Spis treści

Jesteś tutaj: Strona główna

Aktualne wydanie

Spis treści

SAS3/2015

Kwota wolna od potrąceń

PRAWO PRACY - SAS 3 / 2015

PYTANIE

W naszym urzędzie jest zatrudniony pracownik, wobec którego prowadzona jest egzekucja komornicza z tytułu alimentów. Komornik sądowy dokonał zajęcia wynagrodzenia, które wypłacamy pracownikowi. W związku z tym mamy pytanie - czy w przypadku potrącania z wynagrodzenia również występuje kwota wolna od potrąceń,
o której jest mowa w art. 871 § 1 Kodeksu pracy?

ODPOWIEDŹ PRAWNIKA

Pytający zobowiązany jest do dokonywania potrącenia z wynagrodzenia zajętego egzekucją komorniczą z tytułu alimentów bez uwzględniania kwoty wolnej od potrąceń.

Stosowanie do treści art. 87 § 1 Kodeksu pracy, wynagrodzenia za pracę – po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych – podlegają potrąceniu tylko wymienione w nim należności, w tym sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych (art. 87 § 1 pkt 1). Równocześnie ww. przepis prawa określa tzw. kolejność egzekucyjną, o czym wprost stanowi art. 87 § 2.
Jednocześnie zgodnie z powoływanym przez pytającego art. 871 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy, wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych – przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne, przy czym z art. 87 § 3 Kodeksu pracy wynika, że w razie egzekucji świadczeń alimentacyjnych potrącenia mogą być dokonywane do wysokości trzech piątych wynagrodzenia. Ponadto, zgodnie z art. 87 § 5 Kodeksu pracy, nagroda z zakładowego funduszu nagród, dodatkowe wynagrodzenie roczne oraz należności przysługujące pracownikom z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej podlegają egzekucji na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych do pełnej wysokości.
Z łącznej wykładni wyżej powołanych przepisów prawa wynika, że najbardziej uprzywilejowana jest egzekucja na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych, gdyż z tego tytułu dokonuje się potrąceń w pierwszej kolejności i w najwyższej wysokości – tj. do 3/5 wynagrodzenia oraz nie ma żadnej kwoty wolnej od potrąceń, co oznacza, że nawet z minimalnych wynagrodzeń można potrącać 3/5, zaś świadczenia określone w art. 87 § 5 mogą być potrącone w całości (tak też – Eliza Maniewska, Komentarz aktualizowany do art. 87 Kodeksu pracy, Lex, stan na 2014.10.01).
W stanie faktycznym przedstawionym w pytaniu pytający zobowiązany jest do dokonywania potrącenia z wynagrodzenia zajętego egzekucją komorniczą z tytułu alimentów na wyżej przedstawianych zasadach, czyli bez uwzględniania kwoty wolnej od potrąceń, o której jest mowa art. 871 § 1 Kodeksu pracy.

Od dnia 1 stycznia 2014 r. kwota wolna od potrąceń wynosiła 1680 zł, a od dnia 1 stycznia 2015 r. wynosi 1750 zł.

Monika Truksa

PODSTAWA PRAWNA
– Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r.
– Kodeks pracy (t.j.: Dz. U. z 2014r., poz. 1502)

SPIS TREŚCI

Prawo gminy do różnicowania wysokości stawek czynszu

TEMAT MIESIĄCA - SAS 3 / 2015

Zarówno wysokość stawek czynszu opłacanego przez lokatorów z tytułu korzystania z lokali będących w zasobie gminnym, jak i zasady ustalania ich wysokości budzą duże emocje. Niejednokrotnie zdarza się, że osoby korzystające od wielu lat z gminnego lokalu mieszkalnego muszą stawić czoła wprowadzanym przez gminę zmianom w tym zakresie. Z kolei gmina musi zadbać o właściwe środki finansowe, nie tylko na pokrycie bieżących potrzeb związanych z utrzymaniem zasobu gminnego, ale także na rozwój racjonalnej polityki mieszkaniowej. Oba stanowiska w praktyce przybierają często postać konfrontacji sądowoadministracyjnej, w której po stronie lokatorów zaangażowany jest również Rzecznik Praw Obywatelskich.

Swoboda gminy w zakresie działalności uchwałodawczej ograniczona jest ramami, które wyznacza obowiązujące prawo, również w zakresie polityki mieszkaniowej. Zasady i formy ochrony praw lokatorów oraz zasady gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy reguluje ustawa o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (dalej: ustawa). Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy rada gminy uchwala:

wieloletnie programy gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy;
zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy, w tym zasady i kryteria wynajmowania lokali, których najem jest związany ze stosunkiem pracy, jeżeli w mieszkaniowym zasobie gminy wydzielono lokale przeznaczone na ten cel; w razie gdy rada gminy nie określi w uchwale odmiennych zasad, do lokali podnajmowanych przez gminę stosuje się odpowiednio zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy.

Stosownie do treści art. 21 ust. 2 pkt 4 ustawy wieloletni program gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy powinien być opracowany na co najmniej pięć kolejnych lat i obejmować w szczególności zasady polityki czynszowej oraz warunki obniżania czynszu.

Z kolei zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy w lokalach wchodzących w skład publicznego zasobu mieszkaniowego właściciel ustala stawki czynszu za 1 m2 powierzchni użytkowej lokali, z uwzględnieniem czynników podwyższających lub obniżających ich wartość użytkową, a w szczególności:

położenia budynku;
położenia lokalu w budynku;
wyposażenia budynku i lokalu w urządzenia techniczne i instalacje oraz ich stanu;
ogólnego stanu technicznego budynku.

