Spis treści

Jesteś tutaj: Strona główna

Aktualne wydanie

Spis treści

SAS4/2015

Czy samorządy wykorzystają instrumenty przewidziane w tzw. ustawie krajobrazowej?

TEMAT MIESIĄCA - SAS 4 / 2015

W dniu 20 marca 2015 r. Sejm RP uchwalił prezydencki projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu. Na mocy jej postanowień wprowadzono definicję krajobrazu do ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Zgodnie z tą definicją krajobrazem jest postrzegana przez ludzi przestrzeń, zawierająca elementy przyrodnicze lub wytwory cywilizacji, ukształtowana w wyniku działania czynników naturalnych lub działalności człowieka. Przewidziano także wprowadzenie powszechnej identyfikacji i waloryzacji krajobrazów, które to zadanie zostaje przypisane jako zadanie własne samorządowi województw. Narzędziem realizacji tego zadania będzie cykliczne sporządzanie audytu krajobrazowego (nie rzadziej niż raz na 20 lat).

Przede wszystkim ustawodawca przewidział wprowadzenie obostrzeń dotyczących lokalizowania reklam i przeciwdziałanie szkodliwemu wpływowi nadmiernego sytuowania nośników reklamowych.
Wprowadzono możliwość określania przez gminy zasad sytuowania tablic i urządzeń reklamowych oraz możliwość pobierania, opłaty od reklam.
Zgodnie z wprowadzonym art. 37a-37c ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym rada gminy może ustalić w formie uchwały zasady i warunki sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń, ich gabaryty, standardy jakościowe oraz rodzaje materiałów budowlanych, z jakich mogą być wykonane. W uchwale tej rada gminy może ustalić zakaz umieszczania tablic reklamowych i urządzeń reklamowych, z wyłączeniem szyldów oraz ogrodzeń. Ustawodawca postanowił, że uchwała ta jest aktem prawa miejscowego i dotyczy całego obszaru gminy, przy czym może przewidywać różne regulacje dla różnych obszarów gminy określając w sposób jednoznaczny granice tych obszarów (z wyłączeniem terenów zamkniętych ustalonych przez inne organy niż ministra właściwego do spraw transportu).

UCHWAŁA MOŻE:

wskazywać rodzaje obiektów małej architektury, które nie wymagają dostosowania do zakazów, zasad lub warunków określonych w uchwale;
wskazywać obszary oraz rodzaje ogrodzeń dla których następuje zwolnienie z obowiązku dostosowania ogrodzeń istniejących w dniu jej wejścia w życie do zakazów, zasad lub warunków określonych w uchwale.

Przepisów dotyczących reklam nie stosuje się do upowszechniania informacji popularyzującej lub upamiętniającej osoby i informacji o charakterze religijnym, związanym z działalnością kościołów lub innych związków wyznaniowych sytuowanych w granicach terenów użytkowanych jako miejsca kultu i działalności religijnej oraz cmentarzy.

Zgodnie z wprowadzonym art. 17a ustawy rada gminy może wprowadzić opłatę reklamową od posiadania tablic reklamowych lub urządzeń reklamowych, przy czym może ona być pobierana jedynie na obszarach, dla których obowiązują zasady i warunki sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń.

OPŁATĘ REKLAMOWĄ POBIERA SIĘ OD:

właścicieli nieruchomości lub obiektów budowlanych, z wyłączeniem nieruchomości gruntowych oddanych w użytkowanie wieczyste,
użytkowników wieczystych nieruchomości gruntowych,
posiadaczy samoistnych nieruchomości lub obiektów budowlanych,
posiadaczy nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie:

– wynika z umowy zawartej z właścicielem, Agencją Nieruchomości Rolnych lub z innego tytułu prawnego,

– jest bez tytułu prawnego – jeżeli na tych nieruchomościach lub obiektach budowlanych znajdują się tablice reklamowe lub urządzenia reklamowe, niezależnie od tego czy na tablicy reklamowej lub urządzeniu reklamowym eksponowana jest reklama.

Zadecydowano, że opłaty reklamowej nie pobiera się jeżeli tablice reklamowe lub urządzenia reklamowe:

nie są widoczne z przestrzeni dostępnych publicznie;
stanowią szyld;
są realizacją obowiązku nałożonego przepisami prawa;
służą do upowszechniania informacji popularyzującej lub upamiętniającej osoby i informacji o charakterze religijnym, związanym z działalnością kościołów lub innych związków wyznaniowych sytuowanych w granicach terenów użytkowanych jako miejsca kultu i działalności religijnej oraz cmentarzy.

Opłata reklamowa ma składać się z części stałej i części zmiennej. Część stała ma zryczałtowaną wysokość niezależną od pola powierzchni tablicy reklamowej lub urządzenia reklamowego służącego ekspozycji reklamy, natomiast część zmienna zależy od wielkości pola powierzchni tablicy lub urządzenia reklamowego służących ekspozycji reklamy.
Karane będzie umieszczanie tablic lub urządzeń reklamowych z naruszeniem warunków ich sytuowania, o gabarytach większych niż dopuszczalne lub wykonanych z wyrobów innych niż dopuszczalne. Stanowić to będzie wykroczenie podlegające karze ograniczenia wolności albo grzywny, przy czym karaniem obejmuje się podżeganie i pomocnictwo. Dodatkowo będzie możliwe orzeczenie przepadku przedmiotów stanowiących przedmiot wykroczenia oraz nałożenie obowiązku przywrócenia do stanu poprzedniego.
Wbrew postulatom środowisk sprzeciwiających się nadmiernej obecności reklam, w ustawie nie przewidziano wysokich opłat za bezprawne umieszczenie nośników reklamowych – analogicznych do opłat za nielegalne zajęcie pasa drogowego. Zdaniem przedstawicieli organizacji społecznych ustawa pozbawiona jest właściwego narzędzia egzekucyjnego. Liczą oni na wprowadzenie odpowiednich zmian w Senacie RP.

