Komunikaty

SAS05/2013

Zakres nadzoru Ministra Sprawiedliwości nad adwokatami i radcami prawnymi

ORZECZNICTWO - SAS 5 / 2013

Uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 marca 2013 r., sygn. akt II GPS 1/13

„Rozpoznając odwołania, o których mowa w art. 68 ust. 6a ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (Dz.U. z 2009 r. Nr 146, poz. 1188 ze zm.) oraz art. 31 ust. 2a ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz.U. z 2010 r. Nr 10, poz. 65 ze zm.) Minister Sprawiedliwości nie może zastosować art. 138 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) i orzec co do istoty sprawy.”

Uchwała NSA rozstrzygnęła spór orzeczniczy dotyczący możliwości wydawania przez Ministra Sprawiedliwości decyzji rozstrzygających o meritum sprawy w odniesieniu do wpisu na listę adwokatów i radców prawnych. Zgodnie z treścią do art. 68 ust. 6a ustawy Prawo o adwokaturze (dalej: p.o.a) od uchwały Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej w przedmiocie wpisu lub odmowy wpisu na listę adwokatów służy zainteresowanemu odwołanie do Ministra Sprawiedliwości zgodnie z Kodeksem postępowania administracyjnego. Analogicznie – na podstawie art. 31 ust. 2a ustawy o radcach prawnych (dalej: u.r.p.) od uchwały Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych odmawiającej wpisu na listę radców prawnych służy zainteresowanemu odwołanie do Ministra Sprawiedliwości zgodnie z Kodeksem postępowania administracyjnego.

NSA uznał, że Minister Sprawiedliwości, do którego wpłynęło odwołanie osoby, której odmówiono wpisu na listę adwokatów lub radców prawnych nie może wydać decyzji administracyjnej na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a, czyli uchylić zaskarżone rozstrzygnięcie i w tym zakresie orzec co do istoty sprawy. Innymi słowy w ocenie NSA organ ten pozbawiony jest możliwości podejmowania merytorycznej decyzji o wpisie na listę adwokatów lub radców prawnych.

NSA podkreślił w uzasadnieniu uchwały, że przepis art. 68 ust.6a p.o.a. i art.31 ust. 2a u.r.p. precyzują jedynie tryb odwołania od uchwał Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej i Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych (zgodnie z k.p.a.), a nie tryb procedowania Ministra Sprawiedliwości przy rozpatrywaniu odwołania, gdyż regulacje szczególne ustawy Prawo o adwokaturze i ustawy o radcach prawnych nie przyznają ministrowi w tym zakresie prawa wydania orzeczenia reformacyjnego z art.138 § 1 pkt 2 k.p.a. Dlatego określając zakres stosowania przepisów k.p.a., przez Ministra Sprawiedliwości, należy mieć na względzie samodzielność samorządu w zakresie powierzonej mu pieczy nad należytym wykonywaniem zawodu. NSA nie zgodził się ze stanowiskiem zaprezentowanym w wyroku z dnia 10 czerwca 2011 r. sygn. akt II GSK 240/11, że Minister Sprawiedliwości działa tu analogicznie do każdego organu odwoławczego. W ocenie NSA wszelkie wątpliwości winny być rozwiązywane na rzecz poszanowania samodzielności korporacji samorządowych. Dlatego organ nadzoru badając legalność uchwały samorządu adwokackiego i stwierdzając naruszenie prawa, mógłby działać jedynie kasacyjnie. NSA wskazał również na wartości konstytucyjne, które legły u podstaw wyodrębnienia samorządów reprezentujących osoby zaufania publicznego, uznając, że zaprezentowana wykładnia pozwala na zagwarantowanie wpływu ministra na decyzje podejmowane przez samorząd, przy jednoczesnym zachowaniu prawnie gwarantowanej niezależności samorządu w ramach powierzonych mu zadań.

WRÓĆ DO SPISU TREŚCI

Czy lunch w trakcie podróży służbowej obniży wysokość diety?

TEMAT MIESIĄCA - SAS 5 / 2013

PYTANIE KIEROWNIKA REFERATU ORGANIZACYJNEGO

W jakiej wysokości należy przyznać dietę pracownikowi, któremu zapewniono częściowe wyżywienie, tzw. „lunch”?
Czy taki posiłek („lunch”) należy potraktować jako obiad, zmniejszając jednocześnie przysługującą dietę o 50%?

