Podsumowanie 2023 roku w samorządzie powiatowym i perspektywy na przyszłość
BIULETYN SAMORZĄDOWCA / WYWIADY - 1 / 2024
Rozmawiamy z Prezesem Zarządu Związku Powiatów Polskich, Starostą Bielskim Andrzejem Płonką
Panie Prezesie, rok 2023 był pełen wyzwań dla samorządów. Jakie najważniejsze problemy wymagały Państwa interwencji? W jakich obszarach możecie Państwo mówić o sukcesach?
– Miniony rok był dla samorządów wyzwaniem na różnych płaszczyznach. Stawiliśmy czoła różnorodnym problemom, obejmującym zarówno aspekty finansowe, jak i kwestie związane z ochroną zdrowia, edukacją oraz efektywnym funkcjonowaniem administracji. Na każdym z wymienionych obszarów odnotowaliśmy konkretne osiągnięcia
Jakie przykładowe osiągnięcia macie Państwo w obszarze ochrony zdrowia?
– Dzięki naszemu zaangażowaniu udało się wprowadzić szereg rozwiązań, mających na celu utrzymanie w 2023 roku ryczałtu dla szpitali, które w 2022 r. nie miały niedowykonania w ramach umowy sieciowej. Ponadto Związek Powiatów Polskich, przy wsparciu Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Szpitali Powiatowych, doprowadził do zmian prawnych, umożliwiających przedłużenie terminu rozliczenia środków wypłaconych świadczeniodawcom w formie tzw. „1/12” o kolejny rok, do 31 grudnia 2024 roku.
Dodatkowo nasze działania przyczyniły się do wydłużenia terminu wyłączenia stosowania przez NFZ kar umownych do połowy 2024 roku, w przypadku braku zapewnienia lekarza systemu w specjalistycznych zespołach ratownictwa medycznego.
Nasze starania doprowadziły również do nowelizacji rozporządzenia, co umożliwiło skorygowanie liczby jednostek rozliczeniowych, dotyczących świadczeń finansowanych w formie ryczałtu, ustalonej dla danego świadczeniodawcy na 2023 r. Dzięki temu udało się tymczasowo utrzymać poziom finansowania omawianej grupy świadczeniodawców w kolejnym okresie rozliczeniowym.
Kolejnym sukcesem jest wprowadzenie zmian w rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, w przypadku realizacji świadczeń nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej, udzielanej w warunkach ambulatoryjnych. Dzięki naszym działaniom uchylono wymóg realizacji tego świadczenia w zakresie podstawowym wyłącznie przez podmiot leczniczy, w którego strukturze znajduje się izba przyjęć i zapewnienia przez ten podmiot przebywania lekarza w miejscu udzielania świadczeń w zakresie izby przyjęć stale, w godzinach funkcjonowania nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej.
Co udało się osiągnąć w obszarze edukacji?
– W obszarze tym również aktywnie działaliśmy. Na przykład, dzięki naszemu zaangażowaniu i wielu zgłoszonym uwagom, Związek Powiatów Polskich skutecznie przyczynił się do rewizji zapisów projektu, dotyczącego branżowych centrów umiejętności. W rezultacie planowane jest przesunięcie (zwiększenie) środków na wynagrodzenie dyrektora centrów, a centra utworzone w ramach pilotażu otrzymają gwarancję stabilnego finansowania. Procedury likwidacji i przekształcenia centrów zostaną również dostosowane, wyłączając określone kroki wymagane przez obowiązujące Prawo oświatowe, w tym nie będzie konieczności uzyskania pozytywnej opinii kuratora oświaty. Ponadto, konkurs na nowe centra nie będzie wymagał wcześniejszego utworzenia placówki, co pozwoli na stworzenie jej dopiero po zwycięstwie w konkursie.
Kolejnym sukcesem jest wdrożenie przez Związek Powiatów Polskich rozwiązań, które usprawnią funkcjonowanie szkół ponadpodstawowych w obliczu zwiększonego rocznika uczniów. Elastyczność godzin ponadwymiarowych (możliwość realizacji ponad połowę etatu) oraz wyłączenie przepisów dotyczących przekształcenia w przypadku otwarcia nowych lokalizacji zajęć to konkretny krok w tym kierunku.
Kolejnym ważnym zagadnieniem są uwagi Związku Powiatów Polskich, dotyczące finansowania klas wielozawodowych, które zostały uwzględnione w algorytmie podziału subwencji oświatowej na 2024 rok. Wzrost wag dla młodocianych pracowników stanowi realne dostosowanie do zgłaszanych od kilku lat postulatów.
Dialog i współpraca samorządów to klucz do skutecznych rozwiązań. Jak Pan ocenia zaangażowanie przedstawicieli samorządów w minionym roku?
– Związek aktywnie uczestniczył w procesie legislacyjnym, analizując liczne projekty aktów prawnych i dostarczając szczegółowych opinii. Prowadziliśmy również rozmowy z decydentami, by uświadamiać ich o sytuacji i potrzebach jednostek samorządu terytorialnego. Nasi przedstawiciele byli bardzo aktywni, zarówno na Konwentach Powiatów, jak i w kierowanych do Biura Związku pismach. To dzięki ich zaangażowaniu osiągnęliśmy pełną świadomość istotnych kwestii i mogliśmy w ten sposób przedkładać to na szczeblu ogólnopolskim, czy to na posiedzeniach Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, różnych komisjach parlamentarnych czy też w końcu w bezpośrednich rozmowach z kierownictwem różnych resortów.
Nasi eksperci bardzo aktywnie uczestniczyli w procesie legislacyjnym. W ubiegłym roku przeanalizowali ponad 900 projektów aktów prawnych, wydając ponad 150 opinii prawnych. Dzięki temu w znacznej części osiągaliśmy założone cele. To dowodzi skutecznego reprezentowania interesów samorządów.
W jakim jeszcze obszarze Związek Powiatów Polskich był aktywny w minionym roku?
– Nasi eksperci przeprowadzili szereg szkoleń, w tym głównie online. Wzięło w nich udział ponad 14 000 osób. Tak wielkie zainteresowanie dowodzi ogromnego zaufania do merytorycznych treści, jakie podczas nich są przedstawiane. Ponadto ZPP wydało szereg publikacji analitycznych, analiz, realizowało badania ankietowe, dotyczące kluczowych kwestii dotyczących powiatów. To wszystko było ważnym elementem naszej działalności.
Jakie są główne wyzwania przed samorządem powiatowym i jakie cele stawiają sobie Państwo na przyszłość?
– Kluczowe wyzwania to przede wszystkim przeciwstawienie się dalszemu osłabieniu sytuacji finansowej i odbieraniu kompetencji samorządom. Naszym celem jest umocnienie wspólnoty samorządowej, przywrócenie silnej pozycji samorządów w strukturze administracyjnej państwa i wzmocnienie finansów samorządowych. Właśnie na tym planujemy się skupić w bieżącym roku.
Dziękujemy za rozmowę.