Paweł Groński

KOMENTARZ PRAWNIKA:

Warunkiem wypełniania przez prawo swoich funkcji jest niewątpliwie jego jednolite stosowanie przez wszystkich adresatów norm w nim wyrażonych. Przyjęta przez Sejm 20 marca br. tzw. ustawa krajobrazowa stwarza szerokie instrumentarium prawne służące rozwiązaniu problemu niekontrolowanego lokalizowania reklam w przestrzeni publicznej. Wątpliwości mogą budzić proponowane ustawą gwarancje zabezpieczające przestrzeganie ustanowionego uchwałą rady gminy ładu reklamowego. W przyjętej przez Sejm ustawie zdecydowano się bowiem na karnistyczną metodę egzekwowania przypadków nieprzestrzegania uchwał gminnych. Taka decyzja prawodawcy rodzi daleko idące konsekwencje w zakresie zasad odpowiedzialności sprawcy nielegalnie umieszczającego reklamę w przestrzeni publicznej. Zgodnie z przyjętymi przez Sejm przepisami, naruszenie zasad i warunków sytuowania reklam ma być zagrożone karą ograniczenia wolności albo grzywny – orzekanymi na podstawie ustawy Kodeks wykroczeń. W razie popełnienia omawianego wykroczenia możliwe będzie również orzeczenie przepadku przedmiotów służących lub przeznaczonych do popełnienia wykroczenia, choćby nie stanowiły własności sprawcy, lub obowiązku przywrócenia stanu poprzedniego. Stosowanie wymienionych środków karnych nie będzie jednakże obligatoryjne, lecz będzie pozostawione uznaniu organów orzekających w konkretnej sprawie. Skutkiem przyjętej metody egzekwowania reżimu reklamowego jest oparcie odpowiedzialności sprawcy na zasadzie winy. Oznacza to, że w ramach postępowania konieczne będzie zidentyfikowanie sprawcy czynu niedozwolonego oraz przypisanie mu (udowodnienie) zamiaru jego popełnienia. Taka metoda postępowania niewątpliwie może wydłużyć czas reagowania na stwierdzane naruszenia prawa. Równocześnie dolegliwość sankcji przewidzianych ustawą może, potencjalnie, nie wypełniać swej prewencyjnej funkcji. Ograniczenie wolności jest sankcją stosunkowo rzadko stosowaną w praktyce, a maksymalny wymiar grzywny w przypadku wykroczeń ograniczony jest przepisami ustawy do kwoty 5000 zł. Zważywszy na dochodowość działalności reklamowej, zwłaszcza na obszarach wielkich miast, wysokość przedmiotowej sankcji wydaje się relatywnie niska. Ponadto grzywna za wykroczenie, jako sankcja karna, może być nałożona za ten sam czyn wyłącznie jednokrotnie, co wyklucza wielokrotne karanie sprawcy, który wbrew przepisom uchwały nie usuwa nielegalnej reklamy. W stosunku do wykroczeń przewidziany jest nadto stosunkowo krótki, bo wynoszący 12 miesięcy, okres przedawnienia. W konsekwencji podzielić należy głosy niektórych środowisk samorządowych i organizacji społecznych, że zaproponowany w ustawie model prawnokarny może nie zabezpieczyć w oczekiwanym stopniu powszechnego przestrzegania zasad i warunków sytuowania reklam. Jako że ustawa jest obecnie na etapie prac senackich, zgłaszane zastrzeżenia mogą jednakże zostać jeszcze uwzględnione w ostatecznym kształcie ustawy.

Anna Kudra

Prawnik w Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna w Poznaniu, doktorant na Wydziale Prawa i Administracji UAM w Poznaniu

SPIS TREŚCI

Działalność prozdrowotna gminy

AKTUALNOŚCI / Z SAMORZĄDU - SAS 4 / 2015

„Zdrowie jest najpierwszym darem…”(Platon) – taki pogląd na ludzką egzystencję mieli już starożytni, a od czasów antycznego filozofa nic się nie zmieniło w hierarchizacji wartości człowieka. W pełni podzielam słuszność tego poglądu, dlatego poczynania gminy ukierunkowane są na działalność prozdrowotną. Aktywność fizyczna to jeden z najistotniejszych elementów zdrowego stylu życia, komponent lokalnego programu „Zdrowa Gmina”. Sport ma służyć doskonaleniu człowieka – zarówno jego sprawności fizycznej, jak i budowaniu szlachetnej osobowości. Sport uczy postaw, jest aktywną formą wypoczynku, rekreacji, rozbudza pasje, skutecznie wpływając na rozwój. Sport jest integralnym komponentem prozdrowotnej polityki publicznej. W swoich działaniach promujemy zdrowie, wprowadzamy szereg działań prowadzących do zapewnienia odpowiednich warunków życia, pracy, kształcenia, kultury fizycznej oraz wypoczynku i rekreacji.

KLUBY I STOWARZYSZENIA

W gminie od dwudziestu trzech lat prężnie działa Klub Sportowy „Zamek” Kurzętnik. Głównymi dyscyplinami sportu promowanymi przez klub są: kick–boxing, sporty siłowe, boks, lekkoatletyka oraz piłka nożna. W szeregach klubu są medaliści Mistrzostw i Rekordzistów Polski, Mistrzostw Europy, Pucharu Świata i Mistrzostw Świata. Od sześciu lat funkcjonuje także „LUKS TKKF” Kurzętnik, w którym aktywnie rozwijają się sekcje: podnoszenie ciężarów i boks. Z Kurzętnika wywodzą się medaliści biegów, kick-boxingu, pasjonaci maratonów i lekkiej atletyki. Możemy poszczycić się pięcioma medalami Mistrzostw Świata, osiemnastoma medalami Pucharu Świata, trzystu siedemdziesięcioma sześcioma medalami Mistrzostw Polski i Pucharu Polski. Czterokrotnie Kurzętnik był gospodarzem mistrzostw Polski w kick-boxingu. W gminie odbywał się także Puchar Polski w trójboju siłowym. Od dwóch lat w tradycję lokalną wpisały się ogólnopolskie biegi „Kogucia Dycha”. Pasjonaci biegania założyli również stowarzyszenie „Kurzętnik Biega”. Kurzętnik sportem stoi zarówno w wymiarze powszechnym, jak i amatorskim. Rokrocznie odbywają się tu letnie i zimowe igrzyska wsi, gminne i wojewódzkie. Promowane też są inne przedsięwzięcia sportowe aktywizujące do zdrowego stylu życia.

OBIEKTY INFRASTRUKTURY SPORTOWEJ

Gmina może poszczycić się bardzo dobrą infrastrukturą sportową, która jest ustawicznie modernizowana i unowocześniana. Posiadamy stadion sportowy, boiska wielofunkcyjne „Orlik 2012”, boisko wielofunkcyjne o nawierzchni poliuretanowej, pełnowymiarowe boiska piłkarskie zlokalizowane we wsiach gminy, halę sportową oraz pełnowymiarowe sale gimnastyczne. W Kurzętniku funkcjonuje także plac rekreacyjno-sportowy typu outdoor fitness. W skład nowo utworzonej niedawno siłowni zewnętrznej wchodzi siedem sprzętów rekreacyjno-sportowych, umożliwiających wykonywanie ćwiczeń na świeżym powietrzu: narciarz biegowy, motyl, rowerek, stepper, twister, atlas do ćwiczeń mięśni brzucha, wioślarz. Wychodząc naprzeciw priorytetom samorządu województwa, zaadaptowaliśmy teren dawnego torowiska kolejowego i wybudowaliśmy pięciokilometrową ścieżkę rowerową. Na trasie ścieżki zlokalizowano przystanki dla rowerzystów z ławkami, znaki drogowe, ograniczenia prędkości dla wjazdu autami i tablice informacyjne. Nawierzchnię zbudowano ze stabilnego piaszczystego podłoża.