Ustawodawca wyraźnie postanowił, że w sytuacji gdy właścicielem lokalu jest gmina, stawki czynszu, o których mowa w art. 7, ustala organ wykonawczy tej jednostki, na zasadach określonych uchwałą rady gminy w oparciu o art. 21 ust. 2 pkt 4 tej ustawy (art. 8 pkt 1 ustawy). Ustawa nakłada zatem na właściciela takich lokali obowiązek zróżnicowania stawek czynszu, w zależności od czynników określonych ustawowo.
W świetle powołanego przepisu nie ulega wątpliwości, że przy ustalaniu wysokości stawek czynszu należy uwzględnić wszystkie wymienione czynniki, choć - co warto podkreślić - z treści tego przepisu wynika również możliwość uwzględniania innych czynników, które mogą powodować podwyższenie lub obniżenie wartości użytkowej lokalu. W art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy określono wyraźnie, że wśród decydujących czynników należy uwzględnić wyposażenie budynku i lokalu w urządzenia techniczne i instalacje oraz ich stan. Z treści tego przepisu wynika zatem, że pod uwagę powinien być brany zarówno stan techniczny poszczególnych lokali mieszkalnych, jak i całego budynku, przy czym ten stan techniczny nie musi się wcale pokrywać. Ponadto istotne znaczenie będzie mieć także stan urządzeń i instalacji, w jakie wyposażony jest zarówno budynek, jak i poszczególne lokale.
Z powyższego wynika jednoznacznie, że gmina posiada pełne prawo do różnicowania stawek czynszu w zależności nie tylko od stanu technicznego budynku, ale również stanu technicznego i wyposażenia poszczególnych lokali. Dlatego może różnicować wysokość tych stawek przy uwzględnieniu czynników ustawowych.

Dużą aktywność w sprawach różnicowania stawek czynszu przejawia Rzecznik Praw Obywatelskich, który występuje do sądów administracyjnych ze skargą na uchwały rady gminy, przewidujące różnicowanie stawek czynszu przy zastosowaniu określonych kryteriów, np. kryterium lokalizacji oraz stanu technicznego lokali i ich wyposażenia, kwestionując zasady ustalania tych stawek.

Jak wskazuje Rzecznik, intencją ustawodawcy wyrażoną w art. 7 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów było to, aby czynsz najmu lokali wchodzących w skład publicznego zasobu mieszkaniowego był ściśle powiązany z aktualną wartością użytkową przedmiotu najmu, jako świadczenia ekwiwalentnego. Rzecznik podkreśla również, że właściciel lokalu, ustalając stawkę czynszu za 1m2 powierzchni użytkowej lokali, obowiązany jest uwzględnić podane w ustawie czynniki podwyższające lub obniżające ich wartość użytkową. Oznacza to, że czynniki określone w ustawie muszą być w każdym przypadku uwzględniane jako przesłanki ustalenia stawki czynszu w każdej uchwale rady gminy, niezależnie od okoliczności faktycznych i rzeczywistych uwarunkowań. Tak więc uchwała rady gminy różnicująca stawki musi zawierać wszystkie czynniki wymienione w ustawie i nie może żadnego z nich pomijać. Jednocześnie nie wyklucza to możliwości uwzględnienia przez organ gminy także innych czynników mających wpływ na podwyższenie lub obniżenie ich wysokości. Na tym tle Rzecznik podnosi określone, konkretne zarzuty dotyczące kryteriów zastosowanych przez radę gminy w wieloletnim programie mieszkaniowym. Na przykład w skardze na uchwałę Rady Miasta Gdańska z dnia 26 listopada 2009 r. nr XLII/1215/09 w przedmiocie przyjęcia wieloletniego programu gospodarowania mieszkaniowym zasobem Gminy Miasta Gdańska na lata 2009-2013 Rzecznik Praw Obywatelskich zarzucił, że zastosowany mechanizm obniżki stawki czynszu, ze względu na położenie budynku, nie uwzględnia istotnych różnic pomiędzy lokalizacjami budynków w różnych dzielnicach Gdańska, położonych poza Głównym Miastem (zarówno sąd I instancji, jak i Naczelny Sąd Administracyjny częściowo uwzględniły skargę Rzecznika w tym zakresie). Z kolei wyrokiem z dnia 3 marca 2015 sygn. akt II SA/Ol 37/15 Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalił skargę Rzecznika Praw Obywatelskich na uchwałę Nr XIX/ 314/ 12 Rady Miasta Olsztyna z dnia 25 stycznia 2012 r. w sprawie wieloletniego Programu Gospodarowania Mieszkaniowym Zasobem Gminy Olsztyn na lata 2012 -2016. Sąd ocenił jako zgodną z prawem uchwałę, która przewidywała zróżnicowanie stawek czynszu w zależności od stanu technicznego mieszkania i jego wyposażenia (m.in. w łazienkę, czy ogrzewanie), uznając, że gmina dysponuje stosunkowo szeroką swobodą w kształtowaniu polityki lokalowej i czynszowej. Wyrok w tej sprawie nie jest prawomocny.

Paweł Groński

PODSTAWA PRAWNA:
– Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 150)

SPIS TREŚCI

Inwestycja w edukację gwarantem sukcesu

AKTUALNOŚCI / Z SAMORZĄDU - SAS 3 / 2015

Edukacja jest płaszczyzną niezgłębioną i wciąż otwartą na nowe perspektywy. Kurzętnik to gmina, która w 29% inwestuje w sektor oświaty i są to głównie zadania własne gminy. Jesteśmy przekonani, że są to działania perspektywiczne, gdyż duży wpływ na przyszłość będzie miał poziom przygotowania najmłodszych pokoleń.