ODPOWIEDŹ PRAWNIKA

W opisanym przypadku konieczne staje się ustalenie, czy oferowany przez firmę posiłek w formie „lunchu” podawany jest w porze obiadowej i czy ma charakter obiadu. Twierdząca odpowiedź firmy oferującej szkolenie stanowić będzie uzasadnienie dla obniżenia diety przeznaczonej na zwiększone koszty wyżywienia o 50%.

Obowiązujące od 1 marca 2013 r. nowe rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie należności przysługujących pracownikowi, zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej, wprowadziło zasadę pomniejszania diety należnej za krajową podróż służbową w przypadku zapewnienia pracownikowi bezpłatnego częściowego wyżywienia (zgodnie z poprzednimi przepisami dieta w ogóle nie przysługiwała, gdy pracownik miał zapewnione całodzienne wyżywienie).

Zgodnie z § 7 ust. 4 ww. rozporządzenia kwotę diety, o której mowa w ust. 1 (30 zł), zmniejsza się o koszt zapewnionego bezpłatnego wyżywienia, przyjmując, że każdy posiłek stanowi odpowiednio:

śniadanie - 25% diety,
obiad - 50% diety,
kolacja - 25% diety.

Powyższy przepis stosuje się odpowiednio również, w przypadku gdy pracownik korzysta z usługi hotelarskiej, w ramach której zapewniono wyżywienie (najczęściej śniadanie).

TERMIN „LUNCH”

Z treści § 7 ust. 4 rozporządzenia wynika, że prawodawca uznał za całodzienne wyżywienie pracownika zapewnienie 3 posiłków w ciągu dnia, które odpowiednio przyjmowane są jako: śniadanie, obiad i kolacja. W przepisach brak jest definicji poszczególnych posiłków, co wynika z przyjętego powszechnie znaczenia tych wyrazów, niewymagającego precyzowania, czy definiowania. Problem jednak może się pojawić w przypadku zapożyczeń z języków obcych, czasami nadużywanych w codziennej praktyce wielu firm i podmiotów oferujących określone usługi, w tym także szkoleniowe. Podkreślenia wymaga, że jakkolwiek w Polsce czasami używa się zwrotów „lunch” i „obiad” zamiennie, to nie są one tożsame, co wynika z różnic kulturowych oraz tradycji poszczególnych krajów, a nawet ich regionów. W kulturze anglosaskiej terminem „lunch” określa się najczęściej szybki, lekki posiłek zbliżony w charakterze do polskiego drugiego śniadania (spożywany najczęściej w godzinach 10.00-13.00). Należy jednak pamiętać, że w kulturze anglosaskiej nie występuje z kolei odpowiednik polskiego obiadu, nie tylko co do formy, ale również pory jego podawania. Wprawdzie znacznie obfitszym posiłkiem będzie „dinner”, ale zazwyczaj nie jest on podawany w porze polskiego obiadu, lecz polskiej kolacji.

Różnice te powodują, że nie jest możliwe jednoznaczne zrównanie wspomnianych pojęć, bez dokładnego wyjaśnienia przede wszystkim charakteru posiłku (a także pory jego podania). Należy podkreślić, że wprawdzie w rozporządzeniu mowa jest o trzech posiłkach w ciągu dnia, ale nie można między nimi stawiać znaku równości, skoro zapewnienie obiadu jest traktowane przez prawodawcę jako równoważne z połową diety, podczas gdy zapewnienie śniadania i kolacji wyłącznie w wysokości 25% diety. To zróżnicowanie wynika właśnie z roli, jaką przypisuje się obiadom, czyli obfitym, najczęściej dwuczęściowym, głównym posiłkom dnia złożonym z zupy i drugiego dania oraz niejednokrotnie przystawek i deseru.
Biorąc powyższe pod uwagę można spodziewać się problemów interpretacyjnych w stosowaniu nowych przepisów i zmniejszaniu diety, w sytuacji gdy w delegacji zapewnione będą posiłki o nazwach nieprzystających do podanych w § 7 ust. 4 nowego rozporządzenia. Inaczej bowiem należy traktować, sytuację gdy pracownikowi zapewnia się „lunch” jako pierwszy posiłek w trakcie szkolenia serwowany np. w godzinach 10.00-11.00 i złożony z lekkich przekąsek, a inaczej, gdy będzie to odpowiednik polskiego obiadu, choć inaczej nazwany.
W pierwszym przypadku należałoby dokonać odliczenia jedynie 25% kwoty diety, a w drugim już 50% tej kwoty. Konieczne zatem staje się uzyskanie jednoznacznej odpowiedzi z firmy szkoleniowej dotyczące charakteru posiłku. Jeżeli ze stanowiska firmy wynikać będzie, że „lunch” traktowany jest jako obiad podawany w przerwie obiadowej, to pracodawca powinien obniżyć dietę o kwotę 50%.