KULTYWOWANIE POSTAW SPORTOWYCH

W gminie staramy się zarażać społeczność lokalną pasją aktywności fizycznej, dążymy do rozwoju zarówno sportu powszechnego, jak i kwalifikowanego. Poprzez cykliczne zajęcia aerobiku odbywające się w każdej miejscowości gminy, promowanie nordic walkingu, cotygodniowe spotkania pasjonatów biegów zwiększamy aktywność sportową naszych mieszkańców. Minimalizujemy tym samym niski poziom aktywności fizycznej Polaków, którzy znajdują się na dole rankingu kultury fizycznej wśród Europejczyków. Kultywowanie postaw sportowych od najmłodszych lat sprawia, że na małych wiejskich boiskach wyrastają mistrzowie różnorodnych dyscyplin sportowych. Zgodnie z wytycznymi Unii Europejskiej z 2008 roku na temat aktywności fizycznej niezwykle istotne jest promowanie prozdrowotnego uprawiania sportu i wdrażanie działań skłaniających do jej podejmowania, skierowanych do wszystkich, niezależnie od wieku, płci, kondycji fizycznej, miejsca zamieszkania lub statusu społecznego. Należy zatem promować aktywność fizyczną i popularyzować sport powszechny, który z czasem przekształci się w sport kwalifikowany, co w gminie realizujemy ustawicznie.

Wojciech Dereszewski

SPIS TREŚCI

Zadania zlecone a konstytucyjna zasada adekwatności dochodów do zadań

AKTUALNOŚCI / KOMENTARZE - SAS 4 / 2015

Komisja Rządu i Samorządu Terytorialnego na posiedzeniu 25 marca zajęła się dotacjami na zadania zlecone. Samorządy od dawna zwracały uwagę na fakt ich niedofinansowania. Niektóre jednostki występowały w konkretnych sprawach do sądów administracyjnych, a nawet sprawy te wygrywały.

Zadania zlecone powinny być finansowane z dotacji z budżetu państwa. Państwo, wymagając wykonania pewnych zadań w jego imieniu i pod jego kontrolą, ma obowiązek je finansować. Jak zwracał uwagę Trybunał Konstytucyjny, nie oznacza to koniecznie optymalnego poziomu finansowania. Nie ma obowiązku objęcia dotacjami wszelkich możliwych wydatków, jakie dany samorząd mógłby ponieść w danej dziedzinie. Niezbędne jest jednak przekazanie dotacji realnie umożliwiającej wykonanie danej usługi publicznej z zachowaniem standardów, jakich się od samorządu wymaga. Przykładowo – zatrudnienia takiej liczby urzędników, aby decyzje administracyjne wydawano w imieniu państwa z zachowaniem terminów k.p.a.

Zadania zlecone dotowano zasadniczo według metody historycznej. Punktem wyjścia były wydatki ponoszone przed przekazaniem danego zadania samorządowi. Z czasem tak określane dotacje (nawet jeżeli stopniowo podwyższane) coraz mniej odpowiadały rzeczywistym kosztom. Pojawiły się dwa problemy: ogólnego poziomu dotacji dla wszystkich jednostek i wysokości dotacji dla konkretnych jednostek. W tej drugiej kwestii dobrym przykładem mogą być koszty nadzoru budowlanego. Liczba pozwoleń na budowę zależy od koniunktury budowlanej, w roku 2015 zapewne dość inaczej określonej terytorialnie niż w roku 1998, przed przejęciem nadzoru przez powiaty.

Padła zapowiedź nowego urządzenia dotacji, które ma brać pod uwagę realne i racjonalne koszty wykonywania objętych nimi zadań. Wymaga to dużej pracy empirycznej – operacji odpowiadającej budżetowaniu zadaniowemu w skali całego kraju. Sukces tych prac i akceptacja ich wyników nie są oczywiste. Ich powodzenie może doprowadzić do absolutnie nowego zjawiska w praktyce ustalania dochodów samorządów. Podstawową konstytucyjną zasadą kształtowania dochodów samorządów jest ich odpowiedniość do zadań. Naprawdę jednak nie wiemy, czy jest ona realizowana. Zasada adekwatności z trudem pełni rolę wzorca kontroli konstytucyjnej. Trybunał Konstytucyjny zwracał uwagę, iż brak mu narzędzia oceny, czy dana jednostka samorządowa otrzymuje dochody adekwatne do zadań, i jest w stanie stwierdzić złamanie zasady jedynie wtedy, gdy wysokość ogółu dochodów uniemożliwia wykonanie jakiegoś obligatoryjnego zadania publicznego.

Jeżeli już rzetelnie policzymy standardy kosztowe dla zadań zleconych, nie będzie powodu, aby nie zrobić tego samego w odniesieniu do zadań własnych. Byłby to olbrzymi postęp na drodze samoświadomości państwa. Dzisiaj nie wiemy chociażby, czy rozbudowany system wyrównywania dochodów samorządów dokonuje transferów we właściwą stronę. Wszelkie oceny decentralizacji finansów publicznych mają z konieczności charakter intuicyjny lub porównawczy w stosunku do lat ubiegłych.

Śledźmy uważnie prace dotyczące dotacji na zadania zlecone...

Trybunał Konstytucyjny zwracał uwagę, iż brak mu narzędzia oceny, czy dana jednostka samorządowa otrzymuje dochody adekwatne do zadań, i jest w stanie stwierdzić złamanie zasady jedynie wtedy, gdy wysokość ogółu dochodów uniemożliwia wykonanie jakiegoś obligatoryjnego zadania publicznego.

Aleksander Nelicki
Ekspert ds. finansów samorządowych

SPIS TREŚCI

Nowelizacja prawa samorządowego coraz bliżej

AKTUALNOŚCI / KOMENTARZE - SAS 4 / 2015

Nabierają tempa prace wpisujące się w tendencję zmian i przeglądu prawa samorządowego, których jednym z etapów są parlamentarne prace nad dwoma projektami ustaw: przedstawionego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy o współdziałaniu w samorządzie terytorialnym na rzecz rozwoju lokalnego i regionalnego oraz o zmianie niektórych ustaw (tzw. projekt prezydencki – druk nr 1699) oraz rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw (tzw. projekt rządowy – druk nr 2656).