EDUKACJA SZKOLNA

W gminie funkcjonują dwie szkoły podstawowe i dwa zespoły szkół. Szkoły dysponują wysokim standardem bazy lokalowej i dydaktycznej. Oddaliśmy do użytku wielofunkcyjne boisko sportowe. Przy zespołach szkół zlokalizowane są orliki, siłownia na świeżym powietrzu. W jednej ze szkół znajduje się także pełnowymiarowa hala sportowa. Wszystkie ze szkół posiadają nowoczesny system ogrzewania. Termomodernizacja szkół, wyposażenie ich w nowoczesny system ogrzewania jest odpowiedzią na ekologiczne priorytety i standardy. Było to możliwe dzięki środkom unijnym. Efektem termomodernizacyjnych działań w obiektach szkolnych jest zmniejszenie rocznego obliczeniowego zużycia energii oraz ograniczenie emisji CO2. Dokonano także rozbudowy i modernizacji jednego z zespołu szkół.
Szkoła to nie tylko budynek, ale przede wszystkim ludzie – uczniowie, nauczyciele i pracownicy administracji i obsługi – którzy nadają poszczególnym placówkom indywidualny charakter, tworzą jej specyfikę. W gminie uzyskaliśmy wyższy niż w kraju przelicznik uczniów na etat nauczyciela. Kraj – 11,5, gmina Kurzętnik – 12,73.
Wyzwaniem współczesnej edukacji jest także dostosowanie się do wymagań, jakie niosą ze sobą potrzeby sektora oświatowego. Obecnie coraz więcej uczniów charakteryzuje się pewnymi deficytami rozwoju intelektualnego i fizycznego, pojawia się coraz więcej zdiagnozowanych dysfunkcji. Wychodząc naprzeciw potrzebom uczniów, nauczyciele podejmują studia podyplomowe, uczestniczą w kursach, warsztatach, panelach dyskusyjnych moderowanych internetowo, ustawicznie się kształcą, aby dostosować wymagania do indywidualnych potrzeb uczniów i podnosić jakość kształcenia. W każdej ze szkół gminy zatrudniony jest logopeda, pedagog, nauczyciel posiadający kwalifikacje z tyflopedagogiki, surdopedagogiki i oligofrenopedagogiki. Pracują także neurologopedzi. Nauczyciele posiadają kwalifikacje z doradztwa zawodowego, mamy grupę przeszkolonych mediatorów, którzy rozwiązują konflikty drogą mediacji w szkolnych inkubatorach mediacji.
Oprócz programów rządowych, w których obligatoryjnie uczestniczą wszystkie szkoły w Polsce, są takie, które wyróżniają nasze szkoły wśród pozostałych placówek. W latach 2010-2014 w szkołach gminy Kurzętnik zrealizowano 43 projekty.

EDUKACJA PRZEDSZKOLNA

Akcentujemy rolę edukacji przedszkolnej w dalszym funkcjonowaniu dziecka. W gminie Kurzętnik funkcjonuje przedszkole samorządowe i trzy inne formy wychowania przedszkolnego – punkty przedszkolne. Dużym wyzwaniem dla samorządów jest edukacja przedszkolna i zapewnienie już w tym roku wszystkim czterolatkom miejsc w przedszkolu, a w roku 2016/2017 trzylatkom. Wiele samorządów już dziś boryka się z tym nie lada problemem, gdyż trudnością są zarówno sytuacja lokalowa, jak i problemy finansowe.
Edukacja przedszkolna wpływa na rozwój psychomotoryczny dzieci, kształtuje od najmłodszych lat postawy prospołeczne i uczy umiejętności kluczowych, między innymi pracy w zespole. W gminie Kurzętnik wskaźnik upowszechnienia przedszkolnego sięga 70% przy średniej krajowej 59,3%.

DOBRE PRAKTYKI

Dzielimy się także dobrymi praktykami. Dzieci uczą się dwóch języków obcych od klasy I szkoły podstawowej, oprócz obligatoryjnego jednego języka obcego nowożytnego – angielskiego, uczą się języka rosyjskiego. Skutkuje to doskonałymi efektami, umiejętności językowe uczniów rozwijają się, dzieci nie maja kłopotów z przyswajaniem słownictwa i komunikacją w języku obcym. Wprowadziliśmy zajęcia z elementów ekonomii, przedsiębiorczości i doradztwa zawodowego. Kształcimy już od najmłodszych lat pod potrzeby lokalnego rynku pracy. Praktykujemy wizyty studyjne dzieci w lokalnych przedsiębiorstwach. Otwieramy edukację na funkcjonującą strefę ekonomiczną. Posiadamy bogatą ofertę zajęć dodatkowych - są wśród nich sportowe, szachowe, które doskonalą logiczne i analityczne myślenie, usprawniają pamięć i uczą koncentracji; wokalno-instrumentalne, taneczne, teatralne, reporterskie. Funkcjonuje także Młodzieżowa Rada Gminy, która jest młodszym odpowiednikiem Rady Gminy, reprezentanci poszczególnych samorządów szkolnych uczą się samorządności i podejmowania i brania odpowiedzialności za swoje decyzje. Prężnie działa także Młodzieżowa Telewizja Internetowa, która zainicjowana została poprzez udział młodzieży w gimnazjalnych projektach edukacyjnych. MTI cieszy się ogromnym zainteresowaniem, efektem są liczne filmiki z lokalnych uroczystości.

ZARZĄDZANIE PARTYCYPACYJNE

Podkreślić należy także ważność triady edukacyjnej: uczniowie, nauczyciele, rodzice. W naszych szkołach wdrażamy zarządzanie partycypacyjne. Rodzice są naszymi partnerami, staramy się, aby byli współdecydentami procesu nauczania, poprzez aktywny udział w życiu szkoły, realizujemy wspólnie projekty, prowadzimy inkubatory mediacji i wolontariat rodzinny.
Jako jeden z nielicznych samorządów doceniamy wyniki w nauce uczniów, ważność potencjału intelektualnego i talentów uczniów naszych szkół. Zainicjowaliśmy stypendia szkolne dla uczniów szczególnie uzdolnionych intelektualnie oraz stypendia za osiągnięcia sportowe, artystyczne.
Nasze działania w sektorze oświaty świadczą o tym, że małe wiejskie szkoły kształcą potencjał, rozwijają pasje, wybudzają i szlifują talenty, mimo dysproporcji pomiędzy miastem a wsią. W szkołach uczniowie nie tylko zdobywają wiedzę, ale także rozwijają swoje pasje oraz zainteresowania. W każdej ze szkół czują się naprawdę bezpiecznie. Szkoły są dla naszych uczniów Małą Ojczyzną – gwarantem sukcesu.

