Ochrona sygnalistów w JST

Dyrektywa PE i Rady (UE) 2019/1937 o ochronie sygnalistów orazprojekt polskiej ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa wprowadzają katalog podmiotów zobowiązanych do ustanowienia wewnętrznych kanałów zgłaszania nieprawidłowości i umieszcza wśród nich także podmioty administracji samorządowej – np. gminy, powiaty, województwa i ich jednostki zależne.
Będzie to wiązało się z szeregiem obowiązków, takich jak: opracowanie odpowiednich dokumentów wewnętrznych, stworzenie kanałów sygnalizowania, wyznaczenie osób odpowiedzialnych za nadzór nad systemem, czy też szkolenia dla pracowników w zakresie wprowadzonych rozwiązań. Zapraszamy na bezpłatny webinar, podczas którego omówione zostaną obowiązki JST wynikających z wymienionych aktów prawnych.

Projekt ustawy zakłada, że sygnalistą może zostać prawie każda osoba mająca wiedzę o naruszeniu prawa w swoim środowisku zawodowym.
Zgłoszenia może dokonać m.in.: pracownik (w tym niegdysiejszy lub osoba w procesie rekrutacji), osoba współpracująca z organizacją na kontrakcie B2B, wolontariusz i stażysta czy osoba w randze członka organu osoby prawnej.
Bycie sygnalistą oznacza możliwość objęcia reżimem ochronnym przed działaniami odwetowymi.

Ochrona ma przysługiwać przede wszystkim przed: zwolnieniem, zmianą warunków zatrudnienia na mniej korzystne i wszelką formą mobbingu i dyskryminacji, które byłyby formą represji w związku ze zgłoszeniem.

Chociaż celem regulacji jest przede wszystkim o ochrona osób zgłaszających, wprowadza ona również szereg obowiązków dla podmiotów w sektorze publicznym, aby mogła się ona realizować w praktyce. Podmioty administracji publicznej, w tym samorządowej po upływie 14-dniowego vacatio legis będą zobowiązane posiadać rozwiązania wewnętrzne (system whistleblowing) umożliwiające bezpieczne, poufne lub anonimowe zgłaszanie nieprawidłowości. Należy nie tylko stworzyć bezpieczne kanały sygnalizowania, ale też efektywnie zapoznać pracowników z zasadami ich funkcjonowania. Otrzymane zgłoszenia właściwy, niezależny i kompetentny podmiot w organizacji powinien procedować na zasadach określonych w ustawie, udzielać sygnaliście informacji zwrotnych w ustalonych terminach Mając na uwadze krótkie vacatio legis, od chwili przyjęcia ustawy czasu na podjęcie działań będzie bardzo niewiele. Warto zainteresować się tym tematem już teraz, szczególnie ze względu na sankcje karne czy konieczność konsultacji z przedstawicielami pracowników.