Oprócz wniesionego projektu uchwały w sprawie powołania i wyboru składu osobowego komisji nadzwyczajnej do spraw przeglądu i oceny, systemu funkcjonowania samorządu terytorialnego (druk sejmowy 3096) oraz głosów na temat potrzeby powołania komisji kodyfikacyjnej prawa samorządowego, to właśnie z tymi dwoma projektami należy wiązać największe nadzieje odnośnie wprowadzenia szybkich i realnych zmian w przepisach dotyczących funkcjonowania samorządu terytorialnego. Obecnie oba projekty znajdują się na etapie I czytania w komisjach sejmowych, z czego to rządowy projekt nowelizacji ustawy o samorządzie gminnym jest na bardziej zaawansowanym etapie prac (w ostatnim czasie trzy posiedzenia podkomisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia tego projektu) i bardzo prawdopodobne jest to, że to właśnie ten projekt ma szanse zostać rozpatrzony i uchwalony przez Parlament w obecnej kadencji. Dziwić może natomiast przyspieszenie wszystkich prac parlamentarnych w powyższym zakresie przed końcem obecnej kadencji Sejmu (przypadającym na jesień tego roku), zwłaszcza biorąc pod uwagę dotychczasową szybkość i sposób procedowania tych ustaw.
Przypomnijmy, że projekt rządowy w swoich głównych założeniach ma przyczynić się do usprawnienia współpracy jednostek samorządu terytorialnego oraz zachęcać do dobrowolnego łączenia się gmin i powiatów wprowadzając szereg udogodnień dla powstałych w ten sposób nowych jednostek samorządowych. Projekt ma wprowadzić także zmiany w szeregu procedur administracyjnych i podatkowych. W sumie ma on nowelizować aż kilkadziesiąt ustaw, jednak większość z tych zmian ma mieć charakter czysto techniczny, dostosowujący pewne przepisy do nowo wprowadzanych instytucji (np. w zakresie wprowadzenia związków powiatowo-gminnych).
Natomiast drugi z tych projektów – projekt prezydencki – zdaniem jego autorów ma „stanowić odpowiedź na deficyt mechanizmów koordynacji i współdziałania”. Jednocześnie „celem przedłożonego projektu jest (…) również dokonanie zmian w obszarach szczególnie często wskazywanych jako bariery w rozwoju i funkcjonowaniu jednostek samorządu terytorialnego”.
O ile jednak projekt prezydencki wywołał szereg wątpliwości, zarówno w środowiskach obywatelskich, jak i samorządowych, to środowiska te większe nadzieje wiążą z uchwaleniem rządowego projektu, który jako jedyny z obecnie prezentowanych propozycji zmian prawa samorządowego ma realne szanse na zakończenie prac parlamentarnych w obecnej kadencji Sejmu RP. Czas jednak pokaże, w jaki sposób w toku dalszych prac sejmowych oba projekty będą podlegały procesowi dalszej ewolucji i czy parlamentarzyści wsłuchają się w liczne głosy organizacji samorządowych dostrzegających potrzebę zmian prawa samorządowego.

Mateusz Karciarz

Prawnik w Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna w Poznaniu, doktorant na
Wydziale Prawa i Administracji UAM w Poznaniu

SPIS TREŚCI

Dobra zmiana ustawy samorządowej

AKTUALNOŚCI / KOMENTARZE - SAS 4 / 2015

Z zapowiedzi Przewodniczącego Sejmowej Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej - Piotra Zgorzelskiego wynika, że zbliża się uchwalenie rządowego projektu o zmianie ustawy o samorządzie gminnym. Chodzi o bardzo potrzebny akt prawny, przygotowany w 2013 r. przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji pod kierunkiem Michała Boniego, którego główną ideę systemową stanowią Centra Usług Wspólnych i zachęty do łączenia gmin.

Polski samorząd nie ma realnej swobody kształtowania własnych struktur. Krępuje go konieczność posiadania określonych instytucji – jednostek organizacyjnych o dużej autonomii (np. ośrodki pomocy społecznej, instytucje kultury). Jest ich 59 tys. Każda musi posiadać głównego księgowego i kierownika, choć część zatrudnia nie więcej niż 5 osób.
Zapisy projektu umożliwiają ulokowanie funkcji administracyjnych, księgowych czy informatycznych różnych instytucji w jednym miejscu – urzędzie gminy, oddzielnej jednostce do obsługi wielu podmiotów lub powierzenia tych zadań związkowi komunalnemu. CUW-y dają szansę poczynienia oszczędności, usprawnienia procesów wewnętrznych w JST i lepszego wykorzystania zasobów: pracowników, majątku, pieniędzy.
Następnym posunięciem powinna być likwidacja obowiązku prowadzenia jednostki organizacyjnej i umożliwienie samorządom realizowania zadań w formie, jaką uznają za najdogodniejszą. Usługa ma być zapewniona, a dobór wykonawcy nie może być rozstrzygany ustawowo. Wówczas np. pomocą społeczną zajmowałaby się organizacja trzeciego sektora, prywatna firma lub jedna instytucja dla kilku JST, a nie osobny podmiot w każdej wspólnocie. Kolejny ruch to scalenie wewnętrznych struktur samorządu: stałby się jednym pracodawcą, płatnikiem VAT czy składek na ubezpieczenie.
Kluczowy punkt ustawy to zwiększenie bodźców do łączenia gmin. Małe i podlegające depopulacji jednostki (ponad 600 polskich wspólnot ma poniżej 5 tys. mieszkańców) mają trudności z realizowaniem coraz bardziej kosztownych i skomplikowanych usług – przede wszystkim edukacyjnych oraz pomocy społecznej. Odpowiedzią na problemy demograficzne jest konsolidacja: większy organizm, dzięki efektowi skali, poradzi sobie lepiej. Projekt zakłada przyznanie konkretnej kwoty jako premii za scalenie oraz ustalenie jasnych reguł dla jednoczących się podmiotów. W przyszłości mogłoby pójść za tym tworzenie gmin od 20 tys. mieszkańców, które zastąpiłyby kosztowne powiaty. Sama likwidacja powiatów bez powiększenia gmin nic nie da, gdyż małe JST nie udźwigną ich dotychczasowych obowiązków.
W ustawie zaproponowano też możliwość powstawania związków gminno-powiatowych. Tego rodzaju współpraca może przyczynić się do lepszej koordynacji działań powiatów i gmin w dostarczaniu usług publicznych.
Projekt MAiC stanowi ważny zwiastun kierunku niezbędnych przemian. Należy mieć nadzieję, że za nim pójdą dalsze reformy, przede wszystkim w dziedzinie finansowania JST.