Wojciech Dereszewski

SPIS TREŚCI

Ministerstwo gospodarki planuje zmienić ustawy dotyczące PPP

AKTUALNOŚCI / ANALIZY - SAS 3 / 2015

Aktualnie obowiązujące przepisy regulujące szeroko rozumiane partnerstwo publiczno-prywatne obowiązują w Polsce już 5 lat. Praktyka pokazuje, że choć stanowią wystarczającą podstawę dla współpracy międzysektorowej, wciąż wymagają pewnych poprawek. Wprowadzić je chce chce Ministerstwo Gospodarki – główna instytucja odpowiedzialna za rozwój PPP w kraju. Przygotowało ono założenia do projektu nowelizacji we wskazanym zakresie.

REALIZACJA UMOWY PRZEZ SPÓŁKĘ ZALEŻNĄ

Jeden z pierwszych postulatów sformułowanych przez Ministerstwo Gospodarki dotyczy możliwości tworzenia przez partnerów prywatnych spółek-córek, które odpowiedzialne byłyby za realizację umowy o PPP zawartej po zwycięskim dla inwestora postępowaniu.
Aktualny brak takiej możliwości wskazywany jest przez przedsiębiorców jako jedna z głównych wad systemu zamówień publicznych. Przeniesienie kontraktu na rzecz spółki celowej zawiązanej w tym celu przez inwestora jest, zgodnie z polskimi przepisami, realizacją zadania przez podmiot, który formalnie nie brał udziału w procedurze wyboru wykonawcy. Obecnie wymaga się od inwestorów zawiązania spółki już przed przystąpieniem do postępowania selekcyjnego. Wiąże się to zawsze z kosztami, a przecież nie ma pewności czy uda się pozyskać dany kontrakt. Opisana sytuacja jest wyjątkowo niekorzystna i powinna ulec zmianie. Dopuszczalność zawiązywania przez inwestora spółki celowej po „wygraniu” postępowania potwierdził Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 19 czerwca 2008 r., sygn. C-454/06.

WYDATKI MAJĄTKOWE I BIEŻĄCE W OPŁACIE ZA DOSTĘPNOŚĆ

Jedną z najważniejszych propozycji Ministerstwa Gospodarki jest wprowadzenie przepisów dotyczących klasyfikacji wydatków ponoszonych przez podmioty publiczne na rzecz partnerów prywatnych – najczęściej w ramach opłaty za dostępność. Opłata ta stanowi cyklicznie przekazywaną partnerowi sumę pieniężną będącą jego wynagrodzeniem. Patrząc z perspektywy partnera, opłata ta zawiera w sobie koszty pozyskania finansowania, budowy i utrzymania infrastruktury oraz zysk. Jej jednolity charakter sprawia jednak, że podmiotowi publicznemu trudno określić, jaka część całej sumy stanowi wydatek majątkowy, a jaka bieżący. Dotyka to zwłaszcza samorządów. Nie trzeba tłumaczyć jak owa klasyfikacja jest ważna – choćby z punktu widzenia tzw. reguły wydatkowej wyrażonej w art. 243 ustawy o finansach publicznych.
Problematyka klasyfikacji wydatków w ramach PPP pojawił się w zasadzie razem z kwestią szczegółowych zasad oceny wpływu PPP na zadłużenie podmiotów publicznych. O ile druga z tych kwestii jest już w pewien sposób uregulowana, o tyle nie mniej ważna klasyfikacja wydatkowa wciąż czeka na uwzględnienie w odpowiednich ustawach.

DOPUSZCZALNOŚĆ ZAWARCIA KONTRAKTÓW WIELOLETNICH

Inna planowana przez Ministerstwo Gospodarki modyfikacja dotyczy przepisu art. 142 ust. 3 Prawa zamówień publicznych. Wymaga on od zamawiających zawiadomienia Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych o zamiarze zawarcia umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym na okres przekraczający 4 lata. Jak powszechnie wiadomo, PPP jest jednak instytucją charakteryzującą się współpracą stron w oparciu o wieloletnie kontrakty. Wskazany wymóg przeczy zatem istocie partnerstwa publiczno-prywatnego i jest zbyt w omawianym przypadku zbędny, zwłaszcza, że przykładowo ustawa o koncesji na roboty budowlane lub usługi pozwala wprost na zawieranie kontraktów nawet 30-letnich.

WYSOKOŚĆ ZABEZPIECZENIA BEZ OGRANICZEŃ USTAWOWYCH

Planowana interwencja legislacyjna dotyczy także art. 150 ust. 2 Prawa zamówień publicznych nakazującego zamawiającym ustanawianie zabezpieczenia należytego wykonania umowy w przedziale od 2% do 10% ceny całkowitej podanej w ofercie albo maksymalnej wartości nominalnej zobowiązania zamawiającego wynikającego z umowy. Dotyczy to oczywiście sytuacji, w których zamawiający w ogóle podejmuje decyzje o konieczności zabezpieczenia wykonania umowy w tej formie.
Zdaniem autorów omawianych założeń nowelizacji przepisów dotyczących PPP, ograniczenie możliwości żądania zabezpieczenia niższego niż poziom 2% może wpływać negatywnie na zainteresowanie rynku projektami partnerskimi. Projektodawcy argumentują, że dla niektórych przedsiębiorców aktualnym minimalny poziom zabezpieczenia i tak może okazać się zbyt wysoki.

