Inwestycje spółdzielni po zgodzie wszystkich współwłaścicieli

ORZECZNICTWO - SAS 2/2013

Uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 listopada 2012 r., sygn. akt II OPS 2/12

Teza: „Wykonywany przez spółdzielnię mieszkaniową, na podstawie art. 27 ust. 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn.: Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 ze zm.), zarząd nieruchomością wspólną stanowiącą współwłasność spółdzielni uprawnia ją do samodzielnego dysponowania nieruchomością wspólną na cele budowlane w rozumieniu art. 3 pkt 11 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz.U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm.), bez potrzeby uzyskania zgody właścicieli lokali mieszkalnych stanowiących odrębny przedmiot własności, wyłącznie w zakresie eksploatacji i utrzymania zarządzanej nieruchomości wspólnej.”

NSA rozpatrując przedstawiony problem prawny, wskazał na znaczenie treści normatywnej art. 64 ust. 2 Konstytucji RP, zgodnie z którym własność, inne prawa majątkowe oraz prawo dziedziczenia podlegają równej dla wszystkich ochronie prawnej. W ocenie Sądu oznacza to również zakaz nieuzasadnionego różnicowania sytuacji prawnej właścicieli, który obowiązuje nie tylko ustawodawcę, lecz również organy stosujące prawo, w tym sądy. NSA zauważył, że przyjęcie zasady, że spółdzielnia mieszkaniowa może podejmować bez zgody pozostałych współwłaścicieli czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu, prowadziłoby do nieuzasadnionego uprzywilejowania właścicieli lokali, będących członkami spółdzielni mieszkaniowej, względem właścicieli, którzy nie należą do spółdzielni. W konsekwencji uznał, że spośród dwóch wchodzących w grę wariantów wykładni art. 27 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych pełniejszą realizację norm konstytucyjnych zapewnia takie rozumienie ww. przepisu, zgodnie z którym spółdzielnia mieszkaniowa nie jest upoważniona do dokonywania czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu bez uzyskania zgody wszystkich współwłaścicieli nieruchomości wspólnej.
Jak podał Sąd z treści art. 199 Kodeksu cywilnego wynika wymóg uzyskania zgody wszystkich współwłaścicieli na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu, a w przypadku braku takiej zgody współwłaściciele, których udziały wynoszą co najmniej połowę, mogą żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzeknie, mając na względzie cel zamierzonej czynności oraz interesy wszystkich współwłaścicieli. NSA podkreślił przy tym, że zastosowanie tego przepisu w stosunku do zarządu, o którym mowa w art. 27 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, wymaga uprzedniej oceny charakteru czynności podejmowanej przez spółdzielnię mieszkaniową. Gdyby zatem w konkretnej sytuacji zamierzenie budowlane mogło być zakwalifikowane jako czynność przekraczająca zakres zwykłego zarządu, to wymagane jest uzyskanie uprzedniej zgody wszystkich współwłaścicieli tej nieruchomości. Natomiast, gdy zamierzenie inwestycyjne nie ma takiego charakteru spółdzielnia mieszkaniowa posiada uprawnienie do dysponowania nieruchomością wspólną na cele budowlane bez konieczności uzyskiwania zgody wszystkich współwłaścicieli. Zgoda nie jest wymaga chociażby do czynności polegających na załatwianiu bieżących spraw zawiązanych ze zwykłą eksploatacją i utrzymaniem rzeczy w stanie niepogorszonym w ramach aktualnego przeznaczenia. Dotyczy to przede wszystkim dokonania remontu czy konserwacji, koniecznych dla właściwej eksploatacji nieruchomości wspólnej lub utrzymania jej w odpowiednim stanie.

WRÓĆ DO SPISU TREŚCI

Dopuszczalność zmiany umowy w związku ze zwiększeniem prac przewidzianych dla podwykonawcy

ZAMÓWIENIA PUBLICZNE - SAS 2/2013

Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2010 r. Nr 113 poz. 759 z późn. zm.) w art. 144 ust. 1 zakazuje istotnych zmian postanowień zawartej umowy w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano wyboru wykonawcy, chyba że zamawiający przewidział możliwość dokonania takiej zmiany w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz określił warunki takiej zmiany.

Wskazany przepis w praktyce oznacza, że zmiana umowy o zamówienie publiczne jest, co do zasady, zakazana. Wyjątkiem od zakazu wynikającego z art. 144 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych są dwie sytuacje:

PO PIERWSZE - zakaz zmiany umowy dotyczy wyłącznie takiej zmiany, która stanowiłaby zmianę oferty, na podstawie której dokonano wyboru wykonawcy. A contrario należy zauważyć, że możliwe jest dokonanie zmian zawartej umowy, które nie prowadzą do zmiany postanowień zapisów oferty złożonej przez wykonawcę, z którym została zawarta umowa. 

PO DRUGIE - dopuszczalna jest zmiana umowy w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano wyboru wykonawcy, jeżeli są spełnione łącznie obie przesłanki wskazane w art. 144 ust. 1 ustawy PZP tj. 1 - gdy zamawiający przewidział możliwość dokonania takiej zmiany w ogłoszeniu o zamówienie lub specyfikacji istotnych warunków zamówienia i 2 - gdy określił warunki takiej zmiany.