Ze względu na treść nowych przepisów zasadne wydaje się również zobowiązanie podmiotów ubiegających się o zorganizowanie szkoleń dla pracowników do podawania polskich nazw posiłków lub odpowiedników polskich nazw obok nazw obcojęzycznych. W przeciwnym przypadku dokonanie odpowiedniego obniżenia wysokości diety, zawsze uzależnione będzie od uznania pracodawcy, który zmuszony będzie do oceny charakteru posiłku serwowanego pracownikowi. To ostatnie rozwiązanie z przyczyn oczywistych należy uznać za wątpliwe i niepotrzebnie obciążające pracodawcę.

Janusz Groński

Podstawa prawna:
– Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu
w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz.U. z 2013 r. poz. 167)

WRÓĆ DO SPISU TREŚCI

Przegląd legislacyjny

PRZEGLĄD LEGISLACYJNY - SAS 5 / 2013

LECZENIE SUBSTYTUCYJNE
OBOWIĄZUJE OD 3 kwietnia 2013

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 1 marca 2013 r. w sprawie leczenia substytucyjnego

(Dz.U. z 2013 r. poz. 368)

Rozporządzenie wydano na podstawie art. 28 ust. 7 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. z 2012 r. poz. 124) i określa:

szczegółowy tryb postępowania przy leczeniu substytucyjnym,
szczegółowe warunki, jakie powinien spełniać podmiot leczniczy prowadzący leczenie substytucyjne,
szczegółowy sposób gromadzenia, przechowywania i przekazywania informacji o zakwalifikowaniu, wyłączeniu lub zakończeniu udziału pacjenta w programie leczenia substytucyjnego.

UTRWALANIE OBRAZU W PROCESIE
OBOWIAZUJE OD 3 kwietnia 2013

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 września 2012 r. w sprawie rodzaju urządzeń i środków technicznych służących do utrwalania obrazu lub dźwięku dla celów procesowych oraz sposobu przechowywania, odtwarzania i kopiowania zapisów

(Dz.U. z 2012 r. poz. 1090)

Rozporządzenie wydano na podstawie art. 147 § 5 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 89, poz. 555, z późn. zm.). Zgodnie z § 1 tego rozporządzenia do utrwalania obrazu lub dźwięku dla celów procesowych, używa się urządzeń typu analogowego lub cyfrowego. Obraz lub dźwięk jest utrwalany w formie zapisu na środkach technicznych umożliwiających przechowywanie danych przez okres niezbędny dla prawidłowego przeprowadzenia postępowania karnego (§ 2 ust. 1).

PRACOWNICY OCHRONY
OBOWIĄZUJE OD 4 kwietnia 2013

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 28 marca 2013 r. w sprawie wysokości i trybu wnoszenia opłaty za wydanie licencji pracownika ochrony

(Dz.U. z 2013 r. poz. 420)

Rozporządzenie wydano na podstawie art. 30 ust. 4 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (Dz.U. z 2005 r. Nr 145, poz. 1221, z późn. zm.) i określa:

wysokość i tryb wnoszenia opłaty za wydanie licencji pracownika ochrony,
wysokość opłaty za wydanie dokumentu licencji.

Zgodnie z § 2 rozporządzenia za wydanie decyzji administracyjnej w sprawie wydania licencji pobiera się opłatę w wysokości 16,50 zł.

