Czy do danych przedsiębiorcy stosuje się przepisy ustawy o ochronie danych osobowych?
FINANSE SAMORZĄDU - SAS 9 / 2011
PYTANIE:
Czy na podstawie ustawy o ochronie danych osobowych istnieje obowiązek ochrony danych dotyczących przedsiębiorcy (podatnika podatku od nieruchomości) - będącego osobą prawną lub osobą fizyczną, czyli czy stosuje się przepisy ustawy o ochronie danych osobowych?
ODPOWIEDŹ PRAWNIKA:
Na wstępie zauważyć należy, że tematyka ochrony danych osobowych w Polsce jest stosunkowo nową. Jest to też dziedzina specyficzna i trudna, co powoduje, że każdy przypadek wymaga odrębnego przeanalizowania i oceny, w tym, a nie innym, konkretnym stanie faktycznym i prawnym.
Przechodząc do udzielenia odpowiedzi na zadane pytanie należy odróżnić w nim dwa różne stany, których pytanie dotyczy:
- sytuację, która dotyczy osoby podatnika podatku od nieruchomości -przedsiębiorcy będącego osobą prawną.
- sytuację, która dotyczy osoby podatnika podatku od nieruchomości -przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną.
AD. 1 - W przypadku osób prawnych zauważyć należy, że stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych, ustawa określa zasady postępowania przy przetwarzaniu danych osobowych oraz prawa osób fizycznych, których dane osobowe są lub mogą być przetwarzane w zbiorach danych.
Zatem z przepisu tego jasno wynika, że ochronie prawnej wynikającej w powołanej ustawy podlegają jedynie dane osobowe oraz prawa osób fizycznych, co oznacza, że do ustawa ta nie ma zastosowania do ochrony danych dotyczących osoby prawnej. Osoba prawna bowiem ze swojej istoty nie może być równocześnie osobą fizyczną, której dane osobowe oraz prawa podlegają ochronie na podstawie powołanej ustawy.
AD. 1 - W przypadku osób fizycznych będących przedsiębiorcami, sprawa jest nieco bardziej skomplikowana.Dane te nie podlegają bowiem ochronie na podstawie ustawy o ochronie danych osobowych jedynie w zakresie, w jakim dotyczą bezpośrednio przedsiębiorcy, identyfikują go i bezpośrednio wiążą się z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą.
Z uwagi na okoliczność, że stosownie do art. 6 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych, za dane osobowe uważa się wszelkie informacje dotyczące zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osoby fizycznej, zaś w myśl art. 38 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, dane i informacje udostępniane przez Centralną Ewidencję i Informację o Działalności Gospodarczej (CEIDG) są jawne, zatem informacje umożliwiające zidentyfikowanie podmiotów w obrocie gospodarczym, związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, nie podlegają ochronie na postawie ustawy o ochronie danych osobowych.
Ochroną prawną wynikającą z ustawy o ochronie danych osobowych objęte są zatem tylko dane dotyczące osób fizycznych.
Przepisów omawianej ustawy nie stosuje się więc do przetwarzania informacji o podmiotach prowadzących działalność gospodarczą na podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, w takim zakresie, w jakim dane te identyfikują podmiot w obrocie gospodarczym i ściśle wiążą się z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą.
W zakresie orzecznictwa sądów administracyjnych, na poparcie zajętego stanowiska można powołać się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 listopada 2002 r. (sygn. akt II SA 3389/01). NSA w odniesieniu do ochrony danych osobowych, zważył, że: „Nie odnosi się ona do danych indywidualnych dających się powiązać z podmiotem gospodarczym albo inną osobą prawną lub jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej, mimo, że dane te tworzą wspólnie z danymi osobowymi jedną kategorię danych jednostkowych.”
Stanowisko to nie traci aktualności nawet wówczas, gdy mamy do czynienia z sytuacją, w której dane dotyczące osoby fizycznej i przedsiębiorcy, takie jak np. adres, pokrywają się.
W orzecznictwie sądowym dał temu wyraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 28 listopada 2002r. (sygn.. akt II SA 3389/01), w którym stwierdził, że:
„Ochrona danych osobowych (…) odnosi się zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. o ochronie danych osobowych jedynie do praw osób fizycznych, których dane osobowe są lub mogą być przetwarzane w zbiorach danych. Nazwa kancelarii ani jej numer telefonu nie należą do danych osobowych, nie służą bowiem do identyfikacji osoby fizycznej, ale jednostki organizacyjnej, podobnie jak nie należy do danych osobowych nazwa spółki cywilnej.(…) W konsekwencji, jeżeli przedsiębiorca objął zakresem danych indywidulanych dotyczących firmy swoje dane osobowe, np. adres, tzn. gdy dane te pokrywają się, nie może on domagać się jako osoba fizyczna ochrony danych osobowych, które są wykorzystywane nie jako dane osobowe, lecz dane firmy. Decydując się na utożsamianie tych danych, godzi się bowiem na szersze ich ujawnienie i słabszą ochronę”
Podsumowując zauważyć należy, że w przypadku podatników podatku od nieruchomości będących osobami prawnymi i osobami fizycznymi, w zakresie prowadzonej przez nie działalności gospodarczej dane dotyczące tych podmiotów nie podlegają ochronie prawnej na podstawie ustawy o ochronie danych osobowych. Nie oznacza to automatycznie, że dane takie mogą być „upubliczniane” przez samorządowe organy podatkowe. Nie należy bowiem zapominać, że organy podatkowe, i pracowników w nich zatrudnionych, obowiązują również przepisy prawa zobowiązując je do zachowania innych prawem przewidzianych tajemnic, takich jak m.in. tajemnica skarbowa i tajemnica służbowa.
Monika Truksa
Podstawa prawna:
– Ustawa z dnia z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (tekst jednolity: Dz. U. 2002 r. Nr 101 poz. 926 ze zm.)