Powyższe stanowisko wyrażone również w opiniach Urzędu Zamówień Publicznych oparte jest na orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS).
Przykładowo, w wyroku z dnia 19 czerwca 2008 r. w sprawie C-454/06 Presse-text Nachrichtenagentur, Europejski Trybunał Sprawiedliwości stwierdził między innymi, że zmiana zamówienia publicznego w czasie jego trwania może być uznana za istotną, jeżeli wprowadza ona warunki, które - gdyby zostały ujęte w ramach pierwotnej procedury udzielenia zamówienia - umożliwiłyby dopuszczenie innych oferentów niż ci, którzy zostali pierwotnie dopuszczeni lub umożliwiłyby dopuszczenie innej oferty niż ta, która została pierwotnie dopuszczona. W konsekwencji uznać należy za dopuszczalne zmiany nieistotne rozumiane w ten sposób, że wiedza o ich wprowadzeniu do umowy na etapie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego nie wpłynęłaby na krąg podmiotów ubiegających się o to zamówienie czy też na wynik postępowania.
Zgodnie z opinią Urzędu Zamówień Publicznych wyrażoną przy uwzględnieniu orzecznictwa ETS, zmiana umowy wywołana przyczynami zewnętrznymi, które w sposób obiektywny uzasadniają potrzebę tej zmiany, niepowodującą zachwiania równowagi ekonomicznej pomiędzy wykonawcą a zamawiającym, która nie prowadzi również do zachwiania pozycji konkurencyjnej wykonawcy w stosunku do innych wykonawców biorących udział w postępowaniu, jak też nie prowadzi do zmiany kręgu wykonawców zdolnych do wykonania zamówienia lub zainteresowanych udziałem w postępowaniu, może być uznana za zmianę nieistotną.
W ocenie Urzędu Zamówień Publicznych ocena istotności zmiany umowy winna być dokonywana w odniesieniu do realiów danego przypadku, tj. zakresu, w jakim następuje zmiana warunków wykonania umowy, okoliczności stanowiących przyczynę zmiany umowy, wpływu zmiany umowy na pozycję wykonawcy w stosunku do pozycji zamawiającego, porównania sytuacji wykonawcy po zmianie warunków wykonania umowy w stosunku do sytuacji innych wykonawców biorących udział w postępowaniu, potencjalny wpływ zmiany warunków wykonania zamówienia na zwiększenie zainteresowania zamówieniem u innych wykonawców. Przy czym, dokonując oceny istotności zmiany umowy należy w każdym przypadku uwzględniać konieczność zachowania podstawowych zasad procedur udzielania zamówień publicznych, tj. zasady uczciwej konkurencji, zasady równego traktowania wykonawców, a także zasady przejrzystości.

Dopuszczalność zmiany umowy w zakresie zwiększenia prac przewidzianych dla podwykonawcy zamówienia publicznego uzależniona jest od zapisów Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia, na podstawie której doszło do rozstrzygnięcia przetargu.

Zgodnie z art. 36 ust. 5 ustawy Prawo zamówień publicznych, wykonawca może powierzyć wykonanie zamówienia podwykonawcom, z wyjątkiem przypadku, gdy ze względu na specyfikę przedmiotu zamówienia zamawiający zastrzeże w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, że część lub całość zamówienia nie może być powierzona podwykonawcom.
Jeżeli zamawiający w treści SIWZ zastrzegł, na podstawie wskazanego przepisu, która część zamówienia nie może być powierzana podwykonawcom, to późniejsza zmiana w tym zakresie stanowić będzie zmianę istotną w rozumieniu art. 144 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych.
W konsekwencji, zwiększenie zakresu prac przewidzianych do realizacji przez podwykonawcę byłoby dopuszczalne wyłącznie w sytuacji określonej uprzednio w umowie o wykonanie zamówienia publicznego.
Natomiast w przypadku, gdy zamawiający nie skorzystał z uprawnienia wynikającego z art. 36 ust. 5 Prawa zamówień publicznych, ale wymagał w ofercie wskazania zakresu prac, jaką wykonawca zamierza zrealizować przy udziale podwykonawców, a obecnie (po podpisaniu umowy) wybrany wykonawca występuje o zmianę zakresu tych prac, możliwe jest przy pewnych okolicznościach uznanie, że taka zmiana nie ma istotnego charakteru.
Powyższe pozwoli na wprowadzenie zmiany zakresu prac wykonywanych przez podwykonawcę, również w przypadku, gdy tego rodzaju zmiana nie została przewidziana na etapie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
Za brakiem istotności takiej zmiany przemawia fakt, że wobec braku ograniczenia zakresu prac dopuszczonych do wykonania przez podwykonawców już na etapie składania ofert, wykonawcy mieli pełną swobodę w doborze sił i środków przewidzianych do wykonania zamówienia. W tym zakresie zmiana umowy (prowadząca de facto do rozszerzenia zakresu prac przewidzianych do realizacji przez podwykonawców w stosunku do zakresu zawartego w ofercie przetargowej) nie ma żadnego wpływu na poziom konkurencji wśród podmiotów ubiegających się uprzednio o uzyskanie zamówienia publicznego. Każdy bowiem z uczestników postępowania przetargowego mógł w swojej ofercie wskazać część robót jako wykonywaną przez podwykonawców. Fakt ten nie był oceniany, a zatem nie miał wpływu na wybór najkorzystniejszej oferty.
Powyższe stanowisko należy jednak opatrzyć zastrzeżeniem – jest ono dopuszczalne, o ile wykonanie części robót, które na etapie wykonania umowy ma przejąć podwykonawca, nie wymaga specjalnych uprawnień lub doświadczenia opisanego w treści SIWZ. Jeżeli tak, to wskazany przez wykonawcę umowy jego podwykonawca musi wykazać się posiadaniem tożsamych uprawnień lub doświadczenia co wykonawca zamówienia. W konsekwencji, zgoda zamawiającego na zatrudnienie podwykonawcy jest dopuszczalna, o ile nie prowadzi do pogorszenia potencjału wykonawczego dla danego zakresu robót, jaki wynika z treści złożonej uprzednio oferty przetargowej.