Agata Dąmbska / Forum Od-nowa

SPIS TREŚCI

Podatki w samorządach – propozycje zmian systemowych

AKTUALNOŚCI / ANALIZY - SAS 4 / 2015

Mimo teoretycznej decentralizacji wydatków, dochody samorządów nadal opierają się głównie na transferach z budżetu państwa. O władztwie podatkowym wspólnot można mówić jedynie w odniesieniu do podatków, które przyniosły im 11% dochodów (ze 171,3 mld zł dochodów ogółem). Cały system finansów samorządowych wymaga więc przebudowy w stronę oparcia na dochodach własnych.

KIERUNEK ZMIAN

W zakresie źródeł podatkowych zmiany powinny nastąpić na podstawie nastepujących założeń:

władze samorządowe muszą stać się bardziej odpowiedzialne za gospodarowanie pieniędzmi swoich mieszkańców, którzy z kolei powinni być zainteresowani szerokim udziałem w sprawach swojej wspólnoty lokalnej;
podatki powinny być jak najbliżej tych płatników, na rzecz których pieniądze są wydawane: są nimi przede wszystkim mieszkańcy, nie przedsiębiorstwa. Musi być czytelny związek pomiędzy daniną a korzyścią podatnika;
źródła podatkowe mają być wydajne, a wpływy do samorządów stabilne i regularne;
pomiędzy samorządami nie może dochodzić do konkurencji podatkowej;
zmiany nie powinny prowadzić do większego fiskalizmu oraz charakterystycznej dla polskich finansów publicznych tendencji do maksymalizacji wpływów bez względu na to, kogo obciąża danina, a kto z niej korzysta.
Przyjęte założenia wskazują, że nie ma uzasadnienia, by w katalogu dochodów własnych samorządów znajdowały się podatki od środków transportowych, czynności cywilnoprawnych, spadków i darowizn. JST nie powinny mieć także udziału we wpływach z podatków pośrednich (w tym VAT); przede wszystkim dlatego, że nie można wykazać związku pomiędzy daniną a jej efektem dla podatnika, którym zresztą może nie być członek wspólnoty otrzymującej taki dochód.

KATALOG DOCHODÓW PODATKOWYCH

Prezentowane mechanizmy za punkt wyjścia uznają obecne rozwiązania podatkowe. Niezależnie od ewentualnego podjęcia głębszych zmian systemowych samorządy powinny czerpać swoje dochody fiskalne z podatków o charakterze majątkowym i dochodowym, gdyż jedynie w tym przypadku możliwe jest najpełniejsze powiązanie miejsca zapłaty podatku ze świadczonymi usługami. Finansowanie wspólnot lokalnych musi opierać się przede wszystkim na wpływach od gospodarstw domowych. Poniżej przedstawiono trzy jego filary.

I. JEDEN PODATEK OD NIERUCHOMOŚCI

Obecny podatek od nieruchomości powinien obejmować swoim zakresem także grunty rolne i leśne. Szersze oparcie finansów samorządów na podatku od nieruchomości nie wydaje się w tej chwili możliwe, ponieważ wiązałoby się ze znaczącym wzrostem obciążeń fiskalnych nałożonych na gospodarstwa domowe albo wyraźnymi przesunięciami w obrębie sposobu ich opodatkowania. Poza tym, wydajność dochodowa podatku od nieruchomości nie jest wystarczająca na tyle, by mógł on stanowić główne źródło finansowania samorządów lokalnych krajów zdecentralizowanego sektora finansów publicznych, do których zalicza się również Polska (14,2% PKB). Potwierdza to przykład m.in. Danii, Finlandii, Norwegii, Szwajcarii czy Szwecji. Podobnie z postulowanymi przez niektóre samorządy udziałami w podatku VAT – to łatwe pieniądze dla samorządów, ale nie mające wiele wspólnego z definicją dobrego systemu finansowego.

PODSTAWOWE SŁABOŚCI OBECNYCH ŹRÓDEŁ PODATKOWYCH SAMORZĄDÓW:

II. LOKALNY PIT ZAMIAST UDZIAŁÓW W PIT

W skali ogólnopolskiej należny podatek od osób fizycznych za rok 2012 wyniósł blisko 66 mld zł. To niemal czterokrotnie więcej niż dochody samorządów z podatków majątkowych: od nieruchomości, rolnego i leśnego. PIT ma zatem największy potencjał – na wzór krajów skandynawskich – do usamorządowienia polskiego systemu podatkowego. Należy zastąpić udziały w PIT (30 mld zł) wydzieleniem pierwszego przedziału skali podatkowej (18%) oraz stawki liniowej 19% jako lokalnego PIT. Dałoby to samorządom odpowiednio: 37 i 14 mld zł. Ochronę zmodyfikowanego źródła dochodów przed takimi zmianami, jak ulga prorodzinna, zapewni ustawowa zasada, zgodnie z którą podatnik w pierwszej kolejności odlicza ulgi od państwowej części PIT. Ważną funkcją rozwiązania będzie prawo regulowania przez organ stanowiący stawki lokalnego PIT w niewielkim zakresie przewidzianym w ustawie. Będzie to jedynym instrumentem władztwa podatkowego samorządów. Nie będą one miały prawa umarzać lokalnego PIT, ani przyznawać w nim ulg. Dzięki samorządowemu podatkowi zwiększy się zainteresowanie mieszkańców sprawami ich samorządu (szczegółowy opis tej koncepcji został opublikowany w SAS nr 11/2014).

III. BEZPIECZNE I PRZEWIDYWALNE WPŁYWY Z CIT

Udziały we wpływach z CIT przyniosły samorządom 6,8 mld zł i stanowiły 7,8% ich dochodów własnych, a 3,8% dochodów ogółem (2012 r.). Wpływy z tego tytułu ze względu na silne powiązanie CIT z koniunkturą gospodarczą są nierytmiczne. Wahania pomiędzy poszczególnymi latami przekraczają nawet 10%. W budżetach samorządów, szczególnie województw, powoduje to duże utrudnienia w planowaniu i finansowaniu działalności. Większą stabilność budżetów zapewni przekazywanie należnych im kwot w równych ratach miesięcznych z dwuletnim opóźnieniem, przy czym środki te powinny być waloryzowane średniorocznym wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych (wskaźnikiem inflacji). Zapożyczone z Danii rozwiązanie będzie w okresie dekoniunktury narzędziem osłonowym finansów samorządowych.

