obowiązek informowania starosty o przypadkach wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę ze skierowanym bezrobotnym.
Z powołanych przepisów wynika jednoznacznie, że zatrudnianie w ramach tzw. robót publicznych nie może być utożsamiane z zatrudnieniem na wolnym stanowisku urzędniczym w rozumieniu ustawy o pracownikach samorządowych. Są to dwie zupełnie odrębne instytucje prawne realizowane w oparciu o dwie różne podstawy prawne. W konsekwencji nie można zatrudnienia w ramach tzw. robót publicznych utożsamiać z zatrudnieniem w związku z przeniesieniem pracownika samorządowego na podstawie ustawy lub w drodze porozumienia lub po przeprowadzeniu naboru. W przedstawionym przypadku kandydat do pracy nie był wcześniej pracownikiem samorządowym, który został zatrudniony po dokonanym przeniesieniu lub po przeprowadzeniu naboru. Osoba ta była zatrudniona w ramach robót publicznych na podstawie zupełnie innych przepisów, a mianowicie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Należy w tym miejscu podkreślić, że podstawową zasadą ustawową jest, że nabór kandydatów na wolne stanowiska urzędnicze, w tym na kierownicze stanowiska urzędnicze, jest otwarty i konkurencyjny (art. 11 ust. 1 ups), a sytuacje określone w art. 12 ups należy traktować jako wyjątki niepodlegające wykładni rozszerzającej. Nieprzeprowadzanie naboru w innych przypadkach niż wyjątki określone w art. 12 ups może być traktowane jako działanie zmierzające do ominięcia przepisów ustawy przewidujących obowiązek naboru.
Reasumując, w przedstawionym przypadku istnieje obowiązek przeprowadzenia naboru. Na marginesie należy wskazać, że – jak wynika z opisu - wskazana osoba w trakcie robót publicznych nabyła duże doświadczenie i wiedzę, w związku z czym nie istnieje przeszkoda do wzięcia udziału w ewentualnym naborze, oczywiście po spełnieniu odpowiednich wymagań kwalifikacyjnych.
Janusz Groński
Podstawa prawna:
– Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 223, poz. 1458 ze zm.)
– Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy(t.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 ze zm.)
– Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 stycznia 2009 r. w sprawie organizowania prac interwencyjnych i robót publicznych oraz jednorazowej refundacji kosztów z tytułu opłaconych składek na ubezpieczenia społeczne (Dz. U. Nr 5, poz. 25)