Przyjmując powyższe założenia oraz przedstawione zastrzeżenie, stwierdzić należy, że zmiana polegająca na zwiększeniu zakresu robót realizowanych przez podwykonawcę w stosunku do zakresu określonego uprzednio w umowie, nie stanowi istotnej zmiany umowy w rozumieniu art. 144 ust. 1 ustawy PZP. 
Wprowadzenie takiej zmiany jest zatem dopuszczalne, nawet w przypadku, gdy zawarta umowa jej nie przewidywała.

Ważne, aby wprowadzona aneksem zmiana umowy nakładała na nowego podwykonawcę te same wymogi, jakie musieli spełnić inni podwykonawcy realizujący zakres prac wskazany 
w ofercie przetargowej.

Marek Okniński

WRÓĆ DO SPISU TREŚCI

Radny prezesem klubu sportowego

TEMAT MIESIĄCA - SAS 2/2013

OPIS SYTUACJI
Prezes stowarzyszenia sportowego, prezes uczniowskiego klubu sportowego oraz wiceprezes klubu sportowego deklarują, że ich stowarzyszenia i kluby nie prowadzą działalności gospodarczej. Wszystkie te organizacje zgłaszają chęć uczestnictwa w otwartych konkursach ofert, ogłaszanych przez gminę oraz mogą otrzymać dotacje gminne na organizację aktywnych form spędzania czasu wolnego dla dzieci i młodzieży na podstawie uchwały rady gminy w sprawie finansowania rozwoju sportu.

PYTANIE 1

Czy prezes stowarzyszenia sportowego, prezes uczniowskiego klubu sportowego oraz wiceprezes klubu sportowego mogą pełnić funkcję radnego?

ODPOWIEDŹ PRAWNIKA

W przedstawionym przypadku łączenie funkcji prezesa stowarzyszenia lub klubu sportowego z funkcją radnego nie stanowi podstawy do wygaśnięcia mandatu radnego, o ile stowarzyszenie lub klub nie prowadzą działalności gospodarczej.

PYTANIE 2

Czy korzystanie ze środków finansowych gminy dla realizacji imprez przez ww. osoby będzie działalnością na mieniu gminy?

ODPOWIEDŹ PRAWNIKA

Nie można wykluczyć, w zależności od stanu faktycznego sprawy, że dotacja udzielona stowarzyszeniu lub klubowi sportowemu może jednak zostać uznana za wykorzystanie mienia komunalnego.

 

Zgodnie z art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym (dalej: u.s.g.) radni nie mogą prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, w której radny uzyskał mandat, a także zarządzać taką działalnością lub być przedstawicielem czy pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności. W świetle literalnego brzmienia ww. przepisu oraz bogatego orzecznictwa nie wywołuje żadnych wątpliwości, że funkcja prezesa zarządu stowarzyszenia lub prezesa klubu stanowi zarządzanie działalnością, która w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej oraz np. dysponowania nieruchomościami należącymi do gminy, nie jest dla radnych prawnie dozwolona. Niemniej jednak z treści powołanego art. 24 ust. 1 u.s.g. wynika, że obie przesłanki, tj. prowadzenia działalności gospodarczej oraz wykorzystania mienia komunalnego, muszą wystąpić łącznie, gdyż dopiero wówczas istnieje podstawa do wygaśnięcia mandatu radnego. 

DEFINICJA MIENIA KOMUNALNEGO

Odnosząc się do kwestii mienia komunalnego należy zauważyć, że zakwalifikowanie dotacji do tej kategorii może być sporne. Pojęcie „mienia komunalnego” zostało zdefiniowane w ustawie o samorządzie gminnym. Zgodnie z art. 43 u.s.g. mieniem komunalnym jest własność i inne prawa majątkowe należące do poszczególnych gmin i ich związków oraz mienie innych gminnych osób prawnych, w tym przedsiębiorstw. Najczęściej przyjmuje się, że pojęcie to jest rozumiane wąsko i obejmuje wyłącznie aktywa, w tym różnego rodzaju wierzytelności, choć z wyłączeniem praw osobistych gminy (np. prawa do nazwy). Pojawiają się poglądy, że należy odróżnić mienie komunalne od środków publicznych, które gminy lub powiaty mogą z własnego budżetu przekazywać organizacjom, a takiego dofinansowania na podstawie ustaw szczególnych w postaci dotacji czy grantów nie można utożsamiać z wykorzystywaniem mienia komunalnego (vide Wspólnota nr 23 z 5 maja 2010 r.). 