INNE MODYFIKACJE

Należy zrezygnować z obecnej koncepcji opłat publicznoprawnych. W obrębie dochodów własnych opłaty publicznoprawne przypadające samorządom to tak naprawdę podatki (m.in. opłata skarbowa). Poziom, na jakim są ustalone, w żaden sposób nie odpowiada kosztowi świadczenia określonych usług odpłatnych. Wprowadzona powinna być zasada, że odpłatność za usługę świadczoną przez jednostkę samorządu terytorialnego nie może przewyższać kosztów takiej usługi. To władze samorządowe decydowałyby, jak budować model finansowania usług publicznych: czy czerpać bardziej z wpływów podatkowych, czy opierać się raczej na zasadzie „użytkownik płaci”. Zmianom w konstrukcji oraz sposobie zasilania samorządów podatkami i opłatami powinno towarzyszyć przemodelowanie otrzymywanych przez nie transferów z budżetu państwa. Dodatkowo, modyfikacjom muszą ulec reguły dotyczące uchwalania budżetów samorządowych i zadłużania się.

Forum Od-nowa
Niezależna organizacja typu think-tank, działająca non-profit, przygotowująca projekty zmian systemowych, głównie w zakresie sektora publicznego.

SPIS TREŚCI

Przegląd legislacyjny

AKTUALNOŚCI / PRZEGLĄD LEGISLACYJNY - SAS 4 / 2015

Dz.U. z 2015 r. poz. 212, 222, 257, 319

DOWODY OSOBISTE

Od 1 marca 2015 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 29 stycznia 2015 r. w sprawie wzoru dowodu osobistego oraz sposobu i trybu postępowania w sprawach wydawania dowodów osobistych, ich utraty, uszkodzenia, unieważnienia i zwrotu (Dz.U. z 2015 r. poz. 212)

Rozporządzenie wydano na podstawie art. 54 ustawy z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych (Dz.U. Nr 167, poz. 1131, z późn. zm.) i określa:

wzór dowodu osobistego;
sposób i tryb składania wniosku o wydanie dowodu osobistego;
wzór wniosku o wydanie dowodu osobistego w zależności od formy jego złożenia;
szczegółowe wymogi dotyczące formatu oraz rozmiaru załączników dołączanych do wniosku składanego drogą elektroniczną;
szczegółowe wymogi techniczne dotyczące fotografii załączanej do wniosku;
sposób i tryb postępowania w sprawach utraty, uszkodzenia, unieważnienia i zwrotu dowodu osobistego;
sposób przekazywania spersonalizowanych dokumentów do organów wydających dowód osobisty;
sposób i tryb odbioru dowodu osobistego przez wnioskodawcę;
wzór formularza odbioru dowodu osobistego;
wzór zaświadczenia o utracie lub uszkodzeniu dowodu osobistego;
wzór formularza zgłoszenia utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego w zależności od formy jego złożenia;
sposób i tryb unieważniania dowodów osobistych;
tryb przekazywania przez konsula Rzeczypospolitej Polskiej do organu gminy, który wydał dowód osobisty, zawiadomienia o konieczności unieważnienia dowodu osobistego z powodu jego utraty lub uszkodzenia lub przekazania przez osobę trzecią znalezionego cudzego dowodu osobistego;
zakres danych zawartych w zawiadomieniu o konieczności unieważnienia dowodu osobistego;
wzór zawiadomienia o konieczności unieważnienia dowodu osobistego.

RYBOŁÓWSTWO MORSKIE

Od 4 marca 2015 r. obowiązuje ustawa z dnia 19 grudnia 2014 r. o rybołówstwie morskim (Dz.U. z 2015 r. poz. 222)

Ustawa określa zasady wykonywania rybołówstwa morskiego oraz tryb postępowania, w tym zakres zadań i właściwość organów, w sprawach:

nadawania, cofania i zawieszania uprawnień do wykonywania rybołówstwa morskiego;
racjonalnego wykonywania rybołówstwa morskiego, w tym ochrony żywych zasobów morza;
nadzoru nad wykonywaniem rybołówstwa morskiego oraz nad wyładunkiem i przeładunkiem organizmów morskich.

Przepisy ustawy stosuje się do:

właścicieli, armatorów i kapitanów statków rybackich o polskiej przynależności, wykonujących rybołówstwo morskie tymi statkami na obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej lub poza granicami tych obszarów;
armatorów oraz kapitanów statków rybackich o obcej przynależności, wykonujących rybołówstwo komercyjne w wyłącznej strefie ekonomicznej;
kapitanów statków rybackich o obcej przynależności wwożących na obszary morskie Rzeczypospolitej Polskiej świeże lub przetworzone organizmy morskie;osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, które:

– prowadzą na obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej połowy organizmów morskich w celu prowadzenia badań naukowych lub prac rozwojowych albo w celu kształcenia, w zakresie rybołówstwa morskiego,
– wykonują na obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej rybołówstwo rekreacyjne,
– prowadzą na obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej chów lub hodowlę organizmów morskich albo zarybianie,
– wprowadzają do obszarów morskich Rzeczypospolitej Polskiej lub przenoszą na tych obszarach organizmy morskie gatunków obcych lub gatunków niewystępujących miejscowo.

GOSPODARKA ODPADAMI

Od 7 marca 2015 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 marca 2015 r. w sprawie wzoru raportu (Dz.U. z 2015 r. poz. 319)

Rozporządzenie wydano na podstawie art. 25 ust. 7 ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz.U. poz. 888) i określa wzór raportu obejmującego informacje dotyczące funkcjonowania porozumienia zawartego między organizacją samorządu gospodarczego reprezentującą grupę przedsiębiorców wprowadzających produkty w opakowaniach wielomateriałowych albo środki niebezpieczne w opakowaniach, w tym środki ochrony roślin, a marszałkiem województwa, stanowiący załącznik do rozporządzenia.

KOMUNALNE OSADY ŚCIEKOWE

Od 12 marca 2015 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 lutego 2015 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 257)

Rozporządzenie wydano na podstawie art. 96 ust. 13 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach

(Dz.U. z 2013 r. poz. 21, z późn. zm.) i określa:

szczegółowe warunki stosowania komunalnych osadów ściekowych, w tym dawki tych osadów, które można stosować na gruntach;
zakres, częstotliwość i metody referencyjne badań komunalnych osadów ściekowych i gruntów, na których te osady mają być stosowane.

SPIS TREŚCI

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 26 lutego 2015 r., sygn. akt II SA/Bk 1250/14.

AKTUALNOŚCI / ORZECZNICTWO - SAS 4 / 2015

„Rada gminy zobowiązana jest badać motywy pracodawcy zamierzającego rozwiązać stosunek pracy z radnym oraz wyczerpująco się do nich ustosunkować w uzasadnieniu uchwały w sprawie wyrażenia zgody na rozwiązanie tego stosunku.”

