Sprawozdanie KRRIO za 2022 rok
Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych, na podstawie art. 25a ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1668 z późn. zm.), przedkłada Sejmowi i Senatowi Rzeczypospolitej Polskiej „Sprawozdanie z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2022 roku”. Sprawozdanie to zostało przyjęte uchwałą Nr 6/2023 Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych z dnia 2 czerwca 2023 r. Jest to już 26. sprawozdanie.
Sprawozdanie składa się z dwóch części. Część pierwsza zawiera informacje o działalności regionalnych izb obrachunkowych w zakresie zapewnienia zgodnego z prawem prowadzenia gospodarki finansowej przez jednostki samorządu terytorialnego i ich związki. Efekt pracy izb w 2022 r. to m.in.:
- 197 095 zbadanych uchwał i zarządzeń organów JST i związków komunalnych,
- 12 budżetów ustalonych dla samorządów (dla 10 gmin, 1 powiatu i 1 związku JST),
- 24 597 wydanych opinii w sprawach określonych w ustawach, w tym 20 w sprawie uchwały rady gminy o nieudzieleniu absolutorium, z czego 10 pozytywnych, 2 z uwagami i 8 negatywnych,
- 960 przeprowadzonych kontroli JST i innych podmiotów, w tym 702 w ramach kontroli kompleksowych,
- 114 901 skontrolowanych sprawozdań z wykonania budżetów JST,
- 383 rozpatrzone pisma i skargi, w tym 170 dotyczących działalności organów stanowiących JST,
- 93 szkolenia, w których uczestniczyło 9 650 pracowników JST (w formie online oraz w formie wykładów i warsztatów).
Ważnym zadaniem izb w roku sprawozdawczym było stałe monitorowanie, zarówno w działalności kontrolnej, jak i analitycznej, sytuacji finansowej samorządów pod kątem spełnienia relacji z art. 243 ustawy o finansach publicznych, tj. zachowania przez każdą JST indywidualnego wskaźnika obsługi zadłużenia na poziomie nie wyższym niż dopuszczalny. Izby w ramach sprawowanego nadzoru oraz działalności opiniodawczej reagowały odpowiednio do stwierdzonych zagrożeń. Sprawozdanie prezentuje podsumowanie działań izb oraz sytuacji jednostek w powyższym zakresie.
Ponadto z inicjatywy Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych izby przeprowadziły dwie kontrole koordynowane, których przedmiotem były „Kontrola powszechności opodatkowania w podatku od nieruchomości, w podatku rolnym i w podatku leśnym” oraz „Ewidencja środków pieniężnych na rachunkach bankowych jednostki samorządu terytorialnego”.
Część pierwsza Sprawozdania zawiera również wnioski de lege ferenda z zakresu funkcjonowania prawa samorządu terytorialnego w świetle doświadczeń regionalnych izb obrachunkowych. Wnioski te zostały przyjęte uchwałą Nr 5/2023 Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych z dnia 16 maja 2023 r.
W drugiej części Sprawozdania przedstawione zostały informacje dotyczące wykonania budżetu przez JST. Część ta, wzorem roku ubiegłego, sporządzona została w układzie, który mam nadzieję znajdzie Państwa uznanie. Postanowiliśmy bowiem w większym stopniu przedstawić dane w formie graficznej, jednocześnie decydując się na umieszczenie materiałów źródłowych na naszej stronie www.
Podstawowe dane o budżetach samorządowych w 2022 r. to:
- 345 672 943 tys. zł – dochody ogółem, które w 4,4% pozyskano z UE, tj. 15 259 554 tys. zł,
- 353 852 756 tys. zł – wydatki ogółem, w tym wydatki inwestycyjne – 60 306 173 tys. zł, z czego 26,3%, tj. 15 844 798 tys. zł, ze środków pozyskanych z UE,
- 8 179 812 tys. zł – wynik budżetów – deficyt,
- 90 825 610 tys. zł – zobowiązania ogółem, które w relacji do dochodów stanowiły 26,3%,
- 86 020 910 tys. zł – należności wraz z wybranymi aktywami finansowymi.
Sprawozdaniem objęto 2 807 JST, tj.: 2 411 gmin, 66 miast na prawach powiatu, w tym m.st. Warszawę, 314 powiatów, 16 województw samorządowych oraz 168 związków JST oraz związek metropolitalny. Ogółem w 2022 r. funkcjonowało 2 976 jednostek samorządu terytorialnego i ich związków.
W Sprawozdaniu wykorzystano dane zgromadzone przez regionalne izby obrachunkowe, a także udostępnione przez Ministerstwo Finansów dane w zakresie sprawozdań budżetowych, sporządzanych przez JST w latach 2021 i 2022 (baza na dzień 23 marca br.) oraz przez Główny Urząd Statystyczny w zakresie stanu ludności w JST na dzień 30 czerwca 2022 r.
Sprawozdanie dostępne jest na stronie internetowej Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych www.rio.gov.pl. Istnieje możliwość pobrania Sprawozdania w wersji pdf, poprzez kod QR umieszczony na okładce.
Damian Grzelka
Przewodniczący KR RIO