STANOWISKO SĄDU

Warto zwrócić uwagę na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 13 września 2012 r., sygn. akt II SA/Bk 445/12, który zawarł wprost tezę, że „Dotacja pochodząca ze środków Unii Europejskiej przyznana radnemu powiatu w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej jest prawem majątkowym, a tym samym stanowi mienie powiatu. Skorzystanie przez radnego prowadzącego działalność gospodarczą z dotacji unijnych, których beneficjentem jest rada powiatu, stanowi przesłankę do wygaśnięcia mandatu radnego w trybie art. 190 ust. 1 pkt 2 a ustawy z 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz. U. z 2010 r. Nr 176, poz. 1190 ze zm.) ustawy w związku z art. 25 b ust. 1 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.).” 
W uzasadnieniu tego wyroku WSA w Białymstoku wskazał (powołując się również na: Joanna Jagoda, Komentarz do ustawy o samorządzie powiatowym, opublikowany w Bazie Informacji Prawnej LEX), że mieniem powiatu są prawa majątkowe, których wartość może być wyrażona w pieniądzu i w tym pojęciu nie mieszczą się prawa niemajątkowe. Sąd podniósł, że do pozostałych praw (oprócz wymienionej wprost własności) należą użytkowanie wieczyste (art. 232 kodeksu cywilnego), użytkowanie służebności, hipoteka i inne ograniczone prawa rzeczowe (art. 244 k.c.); środki finansowe pochodzące z różnych źródeł publicznoprawnych np. podatki, dotacje, subwencje i prywatnoprawnych np. odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych, czynsz z najmu. Sąd zatem uznał, że skoro dotacja przyznana radnemu w ramach prowadzonej działalności gospodarczej jest prawem majątkowym, to stanowi ona tym samym mienie powiatu.
Biorąc pod uwagę powyższy wyrok nie można wykluczyć, w zależności od stanu faktycznego sprawy, że dotacja udzielona stowarzyszeniu lub klubowi sportowemu może jednak zostać uznana za wykorzystanie mienia komunalnego.
W przedstawionym przypadku, podstawowe znaczenie ma jednak ustalenie, że stowarzyszenie lub klub sportowy nie będą prowadziły działalności gospodarczej. Gdyby bowiem nawet uznać, że otrzymywane dotacje są rodzajem wykorzystywania mienia gminnego, jednakże stowarzyszenie nie jest wpisane do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym oraz nie wykonuje takiej działalności, to przepisy nie formułują zakazu łączenia funkcji prezesa zarządu z mandatem radnego, nawet jeżeli stowarzyszenie otrzymuje dofinansowanie ze środków publicznych na prowadzoną działalność, np. sportową. Wobec deklaracji, że wymienione w pytaniu organizacje nie prowadzą i nie będą prowadziły działalności gospodarczej nie można przyjąć, że osoby zarządzające ich działalnością nie mogą pełnić funkcji radnego.
Niezależnie jednak od powyższego nie ulega wątpliwości, że łączenie takiej działalności i mandatu radnego może w określonych przypadkach wywołać kontrowersje i podejrzenia o konflikt interesów.

Warto zwrócić uwagę na treść art. 24e ust. 1 u.s.g., zgodnie z którym radni nie mogą:

  • podejmować dodatkowych zajęć,
  • otrzymywać darowizn mogących podważyć zaufanie wyborców do wykonywania mandatu zgodnie z art. 23a ust. 1,
  • powoływać się na swój mandat w związku z podjętymi dodatkowymi zajęciami, bądź działalnością gospodarczą prowadzoną na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami (art. 24e ust. 2 u.s.g.).

Stosowanie tych przepisów nie jest obwarowane żadną sankcją, jednakże radni powinni się do tych reguł stosować, a ich naruszenie może wiązać się chociażby z odpowiedzialnością o charakterze etyczno-politycznym. W przypadku dofinansowania przez gminę działalności organizacji zarządzanej przez radnego powinien on powstrzymać się od udziału w głosowaniu dotyczącym tej sprawy (art. 25a u.s.g.).

Janusz Groński

PODSTAWA PRAWNA:
– Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.)

WRÓĆ DO SPISU TREŚCI

Przegląd legislacyjny

PRZEGLĄD LEGISLACYJNY - SAS 2/2013

GOSPODARKA NIERUCHOMOŚCIAMI
OBOWIĄZUJE OD 3 STYCZNIA 2013

Ustawa z dnia 9 listopada 2012 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami

(Dz. U. z 2012 r., poz. 1429) 

Nowelizacja stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 maja 2011 r. (sygn. akt SK 9/08), który stwierdził niezgodność art. 216 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami w zakresie, w jakim pomija art. 47 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (Dz. U. z 1974 r. Nr 10, poz. 64 ze zm.) jako podstawę nabycia na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości, do której stosuje się odpowiednio przepisy rozdziału 6 działu III ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami - z art. 64 ust. 1 oraz z art. 64 ust. 2 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji. Przepisy rozdziału 6 działu III ustawy z 1997 r. o gospodarce nieruchomościami przewidują że poprzedni właściciel lub jego spadkobierca mogą żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub jej części, jeżeli stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu; określają one też szczegółowe zasady i tryb postępowania w tym zakresie. Zakwestionowany art. 216 ust. 1 przewidywał, że powyższe przepisy stosuje się także odpowiednio do nieruchomości przejętych lub nabytych na rzecz Skarbu Państwa na podstawie przepisów dawnych ustaw regulujących gospodarkę nieruchomościami, jednakże przy zastosowaniu zamkniętego wyliczenia pominięto jako osobną podstawę wywłaszczenia uzasadniającą żądanie przez byłego właściciela zwrotu wywłaszczonej nieruchomości, jeżeli stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu - art. 47 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości.

 

ŚWIADCZENIA RODZINNE
OBOWIĄZUJE OD 4 STYCZNIA 2013

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 stycznia 2013 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne

(Dz. U. z 2013 r., poz. 3)  

Rozporządzenie wydano na podstawie art. 23 ust. 5 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992, ze zm.) i określa:

1) sposób i tryb postępowania w sprawach o przyznanie świadczeń rodzinnych;
2) wzory:
a) wniosków o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych,
b) zaświadczenia z urzędu skarbowego o dochodzie podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach określonych w art. 27, 30b, 30c i 30e ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.),
c) oświadczeń o dochodach rodziny, w tym oświadczeń osób rozliczających się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, oraz innych oświadczeń i dowodów niezbędnych do ustalenia prawa do świadczeń rodzinnych,
d) kwestionariusza wywiadu, o którym mowa w art. 23 ust. 4a ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych.