Na wokandę WSA w Białymstoku trafiła sprawa rozwiązania stosunku pracy z radną zatrudnioną na stanowisku młodszego bibliotekarza w filii bibliotecznej. O wyrażenie zgody na zakończenie pracy zwróciła się dyrektor gminnej biblioteki publicznej wskazując, że radna wykorzystuje swoje stanowisko i działa na szkodę zakładu, co wpływa negatywnie na efektywność pracy biblioteki i psuje opinię w środowisku lokalnym. Podniosła, że jako pracodawca straciła całkowicie zaufanie do radnej jako pracownika, stąd też za uzasadnione uznała rozwiązanie z nią stosunku pracy.
Rada gminy uchwałą wyraziła zgodę na rozwiązanie stosunku pracy z radną, zaś w uzasadnieniu uchwały powołano treść art. 25 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym oraz wskazano, że została ona podjęta na skutek wniosku dyrektora gminnej biblioteki publicznej po złożeniu ustnych wyjaśnień przez radną oraz dyrektora biblioteki. W konkluzji uzasadnienia rada stwierdziła, iż mając na uwadze powód rozwiązania stosunku pracy z radną podany przez dyrektora, oraz fakt, iż pracodawca wykazał uchybienia ze strony skarżącej w wykonywaniu obowiązków pracowniczych, zasadne było wyrażenie zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radną.
WSA w Białymstoku stwierdził nieważność ww. uchwały. W uzasadnieniu Sąd zauważył, że uznanie pozostawione radzie gminy nie jest dowolne w sytuacji, gdy podstawą rozwiązania stosunku pracy są zdarzenia związane z wykonywaniem przez radnego mandatu, albowiem wówczas rada zobowiązana jest odmówić wyrażenia zgody (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 maja 2006 r., sygn. II OSK 194/06, z dnia 18 września 2008 r., sygn. II OSK 952/08, wyrok WSA w Krakowie z 22 października 2014 r. sygn. akt III SA/Kr 1339/14). Sąd podkreślił, że uchwała wymaga przeanalizowania wszystkich istotnych w sprawie okoliczności, które powinny być uwzględnione w jej uzasadnieniu, zaś najważniejszą jego częścią jest uzasadnienie faktyczne, które w szczególności powinno zawierać wskazanie tych faktów, które rada uznała, za decydujące dla wyrażenia zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym lub jego odmowy, a także przyczyn dla których inne okoliczności stanu faktycznego nie zostały uznane za relewantne dla rozstrzygnięcia (por. wyroki WSA w Kielcach z dnia 19 grudnia 2013 r. II SA/Ke 931/13, WSA we Wrocławiu z dnia 8 stycznia 2008 r., sygn. akt III SA/Wr 510/07, dostępne w CBOSA). Sąd podkreślił również, że motywy pracodawcy zamierzającego rozwiązać stosunek pracy z radnym muszą być badane, ponieważ od tych ustaleń zależy, czy gmina zobowiązana będzie odmówić wyrażenia zgody (zdarzenia związane z wykonywaniem przez radnego mandatu), czy też odmówi z innego powodu, albo wyrazi zgodę, kierując się okolicznościami konkretnego przypadku. Motywy zajętego stanowiska rady muszą zatem wynikać z treści uzasadnienia uchwały, mimo że formalnie obowiązek sporządzenia uzasadnienia uchwały nie został przez ustawodawcę wprost ustanowiony. Tymczasem w powołanej sprawie rada gminy w uzasadnieniu uchwały ograniczyła się do podania, że dyrektor gminnej biblioteki publicznej wystąpiła z wnioskiem o podjęcie uchwały wyrażającej zgodę na rozwiązanie stosunku pracy z radną, zacytowania przepisu art. 25 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym i dwóch orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego, oraz lakonicznego stwierdzenia, że podany przez dyrektora powód rozwiązania stosunku pracy z radną uzasadnia wyrażenie zgody przez radę gminy. Sąd ocenił, że przyczyny rozwiązania stosunku pracy przedstawione przez dyrektora biblioteki publicznej nie tylko nie zostały w wyczerpujący sposób ocenione przez radę, ale nie zostały nawet przytoczone w uzasadnieniu uchwały. Wszystko to spowodowało, że uchwała została uznana za niezgodną z prawem, co skutkowało stwierdzeniem jej nieważności. Wyrok nie jest prawomocny.

SPIS TREŚCI

Rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody

AKTUALNOŚCI - SAS 4 / 2015

Rozstrzygnięcie Wojewody Mazowieckiego z dnia 16 marca 2015 r., znak: LEX-S.4131.4.2015.MR stwierdzające nieważność uchwały Nr IV/22/2015 Rady Gminy z dnia 20 lutego 2015 r. w sprawie odmowy zatwierdzenia taryf dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków.

„Okoliczności mogące być podstawą odmowy zatwierdzenia taryf dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków muszą zostać przez radę gminy jednoznacznie stwierdzone i w sposób jednoznaczny wykazane w uzasadnieniu uchwały odmawiającej zatwierdzenia taryf.”
Wojewoda Mazowiecki stwierdzając nieważność ww. uchwały powołał się w uzasadnieniu na treść art. 24 ust 5 ustawy z dnia 7 czerwca 200l r. r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzania ścieków (Dz.U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858 ze zm.), stosownie do którego rada podejmuje uchwałę o odmowie zatwierdzenia taryf, jeżeli zostały one sporządzone niezgodnie z przepisami. Organ nadzoru podkreślił, że przywołana norma dotyczy całości taryf, nie zawiera żadnych wyłączeń, a tym samym wszystkie elementy zaproponowanych we wniosku taryf podlegają kontroli rady. W razie stwierdzenia ich niezgodności z przepisami winna zostać podjęta uchwała w przedmiocie odmowy ich zatwierdzenia. Wojewoda, powołując się na wyrok WSA w Gliwicach z dnia 29.11.2013 r., sygn. akt II SA/GL 1123/13, wskazał, że okoliczności mogące być podstawą odmowy zatwierdzenia muszą jednak zostać przez radę gminy jednoznacznie stwierdzone, w sposób jednoznaczny wykazane w uzasadnieniu uchwały odmawiającej zatwierdzenia taryf. Tymczasem poddana nadzorowi uchwała rady gminy nie zawiera żadnego uzasadnienia stanowiska rady, w rezultacie czego organ nadzoru nie ma możliwości oceny przesłanek, jakimi kierowała się rada odmawiając zatwierdzenia taryf. Wojewoda Mazowiecki uznał, że skoro rada gminy nie dopełniła obowiązków wynikających z art. 24 ust. 5 ww. ustawy w zakresie wykazania, jakie przepisy prawa zostały naruszone przez przedsiębiorcę, który opracował projekt taryf przedłożonych radzie, uchwała winna być wyeliminowana z obrotu prawnego jako istotnie naruszająca prawo w wyżej wskazanym zakresie.