MOŻLIWOŚĆ UDZIELANIA DOTACJI

Kolejnym postulatem Ministerstwa Gospodarki dotyczącym poprawy funkcjonowania współpracy międzysektorowej jest wprowadzenie możliwości udzielania partnerowi prywatnemu dotacji celowych przez podmiot publiczny. Miałoby się to odbyć w drodze nowelizacji ustawy o finansach publicznych. O ile pomysł ten w wymiarze ogólnym wydaje się pozytywny, o tyle pewną niejasność wzbudzać może fragment uzasadnienia projektu założeń wiążący ustawowy system dotacyjny z wynagrodzeniem partnera prywatnego. Wydaje się bowiem, że aktualnie obowiązujące przepisy w sposób wystarczający regulują problematykę wynagrodzenia inwestora, nie wykluczając płatności ze strony publicznej.
Planowane zmiany z pewnością mogą usprawnić realizację inwestycji w PPP i wpłynąć pozytywnie na rozwój tej formuły realizacji przedsięwzięć. Warto jednak zaznaczyć, że potrzeba wskazanych zmian sygnalizowana jest już od dawna. Dlatego tez dziwi stosunkowo wczesny etap legislacyjny na jakim znajdują się wskazane uregulowania.

Damian Michalak

SPIS TREŚCI

Ochrona finansów samorządów – zasada adekwatności

AKTUALNOŚCI / ANALIZY - SAS 3 / 2015

W każdym demokratycznym systemie politycznym regularnym tematem debat między reprezentantami władz lokalnych a centralnych jest wielkość środków znajdujących się w dyspozycji wspólnot samorządowych w stosunku do funkcji im powierzonych. W Polsce dotycząca tych kwestii reguła konstytucyjna, zwana niekiedy zasadą adekwatności, zapisana jest w art. 167 Konstytucji. I tak ust. 1 i 4 przepisu deklarują, że samorządom zapewnia się udział w dochodach publicznych odpowiednio do przypadających im zadań, a zmiany w zakresie zadań i kompetencji jednostek samorządu terytorialnego następują wraz z odpowiednimi zmianami w podziale dochodów publicznych.

Wychodząca z doświadczeń duńskich i szwedzkich propozycja zawarta w raporcie Forum Od-nowa „Samorząd 3.0” zmierza do rozwiązania problemu od lat formułowanego przez środowiska samorządowe: zarzutu notorycznego naruszania przez władze centralne tej zasady, czyli nieadekwatnego przekazywania środków w stosunku do realizowanych zadań.
Samorządy powinny być objęte realną ochroną prawną w odniesieniu do skutków finansowych działań prawotwórczych ustawodawcy, rady ministrów czy poszczególnych ministrów, które dotyczą przekazania im nowych obowiązkowych zadań własnych oraz zwiększenia kosztów realizacji zadań tego rodzaju już im przypisanych. Tego drugiego przypadku polskie prawo zasadniczo nie uwzględnia. Nowe zdefiniowanie stopnia ochrony stanowiłoby znaczący postęp w stosunku do obowiązującej legislacji. W przypadku wdrożenia formuły dotacji dofinansowujących zadania zlecone z zakresu administracji rządowej, zasada ochrony powinna dotyczyć również kwoty niezabezpieczonej dotacją.
Istniejąca z mocy prawa część bilansująca subwencji ogólnej dla JST powinna równoważyć skutki działań prawotwórczych wpływające negatywnie i pozytywnie na poziom kosztów realizacji zadań. Wielkość środków finansowych w tej części kształtowanoby na zasadzie netto, a więc tak wyrażana byłaby obustronność zasady adekwatności. Dodatkowo, uzupełnienie bądź pomniejszenie środków części bilansującej następowałoby po uwzględnieniu innych przyznanych źródeł dochodów. W ten sposób funkcją tego transferu byłoby dopełnianie dochodów samorządowych. Dogodność części bilansującej polegałaby nie tylko na kierowaniu odpowiedniej kwoty do samorządów, ale możliwości kształtowania kryteriów podziału tych środków pomiędzy poszczególne samorządy. Dokonywałby tego minister finansów w porozumieniu z przedstawicielami samorządów w Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego (KWRiST).
Ustalenie wysokości części bilansującej powinno następować przed skierowaniem przez radę ministrów projektu ustawy budżetowej na rok kolejny do Sejmu. Zasady podziału środków na konkretne samorządy podlegałyby wypracowaniu w takich ramach czasowych, aby minister finansów mógł poinformować o tych kwotach już w terminie do dnia 15 października roku poprzedzającego rok budżetowy – jak ma to miejsce w odniesieniu do innych części subwencji ogólnej. Dzięki temu samorządy, planując swoje budżety na następny rok, będą wiedziały, jakimi środkami mogą dysponować. Gdy ze względu na trwający proces legislacyjny nie będzie możliwe odpowiednie skorygowanie kwoty części bilansującej przed datą 15 października, skutki danego aktu prawnego powinny być uwzględnione w tej części subwencji w latach następnych.
Część bilansująca, poprzez prawnie zapewnioną obecność w systemie finansowania samorządów, gwarantowałaby trwałą ochronę w ten sposób, że w ostatecznym rozliczeniu nie byłoby możliwe „bezkarne” wprowadzanie skutkujących dla finansów jednostek przepisów, znajdujących się w kompetencjach właściwych ministerstw. W tej sytuacji w interesie środowiska samorządowego byłoby przykładanie szczególnej wagi do badania projektów aktów prawnych, a zwłaszcza pilnowania ocen skutków regulacji.
Odpowiedzialność za zasilenie mechanizmu ochrony nie może być jedynie w gestii ministra finansów – dysponenta części bilansującej. Środki na część bilansującą subwencji ogólnej powinny pochodzić z odpowiedniego zmniejszenia budżetu resortu, w sferze kompetencji którego znajduje się prawo skutkujące dla wydatków JST. Dla danego ministerstwa potrzeba zwiększenia części bilansującej subwencji nie byłaby więc ani korzystna, ani prestiżowa. Ponieważ o przeznaczeniu subwencji decydują organy stanowiące samorządów, resort pozbawia się narzędzia wpływu na sposób wykorzystania tych środków. Osłabia to szanse realizacji celów interwencji ustawowej, zwłaszcza jeżeli dotyczy ona specjalistycznych funkcji. To dodatkowy bodziec, aby pochylić się nad kwestią zapewnienia finansowania zadania jeszcze na etapie poprzedzającym uchwalenie danego prawa, niezależnie od tego, kto jest jego projektodawcą. Zmotywuje to resort do występowania w charakterze adwokata samorządów wobec inicjatyw ustawowych dotykających sfer jego działalności, także pochodzących spoza kręgu rady ministrów. Przy takim skonfigurowaniu systemu ochrony, we własnym interesie ministerstwa będzie wypracowanie ze środowiskiem samorządowym consensusu wokół kwestii finansowych na możliwie wczesnym etapie inicjatywy legislacyjnej.
W tym celu w ustawie o dochodach JST powinna zostać wyszczególniona część bilansująca subwencji ogólnej dla samorządów (jako pkt 5 w ust. 1 art. 7). Dla ustanowienia całego mechanizmu wystarczyłby pojedynczy artykuł (np. jako art. 28a), a jego jednostki redakcyjne obejmowałyby wszystkie kluczowe elementy:
kwotę przeznaczoną na część bilansującą ustalałoby się w wysokości różnicy pomiędzy szacowanymi wydatkami na przekazane obowiązkowe zadania własne i spowodowane przepisami zwiększenie szczególnych dla samorządów kosztów obowiązkowych zadań własnych już realizowanych a przyznanymi na te cele JST dodatkowymi źródłami dochodów (ust. 1). W drugim kroku kwota subwencji byłaby redukowana w sytuacji odwrotnej do opisanej (ust. 2);
koniecznym jest rozstrzygnięcie, że ustalenie części bilansującej następowałoby na etapie przed skierowaniem projektu ustawy budżetowej do Sejmu (ust. 3), jak również obustronne powiązanie skutkami budżetu danego resortu z tą częścią subwencji (ust. 4);
istniałby obowiązek podziału kwoty części bilansującej na poszczególne samorządy przez ministra finansów w porozumieniu z reprezentacją samorządów, tak aby możliwe było powiadomienie o tej kwocie danych jednostek w ustawowym terminie do dnia 15 października (ust. 5).
Przy tak implementowanych zmianach zbytecznymi stałyby się – przestrzegane zresztą z różnym skutkiem – przepisy ustaw ustrojowych samorządu terytorialnego: ust. 3 w art. 7 ustawy o samorządzie gminnym, ust. 3 w art. 56 ustawy o samorządzie powiatowym oraz ust. 3 w art. 67 ustawy o samorządzie województwa.
Wdrożenie udoskonalonego modelu ochrony finansowej samorządu mogłoby nastąpić możliwie szybko. Wiąże się to z relatywnie niewielkimi zmianami w prawie. Przepisy powinny wejść w życie od 1 stycznia roku wybranego do wdrożenia. Funkcję „obserwatora” skutków zmian prawnych powinien przyjąć na siebie Zespół ds. Systemu Finansów Publicznych KWRiST.