 

PRZETWARZANIE INFORMACJI PRZEZ POLICJĘ
OBOWIĄZUJE OD 5 STYCZNIA 2013

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 31 grudnia 2012 r. w sprawie przetwarzania informacji przez Policję 

(Dz. U. z 2013 r., poz. 8)

Rozporządzenie wydano na podstawie art. 20 ust. 19 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2011 r. Nr 287, poz. 1687, ze zm.) i określa:

1) tryb gromadzenia oraz sposoby przetwarzania w zbiorach danych informacji, w tym danych osobowych, o:

a) osobach podejrzanych o popełnienie przestępstw ściganych z oskarżenia publicznego,
b) nieletnich dopuszczających się czynów zabronionych przez ustawę jako przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego,
c) osobach o nieustalonej tożsamości lub usiłujących ukryć swoją tożsamość,
d) osobach poszukiwanych ukrywających się przed organami ścigania lub wymiaru sprawiedliwości,
e) osobach poszukiwanych uznanych za zaginione;

2) tryb gromadzenia oraz sposoby przetwarzania w zbiorach danych informacji, w tym danych osobowych uzyskanych lub przetwarzanych przez organy innych państw lub przez Międzynarodową Organizację Policji Kryminalnych - INTERPOL;
3) tryb gromadzenia i sposoby przetwarzania w zbiorach danych informacji, w tym danych osobowych, określonych w pkt. 1 przekazywanych organom innych państw lub Międzynarodowej Organizacji Policji Kryminalnych - INTERPOL, w celu zapobiegania przestępczości i jej zwalczania;
4) rodzaje służb policyjnych uprawnionych do korzystania ze zbiorów danych prowadzonych przez Policję lub zbiorów danych udostępnionych Policji;
5) wzory dokumentów obowiązujących przy przetwarzaniu danych;
6) sposób oceny danych pod kątem ich przydatności w prowadzonych sprawach.

 

POSTĘPOWANIE Z NARKOTYKAMI
OBOWIĄZUJE OD 8 STYCZNIA 2013

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2012 r. w sprawie postępowania ze środkami odurzającymi, substancjami psychotropowymi i ich preparatami oraz prekursorami kategorii 1, uzyskanymi podczas wykonywania zadań ustawowych przez uprawnione służby państwowe

(Dz. U. z 2012 r., poz. 1452) 

Rozporządzenie wydano na podstawie art. 24a ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2012 r. poz. 124) i określa:

1) podmioty uprawnione do niszczenia środków odurzających, substancji psychotropowych lub ich preparatów oraz prekursorów kategorii 1, uzyskanych przez jednostki organizacyjne administracji rządowej i Żandarmerii Wojskowej wykonujące czynności operacyjno-rozpoznawcze oraz przez jednostki organizacyjne Służby Celnej przy wykonywaniu zadań określonych ustawą z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej (Dz. U. Nr 168, poz. 1323, z późn. zm.), 
2) szczegółowy tryb i warunki przechowywania oraz niszczenia środków narkotycznych.

 

SPECJALIZACJE LEKARZY
OBOWIĄZUJE OD 9 STYCZNIA 2013

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 stycznia 2013 r. w sprawie specjalizacji lekarzy i lekarzy dentystów

(Dz. U. z 2013 r., poz. 26) 

Rozporządzenie wydano na podstawie art. 16 ust. 10, art. 16g ust. 1 oraz art. 16x ust. 1ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2011 r. Nr 277, poz. 1634, z późn. zm.) i określa:

– wykaz specjalizacji lekarskich i lekarsko-dentystycznych;
– wykaz modułów podstawowych właściwych dla danego szkolenia specjalizacyjnego i wykaz specjalizacji posiadających wspólny moduł podstawowy;
– wykaz modułów jednolitych właściwych dla danego szkolenia specjalizacyjnego;
– wzory wniosków o rozpoczęcie szkolenia specjalizacyjnego dla obywateli polskich i cudzoziemców;
– tryb i sposób przeprowadzania postępowania kwalifikacyjnego oraz punktowe kryteria kwalifikacji lekarzy do odbywania szkolenia specjalizacyjnego;
– regulamin postępowania kwalifikacyjnego;
– szczegółowy sposób odbywania szkolenia specjalizacyjnego, w tym przez lekarzy posiadających specjalizację I lub II stopnia lub tytuł specjalisty;
– formy specjalistycznego szkolenia teoretycznego i praktycznego oraz sposoby ich prowadzenia;
– sposób i tryb uzyskania potwierdzenia posiadania umiejętności praktycznych określonych programem specjalizacji;
– wzory dokumentów potwierdzających realizację programu specjalizacji i jego ukończenie;
– szczegółowy sposób zgłaszania się i tryb dopuszczania do Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego,
– szczegółowy sposób i tryb składania PES oraz ustalania jego wyników;
– wzór oświadczenia dla członków Państwowych Komisji Egzaminacyjnych,
– tryb powoływania PKE;
– tryb uznawania stażu szkoleniowego, staży kierunkowych lub kursów szkoleniowych odbytych za granicą lub w kraju za równoważne ze zrealizowaniem elementów określonych w programie specjalizacji i ewentualnego skrócenia szkolenia specjalizacyjnego;
– tryb uznawania dorobku zawodowego i naukowego w nowej dziedzinie medycyny nieobjętej systemem szkolenia specjalizacyjnego za równoważny z odbytym szkoleniem specjalizacyjnym, w tym kryteria oceny dorobku zawodowego i naukowego;
– tryb uznawania dorobku zawodowego i naukowego lekarzy posiadających stopień naukowy doktora habilitowanego za równoważny z odbytym szkoleniem specjalizacyjnym, w tym kryteria oceny dorobku zawodowego i naukowego.

