Jakim podatkiem powinny być opodatkowane miejsca garażowe?
FINANSE SAMORZĄDU - SAS 9 / 2011
Poważne wątpliwości interpretacyjne wywołuje jednoznaczne ustalenie, według jakiej stawki podatku od nieruchomości powinny być opodatkowane miejsca garażowe zlokalizowane w wielorodzinnych budynkach mieszkalnych. Należy w tym miejscu podkreślić, że według aktualnej linii orzeczniczej wojewódzkich sądów administracyjnych nieruchomości te powinny być opodatkowane według stawki jak dla „budynków pozostałych lub ich części”, a nie jak dla „budynków mieszkalnych”, o ile stanowią w sensie prawnym odrębną nieruchomość.
Stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (dalej: upol) rada gminy (miasta) ma obowiązek określenia stawek podatku od nieruchomości dla poszczególnych przedmiotów opodatkowania, w tym także dla budynków lub ich części mieszkalnych (art. 5 ust. 1 pkt 2a upol) oraz dla tzw. budynków lub ich części pozostałych (art. 5 ust. 1 pkt 2e upol). Z treści art. 5 ust. 1 pkt. 2 a i e upol wynika, że ustawa wyraźnie wyróżnia w obu kategoriach przedmiotów opodatkowania zarówno same budynki, jak i ich części. Możliwe jest uznanie garażu wielostanowiskowego jako elementu nieruchomości wspólnej albo wyodrębnienie garażu jako odrębnej własności i sprzedaż udziału we współwłasności na rzecz właścicieli lokali korzystających z miejsc postojowych.
Należy w tym miejscu podkreślić, że zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o własności lokali, samodzielnym lokalem mieszkalnym jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych.
Do lokalu mogą przynależeć, jako jego części składowe, pomieszczenia, choćby nawet do niego bezpośrednio nie przylegały lub były położone w granicach nieruchomości gruntowej poza budynkiem, w którym wyodrębniono dany lokal, a w szczególności: piwnica, strych, komórka czy garaż (art. 2 ust. 4 ustawy o własności lokali). Należy także zaznaczyć, że zgodnie z art. 3 ust. 1 i 2 ustawy o własności lokali, w razie wyodrębnienia własności lokali właścicielowi lokalu przysługuje udział w nieruchomości wspólnej jako prawo związane z własnością lokali, a nieruchomość wspólną stanowi grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali.
W orzecznictwie sądowoadministracyjnym rozdziela się sytuacje, gdy mamy do czynienia z własnością lokalu mieszkalnego, wraz z przypisanym do tego lokalu miejscem postojowym (garażowym) znajdującym się w miejscu stanowiącym współwłasność wszystkich właścicieli (np. w podziemiach budynku mieszkalnego), od takich sytuacji, gdy miejsce postojowe zostało wyodrębnione jako odrębny przedmiot własności i jako „odrębny” lokal użytkowy może być przedmiotem samodzielnego obrotu. Ponadto zwraca się uwagę, że wyodrębniony lokal garażowy nie może zostać uznany za mieszkalny. Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych nie zawiera definicji „budynku (jego części) mieszkalnego”, ani „budynku (jego części) pozostałego”. Tym niemniej należy posiłkować się pozostałymi przepisami prawa oraz znaczeniem potocznym.
POLSKA KLASYFIKACJA OBIEKTÓW BUDOWLANYCH (PKOB)
Należy w tym miejscu zwrócić szczególną uwagę na rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB). W przypadkach, gdy mniej niż połowa całkowitej powierzchni użytkowej wykorzystywana jest na cele mieszkalne, budynek taki klasyfikowany jest jako niemieszkalny, zgodnie z jego przeznaczeniem. Budynki niemieszkalne są zdefiniowane jako obiekty budowlane wykorzystywane głównie dla potrzeb niemieszkalnych. Zgodnie z PKOB część mieszkaniowa budynku mieszkalnego obejmuje pomieszczenia mieszkalne takie jak: kuchnie, pokoje wypoczynkowe, sypialnie, pomieszczenia pomocnicze, piwnice oraz pomieszczenia ogólnego użytkowania. Co warte podkreślenia przepisy te nie wymieniają garaży lub miejsc postojowych.
Ponadto, zgodnie z § 3 pkt 9 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie tego aktu, przez mieszkanie rozumie się zespół pomieszczeń mieszkalnych i pomocniczych, mający odrębne wejście, wydzielony stałymi przegrodami budowlanymi, umożliwiający stały pobyt ludzi i prowadzenie samodzielnego gospodarstwa domowego, natomiast pomieszczeniem mieszkalnym są pokoje w mieszkaniu, a także sypialnie i pomieszczenia do dziennego pobytu ludzi w budynku zamieszkania zbiorowego (§ 9 pkt 10 tego aktu). Z kolei lokal użytkowy został zdefiniowany jako jedno pomieszczenie lub zespół pomieszczeń, wydzielone stałymi przegrodami budowlanymi, niebędące mieszkaniem, pomieszczeniem technicznym albo pomieszczeniem gospodarczym. Pomieszczeniem technicznym jest natomiast pomieszczenie przeznaczone dla urządzeń służących do funkcjonowania i obsługi technicznej budynku oraz pomieszczenie gospodarcze, przez które należy rozumieć pomieszczenie znajdujące się poza mieszkaniem lub lokalem użytkowym, służące do przechowywania przedmiotów lub produktów żywnościowych użytkowników budynku, materiałów lub sprzętu związanego z obsługą budynku, a także opału lub odpadów stałych (§ 9 pkt 12 i 13).
GARAŻ TO LOKAL UŻYTKOWY
W świetle powyższych uregulowań garaż należy zaliczyć do pojęcia lokalu użytkowego. Reasumując, przyjmuje się, że miejsca garażowe zlokalizowane w wielorodzinnych budynkach mieszkalnych powinny być opodatkowane według stawki jak dla „budynków pozostałych lub ich części”.
Stanowisko to zostało przyjęte w szeregu wyroków (m.in. wyroki WSA w Białymstoku: z 23 listopada 2007 r., sygn. akt I SA/Bk 407/07 i z 11 marca 2008 r., sygn. akt I SA/Bk 12/08, wyroki WSA w Warszawie: z dnia 9 grudnia 2010 r., sygn. akt III SA/Wa 2114/10, sygn. akt III SA/Wa 2115/10, sygn. akt III SA/Wa 2116/10, sygn. akt III SA/Wa 2117/10, z dnia 26 kwietnia 2011 r., sygn. akt III SA/Wa 1958/10, z dnia 4 maja 2011 r., sygn. akt III SA/Wa 2192/10) oraz doktrynie prawa (L. Etel, S. Presnarowicz, G. Dudar, Podatki i opłaty lokalne. Podatek rolny. Podatek leśny. Komentarz, ABC 2000 Komentarz do art. 5 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych).
Janusz Groński
Podstawa prawna:
– Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 95, poz. 613 ze zm.)