Forum OD-NOWA

SPIS TREŚCI

Przegląd legislacyjny

Dz.U. z 2014 r. poz. 1916.; Dz.U. z 2015 r. poz. 55, 87, 122, 152.

ROLNICTWO EKOLOGICZNE

Od 28 stycznia 2015 r. obowiązuje ustawa z dnia 5 grudnia 2014 r. o zmianie ustawy o rolnictwie ekologicznym (Dz.U. z 2015 r. poz. 55)

Celem nowelizacji jest wprowadzenie ułatwień dla rolników prowadzących produkcję ekologiczną, upoważnionych jednostek certyfikujących oraz organów administracji publicznej odpowiedzialnych za ten sektor rolnictwa. Konieczność wprowadzenia zmian wynika również z potrzeby dostosowania jej przepisów do ogłoszonego sprostowania do rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 2092/91 (Dz. Urz. UE L 156 z 15.06.2011, str. 12) oraz uwzględnienia wniosków wynikających ze sprawozdania specjalnego nr 9/2012 przygotowanego przez Europejski Trybunał Obrachunkowy pt. „Kontrola systemu kontroli produkcji, przetwarzania, dystrybucji i przywozu produktów ekologicznych”, wniosków z kontroli Biura ds. Żywności i Weterynarii Komisji Europejskiej (Food and Veterinary Office) przeprowadzonej w Polsce we wrześniu 2012 r., a także wymogów rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 392/2013 z dnia 29 kwietnia 2013 r. zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 889/2008 w odniesieniu do systemu kontroli produkcji ekologicznej (Dz. Urz. UE L 118 z 30.04.2013, str. 5).

USŁUGI PŁATNICZE

Od 29 stycznia 2015 r. obowiązuje ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. o zmianie ustawy o usługach płatniczych (Dz.U. z 2014 r. poz. 1916)

Podstawowym celem nowelizacji jest obniżenie maksymalnej ustawowej stawki opłaty interchange dla krajowych transakcji płatniczych wykonywanych przy użyciu kart płatniczych, w celu ograniczenia negatywnych skutków wejścia w życie nowych zasad regulujących świadczenie usługi transgranicznego rozliczania transakcji kartami płatniczymi (tzw. acquiringu) na terytorium Unii Europejskiej, w związku z decyzją wydaną przez Komisję Europejską w dniu 26 lutego 2014 r. w stosunku do VISA Europe Limited (dalej „VISA”; sprawa AT. 39398 - VISA MIF). Zasady te weszły w życie z dniem 1 stycznia 2015 r. Ponadto projekt doprecyzowuje obowiązki informacyjne agentów rozliczeniowych względem akceptantów oraz wydłuża okres preferencji w zakresie wysokości stawki opłaty interchange dla nowo tworzonych organizacji kartowych.

CZYSTOŚĆ I PORZĄDEK W GMINACH

Od 1 lutego 2015 r. obowiązuje ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 87)

Zmiany dotyczą systemu odbierania i gospodarowania odpadami komunalnymi. Najważniejsza to wprowadzenie maksymalnej opłaty dotyczącej odbioru odpadów komunalnych. Przewidziano także zwolnienia z opłat dla rodzin w oparciu o kryterium dochodowe wynikające z ustawy o pomocy społecznej oraz wprowadzono obowiązek informowania właścicieli nieruchomości o podniesieniu stawek opłaty za odbiór odpadów komunalnych, bez konieczność wnoszenia przez nich nowych deklaracji do urzędu gminy.