GEODEZJA I KARTOGRAFIA
OBOWIĄZUJE OD 5 kwietnia 2013

Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 12 lutego 2013 r. w sprawie bazy danych geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu, bazy danych obiektów topograficznych oraz mapy zasadniczej

(Dz.U. z 2013 r., poz. 383)

Rozporządzenie wydano na podstawie art. 19 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz.U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287) i określa:

zakres informacji gromadzonych w bazie danych geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu,
zakres informacji gromadzonych w bazie danych obiektów topograficznych o szczegółowości zapewniającej tworzenie standardowych opracowań kartograficznych w skalach 1:500-1:5000,
organizację, tryb i standardy techniczne tworzenia baz danych, o których mowa w pkt. 1 i 2,
tryb i standardy techniczne aktualizacji baz danych, o których mowa w pkt. 1 i 2,
tryb i standardy techniczne udostępniania baz danych, o których mowa w pkt. 1 i 2,
tryb i standardy techniczne tworzenia mapy zasadniczej w skalach: 1:500, 1:1000, 1:2000, 1:5000.

PARKI NARODOWE
OBOWIĄZUJE OD 11 KWIETNIA 2013

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 marca 2013 r. w sprawie parków narodowych lub niektórych ich obszarów, gdzie za wstęp pobiera się opłaty

(Dz.U. z 2013 r. poz. 400)

Rozporządzenie wydano na podstawie art. 12 ust. 10 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220, z późn. zm.) i określa, że parkami narodowymi, gdzie za wstęp pobiera się opłaty są:

Biebrzański Park Narodowy,
Bieszczadzki Park Narodowy,
Karkonoski Park Narodowy,
Magurski Park Narodowy,
Narwiański Park Narodowy,
Tatrzański Park Narodowy,
Wigierski Park Narodowy.

ŚWIADCZENIA RODZINNE
OBOWIAZUJE OD 12 KWIETNIA 2013

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 kwietnia 2013 r. w sprawie sprawozdań rzeczowo-finansowych z wykonywania zadań z zakresu świadczeń rodzinnych

(Dz.U. z 2013 r. poz. 441)

Rozporządzenie wydano na podstawie art. 33 ust. 3 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992, z późn. zm.) i określa wzory i sposób sporządzania sprawozdań rzeczowo-finansowych z wykonywania zadań z zakresu świadczeń rodzinnych oraz terminy i sposób przedstawiania sprawozdań. Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia gmina składa wojewodzie, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 23 ust. 6 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, w formie elektronicznej, w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po upływie każdego kwartału, kwartalne sprawozdanie zawierające dane rzeczowe o realizacji ustawy oraz informacje o wypłaconych świadczeniach rodzinnych i kosztach ich obsługi, składkach na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego oraz składkach na ubezpieczenie zdrowotne, sporządzone na podstawie bieżącej ewidencji wypłaconych świadczeń rodzinnych, zapłaconych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne, a także na podstawie ewidencji kosztów obsługi.

PLANOWANIE I ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE
OBOWIĄZUJE OD 12 KWIETNIA 2013

Ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

(Dz.U. z 2013 r., poz. 405)

Podstawowym założeniem nowelizacji było wyeliminowanie wątpliwości interpretacyjnych, związanych ze stosowaniem przepisów art. 17 pkt 11 i art. 18 ustawy. W konsekwencji wprowadzono prawidłowe odesłanie w art. 17 pkt 11 oraz w art. 18 ust. 1 ustawy, do właściwych przepisów dotyczących wyznaczania przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta w ogłoszeniu o wyłożeniu projektu planu zagospodarowania przestrzennego do publicznego wglądu terminu, w którym osoby fizyczne i prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej mogą wnosić uwagi dotyczące projektu planu, nie krótszego niż 14 dni od dnia zakończenia okresu wyłożenia planu.
Ponadto doprecyzowano art. 18 ust. 3 ustawy poprzez wskazanie, że za wniesione na piśmie uznaje się również uwagi wniesione w postaci elektronicznej, opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu w rozumieniu ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym.

BIBLIOTEKI PEDAGOGICZNE
OBOWIAZUJE OD 19 KWIETNIA 2013

Rozporządzenie Ministra Edukacji z dnia 28 lutego 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych bibliotek pedagogicznych

(Dz.U. z 2013 r. poz. 369)

Rozporządzenie wydano na podstawie art. 71 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) i określa, że publiczna biblioteka pedagogiczna, służy w szczególności wspieraniu procesu kształcenia i doskonalenia nauczycieli, a także wspieraniu działalności szkół, w tym bibliotek szkolnych, oraz placówek, o których mowa w art. 2 pkt. 3-5 i 7 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty zakładów kształcenia nauczycieli i placówek doskonalenia nauczycieli.

