Powierzenie sołectwu świetlicy wiejskiej
TEMAT MIESIĄCA - SAS 1 / 2014
PYTANIE
Czy przekazanie na rzecz sołectwa świetlicy wiejskiej wraz z wyposażeniem (mienie do korzystania) może mieć formę porozumienia poprzedzonego zarządzeniem wójta bez podejmowania wcześniej uchwały rady gminy?
ODPOWIEDŹ PRAWNIKA
Z przepisów statutu sołectwa wynika, że powierzenie sołectwom Gminy S. składników mienia komunalnego do zarządzania i korzystania wymaga uchwały rady gminy. Nie ma możliwości zawarcia w tym zakresie porozumienia, czy też przekazania przedmiotowego mienia w drodze zarządzenia wójta.
Przepis § 31 statutu sołectwa, stanowiący załącznik nr 1 do uchwały Nr V/50/03 Rady Gminy S. z dnia 26 kwietnia 2003 r. dotyczy powierzenia sołectwu mienia komunalnego. Zgodnie z tym przepisem Rada Gminy S. może powierzyć do zarządzania i korzystania składniki mienia komunalnego.
Z wyżej powołanych przepisów statutu sołectwa wynika, że powierzenie sołectwom Gminy S. składników mienia komunalnego do zarządzania i korzystania wymaga uchwały rady gminy. Nie ma możliwości zawarcia w tym zakresie porozumienia, czy też przekazania przedmiotowego mienia w drodze zarządzenia wójta. Nie wydaje się, ażeby w tym zakresie zastosowanie znajdował art. 25 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.
Zgodnie z art. 44 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej k.c.) mieniem jest własność i inne prawa majątkowe. Zgodnie z art. 46 § 1 w zw. z art. 44 k.c. mieniem są również nieruchomości.
Definicje nieruchomości zawiera art. 46 § 1 k.c. Zgodnie z tym przepisem nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.
Z powyższych przepisów wynika zatem, że przedmiotem przekazania sołectwom do korzystania powinny być określone nieruchomości, tzn. nieruchomości gruntowe, jako oznaczone działki ewidencyjne, dla których prowadzona jest księga wieczysta (jeżeli jest prowadzona dla określonej działki ewidencyjnej jako nieruchomości) zabudowana określonym budynkiem (budynkami). W myśl zasady suprficies solo cedit, budynek znajdujący się na gruncie stanowi część składową gruntu, chyba że z mocy odrębnych przepisów stanowi odrębną od gruntu nieruchomość budynkową. Z załączonych do pytania dokumentów nie wynika, ażeby taka sytuacja miała miejsce w niniejszej sprawie, a zatem przedmiotem powierzenia powinny być nieruchomości gruntowe zabudowane budynkami, wykorzystywanymi jako świetlice wiejskie, nie zaś świetlice jako takie.
Zwrócić należy ponadto uwagę, że § 31 ust. 3 statutu sołectwa stanowi, że pożytki płynące ze zwykłego zarządu mieniem komunalnym stanowią dochód sołectwa.
Gospodarowanie przez sołectwo mieniem komunalnym oraz działalność finansowa sołectwa podlega nadzorowi i kontroli Komisji Rewizyjnej Rady Gminy S.
Przepis § 7 ust. 1 projektu uchwały Rady Gminy S. w sprawie przekazania sołectwu Gminy S. mienia do korzystania, stanowiący, że dochody realizowane przez sołectwo z tytułu przekazanego mienia są dochodami budżetu gminy, nie jest sprzeczny z § 31 ust. 3 statutu sołectwa.
Zgodnie z ust. 2 § 7 wyżej powołanego projektu uchwały, wydatki realizowane przez sołectwo z tytułu przekazanego do korzystania mienia są wydatkami budżetu gminy.
Powyższe jest zgodne z art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 9 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Zgodnie z tym przepisem jednostka pomocnicza zarządza i korzysta z mienia komunalnego oraz rozporządza dochodami z tego źródła w zakresie określonym w statucie. Nie zmienia to jednak faktu, że dochody uzyskiwane przez sołectwo są dochodami gminy, jako osoby prawnej.
Sołectwo, jako jednostka pomocnicza gminy, nie posiada zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych, nie może zatem występować w obrocie prawnym, jako samodzielny podmiot mogący skutecznie działać we własnym imieniu i na własny rachunek lub też w imieniu i na rachunek podmiotów trzecich.
Umocowania do reprezentacji, jak zawieranie umów oraz występowania przed sądami i organami, mogą wynikać wyłącznie z przepisów ustawowych, ewentualnie z udzielonego przez właściwy organ upoważnienia (por. wyrok WSA w Olsztynie z dnia 29.01.2013 r., sygn. II SA/Ol 1364/12, opubl. LEX nr 1298593).
Sławomir Pyźlak
PODSTAWA PRAWNA:
– Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.)
– Ustawa z dnia 9 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2013 r., poz. 59 z późn. zm.)
– Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.)