Odpady

Od 6 lutego 2015 r. obowiązuje ustawa z dnia 15 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 122)

Nowelizacja przewiduje obowiązek sporządzania przez zarządy województw planów inwestycyjnych w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi, jako uzupełnienie wojewódzkich planów gospodarki odpadami w zakresie planowania gospodarki odpadami komunalnymi na terenie województwa. Według twórców nowelizacji plany te powinny być uszczegółowieniem i uzupełnieniem wojewódzkich planów gospodarki odpadami, poprzez wskazanie instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych, które powinny zostać wybudowane w województwie. Podstawowym celem planów inwestycyjnych ma być wskazanie infrastruktury niezbędnej do osiągnięcia zgodności z unijnymi dyrektywami w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi, w tym wdrożenia hierarchii sposobów postępowania z odpadami, osiągnięcia wymaganych poziomów przygotowania do ponownego użycia i recyklingu oraz ograniczenia składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji. Szczególnym wyzwaniem jest osiągnięcie celów w zakresie przygotowania do ponownego użycia i recyklingu.
Nowelizacja dokonuje również zmian w zakresie instalacji do termicznego przekształcania odpadów, a instalacje takie będą mogły stanowić instalację ponadregionalną, jeżeli ze względu na swoją specyfikę i ilości przetwarzanych odpadów są w stanie obsługiwać odpady wytwarzane w nie tylko jednym regionie. Wprowadzona została także definicja ponadregionalnej instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych rozumiana jako ponadregionalna spalarnia odpadów komunalnych o mocy przerobowej wystarczającej do przyjmowania i przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych zebranych z obszaru zamieszkałego przez co najmniej 500 tys. mieszkańców (a więc średniej wielkości aglomeracja miejska), spełniająca wymagania najlepszej dostępnej techniki.

Ustawa wprowadza zmianę ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach poprzez odesłanie do aktualnie obowiązującej ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, w zakresie obowiązku przekazywania selektywnie zabranych odpadów komunalnych do instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami. Dopuszczono także przekazywanie zmieszanych odpadów komunalnych do ponadregionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych.

FROMBORK UZDROWISKIEM

Od 13 lutego 2015 r. obowiązuje rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 stycznia 2015 r. w sprawie nadania statusu obszaru ochrony uzdrowiskowej miastu Frombork i sołectwom Bogdany i Ronin położonym na obszarze gminy Frombork (Dz.U. z 2015 r. poz. 152)

Rozporządzenie wydano na podstawie art. 42 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (Dz.U. z 2012 r. poz. 651 i 742) i zarządza, że Miastu Frombork i sołectwom Bogdany i Ronin położonym na obszarze gminy Frombork, w powiecie braniewskim, w województwie warmińsko-mazurskim, nadaje się status obszaru ochrony uzdrowiskowej. Obszar ochrony uzdrowiskowej, otrzymuje nazwę „Obszar Ochrony Uzdrowiskowej Frombork”, a jego granice obejmują miasto Frombork oraz sołectwa Bogdany i Ronin.

SPIS TREŚCI

Uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 stycznia 2014 r., sygn. akt II GPS 3/13

AKTUALNOŚCI / ORZECZNICTWO - SAS 3 / 2015

„Na odmowę rozpatrzenia sprzeciwu wniesionego na podstawie art. 84c ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jednolity: Dz.U. z 2013 r., poz. 672 ze zm.) nie przysługuje skarga do sądu administracyjnego.”

Zgodnie z art. 84 c ust. 9 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, organ kontroli w terminie 3 dni roboczych od dnia otrzymania sprzeciwu, rozpatruje sprzeciw oraz wydaje postanowienie o: 1) odstąpieniu od czynności kontrolnych, 2) kontynuowaniu czynności kontrolnych”. Stosownie do treści art. 84c ust. 10 na ww. postanowienie, przysługuje zażalenie w terminie 3 dni od dnia otrzymania postanowienia, nie później niż w terminie 7 dni od dnia jego wniesienia. Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej uregulowała tryb postępowania przy rozpatrzeniu sprzeciwu i rozstrzygnięciu zażalenia. Według art. 84c ust. 16 tej ustawy do postępowań, o których mowa w art. 9 i 10, w zakresie nieuregulowanym, stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.

Jak wskazał NSA przyjęcie formy postanowienia dla rozpatrzenia sprzeciwu, prawa do zażalenia oraz odesłania do przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego wywoływało wątpliwości interpretacyjne, co do dopuszczalności skargi do sądu administracyjnego na postanowienie o rozpatrzeniu sprzeciwu, w świetle treści art. 3 § 2 pkt 2 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

NSA, uznając, że brak jest możliwości zaskarżania takich postanowień do sądu administracyjnego wskazał na konieczność uwzględniania systemu ochrony praw jednostki. Jak podkreślił, do sądu można się więc zwrócić z konkretną sprawą. Tymczasem w postanowieniach, o których mowa w art. 84 c ust. 9 i 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej organ kontroli nie rozstrzyga bezpośrednio o obowiązkach lub uprawnieniach kontrolowanego przedsiębiorcy, lecz odnoszą się one do samej kontroli, czyli do obowiązków organu prowadzącego kontrolę. Na podstawie przepisów art. 84c można jedynie mówić o tym, że organy kontroli mają obowiązek zbadania, na żądanie przedsiębiorcy, zgodności z prawem przeprowadzanej kontroli. W rezultacie NSA uznał, że postanowienie podjęte na podstawie art. 84c ust. 9 lub 10 wpływają jedynie na sytuację faktyczną, a nie prawną kontrolowanego przedsiębiorcy.