 

SKOKi
OBOWIĄZUJE OD 9 STYCZNIA 2013

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 8 stycznia 2013 r. w sprawie informacji sprawozdawczych spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych oraz Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej

(Dz. U. z 2013, poz. 41) 

Rozporządzenie wydano na podstawie art. 80 ust. 3 ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz. U. z 2012 r. poz. 855 i 1166) i określa zakres, terminy i tryb przekazywania informacji sprawozdawczych przez spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe oraz Krajową Spółdzielczą Kasę Oszczędnościowo-Kredytową do Komisji Nadzoru Finansowego.

 

ODPADY
OBOWIĄZUJE OD 11 STYCZNIA 2013

Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 8 stycznia 2013 r. w sprawie kryteriów oraz procedur dopuszczania odpadów do składowania na składowisku odpadów danego typu 

(Dz. U. 2013, poz. 38) 

Rozporządzenie wydano na podstawie art. 55 ust. 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach 
(Dz. U. z 2010 r. Nr 185, poz. 1243, z późn. zm. ) i określa:
1) procedurę dopuszczania odpadów do składowania na składowisku odpadów danego typu;
2) kryteria dopuszczania odpadów do składowania na składowisku odpadów:
a) niebezpiecznych,
b) obojętnych,
c) innych niż niebezpieczne i obojętne.

 

MIĘDZYNARODOWE ZRZESZENIA J.S.T.
OBOWIĄZUJE OD 11 STYCZNIA 2013

Obwieszczenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu jednostek samorządu terytorialnego, które przystąpiły do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych i regionalnych w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2011 r. oraz wykazu jednostek samorządu terytorialnego, które wystąpiły z międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych i regionalnych w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2011 r. (M.P. z 2013 r., poz. 17)

 

ODPADY WYDOBYWCZE
OBOWIĄZUJE OD 13 STYCZNIA 2013

Ustawa z dnia 16 listopada 2012 r. o zmianie ustawy o odpadach wydobywczych oraz niektórych innych ustaw

(Dz. U. z 2012 r., poz. 1513) 

Zmiany wynikają z konieczności uwzględnienia w prawie polskim rozstrzygnięć postanowień decyzji Komisji Europejskiej wydawanych na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/21/WE z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie gospodarowania odpadami pochodzącymi z przemysłu wydobywczego oraz zmieniającej dyrektywę 2004/35/WE (Dz. Urz. UE L 102 z 11.04.2006, str. 15) oraz postanowień dyrektywy 2006/21/WE, w związku z pismem Komisji Europejskiej w sprawie transpozycji dyrektywy 2006/21/WE z dnia 28 czerwca 2010 r. oraz wszczęciem procedury o naruszenie nr 2011/2001, a także usprawnienia procedur w zakresie gospodarowania odpadami wydobywczymi.

 

AKCYZA
OBOWIĄZUJE OD 15 STYCZNIA 2013

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 7 stycznia 2013 r.  w sprawie oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy 

(Dz. U. z 2013 r., poz. 56) 

Rozporządzenie wydano na podstawie art. 122 ust. 1, art. 123 ust. 4, art. 125 ust. 6, art. 126 ust. 6, art. 129, art. 131 ust. 10, art. 132 ust. 5, art. 137, art. 138 ust. 5 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2011 r. Nr 108, poz. 626, z późn. zm.) i określa:

– postacie znaków akcyzy umieszczanych na opakowaniach jednostkowych importowanych, nabywanych wewnątrzwspólnotowo i wyprodukowanych na terytorium kraju wyrobów tytoniowych, spirytusowych i winiarskich oraz suszu tytoniowego, ich wzory i elementy znaków akcyzy;
– kryteria jakościowe znaków akcyzy;
– szczegółowe sposoby nanoszenia znaków akcyzy na typowe dla wyrobów tytoniowych, spirytusowych i winiarskich opakowania jednostkowe;
– wzór wniosku o wskazanie sposobu nanoszenia znaków akcyzy na nietypowe opakowania jednostkowe wyrobów akcyzowych;
– szczegółowe przypadki, w których znaki akcyzy mogą być zdjęte z opakowań jednostkowych wyrobów akcyzowych lub z wyrobów akcyzowych, warunki i tryb zdejmowania znaków akcyzy, wzór wniosku o zdjęcie znaków akcyzy;
– wzór wstępnego zapotrzebowania na znaki akcyzy;
– wysokość kwot stanowiących wartość podatkowych znaków akcyzy, wysokość kwot wpłacanych na pokrycie kosztów wytworzenia podatkowych znaków akcyzy, wysokość należności z tytułu sprzedaży legalizacyjnych znaków akcyzy oraz wysokość kosztów wytworzenia legalizacyjnych znaków akcyzy;
– wzór wniosku o wydanie podatkowych znaków akcyzy lub o sprzedaż legalizacyjnych znaków akcyzy oraz o wydanie upoważnienia do odbioru znaków akcyzy, a także wzór tego upoważnienia;
– szczegółowy wykaz i sposób składania dokumentów załączanych przez wnioskodawcę do wniosku o wydanie podatkowych znaków akcyzy lub o sprzedaż legalizacyjnych znaków akcyzy oraz o wydanie upoważnienia do odbioru znaków akcyzy;
– sposób prowadzenia ewidencji znaków akcyzy i jej wzór, sposób przewozu i przechowywania znaków akcyzy oraz sposób sporządzania protokołu stwierdzającego utratę, zniszczenie, uszkodzenie, wydanie lub zwrot znaków akcyzy, zniszczenie uszkodzonych lub zniszczonych znaków akcyzy oraz wzór tego protokołu;
– szczegółowy zakres i termin dokonywania rozliczeń znaków akcyzy;
– sposób zwrotu znaków akcyzy;
– normy dopuszczalnych strat znaków akcyzy powstałych w procesie oznaczania w stosunku do łącznej liczby znaków wykorzystanych w ciągu miesiąca kalendarzowego do oznaczania wyrobów akcyzowych;
– zespół czynności, które składają się na proces oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy.