REGULAMIN PRZEWOZU LOTNICZEGO
OBOWIĄZUJE OD 24 KWIETNIA 2013

Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 3 kwietnia 2013 r. w sprawie regulaminów przewozu lotniczego

(Dz.U. z 2013 r. poz. 439)

Rozporządzenie wydano na podstawie art. 202 pkt 7 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze (Dz.U. z 2012 r. poz. 933, z późn. zm.) i określa wymagania dotyczące regulaminów określających typowe warunki przewozu lotniczego pasażerów i bagażu oraz towarów.

WRÓĆ DO SPISU TREŚCI

Przyjęto założenia do ustawy o charakterystyce energetycznej budynków

AKTUALNOŚCI - SAS 5 / 2013

W dniu 16 kwietnia 2013 r. Rada Ministrów przyjęła założenia do projektu ustawy o charakterystyce energetycznej budynków, przedłożone przez ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej. Jej celem ma być promocja budownictwa efektywnego energetycznie oraz poprawa charakterystyki energetycznej budynków, zaś spodziewanym efektem – ograniczenie zużycia energii w budynkach, ochrona środowiska naturalnego oraz rozwój nowoczesnych technologii w budownictwie i jego instalacjach.

Przyjęto, że wprowadzony będzie obowiązek wykonania i przekazywania świadectwa charakterystyki energetycznej (lub jego kopii) nowego budynku tylko, w przypadku gdy taki budynek jest wznoszony i sprzedawany nowemu nabywcy (lub wynajmowany). Możliwe będzie także przygotowanie świadectwa charakterystyki energetycznej dla kolejnych budynków o podobnych rozwiązaniach konstrukcyjnych, materiałowych i instalacyjnych oraz użytkowych na podstawie świadectwa już wykonanego dla innego budynku. Ta sama zasada ma obowiązywać przy sporządzaniu świadectwa charakterystyki energetycznej lokalu. Co więcej, zaproponowano, aby w uzasadnionych przypadkach możliwe było opracowanie tzw. wzorcowych świadectw charakterystyki energetycznej budynków.

Zgodnie z przyjętymi założeniami, świadectwo charakterystyki energetycznej będzie nieważne po 10 latach od jego sporządzenia oraz w przypadku stwierdzenia w nim oczywistych i rażących błędów w trakcie prowadzonego postępowania w sprawie utraty uprawnień do sporządzania takich dokumentów.

Zgodnie z założeniami zbywca budynku (lub jego części) będzie zobowiązany do przekazania nabywcy świadectwa charakterystyki energetycznej lub jego kopii, gdy nie wywiąże się z tego obowiązku w określonym terminie, nabywca będzie mógł sporządzić świadectwo na jego koszt (analogicznie w przypadku najmu).

Zaproponowano także obowiązek sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej dla istniejących budynków o powierzchni użytkowej przekraczającej 500 m2 (od 9 lipca 2015 r. – 250 m2), zajmowanych przez władze publiczne i często odwiedzanych. W takich obiektach świadectwo charakterystyki energetycznej ma być umieszczane w widocznym miejscu.

Z obowiązku wykonania świadectw zwolnione będą budynki m.in.: wpisane do rejestru zabytków, używane jako miejsca kultu i działalności religijnej, przeznaczone do użytkowania na okres nie dłuższy niż 2 lata, mieszkalne z użytkowaniem nie dłuższym niż 4 miesiące w roku; wolnostojące o powierzchni użytkowej poniżej 50 m2. Zwolnienie dotyczyć ma także budynków rolniczych niemieszkalnych o jednostkowym zapotrzebowaniu na energię nie wyższym niż 50 kw/m2/rok. Z obowiązku certyfikacji energetycznej zwolnione będą również budynki, które będą miały ważne świadectwo energetyczne wydane na podstawie dotychczasowych przepisów prawa budowlanego.

WRÓĆ DO SPISU TREŚCI