SPIS TREŚCI

Rozstrzygnięcia nadzorcze wojewody

AKTUALNOŚCI - SAS 3 / 2015

Rozstrzygnięcie Wojewody Mazowieckiego z dnia 5 lutego 2015 r., znak: LEX-I.4131.6.2014.MPZ stwierdzające nieważność § 5 uchwały Rady Gminy Nr IV/16/14 z dnia 30 grudnia 2014 r. w sprawie wyborów do organów sołectw na terenie Gminy.

„Rada gminy nie ma żadnych prawnych możliwości weryfikowania sposobu wykonywania przez radnego mandatu, nie może też nakładać na niego dodatkowych obowiązków. Żadnych środków dyscyplinujących nie może stosować również przewodniczący rady.”
Na sesji w dniu 30 grudnia 2014 r. Rada Gminy podjęła uchwałę w sprawie wyborów do organów sołectw na trenie Gminy. Rada podejmując uchwałę powołała się m. in. na przepis art. 35 ust. 1 i ust. 3 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym. Zgodnie z delegacją zawartą w ustawie o samorządzie gminnym, organizację i zakres działania jednostki pomocniczej, w tym m.in. zasady i tryb wyborów organów jednostki pomocniczej, określa rada gminy odrębnym statutem. Rada Gminy w kwestionowanej uchwale oprócz zarządzenia wyborów zobowiązała radnych Rady Gminy, do otwarcia zebrań wyborczych, przedstawienia mieszkańcom sołectwa porządku obrad zebrań oraz uczestnictwa w obradach. Organu nadzoru stwierdził, że brak jest podstaw prawnych do nakładania na radnych gminnych jakichkolwiek obowiązków w drodze uchwały. Przepis art. 23 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym określa relacje zachodzące pomiędzy radnym a jego wyborcami. Radny ma wprawdzie obowiązek kierować się dobrem wspólnoty samorządowej gminy i utrzymywać stałą więź z mieszkańcami oraz ich organizacjami, a w szczególności przyjmować zgłaszane przez nich postulaty i przedstawiać je organom gminy do rozpatrzenia. Nie jest on jednak związany instrukcjami wyborców. W związku z tym Wojewoda Mazowiecki przyjął, że mandat radnego gminy jest mandatem wolnym, co oznacza, że radny ponosi przed wyborcami jedynie odpowiedzialność polityczną, która jest weryfikowana podczas wyborów. Ponadto organ nadzoru stwierdził, że rada gminy nie ma żadnych prawnych możliwości weryfikowania sposobu wykonywania przez radnego mandatu, nie może też nakładać na niego dodatkowych obowiązków. W ocenie organu nadzoru również przewodniczący rady nie może stosować żadnych środków dyscyplinujących.

SPIS TREŚCI

Nowelizacja ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi

AKTUALNOŚCI - SAS 3 / 2015

Na posiedzeniu w dniu 20 lutego 2015 roku Sejm RP uchwalił ustawę o zmianie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, która stanowiła inicjatywę Prezydenta RP (druk sejmowy nr 3074, przesłany do Sejmu w dniu 11 lipca 2013 r.). Przyjęte rozwiązania mają na celu uproszczenie i przyspieszenie postępowania przed wojewódzkimi sądami administracyjnymi oraz Naczelnym Sądem Administracyjnym i dotyczą m.in.:

zwiększenia zakresu orzekania co do istoty sprawy przez NSA,
wyposażenia WSA w uprawnienia merytorycznego orzekania w przypadku kontroli decyzji i postanowień administracyjnych,
wprowadzenia uprawnień autokontrolnych sądu pierwszej instancji umożliwiających uwzględnianie skarg kasacyjnych,
rozszerzenia uprawnień orzeczniczych referendarzy sądowych.

Nowelizacja określa również tryb i sposób wydawania zarządzeń przez referendarzy, co ma przyczynić się do zmniejszenia obciążenia sędziów oraz rozszerza też zakres spraw, które mogą być rozpoznawane w trybie uproszczonym. W nowelizacji uwzględniono także orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego oraz NSA w sprawach związanych z postępowaniem sądowoadministracyjnym i eliminuje rozbieżności w wykładni przepisów o tym postępowaniu.

Na szczególną uwagę zasługuje możliwość merytorycznego orzekania przez sądy administracyjne. Wprawdzie do tej pory dobrze sprawdzał się model orzekania kasacyjnego, jednakże w wielu przypadkach można dostrzec potrzebę orzekania merytorycznego, tak aby wpłynąć na przyspieszenie finalnego rozstrzygnięcia w sprawie. Przyjęte rozwiązanie zakłada, że sąd będzie mógł zobowiązać organ do wydania w określonym terminie decyzji lub postanowienia wskazując sposób załatwienia sprawy lub jej rozstrzygnięcie, jeżeli jest to uzasadnione okolicznościami sprawy, a rozstrzygnięcia nie pozostawiono uznaniu organu. W przypadku niewydania decyzji lub postanowienia w określonym przez sąd terminie, strona będzie mogła wnieść skargę, żądając wydania orzeczenia stwierdzającego istnienie albo nieistnienie uprawnienia lub obowiązku. Nie można zatem wykluczyć, że sądy administracyjne w pewnych sytuacjach zastąpią organy administracji publicznej, w tym organy jednostek samorządu terytorialnego w orzekaniu w istotnych sprawach z punktu widzenia funkcjonowania samorządu terytorialnego.

Nowelizacja będzie obecnie przedmiotem prac Senatu, a przewidywany termin jej wejścia w życie to wrzesień 2015 r.

SPIS TREŚCI

SPIS TREŚCI SAS 3 / 2015

AKTUALNOŚCI

Nowelizacja ustawy prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi
Rozstrzygnięcia nadzorcze wojewody

ORZECZNICTWO

Uchwała NSA

PRZEGLĄD LEGISLACYJNY

ANALIZY

Ochrona finansów samorządów - zasada adekwatności
Ministerstwo gospodarki planuje zmienić ustawy dotyczące PPP

Z SAMORZĄDU

Inwestycja w edukację gwarantem sukcesu