 

PRACA
OBOWIĄZUJE OD 17 STYCZNIA 2013

Ustawa z dnia 9 listopada 2012 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw

(Dz. U. z 2013 r., poz. 2) 

Celem zmian ustaw jest m.in. ułatwienie podmiotom, których dane podlegają jednoczesnemu obowiązkowi wpisu do różnych rejestrów i ewidencji, prowadzonych przez organy administracji publicznej, rozpoczynania i prowadzenia działalności, w tym działalności gospodarczej, przez wyeliminowanie obowiązku składania do Państwowej Inspekcji Pracy i Państwowej Inspekcji Sanitarnej zgłoszeń (oraz ich zmian) . Ponadto założeniem nowelizacji jest umożliwienie podmiotom innym niż osoby fizyczne rozpoczynające działalność gospodarczą wcześniejszego rozpoczęcia prowadzenia działalności, przez skrócenie terminu wydawania przez naczelnika urzędu skarbowego potwierdzenia o nadaniu NIP z 14 do 3 dni.

 

PASZPORTY
OBOWIĄZUJE OD 17 STYCZNIA 2013

Ustawa z dnia 16 listopada 2012 r. o zmianie ustawy o dokumentach paszportowych

(Dz. U. z 2012 r., poz. 1415) 

Zmiana przepisów ma na celu realizację oczekiwań obywateli dotyczących odmiejscowienia wydawania dokumentów paszportowych, uproszczenia zasad wydawania drugiego paszportu oraz poszerzenia katalogu przypadków, w których mogą być wydawane paszporty tymczasowe.

 

KIEROWCY
OBOWIĄZUJE OD 18 STYCZNIA 2013

Ustawa z dnia 4 stycznia 2013 r. o zmianie ustawy o kierujących pojazdami

(Dz. U. z 2013 r., poz. 82) 

Zmiana ma na celu przesunięcie terminu wejścia w życie niektórych przepisów Ustawy, z dnia 19 stycznia 2013 r. na dzień 4 stycznia 2016 r., w szczególności przepisów dotyczących rozszerzonego zakresu danych przetwarzanych w centralnej ewidencji kierowców (CEK) oraz regulujących działanie właściwych organów wobec kierujących pojazdami w oparciu o komunikację z CEK.


Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 16 stycznia 2013 r. w sprawie doskonalenia techniki jazdy 

(Dz. U. z 2013 r., poz. 91) 

OBOWIĄZUJE OD 19 STYCZNIA 2013


Rozporządzenie wydano na podstawie art. 120 ust. 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. Nr 30, poz. 151, z późn. zm.) i określa:
1) szczegółowe wymagania w stosunku do podmiotu prowadzącego ośrodek doskonalenia techniki jazdy w zakresie infrastruktury technicznej, warunków lokalowych oraz wyposażenia dydaktycznego;
2) warunki przeprowadzania zajęć;
3) program szkolenia osób ubiegających się o uprawnienia instruktora techniki jazdy;
4) zakres i warunki egzaminu dla kandydatów na instruktorów techniki jazdy;
5) wysokość:
a) opłaty za egzamin dla kandydatów na instruktorów techniki jazdy w zależności od zakresu prowadzonego egzaminu,
b)  stawek wynagrodzenia dla osób wchodzących w skład komisji egzaminacyjnej przeprowadzającej egzaminy dla kandydatów na instruktorów techniki jazdy,
c) opłaty za wpis do ewidencji instruktorów techniki jazdy,
d) opłaty za wpis przedsiębiorcy do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek doskonalenia techniki jazdy;
6) wzór:
a) wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek doskonalenia techniki jazdy,
b)  zaświadczenia potwierdzającego wpis przedsiębiorcy do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek doskonalenia techniki jazdy,
c) wniosku o wpis do ewidencji instruktorów techniki jazdy,
d) świadectwa instruktora techniki jazdy;
7) sposób prowadzenia rejestru osób szkolonych oraz wzór zaświadczenia o ukończeniu szkolenia;
8) wzór i sposób nadawania numerów ewidencyjnych ośrodka doskonalenia techniki jazdy i numerów w ewidencji instruktorów techniki jazdy.

WRÓĆ DO SPISU TREŚCI

 

Wieloletnia prognoza finansowa jednostki samorządu terytorialnego

AKTUALNOŚCI - SAS 2/2013

W dniu 1 lutego 2013 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 10 stycznia 2013 r. w sprawie wieloletniej prognozy finansowej jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 86). 

Rozporządzenie zostało wydane na podstawie art. 230b ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 ze zm.) i określa:

  • wzór wieloletniej prognozy finansowej jednostki samorządu terytorialnego oraz załącznika do prognozy;
  • posób przekazywania przez jednostkę samorządu terytorialnego regionalnej izbie obrachunkowej projektów uchwał w sprawie wieloletniej prognozy finansowej lub jej zmian oraz uchwał i zarządzeń w sprawie wieloletniej prognozy finansowej;
  • sposób i terminy przekazywania przez regionalne izby obrachunkowe Ministrowi Finansów projektów wieloletnich prognoz finansowych wraz z wynikami opinii i wieloletnich prognoz finansowych wraz z wynikami rozstrzygnięć nadzorczych.