SPIS TREŚCI

Połączenie izb skarbowych i urzędów skarbowych

AKTUALNOŚCI - SAS 4 / 2015

Od 1 kwietnia 2015 r. izba skarbowa i podległe jej urzędy skarbowe stały się jedną jednostką budżetową, a dla wszystkich pracowników tej administracji w województwie pracodawcą jest Izba Skarbowa. Jest to skutkiem wejścia w życie nowelizacji ustawy o urzędach i izbach skarbowych. Wspomniane połączenie nastąpiło na poziomie każdego województwa. W konsekwencji zadania dyrektora generalnego oraz kierownika jednostki budżetowej przypisane zostały do dyrektora izby skarbowej, natomiast pracodawcą osób zatrudnionych w tak rozumianym urzędzie jest izba skarbowa.

Co istotne zmiany nie powodują likwidacji urzędów skarbowych, ani zwolnień pracowników, choć część z nich zostanie przeniesiona do innych zadań a część osób zatrudnionych w komórkach zajmujących się zadaniami pomocniczymi będzie wykonywała swoje zadania bezpośrednio w strukturze izb skarbowych.
Zmiana ta wywołała jednak również pewne kontrowersje związane z zachowaniem bezstronności w postępowaniu administracyjnym. Nie można bowiem zapominać, że dyrektorzy izb skarbowych pełnią w postępowaniu podatkowym funkcję organu II instancji od decyzji wydawanych przez naczelników urzędów skarbowych. Po zmianie, odwołania rozpatrywane będą przez pracowników tej samej jednostki budżetowej, w której wydano decyzje w pierwszej instancji, choć formalnie zachowano oczywiście dwa odrębne organy.

SPIS TREŚCI

Administracja podatkowa

AKTUALNOŚCI - SAS 4 / 2015

W dniu 31 marca 2015 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o administracji podatkowej, przedłożony przez Ministra Finansów.

W projekcie przewidziano wyodrębnienie z pięciu izb skarbowych, w których funkcjonują obecnie biura Krajowej Informacji Podatkowej, organu wyspecjalizowanego w wydawaniu indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego, tj. Biura Krajowej Informacji. Przewidziano również:

centra obsługi, w których niezależnie od właściwości miejscowej organu podatkowego, pracownicy administracji podatkowej będą przyjmować podania i deklaracje, wydawać zaświadczenia, udzielać wyjaśnień w zakresie przepisów prawa podatkowego, w tym także podmiotom, które zamierzają dopiero podjąć działalność gospodarczą,
asystenta podatnika, który będzie przysługiwał mikroprzedsiębiorcom rozpoczynającym prowadzenie działalności gospodarczej przez okres nie dłuższy niż 18 miesięcy od dnia wydania im potwierdzenia nadania numeru identyfikacji podatkowej.

Ustawa ma wejść w życie 1 stycznia 2016 r. z wyjątkiem przepisów dotyczących obsługi i wsparcia w centrach obsługi, które mają obowiązywać od 1 września 2015 r.

SPIS TREŚCI

Zmiana ustawy o świadczeniach rodzinnych

AKTUALNOŚCI - SAS 4 / 2015

W dniu 24 marca 2015 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych, przedłożony przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej.

Najważniejsza zmiana sprowadza się do tego, że od 2016 r. rodzina otrzymująca zasiłki rodzinne wraz z dodatkami, w przypadku uzyskania dochodu powodującego przekroczenie progu uprawniającego do takich świadczeń, nie utraci do nich prawa. Świadczenia te będą jedynie stopniowo obniżane wraz ze wzrostem dochodu. W obecnym stanie prawnym, gdy rodzina przekroczy próg dochodowy (574 zł na osobę w rodzinie i 664 zł na osobę w rodzinie z dzieckiem niepełnosprawnym) traci prawo do zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami. Po wejściu w życie zmiany rodzina nie będzie w takich sytuacjach tracić prawa do świadczeń, lecz będą one stopniowo obniżane wraz ze wzrostem dochodu.

SPIS TREŚCI

Starostowie będą odpowiadać za rzeczy znalezione

AKTUALNOŚCI - SAS 4 / 2015

W dniu 10 marca 2015 r. Prezydent podpisał ustawę z dnia 20 lutego 2015 r. o rzeczach znalezionych oraz zmianie niektórych innych ustaw. Jej celem jest całościowe uregulowanie problematyki rzeczy znalezionych poprzez określenie praw i obowiązków znalazcy rzeczy oraz przechowującego, uregulowanie postępowania w sprawach przyjmowania i przechowywania rzeczy znalezionych oraz poszukiwania osób uprawnionych do ich odbioru, a także postępowania z rzeczami o wartości historycznej, naukowej lub artystycznej.

Organem odpowiedzialnym za przyjmowanie odnalezionych rzeczy stał się właściwy starosta. Wartość minimalną rzeczy przechowywanych w powiatach określono na poziomie 100 zł – jeśli będzie niższa, starosta będzie mógł odmówić przyjęcia na przechowanie rzeczy znalezionej. Jeśli wartość rzeczy przekracza 5 tys. zł – ogłoszenie o znalezieniu powinno się ukazać w prasie lokalnej.
Jednocześnie w ustawie z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, wprowadzono przepisy, zgodnie z którymi utworzono krajowy rejestr utraconych dóbr kultury, który będzie działał niezależnie od prowadzonego obecnie krajowego wykazu zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem. Rejestr będzie zawierał informacje o zabytkach ujętych w rejestrze zabytków, muzealiach, materiałach bibliotecznych oraz materiałach archiwalnych, utraconych przez właścicieli na skutek popełnienia czynu zabronionego.

SPIS TREŚCI

SPIS TREŚCI SAS 4 / 2015

AKTUALNOŚCI

Starostowie będą odpowiadać za rzeczy znalezione
Zmiana ustawy o świadczeniach rodzinnych
Administracja podatkowa
Połączenie izb skarbowych i urzędów skarbowych
Rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody

ORZECZNICTWO

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku
z dnia 26 lutego 2015 r., sygn. akt II SA/BK 1250/14

PRZEGLĄD LEGISLACYJNY

ANALIZY

Podatki w samorządach – propozycje zmian systemowych

KOMENTARZE

Dobra zmiana ustawy samorządowej
Nowelizacja prawa samorządowego coraz bliżej
Zadania zlecone a konstytucyjna zasada adekwatności dochodów do zadań

Z SAMORZĄDU