Zgodnie z § 4 rozporządzenia, projekt uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej lub jej zmiany oraz uchwały i zarządzenia w sprawie wieloletniej prognozy finansowej, jednostka samorządu terytorialnego przekazuje do regionalnej izby obrachunkowej w formie dokumentu elektronicznego z wykorzystaniem aplikacji wskazanej przez Ministra Finansów w Biuletynie Informacji Publicznej. Dokumenty elektroniczne opatruje się bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy kwalifikowanego certyfikatu.
Wieloletnia prognoza finansowa, której charakter jest zbliżony do rządowych dokumentów strategicznych opracowywanych na szczeblu centralnym, ma w założeniu stanowić podstawę rozwoju konkretnej jednostki samorządu terytorialnego. Obowiązek sporządzenia prognozy powstał pierwszy raz na gruncie art. 122 ust. 2 ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych i obejmował rok 2011.
W praktyce opracowanie prognozy i jej powiązanie z uchwałą budżetową na dany rok i wydatkami inwestycyjnymi planowanymi na kolejne lata może być trudne, chociażby ze względu na konieczność prognozowania wysokości środków z właściwych funduszy unijnych, których wysokość i dostępność nie zależy w pełni od skuteczności działań poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego. Z drugiej strony podstawową wartością prognozy ma być jej realistyczność, o czym stanowi wprost art. 226 ust. 1 ustawy o finansach publicznych.

Ustawodawca określił minimum danych, które powinny zostać ujęte w prognozie. Są to: 

  • dochody bieżące oraz wydatki bieżące budżetu jednostki samorządu terytorialnego, w tym na obsługę długu, gwarancje i poręczenia;
  • dochody majątkowe, w tym dochody ze sprzedaży majątku, oraz wydatki majątkowe budżetu jednostki samorządu terytorialnego;
  • wynik budżetu jednostki samorządu terytorialnego;
  • przeznaczenie nadwyżki albo sposób sfinansowania deficytu;
  • przychody i rozchody budżetu jednostki samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem długu zaciągniętego oraz planowanego do zaciągnięcia;
  • kwotę długu jednostki samorządu terytorialnego, w tym relację, o której mowa w art. 243, oraz sposób sfinansowania spłaty długu;
  • objaśnienia przyjętych wartości.

WRÓĆ DO SPISU TREŚCI

SpisSAS2/2013

SPIS TREŚCI NR 2/2013

AKTUALNOŚCI

Wieloletnia prognoza finansowa jednostki samorządu terytorialnego

PRZEGLĄD LEGISLACYJNY

TEMAT MIESIĄCA

Radny prezesem klubu sportowego

FUNKCJONOWANIE SAMORZĄDU

Wójt zarządzeniem określa zasady przyznawania nagród rocznych dyrektorom gminnych instytucji kultury
Wygaśnięcie mandatu ławnika sądowego z powodu jego śmierci
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego nie kształtuje sytuacji właścicieli nieruchomości

Roszczenie rodziców skierowane do gminy o zadośćuczynienie za wypadek dziecka na stoku saneczkowym
Obecność radnego na sesji, na której rada podejmie Uchwałę o wygaśnięciu jego mandatu
Kiedy gmina może rozwiązać umowę użytkowania wieczystego
Starosta co do zasady jest organem właściwym w sprawach sieci elektroenergetycznych 

POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE

Bez pozwolenia dla uczelni na zbiórkę na cel charytatywny
Koszty postępowania Administracyjnego
Kompetencje ministrów do ponownego rozpatrzenia sprawy
Prawo do nadawania klauzuli ostateczności decyzji administracyjnej
Poświadczanie za zgodność z oryginałem odpisu lub wyciągu z dokumentu oryginalnego

FINANSE SAMORZĄDU

Opodatkowanie budynków i gruntów kościelnych
Doręczenie zastępcze korespondencji dotyczącej spraw podatkowych
Uchwała w sprawie remontów budynków dużej wspólnoty mieszkaniowej, której członkiem jest gmina
Postępowanie cywilne dot. wypłaty zachowku zagadnieniem
wstępnym w sprawie ustalenia wysokości podatku od spadku

POWIATOWA ADMINISTRACJA ZESPOLONA

Policjantowi przebywającemu na długotrwałym zwolnieniu
lekarskim nie można obniżyć dodatku służbowego

Inspektor sanitarny bada warunki pracy
Jeden pup dla dwóch powiatów

PRAWO PRACY

Trzynastka dla pracownicy przebywającej na zwolnieniu lekarskim i macierzyńskim
Kwoty wolne od potrąceń w 2013 r. dla pracownika pełnoetatowego
Wynagrodzenie wypłacane ze środków unijnych stanowi podstawę trzynastki
Bez premii dla wicestarosty
Opłacanie składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe
za osoby pobierające świadczenia pielęgnacyjne

Ocena ryzyka zawodowego

ZAMÓWIENIA PUBLICZNE

Termin przesyłania sprawozdań z udzielonych w 2012 r. zamówień publicznych
Szkodliwe odstąpienie od umowy
Istotne zmiany w prawie zamówień publicznych
Opis przedmiotu zamówienia musi zabezpieczać potrzeby zamawiającego
Procedura zakupu bonów towarowych
Dopuszczalność zmiany umowy w związku
ze zwiększeniem prac przewidzianych dla podwykonawcy

ORZECZNICTWO

Wydawca: SKIBNIEWSKI MEDIA, Warszawa